جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بهزاد رسیده؛ نفیسه مرصوصی؛ مصطفی طالشی؛ سیدمهدی موسی کاظمی
چکیده
در سالهای اخیر با توجه به رشد صعودی نرخ جمعیت سالمند در دنیا این موضوع به یکی از کانونهای مورد توجه محققان مبدل شده است. موضوع بهینهسازی ساختارهای شهری اجتماعی پایهایترین موضوع در مطالعات مربوط به سالمندان در حوزه شهرسازی است. در این پژوهش به بررسی شاخصهای سنجش زیرساختهای شهر دوستدار سالمند در کلانشهر مشهد پرداخته ...
بیشتر
در سالهای اخیر با توجه به رشد صعودی نرخ جمعیت سالمند در دنیا این موضوع به یکی از کانونهای مورد توجه محققان مبدل شده است. موضوع بهینهسازی ساختارهای شهری اجتماعی پایهایترین موضوع در مطالعات مربوط به سالمندان در حوزه شهرسازی است. در این پژوهش به بررسی شاخصهای سنجش زیرساختهای شهر دوستدار سالمند در کلانشهر مشهد پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده که با استفاده از روش پیمایشی اجرا شد. جامعه آماری تحقیق با توجه به ساختار پرسشنامهها متشکل از متخصصان حوزه شهری، خدمات سلامت و بهداشت، خدمات روانشناختی و حملونقل و فناوری اطلاعات در شهر مشهد بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 100 نفر تعیین گردید. نمونههای پژوهش با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شدند. دادههای تحقیق با استفاده از پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی جمعآوری گردید. طبق نتایج تحقیق، شهر مشهد در شاخصهای مسکن، فضاهای بیرونی و ساختمانها، حمایت جامعه و خدمات بهداشتی، مشارکت مدنی و اشتغال در وضعیت مناسبی برای سالمندان قرار ندارد. همچنین طبق آزمون فریدمن، میانگین رتبه شاخص فضای باز و ساختمانها در شهر دوستدار سالمند بالاترین اولویت و شاخص ارتباطات و اطلاعات پایینترین اولویت را در بین شاخصها دارا است. دستاورد این پژوهش شناخت دقیق کاستیهای کلانشهر مشهد در مقایسه با مقیاسهای استاندارد شهر دوستدار سالمند است. راهکارهای پربازده و زودبازده نو که تاکنون در این کلانشهر به کار برده نشده است، برای بالا بردن سطح استاندارد شاخصهای مسکن، فضاهای بیرونی و مشارکت و اشتغال ارائه شده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
علی آذر؛ آنیتا مجیدی هروی
چکیده
هدف این پژوهش تعریف و شاخصسازی مفهوم «کیفیت زندگی» و تعیین میزان کیفیت زندگی در مجتمعهای مسکونی اختصاصی و تبیین عوامل مؤثر در افزایش کیفیت زندگی اینگونه از واحدهای سکونتی است. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی - تحلیلی میباشد و ماهیت تحقیق کاربردی است. در این پژوهش، پس از شناسایی مؤلفههای مؤثر بر کیفیت زندگی در مجموعههای ...
بیشتر
هدف این پژوهش تعریف و شاخصسازی مفهوم «کیفیت زندگی» و تعیین میزان کیفیت زندگی در مجتمعهای مسکونی اختصاصی و تبیین عوامل مؤثر در افزایش کیفیت زندگی اینگونه از واحدهای سکونتی است. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی - تحلیلی میباشد و ماهیت تحقیق کاربردی است. در این پژوهش، پس از شناسایی مؤلفههای مؤثر بر کیفیت زندگی در مجموعههای مسکونی مورد مطالعه طبق روش تحلیل عاملی، وزن-دهی معیارهای اصلی و فرعی به روش تحلیل شبکه انجام گردید. نتایج وزندهی بر طبق این روش، نشان میدهد که معیار موقعیت جغرافیایی با 334/. و مؤلفه شرایط محیطی با امتیاز 118/. به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را در کیفیت زندگی مجموعه-های مسکونی کسب کردهاند. در ادامه، مجموعههای مسکونی با استفاده از تکنیکهای رتبهبندی ویکور پلاس، تحلیل شبکه و تاپسیس از لحاظ کیفیت زندگی رتبهبندی شدند. با توجه به متفاوت بودن امتیاز رتبهبندی، برای رسیدن به یک اجماع کلی در مورد کیفیت زندگی مجموعههای مسکونی، از مدل تلفیقی کپلند استفاده گردیده است. طبق تکنیک کپ لند، از نظر کیفیت زندگی، مجتمع مسکونی آسمان با امتیاز 6- در رتبه اول و مجتمع اسکان در رتبه آخر قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان میدهد که مقیاس مجموعههای مسکونی تأثیری در میزان کیفیت زندگی ساکنین ندارند. مکان قرارگیری، دسترسی، وجود محوطه بین ساختمانها، نوع قرارگیری بلوکها و متراژ واحدهای مسکونی بیشترین تأثیر را در کیفیت زندگی دارند. نوآوری پژوهش حاضر در بسط نظریه مجموعههای مسکونی اختصاصی بهعنوان شکل جدید مسکن میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
آرزو شفاعتی؛ رضا ولی زاده؛ اکبر رحیمی؛ پناهی علی
چکیده
پژوهش حاضر با بهرهگیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روشهای متداول و مورد پذیرش آیندهنگاری است، به تحلیل تأثیر عوامل شهر هوشمند بر مؤلفههای توسعه میانافزا در بافتهای تاریخی شهر تبریز پرداخته است. روش تحقیق ، توصیفی-تحلیلی بوده و در این راستا، تعداد 34 مؤلفه شهر هوشمند در کنار 19 متغیر توسعه ...
