جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رحمت اله بهرامی
دوره 9، شماره 17 ، خرداد 1397، ، صفحه 25-34
چکیده
اصولاٌ افزایش رفاه اقتصادی مردم و کاهش فقر یکی از اهداف اصلی برنامه های توسعه اقتصادی در هرکشور محسوب می گردد. یکی از راه های سنجش فقر، از طریق شاخص های اقتصادی است. هدف این نوشتار در پاسخ به این سوال انجام گرفته است که روند تغییرات خط فقر و شدت فقر در مناطق شهری استان کردستان طی دوره چهار ساله (90-1387) چگونه بوده است؟ این مطالعه تحلیلی ...
بیشتر
اصولاٌ افزایش رفاه اقتصادی مردم و کاهش فقر یکی از اهداف اصلی برنامه های توسعه اقتصادی در هرکشور محسوب می گردد. یکی از راه های سنجش فقر، از طریق شاخص های اقتصادی است. هدف این نوشتار در پاسخ به این سوال انجام گرفته است که روند تغییرات خط فقر و شدت فقر در مناطق شهری استان کردستان طی دوره چهار ساله (90-1387) چگونه بوده است؟ این مطالعه تحلیلی با استناد به داده های مرکز آمار ایران و قیمت سبد غذایی که از طریق بانک مرکزی به دست آمده بر اساس پنج روش: خط فقر نسبی، خط فقر مطلق غذایی، روش تحلیل میانگین؛ روش ارشانسکی و ضریب انگل؛ در مناطق شهری استان کردستان مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد روند تورم صعودی بوده و به طور متوسط9/6 درصد رشد داشته است . هم چنین هزینه تامین سبد استاندارد غذایی نیز طی دوره مذکور حدود32 درصد افزایش داشته است. نتایج تحقیق خط فقرنسبی ماهیانه شهری به روش میانگین رشدی معادل 3/35 درصد ، شدت فقر نسبی معادل 5/20 درصد، خط فقر مطلق ماهیانه به روش میانگین 18 درصد افزایش را نشان می دهد.
محیط زیست شهری
حسین نظم فر؛ علی عشقی چهاربرج؛ احمد اسمعیلی
دوره 9، شماره 17 ، خرداد 1397، ، صفحه 35-48
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی شاخصهای رشد هوشمند شهری در مناطق شهرداری شهر ارومیه با تأکید به سه بعد اجتماعی- اقتصادی، کالبدی (زیرساختی) و زیستمحیطی–دسترسی میباشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است. در این راستا از فرآیند تحلیل شبکهای (ANP) جهت وزندهی شاخصها و برای سطحبندی مناطق از مدلELECTRE استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی شاخصهای رشد هوشمند شهری در مناطق شهرداری شهر ارومیه با تأکید به سه بعد اجتماعی- اقتصادی، کالبدی (زیرساختی) و زیستمحیطی–دسترسی میباشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است. در این راستا از فرآیند تحلیل شبکهای (ANP) جهت وزندهی شاخصها و برای سطحبندی مناطق از مدلELECTRE استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که منطقه یک در رتبه اول و منطقه سه و چهار در رتبه دوم و در نهایت منطقه دو در رتبه سوم قرار دارد. همچنین بین مناطق شهری ارومیه در زمینه تناسب با شاخصهای رشد هوشمند شهری، تفاوت قابل توجهی وجود دارد و باید جهت توسعه آتی شهر، توجه ویژهای به مناطق محروم صورت پذیرد. با مدنظر قرار دادن نتایج به دست آمده، توجه به الگوی رشد هوشمند شهری در مناطق چهارگانه شهر ارومیه امری اجتنابناپذیر است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
امیر زاهدی یگانه؛ احمد خادم الحسینی؛ رضا مختاری ملک آبادی
دوره 9، شماره 17 ، خرداد 1397، ، صفحه 49-62
چکیده
هدف از مطالعه حاضر مقایسه میانگین شاخصهای مدیریت شهری در ابعاد جهانی شدن بر کالبد و کاربری رو به تغییر شهر اصفهان میباشد. روش تحقیق تحلیلی – مقایسه ای است و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق متخصصین و کارشناسان شهری مناطق 15گانه شهرداری اصفهان بودهاند. جهت تحلیل دادههای به دست آمده، از ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر مقایسه میانگین شاخصهای مدیریت شهری در ابعاد جهانی شدن بر کالبد و کاربری رو به تغییر شهر اصفهان میباشد. روش تحقیق تحلیلی – مقایسه ای است و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق متخصصین و کارشناسان شهری مناطق 15گانه شهرداری اصفهان بودهاند. جهت تحلیل دادههای به دست آمده، از نرمافزار SPSS و آزمون CSPP استفاده گردید. طبق نتایج به دست آمده بالاترین رتبه از نظر شاخصهای مدیریت شهری در ابعاد جهانی شدن بر کالبد و کاربری رو به تغییر شهر اصفهان، منطقه شش شهرداری و منطقه پنج شهرداری پایینترین رتبه را به دست آوردند.
