نیما بایرام زاده؛ زهره جوادی
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، ارائه سیاست‌های مؤثر بر تغییرات کاربری اراضی در افزایش کیفیت محیط شهری از دیدگاه شهروندان در محدوده موردمطالعه، لشکر 64 ارومیه می‌باشد تا با ارزیابی معیارها و زیرمعیارها، استراتژی‌ها و پیشنهادهایی در راستای افزایش کیفیت محیط شهری در این محدوده ارائه گردد. از جنبه‌های نوآوری پژوهش حاضر در حوزه روش تحقیق، استفاده ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش، ارائه سیاست‌های مؤثر بر تغییرات کاربری اراضی در افزایش کیفیت محیط شهری از دیدگاه شهروندان در محدوده موردمطالعه، لشکر 64 ارومیه می‌باشد تا با ارزیابی معیارها و زیرمعیارها، استراتژی‌ها و پیشنهادهایی در راستای افزایش کیفیت محیط شهری در این محدوده ارائه گردد. از جنبه‌های نوآوری پژوهش حاضر در حوزه روش تحقیق، استفاده از مدل مایکل واکر ماتریس رضایت-اهمیت را می‌توان عنوان نمود. پژوهش حاضر به لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می‌باشد. جمع‌آوری اطلاعات به دو صورت برداشت میدانی و اسنادی صورت پذیرفته است. داده‌های پژوهش از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه گردآوری‌شده است. معیارهای این پژوهش شامل پنج معیار کالبدی-فضایی(ذهنی)، کالبدی- فضایی(عینی)، فرهنگی اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش ساکنین و استفاده‌کنندگان محدوده بلافاصل اراضی لشکر 64 ارومیه می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 361 نفر برآورد شده است. پرسشنامه‌ها به‌طور تصادفی توزیع گردیده‌اند. پایایی پژوهش با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ و مقدار 0.768 مورد تایید قرارگرفته است. جهت تحلیل دیدگاه ساکنان از روش تحلیل مدل مایکل واکر ماتریس رضایت-اهمیت استفاده‌شده است. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان رضایت- اهمیت برای تمامی شاخصها بیش از 2/0 است، بنابراین در تمامی شاخصها افزایش تأکید در اولویت قرار می‌گیرد. شاخصهای کیفیت دسترسی، کیفیت بناها، دسترسی به فضای سبز بیشترین اهمیت و شاخصهای هویت و خوانایی، اقتصاد فعال محدوده بیشترین رضایت را کسب نموده‌‌اند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده میزان اهمیت زیرمعیارها در سطح خوب و میزان رضایت در سطح متوسط قرار دارد.
جغرافیای طبیعی
صیاد اصغری؛ مهدی فعال نذیری
چکیده
در این پژوهش به بررسی تغییرات کاربری اراضی با دمای سطح زمین و خودهمبستگی فضایی با استفاده از شاخص موران و لکه‌های داغ جزیره حرارتی شهرستان کرج پرداخته‌شده است. بدین منظور از تصاویر ماهواره‌ای لندست و سنجنده های (TM-OLI) سال‌های 2000 - 2018 استفاده شد. ابتدا تصاویر مربوطه اخذ و پیش‌پردازش‌های لازم اعمال شد. سپس طبقه‌بندی با استفاده از روش ...
بیشتر
در این پژوهش به بررسی تغییرات کاربری اراضی با دمای سطح زمین و خودهمبستگی فضایی با استفاده از شاخص موران و لکه‌های داغ جزیره حرارتی شهرستان کرج پرداخته‌شده است. بدین منظور از تصاویر ماهواره‌ای لندست و سنجنده های (TM-OLI) سال‌های 2000 - 2018 استفاده شد. ابتدا تصاویر مربوطه اخذ و پیش‌پردازش‌های لازم اعمال شد. سپس طبقه‌بندی با استفاده از روش شیءگرا و الگوریتم نزدیک‌ترین همسایگی صورت گرفت و دمای سطح زمین با الگوریتم‌های پنجره مجزا و تک باندی استخراج شد. نتایج نشان داد که زمین بایر در سال 2000 و 2018 به ترتیب با مقادیر 46 - 44 (درجه سانتی‌گراد)، دارای بیشترین دما می‌باشند که منـاطق بایر حاشیه شهر به دلیل عدم وجود پوشش گیاهی، ظرفیت بالای جذب گرما توسط خاک لخت، دمـای سـطح زمـین بالایی را دارا می‌باشند و کاربری مناطق آبی در سال 2000 و 2018 به ترتیب مقادیر 38 - 25 (درجه سانتی‌گراد) را به خود اختصاص داده‌اند که آب گرمای بیشتری را دفع و دارای دمای پایین‌تری می‌باشد. همچنین نتایج نشان داد رابطه قوی بین کاربری اراضی و دما وجود دارد. سپس نتایج حاصل از تحلیل خودهمبستگی فضایی با شاخصهای موران جهانی نشان داد که داده‌های دمای سطح زمین شهرستان کرج دارای ساختار فضایی بوده و به شکل خوشه‌ای توزیع‌شده است. درنهایت با استفاده از شاخص تحلیل لکه‌های داغ خوشه‌های گرم و سرد دمای سطح زمین شهرستان کرج استخراج شد. تحلیل لکه‌های داغ تأییدی آشکار بر متمرکز شدن و خوشه‌ای شدن دمای سطح زمین شهرستان کرج در فضا با افزایش دوره زمانی بوده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
هاشم داداش پور؛ فردیس سالاریان
چکیده
در پژوهش حاضر تلاش می‌شود تا با هدف شبیه‌سازی تحولات توسعه کاربری اراضی و سناریوسازی توسعه در 1420 برای کاهش اثرات توسعه نامتوازن بر منطقه‌ای با ارزش طبیعی، گامی مؤثر برداشته شود. برای دستیابی به این مهم، از مدل SLEUTH برای شبیه‌سازی کاربری اراضی آتی و سناریوسازی استفاده شده است. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش شیب اراضی، پوشش اراضی، ...