بیشتر
پژوهش حاضر با بهرهگیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روشهای متداول و مورد پذیرش آیندهنگاری است، به تحلیل تأثیر عوامل شهر هوشمند بر مؤلفههای توسعه میانافزا در بافتهای تاریخی شهر تبریز پرداخته است. روش تحقیق ، توصیفی-تحلیلی بوده و در این راستا، تعداد 34 مؤلفه شهر هوشمند در کنار 19 متغیر توسعه میانافزا با استفاده از تکنیک پویش محیطی استخراج و توسط 50 متخصص برنامهریزی شهری با استفاده از ماتریس متقابل امتیازدهی در محیط نرمافزار میکمک تحلیل گردید. نتایج تحقیق، بیانگر ناپایداری سیستم در کلانشهر تبریز است که بر این اساس، پنج دسته عوامل تأثیرگذار، دووجهی، تأثیرپذیر، مستقل و ریسک قابل شناسایی هستند. در نهایت، با مطالعه، بررسی و تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده، 7 عامل کلیدی تأثیرگذار شهر هوشمند شامل «خلاقیت»، «روح نوآورانه»، «مدیریت پایدار منابع»، «دسترسی محلی»، «حملونقل پایدار، خلاق و ایمن»، «جذابیت شرایط طبیعی» و «انعطافپذیری» و 4 عامل کلیدی تأثیرپذیر توسعه میانافزا شامل «مسکن مقرونبهصرفه»، «بهرهوری زمین»، «تراکم جمعیتی» و «کاربریهای آلاینده» که بیشترین نقش را در بازآفرینی آینده بافتهای ناکارآمد کلانشهر تبریز با تأکید بر شهر هوشمند دارند، انتخاب شدند. همچنین نوآوری پژوهش حاضر را میتوان، در دو حیطه موضوع (از لحاظ عدم وجود مطالعات در این موضوع )و روششناسی (روش میکمک) نشان داد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
داود حبیبی؛ علامرضا لطیفی؛ مسعود ظفری؛ ابوالفتح رحمانی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف تبیین برنامهریزی محله مبنا در بافتهای فرسوده شهری با تأکید بر رویکرد نوشهرگرایی در منطقه 19 شهر تهران اجرا گردید. تحقیق یک مطالعه توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایش بوده است. برای گردآوری دادههای موردنیاز، از برداشتهای میدانی، اسناد و مطالعات طرحهای بالادست و مصاحبه محلی و پرسشنامه در بین ساکنین ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف تبیین برنامهریزی محله مبنا در بافتهای فرسوده شهری با تأکید بر رویکرد نوشهرگرایی در منطقه 19 شهر تهران اجرا گردید. تحقیق یک مطالعه توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایش بوده است. برای گردآوری دادههای موردنیاز، از برداشتهای میدانی، اسناد و مطالعات طرحهای بالادست و مصاحبه محلی و پرسشنامه در بین ساکنین محلههای مورد مطالعه استفاده شد. برای پاسخگویی به سؤال اول با توجه به اهداف و فرضیه تحقیق، از تحلیل رگرسیون دومتغیره استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که دو متغیری که در بالا بیان شد با یکدیگر رابطه معنادار داشته و مقدار آلفا کوچکتر از 05/0 میباشد و این بدین معناست که نوشهرگرایی بر تمایل به نوسازی تأثیر داشته و تغییرات تمایل به نوسازی (نوسازی بافت فرسوده) را تبیین میکند. برای پاسخگویی به سؤال دوم از مدل متاسوات استفاده شد. با توجه به نقشه رقابتی، اولویتبندی رقیبان و مقایسهها انجام گرفت. طبق نتایج تحقیق، از نظر نوشهرگرایی محلات شهید کاظمی با وزن 97/3 دارای بیشترین مشکلات بوده و باید بیشتر به آن توجه نمود. همچنین درزمینة تمایل به نوسازی بافت فرسوده محله نعمتآباد، با رتبه 82/3 دارای بالاترین اولویت بوده که نشاندهنده عدم تمایل اهالی به نوسازی است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
اسماعیل صالحی؛ سعید کریمی؛ امید حیدری
چکیده
هدف اصلی پژوهش ارزیابی جایگاه شاخصهای اقتصادی در تحقق عدالت فضایی پارکها و فضاهای سبز شهری شهر بندرعباس بود. روش پژوهش حاضر مبتنی بر روش ارزیابی – تحلیلی بوده است. گردآوری دادهها به شیوه کتابخانهای و میدانی انجام شد. برای ارزیابی شاخصهای اقتصادی در عدالت فضایی از شاخصهای ضریب جینی، نسبت تولید ناخالص برجمعیت، نرخ تورم ...
بیشتر
هدف اصلی پژوهش ارزیابی جایگاه شاخصهای اقتصادی در تحقق عدالت فضایی پارکها و فضاهای سبز شهری شهر بندرعباس بود. روش پژوهش حاضر مبتنی بر روش ارزیابی – تحلیلی بوده است. گردآوری دادهها به شیوه کتابخانهای و میدانی انجام شد. برای ارزیابی شاخصهای اقتصادی در عدالت فضایی از شاخصهای ضریب جینی، نسبت تولید ناخالص برجمعیت، نرخ تورم و نرخ توسعه فضاهای سبز استفاده شده و با نرمافزار Eveiws، تأثیرگذاری شاخصها برعدالت فضایی پارکها و فضاهای سبز مشخص گردیده بود. ضریب تعیین در مدل رگرسیونی حاصل شده معادل 99/0 بهدست آمد که نشانگر این است که متغیرهای مستقل 99/0 تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند. شاخصهای مورد بررسی به ترتیب اولویت، شاخصهای ضریب جینی، نسبت جمعیت برتولید ناخالص و نرخ تورم مشخص گردیدند که در این میان ضریب جینی بیشترین اثر را داشته، این معنا که توسعه پارکهای با کیفیت؛ از لحاظ عملکردی و اکولوژیکی در شهر بندرعباس، گرایش به سمتی دارد که جمعیت آن بخش از شهر ضریب جینی پایینی دارد. بنابراین با درنظر گرفتن متغیرهای اقتصادی تأثیرگذار و داشتن نگاهی همه جانبه میتوان حرکتی عادلانه را در گسترش موزون فضاهای سبز آغاز کرد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حامد حیاتی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان خدمات شهری موردنیاز زائرین و جمعیت سیال شهر مهران با استفاده از روشهای مبتنی بر برنامهریزی تدوین شده است. تاکنون پژوهشی مبنی بر برنامهریزی با هدف خدمات شهری برای شهرهای مرزی (مهران) با جمعیت (زائر) سیال انجام نشده است. در این راستا ضرورت خدماترسانی به جمعیت سیال و پیشبینی نشده برای شهرهای مهاجرپذیر ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان خدمات شهری موردنیاز زائرین و جمعیت سیال شهر مهران با استفاده از روشهای مبتنی بر برنامهریزی تدوین شده است. تاکنون پژوهشی مبنی بر برنامهریزی با هدف خدمات شهری برای شهرهای مرزی (مهران) با جمعیت (زائر) سیال انجام نشده است. در این راستا ضرورت خدماترسانی به جمعیت سیال و پیشبینی نشده برای شهرهای مهاجرپذیر و شهرها زائرپذیر و برنامهریزی جهت ارائه بهتر خدمات به جمعیت سیال ازجمله زائرین مطرح میشود. در حقیقت نیازسنجی مبتنی بر روشهای علمی برای برآورد دقیق و کارآمد خدمات موردنیاز جمعیت شناور و سیال برای شهر مهران، خلا پژوهشی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. مطابق یافتهها براساس روش برنامهریزی مبتنی بر سرانه زیربنای فضاهای خدماتی، در مجموع 38070 مترمربع سطح زیر بنای موردنیاز جهت خدماترسانی به زائران موردنیاز است. در این روش به ترتیب خدمات حملونقل عمومی، اسکان، فرهنگی، پذیرایی، مالی، درمانی، بهداشتی و ارتباطی بیشترین سطح را به خود اختصاص دادهاند. براساس روش دوم برنامهریزی مبتنی بر آستانههای جمعیتی، در مجموع 330000 مترمربع سطح زیر بنای موردنیاز جهت خدماترسانی به زائرین موردنیاز است. در این روش به ترتیب خدمات درمانی، حمل ونقل عمومی، مالی، اسکان، پذیرایی، فرهنگی، بهداشتی و ارتباطی بیشترین سطح را به خود اختصاص دادهاند. استفاده از هریک از این روشها دارای ملزومات و شرایطی است که پس از شناخت هر محدوده و تعیین نیازهای مدیریتی آن تبیین میگردد. هریک از این دو روش دارای امکانات و محدودیتهایی است که در این پژوهش به آن پرداخته میشود.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