محیط زیست شهری
سحر حسن پور
دوره 9، شماره 17 ، خرداد 1397، ، صفحه 63-74
چکیده
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ظرفیت تحمل اکولوژیکی توسعۀ سکونتگاهی در شهر سمنان اجرا گردیده است. رویکرد پژوهش، کاربردی و روش انجام آن، توصیفی- تحلیلی بود. دادههای تحقیق با استفاده از روش اسنادی، جمعآوری گردید. نتایج محاسبات نشان دادند که ظرفیت تحمل منابع زمین و آب به ترتیب در شهر سمنان برابر 960091/0 و 003529/0 بوده و از حد خارج شده است. پیشبینی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ظرفیت تحمل اکولوژیکی توسعۀ سکونتگاهی در شهر سمنان اجرا گردیده است. رویکرد پژوهش، کاربردی و روش انجام آن، توصیفی- تحلیلی بود. دادههای تحقیق با استفاده از روش اسنادی، جمعآوری گردید. نتایج محاسبات نشان دادند که ظرفیت تحمل منابع زمین و آب به ترتیب در شهر سمنان برابر 960091/0 و 003529/0 بوده و از حد خارج شده است. پیشبینی جمعیت در سالهای آینده نیز بیانگر این است که ظرفیت تحمل منابع زمین در سال 1405 به اتمام خواهد رسید و ظرفیت تحمل منابع آب، هم اکنون با بحران و در مرز هشدار قرار دارد و در سالهای آتی شدیدتر نیز خواهد شد. از محاسبات میتوان نتیجه گرفت که ظرفیت تحمل اکولوژیکی برای سکونت در شهر سمنان در سالهای آتی پایدار نبوده و قادر به پاسخگویی به تقاضای آب و زمین شهروندان، نخواهد بود.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
یاسر حاتمی؛ کیانوش ذاکر حقیقی؛ هادی رضایی راد
دوره 9، شماره 17 ، خرداد 1397، ، صفحه 75-90
چکیده
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سنجش میزان تاثیرگذاری ویژگیهای محیطی و ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی محورهای عملکردی بر الگوی سفری شهروندان در منطقه یک شهر همدان اجرا گردید. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی _ تحلیلی است. حجم نمونه برای سه محور عملکردی(شریعتی, میرزاده عشقی, سعیدیه) در منطقه یک شهر همدان با استفاده از فرمول کوکران، به ترتیب ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سنجش میزان تاثیرگذاری ویژگیهای محیطی و ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی محورهای عملکردی بر الگوی سفری شهروندان در منطقه یک شهر همدان اجرا گردید. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی _ تحلیلی است. حجم نمونه برای سه محور عملکردی(شریعتی, میرزاده عشقی, سعیدیه) در منطقه یک شهر همدان با استفاده از فرمول کوکران، به ترتیب برابر با ( 225و 290و 265 )تعیین گردید. روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده گردید نتایج پژوهش نشان داد که جدا از خصوصیات و ویژگیهای محیطی محورها و کریدورهای عملکردی در ساختار فضایی شهر، عواملی پنهانی چون ویژگیهای اجتماعی- اقتصادی محورهای عملکردی در شکلگیری الگوهای جابجایی نقش تعیین کنندهای دارند. طبق یافتههای تحقیق تاثیرگذاری ویژگیهای محیطی بر الگوی سفری شهروندان در این محورها بیش از تاثیرگذاری ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی است. در نتیجه با توجه به این عملکرد و الگوی سفری مرتبط ( حمل و نقل عمومی) و نیز ویژگیهای محیطی تاثیرگذار ( مسافت سفر _ طول سفر) میتوان به ارائه یک سیستم حمل و نقل عمومی در این محورها و گسترش آن در سایر محورها پرداخت.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فریده کریمی؛ علیرضا عبداله زاده فرد؛ علی شکور