بیشتر
در پژوهش حاضر تلاش می‌شود تا با هدف شبیه‌سازی تحولات توسعه کاربری اراضی و سناریوسازی توسعه در 1420 برای کاهش اثرات توسعه نامتوازن بر منطقه‌ای با ارزش طبیعی، گامی مؤثر برداشته شود. برای دستیابی به این مهم، از مدل SLEUTH برای شبیه‌سازی کاربری اراضی آتی و سناریوسازی استفاده شده است. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش شیب اراضی، پوشش اراضی، محرومیت، توسعه شهری، حمل و نقل، خطوط ارتفاعی و کاربری اراضی است که از مدل SLEUTH و ضرایب پنج گانه رشد آن استخراج شدند. سپس به ارزیابی سناریوهای سه گانه روند تاریخی، حفاظت از اراضی با ارزش طبیعی و شبکه چندمرکزی پرداخته شد. نتایج یافته ها نشان داد که ضریب گسترش و جاذبه جاده بیشترین تأثیر را بر شبیه‌سازی و سناریوسازی دارند و نقش بسیار مؤثری را بر توسعه آتی محدوده مطالعاتی برجای می‌گذارند. از همین رو، پیرامون محورهای اصلی ارتباطی محدوده مطالعاتی، الگوی توسعه پراکنده خطی، در مجاورت روستاها و شهرک‌های پر جمعیت الگوی توسعه خوشه‌ای و در سایر اراضی با ساختاری مجزا و تک واحدی الگوی توسعه متفرق و پرش قورباغه‌ای نمود فضایی پیدا می‌کنند. این روند توسعه در نواحی شمالی و مرکزی شهر- منطقه مازندران بیش از سایر نواحی شکل گرفته و سناریوی جایگزین در راستای دستیابی به الگوی توسعه متعادل و متوازن منطقه، شبکه چندمرکزی است. نوآوری پژوهش در شبیه‌سازی توسعه اراضی ساخته شده و سناریوسازی تحولات توسعه در شهر- منطقه مرکزی استان مازندران پیش‌بینی اراضی ساخته شده براساس مدل SLEUTH می‌باشد.