خدیجه آذری طبس؛ حمیدرضا رخشانی نسب
چکیده
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل سطح رقابتپذیری اقتصادی در بین مناطق پنجگانه شهر زاهدان است. این پژوهش بر اساس ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی- توسعهای است. گردآوری داده های پژوهش، با استفاده از ابزار پرسشنامه و اسنادی (اطلاعات سالنامه آماری مرکز آمار ایران و مرکز آمار و اطلاعات شهرداری زاهدان) انجام گرفت. ابزار ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل سطح رقابتپذیری اقتصادی در بین مناطق پنجگانه شهر زاهدان است. این پژوهش بر اساس ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی- توسعهای است. گردآوری داده های پژوهش، با استفاده از ابزار پرسشنامه و اسنادی (اطلاعات سالنامه آماری مرکز آمار ایران و مرکز آمار و اطلاعات شهرداری زاهدان) انجام گرفت. ابزار پرسشنامه بر اساس شاخصهای جهانی مجمع اقتصاد و همچنین استفاده از سایر مقالات و پژوهشها طراحی شد. دادههای پژوهش در نرمافزار spss تحلیل قرار گرفتند. برای رتبهبندی مناطق شهر زاهدان بر اساس شاخصهای رقابتپذیری، ابتدا با بهرهگیری از تکنیک آنتروپی شانون دادهها وزندهی شدند، سپس از تکنیک چندشاخصه آراس استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از نابرابری مناطق پنجگانه شهر زاهدان در برخورداری از شاخصهای رقابتپذیری اقتصادی هستند. بهطوریکه منطقه یک شهر زاهدان با وزن 765/0 در رتبه اول و با سطح رقابتپذیری بالا، منطقه دو با وزن 542/0 و منطقه پنج با وزن 407/0 به ترتیب در رتبههای دوم و سوم و با سطح رقابتپذیری متوسط، منطقه چهار با وزن 234/0 در رتبه چهارم و نهایتاً منطقه سه با وزن 199/0 در رتبه پنجم با سطح رقابتپذیری پایین قرار دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
کرامتالله فرجیزاده؛ میرنجف موسوی؛ علی مصیبزاده
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عوامل موثر بر توسعه رشد هوشمند شهری در شهرهای کوچک مقیاس بود که بهصورت موردی در شهر یاسوج انجام شد. پژوهش از نوع هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن بهصورت محتوایی (صوری) و سازهای و پایایی آن با استفاده ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عوامل موثر بر توسعه رشد هوشمند شهری در شهرهای کوچک مقیاس بود که بهصورت موردی در شهر یاسوج انجام شد. پژوهش از نوع هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن بهصورت محتوایی (صوری) و سازهای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کارشناسان، مدیران شهری و اساتید دانشگاه که در زمینه توسعه شهری، برنامهریزی شهری و شهرسازی مشغول به فعالیت در شهر یاسوج هستند، بود. 50 نفر از افراد مذکور بهصورت تصادفی انتخاب شدند. تحلیل دادهها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزارهای SPSS و Smart PLS انجام شد. مدل ارزیابی شده در پژوهش از شاخصهای برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد، مؤلفههای کالبدی ـ فضایی زیرساختی ـ دسترسی، اقتصادی ـ اجتماعی و زیستمحیطی در مجموع، تبیین کننده حدود 41 درصد از تغییرات توسعه رشد هوشمند شهری در شهر کوچک مقیاس یاسوج هستند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدتقی حیدری؛ سعید محرمی؛ لیلا معینی
چکیده
پژوهش حاضر باهدف برنامهریزی و امکانسنجی باغهای شفابخش بهعنوان منظری برنامهریزیشده و اثرات آن بر سلامت روان و ترمیم آسیبهای روحی در شرایط کووید 19 و پس از کووید 19 مطرح گردیده است. نوع پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تعداد 35 متخصص آشنا با موضوع باغهای شفابخش ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف برنامهریزی و امکانسنجی باغهای شفابخش بهعنوان منظری برنامهریزیشده و اثرات آن بر سلامت روان و ترمیم آسیبهای روحی در شرایط کووید 19 و پس از کووید 19 مطرح گردیده است. نوع پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تعداد 35 متخصص آشنا با موضوع باغهای شفابخش در شهرهای ایران (نمونهگیری غیر احتمالی؛ از نوع زنجیرهای) در قالب تکنیک دلفی استفاده گردیده است. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بوده که در اختیار متخصصین امر قرار گرفت. با وجود گذشت زمان در تجربه این اپیدمی، هنوز درک فراگیر و عملیاتی در حوزههای مختلف علمی و از جمله مدیریت این بحران وجود نداشته و برای اولینبار هست که باغهای شفابخش بهعنوان راهکاری در جهت برنامهریزی شهری و مدیریت سلامت روان در این پژوهش مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج این مطالعه ضرورت طراحی و باز طراحی باغ شفابخش را بر اساس مؤلفههای شفابخشی و اکولوژیکی بهویژه در شرایط بحرانی کووید 19 در باغ هاشمینژاد زنجان بهعنوان پایلوت نمایان میسازد و در صورت نبود برنامهریزی هوشمندانه در زمینه برنامهریزی باغ شفابخش، اختلال روانی ناشی از کووید 19 دستخوش پیامدهای نامناسب و نامطلوب برای آحاد جامعه خواهد شد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فرزانه ساسان پور؛ مدیا حکیمی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی بنیانهای بومشناختی و تأثیر آنها بر زیستپذیری منطقه یک کلانشهر تهران انجام شده است. کلانشهر تهران همانند سایر کلانشهرهای دیگر با مشکلات بسیاری در زمینههای اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی و کالبدی همچون کاهش زیستپذیری و کمرنگتر شدن اهمیت