دوره 9، شماره 17 ، خرداد 1397، ، صفحه 91-104
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، بررسی شاخصهای CDS در منطقه 3 شهر شیراز جهت بهبود وضع موجود و نقش آن در دستیابی به توسعه پایدار شهری میباشد. روش پژوهش در دو بخش توصیفی- تحلیلی انجام گرفت. در این راستا با استفاده از روش کوکران و با لحاظ کردن جمعیت 205775 نفر ساکن در محدوده به عنوان جامعه آماری، حجم نمونه تعداد 384 نفر تعیین شد. جهت سنجش روایی سازهای ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، بررسی شاخصهای CDS در منطقه 3 شهر شیراز جهت بهبود وضع موجود و نقش آن در دستیابی به توسعه پایدار شهری میباشد. روش پژوهش در دو بخش توصیفی- تحلیلی انجام گرفت. در این راستا با استفاده از روش کوکران و با لحاظ کردن جمعیت 205775 نفر ساکن در محدوده به عنوان جامعه آماری، حجم نمونه تعداد 384 نفر تعیین شد. جهت سنجش روایی سازهای از آزمون آلفای کرونباخ، برای تعیین روایی محتوایی از تحلیل عاملی اکتشافی و به منظور تحلیل دادهها از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره گام به گام استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، میانگین معیار قابلیت زندگی 56/2، رقابتپذیری 08/3، بانکی بودن 81/2 و حکمروایی خوب شهری 16/2 میباشد و با توجه به عدد 5/2 به عنوان میانه نظری، میتوان گفت که منطقه 3 به لحاظ برخورداری از شاخصهای CDS وضعیت نسبتا خوبی دارا میباشند. معیارهای قابلیت زندگی، رقابتپذیری و حکمروایی خوب شهری دارای رابطه معنیدار میباشند و باتوجه به نتیجه آزمون رگرسیون چندمتغیره، معیار بانکی بودن بیشترین تأثیر را در جهت ارتقاء رویکرد CDS در منطقه 3 دارد.
جغرافیای سیاسی
محسن کاملی؛ سمیرا قیاسی؛ حسن حسینی امینی؛ سحر افتخاری
دوره 9، شماره 17 ، خرداد 1397، ، صفحه 105-119
چکیده
مطالعه حاضر به آسیبشناسی تهدیدات بیمارستانهای شهری از منظر پدافند غیرعامل شهر قم پرداخته است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و جامعه مورد مطالعه بیمارستانهای سطح شهر قم میباشد. برای دستیابی به هدف، از روش وزندهی سلسله مراتبی و نمودارهای وزنی هریک از شاخصهای تهدیدات ارزیابی گردید. براساس نتایج تحقیق بیشترین امتیاز مربوط ...
بیشتر
مطالعه حاضر به آسیبشناسی تهدیدات بیمارستانهای شهری از منظر پدافند غیرعامل شهر قم پرداخته است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و جامعه مورد مطالعه بیمارستانهای سطح شهر قم میباشد. برای دستیابی به هدف، از روش وزندهی سلسله مراتبی و نمودارهای وزنی هریک از شاخصهای تهدیدات ارزیابی گردید. براساس نتایج تحقیق بیشترین امتیاز مربوط به تهدید بمب گذاری می باشد. بعد از ارزیابی تهدیدات علیه بیمارستان با شناسایی و اولویتبندی داراییهای بیمارستان مشخص شد بخش زایمان و اعمال جراحی در بیمارستان حائز اهمیت بیشتری بوده است و غذاخوری کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بتول مجیدی؛ سامان حیدری
دوره 8، شماره 16 ، مهر 1396، ، صفحه 13-22
چکیده
محلههای کلانشهر تهران از اساسیترین عناصر اجتماعی – کالبدی بوده و بهعنوان حلقه ارتباطی میان شهروندان محسوب میشوند. یکی از مسئلههای مهم محلههای شهری هویت مکانی آنها میباشد. بیتوجهی به این امر باعث میشود، شهروندان یک محله احساس تعلق به محل زندگی خود نداشته باشند و در نتیجه محلهای ناپایدار شکل میگیرد. هدف ...
