جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدحسن یزدانی؛ سحر حسن پور
چکیده
یک شهر چیزی جزء مجموع کاربری‌هایش نیست و یکی از اهداف هر برنامه‌ریز شهری، ساماندهی الگوی توزیع کاربری‌های مختلف شهر است. از این رو، این تحقیق با هدف تحلیل فضایی الگوی پراکنش کاربری‌های زمین در منطقۀ سه شهر اهواز انجام شده است. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی و از لحاط روش توصیفی است. مقیاس مطالعه سطوح منطقه، ناحیه و محله را شامل می‌شود. ...
بیشتر
یک شهر چیزی جزء مجموع کاربری‌هایش نیست و یکی از اهداف هر برنامه‌ریز شهری، ساماندهی الگوی توزیع کاربری‌های مختلف شهر است. از این رو، این تحقیق با هدف تحلیل فضایی الگوی پراکنش کاربری‌های زمین در منطقۀ سه شهر اهواز انجام شده است. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی و از لحاط روش توصیفی است. مقیاس مطالعه سطوح منطقه، ناحیه و محله را شامل می‌شود. شیوۀ گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای- اسنادی می‌باشد. برای بررسی تمرکز، تراکم، فشردگی، ترکیب، پیوستگی، پراکندگی، جهت و مرکزیت و خود همبستگی فضایی از شاخص‌های فشردگی، تمرکز هیرشمن- هرفیندال، گسستگی، تنوع سیمپسون، آنتروپی و روش‌های تراکم زمین شاخته شده، تحلیل نزدیکترین همسایه، جهت توزیع و رگرسیون وزنی جغرافیایی در نرمافزار ArcGIS استفاده شده است. یافته‌های حاصل از محاسبات نشان داد که سرانۀ موجود کاربری‌ها به میزان 12 مترمربع از سرانۀ استاندارد بیشتر است. ناحیۀ 2 دارای بیشترین تراکم و فشردگی است؛ در حالی‌که ناحیۀ 3 کم‌ترین تراکم و بیشترین پراکندگی را دارد. با وجود این، ناحیۀ 3 از ترکیب، تنوع، تمرکز و پیوستگی بیشتری از کاربری‌ها در مقایسه با سایر نواحی برخوردار است. توزیع 46 درصد از کاربری‌ها به-صورت بسیار خوشه‌ای بوده است. جهت‌گیری کاربری‌ها در مرکز منطقه مطلوب بوده و این جهت‌گیری موجب جذب جمعیت در مرکز منطقه شده است. نتیجه این که نواحی منطقۀ سه شهر اهواز در شاخص‌های توزیع کاربری‌های زمین در سطوح متفاوتی قرار دارند و از این نظر نیازمند ایجاد طرح ساماندهی کاربری اراضی محلی است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حمیدرضا کامیاب
چکیده
در توسعه پایدار ابعاد کالبدی مناطق انسانساخت اهمیت زیادی دارد. این مقاله، به منظور کمّی کردن الگوی رشد مناطق انسان ساخت، ارتباط نواحی ساخته شده شهرستان‌های استان گلستان با دمای سطح زمین با استفاده از شش سنجه سیمای سرزمین تعداد لکه، شاخص بزرگترین لکه، شاخص شکل، نزدیکترین فاصله اقلیدسی، تجمع و کوهژن مورد بررسی قرار می‌دهد. ...
بیشتر
در توسعه پایدار ابعاد کالبدی مناطق انسانساخت اهمیت زیادی دارد. این مقاله، به منظور کمّی کردن الگوی رشد مناطق انسان ساخت، ارتباط نواحی ساخته شده شهرستان‌های استان گلستان با دمای سطح زمین با استفاده از شش سنجه سیمای سرزمین تعداد لکه، شاخص بزرگترین لکه، شاخص شکل، نزدیکترین فاصله اقلیدسی، تجمع و کوهژن مورد بررسی قرار می‌دهد. انتخاب سنجهها باید براساس معیارهایی مانند استقلال بین سنجهها باشد. بررسی آماری همبستگی بین سنجهها نشان داد که همبستگی بین آنها وجود ندارد. سنجه‌های سیمای سرزمین با استفاده از نرمافزار Fragstats استخراج شد. نتایج تحلیل سیمای سرزمین نیز نشان داد که شهرستان گرگان دارای بالاترین ساختار همگن و شهرستان مراوهتپه دارای نامناسبترین ساختار مناطق انسانساخت است. مطالعات علم بومشناسی سیمای سرزمین بر اهمیت ساختار مکانی بر فرآیندهای بومشناختی استوار است. به همین منظور، ارتباط آماری بین ساختار و دمای سطح زمین با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون بررسی شد. اطلاعات دمای سطح زمین نیز با از دادههای سنجنده مادیس استخراج گردید. نتایج نشان داد که بین سنجه ساختار شکلی و دمای سطح زمین ارتباط معناداری وجود دارد. مناطق انسانساخت که دارای ساختار شکلی پیچیدهتری هستند و دمای سطح زمین در این مناطق نسبت به سایر مناطق بیشتر می‌باشد.