بنیانهای بومشناختی در ساختار زندگی شهری ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی بنیانهای بومشناختی و تأثیر آنها بر زیستپذیری منطقه یک کلانشهر تهران انجام شده است. کلانشهر تهران همانند سایر کلانشهرهای دیگر با مشکلات بسیاری در زمینههای اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی و کالبدی همچون کاهش زیستپذیری و کمرنگتر شدن اهمیت بنیانهای بومشناختی در ساختار زندگی شهری روبرو است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. با بهرهگیری از تکنیک TOPSIS و با استفاده از فرایند سلسهمراتب AHP شاخصهای بومشناختی وزندهی و با تکیه بر منطق FUZZY نواحی دهگانه منطقه ۱ رتبهبندی شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد از بین این نواحی ناحیه ۴ با ارزش ۹۵۷/۰ بالاترین رتبه و ناحیه ۸ با ارزش ۲۴۳/۰ پایینترین رتبه را از نظر تأثیر بنیانهای بومشناختی بر زیستپذیری کسب نموده است. میتوان نتیجه گرفت هرچه بنیانهای بومشناختی در مناطق شهری بیشتر و دارای کیفیت بالاتری باشد، نقش آنها در زیستپذیری مناطق شهری بیشتر خواهد بود. نوآوری این پژوهش شناسایی بنیانهای بومشناختی موجود در منطقه یک و استفاده از تکنیک AHP و FUZZY است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ملیحه تقی پور؛ علی اکبر حیدری؛ فرزانه نریمانی
چکیده
هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش نظام رفتاری در اجتماعپذیری پارکهای شهری در پارک آزادی شیراز است. شیوه پژوهش ترکیبی شامل روشهای توصیفی، تحلیلی با بهرهگیری از روانشناسی محیط، مطالعات کتابخانهای، مشاهده و برداشت میدانی است. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و استدلال منطقی صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که اجتماعپذیری ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش نظام رفتاری در اجتماعپذیری پارکهای شهری در پارک آزادی شیراز است. شیوه پژوهش ترکیبی شامل روشهای توصیفی، تحلیلی با بهرهگیری از روانشناسی محیط، مطالعات کتابخانهای، مشاهده و برداشت میدانی است. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و استدلال منطقی صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که اجتماعپذیری و چندعملکردیبودن و گستردگی قابلیتها میتواند نشان از غنی بودن فضا باشد؛ بهگونهای که فضا با وجود ﻣﻮﺍﻧﻊ و چالشهای موجود، درمجموع کارکرد قابلقبولی را از خود نشان داده و درگذر زمان میتواند عملکردها و نقشهای جدید و متناسب با تغییرات اجتماعی را بپذیرد. همچنین یافتهها نشان میدهد که فعالیتهای اختیاری و اجتماعی بیشتر از فعالیتهای اجباری سبب ارتقای اجتماعپذیری فضا میشوند و در نهایت ﺑﻪ ترسیم مدل الگوی فعالیتی میپردازد که بیشترین تأثیرگذاری را بر اجتماعپذیری دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سمانه سعیدی؛ مهدی منتظرالحجه؛ مجتبی شریفنژاد
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه عوامل کمی درجه محصوریت با اختلاف دما (اختلاف میانگین دمای گذرها با میانگین دمای شهر در یک زمان مشابه) در گذرهای تاریخی شهر میبد انجام شده است. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است. اختلاف دمایی گذرهای تاریخی با میانگین دمای شهر به عنوان متغیر وابسته و چهار متغیر طول، عرض، ارتفاع ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه عوامل کمی درجه محصوریت با اختلاف دما (اختلاف میانگین دمای گذرها با میانگین دمای شهر در یک زمان مشابه) در گذرهای تاریخی شهر میبد انجام شده است. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است. اختلاف دمایی گذرهای تاریخی با میانگین دمای شهر به عنوان متغیر وابسته و چهار متغیر طول، عرض، ارتفاع بدنه و میزان محصوریت گذر بهعنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شدند. جامعه آماری ۹۰ گذر در بافت تاریخی شهر و نحوه انتخاب گذرها بهصورت تصادفی و براساس سهم گذرها از هر محله از کل شبکه معابر در بافت تاریخی شهر بود. بهمنظور سنجش رابطه عوامل کمی درجه محصوریت و تغییرات دمایی از آزمونهای همبستگی، رگرسیون خطی و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که دو مؤلفه درجه محصوریت و ارتفاع جداره با بتای 634/0 و 623/0 در سطح معناداری بالای 95 درصد، رابطه معنادار و مستقیمی را با اختلاف دمای گذرهای تاریخی و دمای شهر داشته است. با توجه به یافتههای پژوهش میتوان نتیجهگیری کرد که میان طول و عرضگذر و تغییرات دمایی در شهر میبد رابطه معناداری مشاهده نمیشود، حال آنکه میان ارتفاع جداره و میزان محصوریت گذر و تغییرات دمایی رابطه معناداری وجود دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سمیه هاتفی شجاع
چکیده
هدف از مطالعه حاضر سنجش مؤلفههای کیفی مؤثر بر امنیت معابر شهری در معابر مرکزی شهر همدان و روش آن توصیفی- تحلیلی بوده است. جهت گردآوری دادههای تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. پایایی ابزار از طریق آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 74/0 مورد تائید قرار گرفت. جامعه آماری مغازهداران و عابرین حاضر در محدوده بودند که با توجه نامعین ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر سنجش مؤلفههای کیفی مؤثر بر امنیت معابر شهری در معابر مرکزی شهر همدان و روش آن توصیفی- تحلیلی بوده است. جهت گردآوری دادههای تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. پایایی ابزار از طریق آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 74/0 مورد تائید قرار گرفت. جامعه آماری مغازهداران و عابرین حاضر در محدوده بودند که با توجه نامعین بودن تعداد جامعه موردبررسی با استفاده از فرمول جامعه آماری نامعین کوکران 384 نفر بهعنوان حجم نمونه تعیین گردید. بررسی امنیت معابر شهر همدان موضوعی است که پیشینهای ندارد و نتایج آن مکمل مطالعات پیشین میباشد که ایزدی و حقی در میدان امام شهر همدان به آن پرداختهاند. نتایج نشان داد که خیابان بوعلی بیشترین امنیت را نسبت به پنج معبر دیگر دارد. در این خیابان فعالیت و کاربری زمین با داشتن 87/0 بارعاملی بالاترین جایگاه را به خود اختصاص داد. سایر خیابانهای ازنظر شرایط امنیتی عبارت بودند از خیابان شریعتی (فعالیت و کاربری زمین با دارا بودن 72/0)، خیابان تختی (فعالیت و کاربری زمین با 66/0)، خیابان باباطاهر (فعالیت و کاربری زمین با دارا بودن 63/0)، خیابان شهدا (نقش نظارت اجتماعی با دارا بودن 48/0) و خیابان اکباتان (نقش خوانایی با دارا بودن 42/0). نتیجه بررسی نشان داد که عامل فعالیت و کاربری زمین بیشترین تأثیرگذاری را بر امنیت معابر شهری همدان دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