بیشتر
محلههای کلانشهر تهران از اساسیترین عناصر اجتماعی – کالبدی بوده و بهعنوان حلقه ارتباطی میان شهروندان محسوب میشوند. یکی از مسئلههای مهم محلههای شهری هویت مکانی آنها میباشد. بیتوجهی به این امر باعث میشود، شهروندان یک محله احساس تعلق به محل زندگی خود نداشته باشند و در نتیجه محلهای ناپایدار شکل میگیرد. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی و تحلیل هویت مکانی محله سنگلج واقع در منطقه 12 تهران، به عنوان یکی از محلههای قدیمی شهر تهران میباشد. تحقیق حاضر از نظر روش، توصیفی - تحلیلی است که به روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل تمام ساکنان بالای 18 سال محله سنگلج میباشد که حجم نمونه آن با استفاده از فرمول کوکران، 115 نفر تعیین و جهت انتخاب نمونه از روش نمونهگیری غیر احتمالی استفاده گردید. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می دهد که بین شاخصهای تعلق مکانی، اجتماعپذیری، آسایش و دسترسی به خدمات، همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین بین سن و هویت مکانی نیز رابطه معنادار به دست آمد. بعلاوه بین هویت مکانی و مدت سکونت تفاوت معنادار مشاهده شد و شهروندانی که مدت سکونت بیشتری داشتند، هویت مکانی محله سنگلج را مطلوبتر ارزیابی کردهاند. به طور کلی از نظر ساکنین محله مورد مطالعه، هویت مکانی ساکنان محله در سطح مطلوب قرار ندارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رحیم سرور؛ علی عشقی چهاربرج؛ سعیده علوی
دوره 8، شماره 16 ، مهر 1396، ، صفحه 23-36
چکیده
از همپاشیدگی نظام توزیع مراکز خدماتی شهری یکی از مهمترین پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی در دهههای اخیر بوده که زمینهساز نابرابری شهروندان در برخورداری از این خدمات شده است. چنانچه مهمترین رسالت برنامهریزان و مدیران شهری در این زمینه، تلاش برای دستیابی به آرمان «برابری فرصتها» در دسترسـی گروههای مختلف جامعه شهری ...
بیشتر
از همپاشیدگی نظام توزیع مراکز خدماتی شهری یکی از مهمترین پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی در دهههای اخیر بوده که زمینهساز نابرابری شهروندان در برخورداری از این خدمات شده است. چنانچه مهمترین رسالت برنامهریزان و مدیران شهری در این زمینه، تلاش برای دستیابی به آرمان «برابری فرصتها» در دسترسـی گروههای مختلف جامعه شهری به خدمات عمومی و از بین بردن تضاد در تأمین فرصتها میباشد. در این راستا یکی از اساسیترین عناصر شهری جهت افزایش سطح رفاه اجتماعی مردم شهر، وجود خدمات شـهری است. هدف از مطالعه حاضر تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در بهرهمندی از خدمات عمومی شهری در 16 حوزه شهر اردبیل میباشد که از نظر روش توصیفی– تحلیلی می باشد. در این پژوهش میزان دسـتیابی ساکنین به خدمات عمومی شهری ابتدا با استفاده از مدل ANP وزندهی و سپس با استفاده از مدل تاپسیس و ساو سطحبندی شدند. با توجه به رتبه متفاوت حوزههای شهری اردبیل در مدلهای مختلف، در نهایت نتایج مدلها با استفاده از مدل کاندرست ادغام گردید. نتایج به دست آمده از مطالعه نشان داد که حوزههای 12 و 11 با کسب رتبه اول از لحاظ میزان برخورداری از وضعیت بسیار مطلوبی برخوردارند، حوزههای 14، 15، 13و 16، با کسب رتبه دوم در طبقه برخوردار، حوزههای 6 و 10، در طبقه نیمه برخوردار و حوزههای 2،5 ،7 و 9، با کسب رتبه چهارم در طبقه نابرخوردار از خدمات عمومی قرار دارند و حوزههای 3، 4 و 8، در رتبه آخر قرار گرفتهاند. یعنی از نظر برخورداری از خدمات عمومی شهری وضعیت بسیار نامطلوب دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
احد ساعی؛ مهدی حاجیلو؛ محمد کوچکی
دوره 8، شماره 16 ، مهر 1396، ، صفحه 37-48
چکیده
یکی از عوامل اصلی در سنجش درجه توسعه یافتگی مناطق، وجود فرصتهای شغلی در آن منطقه و میزان عرضه و تقاضای نیروی کار میباشد که در هر منطقه با توجه به میزان عرضه و تقاضای نیرویکار، مقدار کمبود شغل محاسبه و درجه توسعه یافتگی آن بررسی میگردد. یکی از مدلهایی که وضعیت بازار نیروی کار را مورد سنجش قرار میدهد، مدل بازار کار است. ...