پری شکری فیروزجاه؛ خدیجه ادبی فیروزجایی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تحلیل فضایی میزان تابآوری محلات 22 گانه شهر بابلسر در شاخصهای کالبدی است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی می‌باشد. بدین منظور، از مدل آنتروپی شانول جهت وزنده شاخصها و مدل تصمیمگیری چندشاخصه ویکور (VIKOR) جهت تحلیل و سطحبندی محلات مورد مطالعه با توجه به تابآوری کالبدی استفاده گردید. آن‌چه پژوهش حاضر را با ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تحلیل فضایی میزان تابآوری محلات 22 گانه شهر بابلسر در شاخصهای کالبدی است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی می‌باشد. بدین منظور، از مدل آنتروپی شانول جهت وزنده شاخصها و مدل تصمیمگیری چندشاخصه ویکور (VIKOR) جهت تحلیل و سطحبندی محلات مورد مطالعه با توجه به تابآوری کالبدی استفاده گردید. آن‌چه پژوهش حاضر را با تحقیقات پیشین متمایز مینماید، بررسی و تحلیل میزان تابآوری بافتهای مختلف شهر بابلسر به تفکیک محلات و با توجه به شاخصهای کالبدی (براساس کاربری اراضی داخل بافت) آنها است. بر اساس یافتههای پژوهش، 40 درصد محلات شهر بابلسر تابآور، 20 درصد نیمه تابآور و 40 درصد تابآوری پایین را از نظر شاخصهای کالبدی نشان می‌دهد. ارزیابی نهایی نشان داد که تابآوری کالبدی با تأکید بر کاربری اراضی در مواقع حوادث غیرمترقبه، میتواند موجب تسهل در خدماترسانی و کاهش خسارتهای احتمالی شود درحالی که 60 درصد محلات شهر بابلسر از این نظر تابآور نمیباشند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سعید امانپور؛ سمیه غلامی؛ عمران کهزادی؛ جهان بین میرزایی
دوره 8، شماره 16 ، مهر 1396، ، صفحه 77-88
چکیده
برنامه‌ریزی کاربری زمین، به چگونگی استفاده، توزیع و حفاظت اراضی، گفته می‌شود و هسته اصلی برنامه‌ریزی شهری است. هدف از مطالعه حاضر تدوین راهبردهای توسعه کاربری اراضی با رویکرد توسعه پایدار در محله هفت‌تنان کلان‌شهر شیراز می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی با ماهیت کاربردی است. این تحقیق با استفاده از روش دلفی و نظرسنجی ...
بیشتر
برنامه‌ریزی کاربری زمین، به چگونگی استفاده، توزیع و حفاظت اراضی، گفته می‌شود و هسته اصلی برنامه‌ریزی شهری است. هدف از مطالعه حاضر تدوین راهبردهای توسعه کاربری اراضی با رویکرد توسعه پایدار در محله هفت‌تنان کلان‌شهر شیراز می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی با ماهیت کاربردی است. این تحقیق با استفاده از روش دلفی و نظرسنجی از گروه متخصص در شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری برای شش معیار: اجتماعی- اقتصادی، مسکن، تأسیسات و تجهیزات، دسترسی، طبیعی، فرهنگی- تاریخی در نظر گرفته و زیرمعیارهایی متناسب هر شاخص، معرفی شدند. سپس با استفاده از روش مثلث سلسله مراتبی فولر وزن نهایی زیرمعیارها تعیین گردید و در پایان پیشنهادهای راهبردی توسعه کاربری اراضی محله هفت‌تنان کلان‌شهر شیراز ارائه گردید.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بختیار عزت‌پناه؛ نوبخت سبحانی؛ اصغر رشیدی ابراهیم حصاری
دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، ، صفحه 49-64
چکیده
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان و مدیران شهری، نحوه توزیع و تخصیص منابع و خدمات شهری به‌صورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر برحسب نیازهای جامعه شهری می‌باشد. توزیع بهینه خدمات، ارتباط مستقیمی با برنامه‌ریزی کاربری اراضی دارد. موفقیت درعرصه برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری به وجود قوانین و سیاست‌های کلان مناسب در زمینه ...
بیشتر
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان و مدیران شهری، نحوه توزیع و تخصیص منابع و خدمات شهری به‌صورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر برحسب نیازهای جامعه شهری می‌باشد. توزیع بهینه خدمات، ارتباط مستقیمی با برنامه‌ریزی کاربری اراضی دارد. موفقیت درعرصه برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری به وجود قوانین و سیاست‌های کلان مناسب در زمینه نحوه استفاده از زمین و همچنین استفاده از روش‌های کارآمد در تهیه واجرای طرح‌های شهری و برنامه کاربری زمین دارد. این مقاله باهدف بررسی نحوه تخصیص و تمرکز منابع و خدمات شهری با تأکید بر رویکرد عدالت‌اجتماعی در نواحی مختلف شهر شاهین‌دژ صورت گرفته است. روش تحقیق تحلیلی-تطبیقی بوده و از تکنیک‌های آماری و مدل‌های کاربردی شاخص ویلیامسون وآنتروپی شانون استفاده‌شده است. یافته‌های‌تحقیق نشان می‌دهدکه اکثر کاربری‌های زمین شهری در شاهین‌دژ با سرانه‌های استاندارد رایج در کشور فاصله زیادی دارند و برحسب میزان کمبود فضا می‌توان به کاربری‌های فرهنگی، مذهبی، بهداشتی و غیره اشاره کرد. همچنین یافته‌ها بیانگر توزیع ناعادلانه تعدادی از فعالیت‌ها و خدمات شهری در بین محلات مختلف شهر می‌باشد. درنهایت بررسی نحوه توزیع فضایی خدمات شهری نشان از تمایل کاربری‌های اراضی شهر به سمت تمرکز و قطبی شدن در برخی نواحی شهر دارد.