شیرکو احمدی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل نقش فضاهای عمومی در پایداری اجتماعی شهر سردشت میباشد. روش تحقیق اسنادی- تحلیلی و پیمایشی بود و نمونهها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافتهها با توجه به نظرات استفادهکنندگان از فضاهای عمومی و با استفاده از نرمافزارهای SPSS ver.19.0 و Arc GIS ver.10.1 مورد تجزیه و نحلیل قرار گرفتند. ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل نقش فضاهای عمومی در پایداری اجتماعی شهر سردشت میباشد. روش تحقیق اسنادی- تحلیلی و پیمایشی بود و نمونهها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافتهها با توجه به نظرات استفادهکنندگان از فضاهای عمومی و با استفاده از نرمافزارهای SPSS ver.19.0 و Arc GIS ver.10.1 مورد تجزیه و نحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که مبلمان و امکانات ایمنی در حد متوسط و پایین بوده است. همچنین از بین کلیه گویههای مورد مطالعه؛ اجتماعپذیری، فعالیت و کارکرد، زیبایی و آسایش و دسترسیپذیری به ترتیب محلههای گردهسور با (73/0)، سوی بردهقوچ (62/0)، گردهسور (81/0) و گردهسور و سهراه مارغان (100/0) برخورداری، دارای بیشترین محرومیت و محلههای سرچاوه (98/0)، سرچاوه (93/0)، فرهنگیان (96/0) و آشان با (100/0) برخورداری، دارای بیشترین میزان توسعه میباشند. نتایج ضریب همبستگی نیز نشان میدهد که محدودیت حضور زنان در فضاهای عمومی با ضریب 163/0- و آلودگیهای محیطی با ضریب 361/0- دارای رابطه منفی و معکوس و شاخصهای مربوط به امکانات فضاها، مسئولیتپذیری، حس تعلق، مشارکت، امنیت و تعامل اجتماعی دارای ضریب همبستگی مستقیم و مثبت میباشند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رودابه فرهادی؛ دنیا سلیمانیزاده
چکیده
این پژوهش وضعیت سکونتگاههای غیررسمی بندر امامخمینی (ره) را با توجه به شاخصهای راهبرد توسعه شهری (CDS) بررسی نموده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و کمی است. برای تشریح اهداف و اصول CDS از روشهای اسنادی و کتابخانهای، برای بررسی شاخصهای آن در منطقه مورد مطالعه از پیمایش میدانی و برای گردآوری دادهها از پرسشنامه ...
بیشتر
این پژوهش وضعیت سکونتگاههای غیررسمی بندر امامخمینی (ره) را با توجه به شاخصهای راهبرد توسعه شهری (CDS) بررسی نموده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و کمی است. برای تشریح اهداف و اصول CDS از روشهای اسنادی و کتابخانهای، برای بررسی شاخصهای آن در منطقه مورد مطالعه از پیمایش میدانی و برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده شد. حجم نمونه با فرمول کوکران به تعداد 376 نفر از ساکنان با نمونهگیری تصادفی ساده و 50 نفر از کارشناسان تعیین شد و 26 مؤلفه برای شاخصهای حکمروایی، رقابتی بودن، بانکی بودن و قابل زندگی بودن به عنوان متغیرهای وابسته انتخاب گردید. پایایی پرسشنامهها طبق ضریب آلفای کرونباخ، 76/0 برای پرسشنامه ساکنان و 81/0 برای پرسشنامه کارشناسان تایید شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آمار استنباطی مانند آزمون T و برای تعیین راهبردهای مناسب از تحلیل SWOT و برای اولویت بندی راهبردها از روش QSPM استفاده شد. نتایج شاخصهای مورد بررسی از نظر شهروندان با میانگین 3/2 و کارشناسان با میانگین 9/2 نشان داد که شاخصهای CDS در بندر امام خمینی (ره) وضعیت مناسبی ندارند. راهبردهای مناسب (WT) با موقعیت تدافعی تعیین و اولویت بندی شدند. اولویت اول تا چهارم بهترتیب جلب مشارکت مردم، تمرکز بر تفکر استراتژیک و مدیریت یکپارچه شهری، توجه ویژه به مسائل زیستمحیطی و عدالت در دسترسی به امکانات تعیین شد. رویکرد نوآورانه این پژوهش، ارائه راهکارهای عملیاتی برای بهبود وضعیت شهری است که در خلال 8 سال دفاع مقدس میزبان مهاجران جنگ تحمیلی بوده و فشار زیادی را تحمل کرده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسین حاتمینژاد؛ محمد اسکندری نسب؛ محمد بیرانوند
چکیده
پژوهش حاضر به مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی در دو بافت خودرو (محله گوشه گاپله) و برنامهریزی شده (شهرک اندیشه) شهر بروجرد و ارائه تحلیلی از کیفیت زندگی عینی و ذهنی آن دو محله پرداخته است. این پژوهش از نوع هدف، کاربردی و براساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده و شاخصهای اجتماعی، کالبدی، زیستمحیطی و اقتصادی برای مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی ...
بیشتر
پژوهش حاضر به مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی در دو بافت خودرو (محله گوشه گاپله) و برنامهریزی شده (شهرک اندیشه) شهر بروجرد و ارائه تحلیلی از کیفیت زندگی عینی و ذهنی آن دو محله پرداخته است. این پژوهش از نوع هدف، کاربردی و براساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده و شاخصهای اجتماعی، کالبدی، زیستمحیطی و اقتصادی برای مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی محلات به کار گرفته شدند. شیوه جمعآوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانهای، مشاهدات میدانی است. برای سنجش کیفیت زندگی در بعد ذهنی، ابتدا با استفاده از روش پیمایش، از میان جامعه آماری، به شیوه تصادفی با 373 نمونه در محلات مورد مطالعه مصاحبه گردید. بهمنظور تحلیل متغیرهای مورد مطالعه از نرمافزار SPSS و آماره T دو نمونه مستقل و مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار Smart PLS استفاده شد. همچنین برای سنجش کیفیت زندگی عینی از دادههای مکانی بلوکهای سرشماری سال 1395 مرکز آمار استفاده و شکلهایی در نرمافزار GIS برای شاخص اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و کلی کیفیت زندگی تهیه گردید. نتایج نشان داد که وضعیت محله شهرک اندیشه، در تمامی شاخصهای کیفیت زندگی ذهنی به غیر از شاخص اجتماعی، بهتر از محله گوشه گاپله است. همچنین شکل کلی کیفیت زندگی عینی نیز این امر را اثبات میکند. درنهایت میتوان ادعا کرد که کیفیت زندگی در محلۀ اندیشه مطلوبتر از گوشۀ گاپله است.
نظام سکونتگاهی و مسکن
حسن حکمتنیا؛ علیرضا پاک گوهر؛ علی باقری کشکولی
چکیده
این پژوهش میزان تأثیر شاخصهای کالبدی – فضایی، اجتماعی و اقتصادی در تحقق مسکن پایدار در شهر سیرجان را بررسی نموده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی بوده است. 600 نفر از مطلعین، متخصصان و خبرگان، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده بودند که 230 نفر بهعنوان حجم نمونه براساس روش نمونهگیری تصادفی ساده و با استفاده ...
بیشتر
این پژوهش میزان تأثیر شاخصهای کالبدی – فضایی، اجتماعی و اقتصادی در تحقق مسکن پایدار در شهر سیرجان را بررسی نموده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی بوده است. 600 نفر از مطلعین، متخصصان و خبرگان، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده بودند که 230 نفر بهعنوان حجم نمونه براساس روش نمونهگیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان انتخاب شدهاند. 31 مؤلفه کالبدی، اجتماعی و اقتصادی مسکن در شهر سیرجان بهعنوان متغیرهای وابسته انتخاب گردید. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ با میزان 832/0 تأیید گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آمار استنباطی مانند آزمون T تک نمونهای و تحلیل عاملی بهره گرفته شد. نتایج بررسی شاخصهای کالبدی و فضائی نشان داد میزان مقاومسازی ساختمانهای موجود، میزان بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده و قدیمی، میزان ایمنی در واحدهای مسکونی همچنین کمیت و کیفیت تجهیزات از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده است. در این راستا این پژوهش با رویکردی نوآورانه اقدام به همسوسازی شاخصهای کالبدی، اجتماعی و اقتصادی بهمنظور تدوین راهکارهای تحقق مسکن پایدار در شهر سیرجان کرده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسین طهماسبی مقدم؛ مهدی زنگنه؛ محمدتقی حیدری؛ محمدتقی ایمانی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی توزیع فضایی پارکهای درونشهری با رویکرد عدالت فضایی شهر در شهر سبزوار است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است. بهمنظور تحلیل توزیع و تبیین الگوی فضایی از روشهای آمار فضایی از قبیل نزدیکترین واحد همسایگی و بررسی سطح سرویسدهی خدماتی پارکهای شهری از تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. آنچه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی توزیع فضایی پارکهای درونشهری با رویکرد عدالت فضایی شهر در شهر سبزوار است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است. بهمنظور تحلیل توزیع و تبیین الگوی فضایی از روشهای آمار فضایی از قبیل نزدیکترین واحد همسایگی و بررسی سطح سرویسدهی خدماتی پارکهای شهری از تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. آنچه پژوهش حاضر را از پژوهش پیشین متمایز میکند بررسی و تحلیل الگوی توزیع فضایی و میزان دسترسی در انواع طبقات پارکهای شهری در سطوح مختلف شهر سبزوار میباشد. نتایج حاصل از آن نشان داد که شعاع عملکردی پارکهای شهری در شهر سبزوار، در سطح منطقهای بیانکننده شعاع عملکردی مطلوب در بافتهای مرکزی شهری است که بافاصله گرفتن از مرکز شهر، از مطلوبیت آن کاسته میشود. عدم توزیع مناسب پارکهای درونشهری در سطح ناحیهای در غرب شهر سبزوار باعث کاهش مطلوبیت و عملکرد پارکهای ناحیهای شده و تمرکز بیشازحد این پارکها در شرق شهر باعث افزایش شعاع عملکرد و مطلوبیت در مناطق شرقی شهر سبزوار شده است، در نتیجه از یکسو توزیع و پراکنش نامناسب و ناعادلانه پارکهای درونشهری در سطوح مختلف شهر سبزوار از سوی دیگر عدم تناسب جمعیت و سرانه فضای سبز منجر به تشدید توزیع ناعادلانه پارکها در سطوح مناطق، نواحی و محلات شهری شده زیرا بهعنوان مثل در ناحیه 9 مساحت پارک 175157 مترمربع و جمعیت 7088 نفر است که سرانه آن 24 مترمربع میباشد یعنی به ازای هر یک نفر 24 مترمربع فضای سبز و مازاد فضای سبز وجود دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مهری روزبهانی؛ غلامرضا جانبازقبادی؛ صدرالدین متولی؛ جلال عظیمی آملی
چکیده
هدف اصلی این پژوهش آشکارسازی تغییرات دهساله پوشش سبز کلانشهر تهران از سال 1389 تا 1398 با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهوارههای لندست 5، 7 و 8 میباشد. آشکارسازی تغییرات در دو مقیاس زمانی سالانه و دهساله انجام و تحلیل نتایج، هم در سطح کلانشهر تهران و هم به تفکیک مناطق 22گانه آن صورت پذیرفت. آشکارسازی تغییرات با رویکرد ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش آشکارسازی تغییرات دهساله پوشش سبز کلانشهر تهران از سال 1389 تا 1398 با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهوارههای لندست 5، 7 و 8 میباشد. آشکارسازی تغییرات در دو مقیاس زمانی سالانه و دهساله انجام و تحلیل نتایج، هم در سطح کلانشهر تهران و هم به تفکیک مناطق 22گانه آن صورت پذیرفت. آشکارسازی تغییرات با رویکرد پس از طبقهبندی انجام شد. نوآوری این تحقیق شامل تلاشها برای اخذ بهترین نتیجه در مرحله طبقهبندی تصاویر است که در این راستا علاوهبر باندهای اپتیکی و حرارتی، از ویژگیهای مختلفی شامل شاخصهای مختلف گیاهی، آب و مناطق ساخته شده، مؤلفههای بافت تصویر و مؤلفههای اصلی استفاده شد. سه روش طبقهبندی بیشترین شباهت، شبکه عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان پیادهسازی شدند. مقایسه نتایج نشان داد که روش ماشین بردار پشتیبان با میانگین دقت کل 06/91 درصد نتایج بهتری داشته است. آشکارسازی تغییرات حاکی از کاهش 58/10 درصدی پوشش سبز در دوره مورد بررسی است. بیشترین کاهش پوشش سبز به میزان 46/7 کیلومترمربع در دوره 91-1390 اتفاق افتاده و بیشترین افزایش در دوره 95-1394 بهاندازه 61/7 کیلومترمربع بوده است. مناطق یک و 22 به ترتیب با 2/5 و 37/2 کیلومترمربع بیشترین میزان کاهش و مناطق 2 و 19 نیز به ترتیب با 5/0 و 47/0 کیلومترمربع بیشترین افزایش در پوشش سبز شهری را در بین مناطق داشتهاند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
علیاصغر غلامی؛ علی اصغر عباسی اسفجیر؛ ابوالقاسم حیدرآبادی
چکیده
مطالعه حاضر به بررسی تأثیر استفاده از رسانهها و جامعهپذیری بر رفتارهای زیستمحیطی در شهرهای ساری و جویبار میپردازد. تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی بوده که با استفاده از روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری افراد بالای 18 سال شهرهای ساری و جویبار در استان مازندران بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 400 ...
بیشتر
مطالعه حاضر به بررسی تأثیر استفاده از رسانهها و جامعهپذیری بر رفتارهای زیستمحیطی در شهرهای ساری و جویبار میپردازد. تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی بوده که با استفاده از روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری افراد بالای 18 سال شهرهای ساری و جویبار در استان مازندران بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 400 نفر بهعنوان حجم نمونه تعیین گردید. برای انتخاب نمونهها از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای استفاده گردید. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته با متغیرهای مستخرج از تئوری ارزشهای اینگلهارت، الگوی رفتار محیطگرایانه کالموس و اجیمن بهعنوان چارچوب تئوریک بوده است و میباشد است. برای تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS استفاده شد. اعتبار ابزار از طریق اعتبار صوری مورد تأیید قرار گرفت و پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، با ضریب بالای 8/0 تأیید شد. با توجه به نتایج به دست آمده، رفتار زیستمحیطی در نمونههایی مورد بررسی دارای میانگین بالا بودند. بین جامعهپذیری و رفتار زیستمحیطی رابطه معنادار به دست آمد. همچنین جامعهپذیری با ابعاد چهارگانه رفتار زیستمحیطی (رفتار مصرف انرژی، رفتار حفاظت از محیط زیست، رفتار زیستمحیطی در سفر و الگوی خرید زیستمحیطی) رابطه معنادار و مثبت داشته است و تبلیغات زیستمحیطی و استفاده از رسانهها تنها با بعد الگوی خرید زیستمحیطی رابطه معنادار دارد. متغیرهای مستقل،20 درصد از واریانس رفتار زیستمحیطی را تبیین میکنند. نوآوری مطالعه حاضر در استفاده از مطالعه تطبیقی رفتارهای زیستمحیطی بین دو شهر ساری و جویبار با روش کمی میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
یوسف درویشی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش مشارکت اجتماعی پایدار در تحقق بهبود کیفیت زیست شهری در شهر پارسآباد استان اردبیل بوده است. تحقیق از نظر ماهیت یک مطالعه توصیفی- تحلیلی محسوب میشود که با روش پیمایش اجرا گردید. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان بالای 18 سال شهر پارسآباد مغان بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 380 نفر ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش مشارکت اجتماعی پایدار در تحقق بهبود کیفیت زیست شهری در شهر پارسآباد استان اردبیل بوده است. تحقیق از نظر ماهیت یک مطالعه توصیفی- تحلیلی محسوب میشود که با روش پیمایش اجرا گردید. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان بالای 18 سال شهر پارسآباد مغان بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 380 نفر بهعنوان حجم نمونه تعیین گردید. نمونههای مورد مطالعه با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه محققساخته بوده است که با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ پایایی آن با ضریب بالاتر از 7/0، مورد تأیید قرار گرفت. متغیر مستقل تحقیق (مشارکت اجتماعی) شامل مؤلفههای مستقل مطالعه شامل رابطه متقابل، تعهد متقابل، انتظار متقابل، بود. طبق یافتههای تحقیق، مؤلفههای رابطه متقابل، تعهد متقابل و حس تعلق به صورت همزمان بر توسعه پایدار تأثیر معنادار دارند. بررسی تأثیر همزمان چهار مؤلفه مشارکت اجتماعی بر توسعه پایدار شهری و اجرا در قلمرو یک شهر میان اندام، میتواند رویکردی جدید در این حوزه مطالعات شهری باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
یعقوب مرادی؛ یوسف درویشی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی توزیع کاربری پارکهای محله شهری از نظر استاندارد دسترسی نسبت به مناطق مسکونی و تراکم جمعیتی در منطقه 3 شهر تبریز میباشد. روش تحقیق روش، تحلیلی – توصیفی است. روش جمعآوری دادهها اسنادی است. جامعه آماری پژوهش منطقه 3 شهر تبریز میباشد. دادههای توصیفی و مکانی این پارکها در قالب یک بانک اطلاعاتی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی توزیع کاربری پارکهای محله شهری از نظر استاندارد دسترسی نسبت به مناطق مسکونی و تراکم جمعیتی در منطقه 3 شهر تبریز میباشد. روش تحقیق روش، تحلیلی – توصیفی است. روش جمعآوری دادهها اسنادی است. جامعه آماری پژوهش منطقه 3 شهر تبریز میباشد. دادههای توصیفی و مکانی این پارکها در قالب یک بانک اطلاعاتی در نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ذخیره و سپس با طراحی شبکه، دسترسی محدوده منطقه 3 شهرداری تبریز و تعیین موقعیت جغرافیایی پارکها در آن، محدوده سرویسدهی هر پارک با استفاده از مدل تحلیل شبکه (مورد شناسایی قرار گرفت. همچنین با استفاده از رویکرد نزدیکی فضایی پارکها، وضعیت موجود منطقه سه شهرداری تبریز از نظر مدتزمان دسترسی شهروندان به پارکها مورد مطالعه قرار گرفته و مناطق خارج از پوشش خدماترسانی پارکها برآورد گردید. علاوهبر روش فوق از روشهای تحلیل تیسن و بافرینگ نیز برای تعیین حوزه عملکردی و مدتزمان دسترسی به هرکدام از پارکها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که با محاسبه فضای مورد پوشش خدماترسانی پارکهای محلهای منطقه 3 شهرداری، پارکهای موجود محلهای این محدوده تنها 1/71 درصد از محدوده موردمطالعه را پوشش میدهند. لذا قسمت شمالی این منطقه از شهر نیازمند مکانیابی پارکهای جدید محلهای میباشد تا پوشش دسترسی این بخش از منطقه 3 را به حداکثر برسانیم. علاوهبر این بخش جنوبی این منطقه از شهر به دلیل خالی از سکنه بودن عدم وجود شبکه دسترسی در حال حاضر نیازی به ایجاد پارک محله در آن احساس نمیگردد. بررسی و ارزیابی نحوه دسترسی شهروندان به پارکهای شهری از دو بعد یکی در قالب نرمافزار GIS و دیگری بهرهگیری از دو مدل بافرینگ و تسین از نوع آوری در این حوزه مطالعاتی میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ناهیده رضایی؛ فرزین حقپرست؛ رحمت محمدزاده
چکیده
هدف از مطالعه حاضر تحلیل سیر تحول فضاهای تجاری معاصر شهر تبریز با محوریت بازار سنتی بوده است. تحقیق از نوع کیفی مبتنی بر دو روش کتابخانهای و میدانی با راهبرد منطق پسکاوی است. روش جمعآوری اطلاعات در بخش کتابخانهای از طریق مرور نظاممند اسناد طرحهای شهری و مطالعات مربوط به مسئله موردنظر و در بخش میدانی با استفاده از روش پدیدارشناسی ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر تحلیل سیر تحول فضاهای تجاری معاصر شهر تبریز با محوریت بازار سنتی بوده است. تحقیق از نوع کیفی مبتنی بر دو روش کتابخانهای و میدانی با راهبرد منطق پسکاوی است. روش جمعآوری اطلاعات در بخش کتابخانهای از طریق مرور نظاممند اسناد طرحهای شهری و مطالعات مربوط به مسئله موردنظر و در بخش میدانی با استفاده از روش پدیدارشناسی و به کمک مصاحبه عمیق نیمهساختاریافته میباشد. مصاحبهشوندگان از بین بازاریان و کارشناسان امر انتخاب شده و مصاحبه از افراد تا اشباع اطلاعات انجام گرفته است (14 نفر). نوآوری این مقاله در فهم پدیدارشناسانه روند تاریخی بازار با عوامل سیاسی و جغرافیایی و اقتصادی شهر و منطقه باشد. ازاینرو، در ترسیم چشماندازی آینده بازار، توجه به ارتباط متقابل اثرگذار یک ضرورت جدی مینماید. نتایج نشان میدهد که این بازار قبل از ورود محصولات تولیدی جدید، دارای فضاهای تولید، فروش و خدمات بوده و توانایی بالایی در ایجاد ارزشافزوده، تجمیع و شکلگیری خوشههای فعالیتی بوده که با ورود کالا و خدمات جدید و طبعاً ظهور فضاهای جدید و خلل مدیریتی، دچار رکود شده و از رقابت بازماند. فضاهای جدید تجاری نیز، به دلیل ضعف در بنیانهای تولید و عدم ایجاد ارزشافزوده، ضعف در شکلدهی به خوشههای فعالیتی، نمیتوانند نقشی بنیادین در اقتصاد شهری ایفا کنند. استفاده از تجارب گذشته در جهت احیاء فعالیتهای تولیدی- کارگاهی به شیوه امروزی، تبدیل بازار به فضایی چندمنظوره با اولویت تولید و بازتولید و وجود سیستم قوی مدیریت ازجمله روشهایی است که میتواند موجب حفظ و توسعه مجدد بازار شود.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسین شیخ حسنی؛ امیر مرادی فر؛ بهناز پورخداداد
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار اجتماعی برجای مانده از تغییر کارکردهای میادین و معابر بخش مرکزی شهر رشت از محور سواره به محور پیادهراه است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی که با استفاده از پیمایش اجرا گردید. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه محققساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، شهروندان بالای 18 سال شهر رشت بوده است. حجم نمونه با استفاده ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار اجتماعی برجای مانده از تغییر کارکردهای میادین و معابر بخش مرکزی شهر رشت از محور سواره به محور پیادهراه است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی که با استفاده از پیمایش اجرا گردید. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه محققساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، شهروندان بالای 18 سال شهر رشت بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین گردید که به شیوه نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 78 /0 تائید گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS، استفاده شد. نتایج آزمون نشان داد که احداث این پیادهراه در خلق فضای آرامش روحی و روانی عابران، افزایش امنیت اجتماعی، ارتقاء فرهنگ و آداب شهرنشینی، ترویج فرهنگ پیادهروی و استفاده از حملونقل عمومی، انجام فعالیتهای فراغتی ـ تفریحی، شکلگیری خاطرات فردی و جمعی، تقویت حس تعلّق به مکان و دلبستگی به فضای بخش مرکزی شهر، تأثیر مطلوبی داشته و سبب بهبود وضع ارتباطات اجتماعی شهروندان با یکدیگر شده است. حتی در جلب بیشتر گردشگران و افزایش ماندگاری آنها در شهر و به تبع آن در رونق اقتصادی محدوده بخش مرکزی شهر تأثیرات مثبتی بههمراه داشته است. نوآوری این پژوهش، در بهرهگیری از مجموعه متنوع و متعددی از شاخصها بوده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نازنین فرهودیان؛ اکبر عبدالهزاده طرف
چکیده
هدف پژوهش تدوین راهنمای طراحی منظر مهرانرود بر مبنای نظریه ترجیحات محیطی کاپلانها و با رویکرد طراحـی مـشارکتی میباشد. لبه مهرانرود مجاور بازار تاریخی تبریز بهدلیل رویکرد طراحی بدون مشارکت مردم، در حلقهای از فضاهای ناکارآمد احاطه گردیده است. مشارکت شهروندی نیازمند مداخله ترجیحات مردم در فرایند طراحی این منطقه اکولوژیکی ...
بیشتر
هدف پژوهش تدوین راهنمای طراحی منظر مهرانرود بر مبنای نظریه ترجیحات محیطی کاپلانها و با رویکرد طراحـی مـشارکتی میباشد. لبه مهرانرود مجاور بازار تاریخی تبریز بهدلیل رویکرد طراحی بدون مشارکت مردم، در حلقهای از فضاهای ناکارآمد احاطه گردیده است. مشارکت شهروندی نیازمند مداخله ترجیحات مردم در فرایند طراحی این منطقه اکولوژیکی از شهر میباشد. بدین منظور ابتدا کیفیتهای بصری طراحی شهری بر اساس متغیرهای کاپلانها دستهبندی شده و مبنای انتخاب تصاویر قرار گرفت. سپس با کاربرد تکنیک VPT تصاویر امتیازدهی شدند. جامعه آماری پژوهش، ساکنین، کسبه و عابرین محدوده مورد مطالعه بوده است. نمونهگیری به روش تصادفی ساده انجام گرفت و حجم نمونه طبق فرمول کوکران، 200 نفر تعیین شد. این مطالعه نشان میدهد که اولویت بصری شهروندان بیشتر متمایل به متغیرهای پیچیدگی و خوانایی است. اگرچه کیفیتهای مربوط به متغیرهای انسجام و رازآمیزی نیز باید در محیط حضور داشته باشند اما از اولویت پایینتری برخوردار میباشند. همچنین میان متغیرهای کاپلانها و کیفیتهای بصری معادل در طراحی شهری رابطه وجود دارد. میزان همبستگی میان متغیر انسجام و ریتم، پیچیدگی و تنوع، خوانایی و نفوذپذیری بصری، رازآمیزی و حرکتهای موجی بیش از سایر متغیرها در گروه مربوط به خود میباشد. نوآوری این پژوهش توجه همزمان به ابعاد غیرقابل تفکیک عینی و ذهنی در ارزیابی منظر بوده است.