بیشتر
یکی از عوامل اصلی در سنجش درجه توسعه یافتگی مناطق، وجود فرصتهای شغلی در آن منطقه و میزان عرضه و تقاضای نیروی کار میباشد که در هر منطقه با توجه به میزان عرضه و تقاضای نیرویکار، مقدار کمبود شغل محاسبه و درجه توسعه یافتگی آن بررسی میگردد. یکی از مدلهایی که وضعیت بازار نیروی کار را مورد سنجش قرار میدهد، مدل بازار کار است. هدف از مطالعه حاضر بررسی وضعیت توسعه یافتگی بازار کار نقاط شهری شهرستان سقز در طی چهار دوره سرشماری از 1345 تا 1385میباشد. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز از نتایج تفضیلی سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن سالهای 1345، 1355، 1365، 1375 و 1385 گردآوری شد. متغیرهای مورد بررسی در این مطالعه شامل: تعداد مهاجران به بیرون، نرخ رشد طبیعی، تعداد مهاجران وارد شده، بیکاری، اشتغال و نیروی کار است. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان داد که بازار نیروی کار در شهرستان سقز در هیچ یک از دورهها متعادل نبوده است. این عدم تعادل در بازار کار، مهاجرپذیری در نقاط شهری و نقطه مقابل آن مهاجرفرستی شدید در نقاط روستایی و عدم وجود فرصتهای شغلی یکسان در نقاط شهری و روستایی، نقل و انتقالات بیرویه جمعیت در این مناطق را موجب گردیده و نتیجه نهایی این که شهرستان سقز با یک عدم تعادل در بازار کار رو به رو است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رامین حیدری شهپر؛ ملیحه احمدی
دوره 8، شماره 16 ، مهر 1396، ، صفحه 65-82
چکیده
رشد روزافزون شهرگرایی و شهرنشینی صرف نظر از علل آن، سبب تبدیل شدن نقاط جمعیتی به شهر، بزرگ شدن شهرهای متوسط و کلان شدن شهرهای بزرگ شده است. در این میان هر چه که شهر بزرگتر باشد، مسائل و مشکلات پیش روی آن نیز بیشتر شده و برنامهریزی برای آن پیچیدهتر میگردد. یکی از مهمترین کاربریهای شهری به دلیل ماهیت خدماتی، آموزشی ...
بیشتر
رشد روزافزون شهرگرایی و شهرنشینی صرف نظر از علل آن، سبب تبدیل شدن نقاط جمعیتی به شهر، بزرگ شدن شهرهای متوسط و کلان شدن شهرهای بزرگ شده است. در این میان هر چه که شهر بزرگتر باشد، مسائل و مشکلات پیش روی آن نیز بیشتر شده و برنامهریزی برای آن پیچیدهتر میگردد. یکی از مهمترین کاربریهای شهری به دلیل ماهیت خدماتی، آموزشی و اجتماعی آن، کاربری فرهنگی است. هدف از مطالعه حاضر مکانیابی کاربری فرهنگی در منطقه 8 کلانشهر کرج با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تحلیل شبکه (N.A) می باشد که به روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی انجام گرفت. نتایج نشان می دهد، در این منطقه به میزان446610 متر مربع کمبود سطح فرهنگی وجود دارد و بسیاری از محلات از دسترسی و بهرهمندی از کاربری فرهنگی محروم میباشند. ضمن اینکه برخی از معیارهای مکانیابی نیز رعایت نشده است. در پایان با استفاده از استانداردهای مکانیابی و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) از میان زمینهای منطقه 8، اراضی مستعد برای احداث کاربری مزبور انتخاب شدند. سپس با استفاده از تکنیک تحلیل شبکهای (N.A) نحوه پوشش شبکه، شعاع عملکردی و دسترسی محلات مختلف به کاربری فرهنگی در سطح منطقه ارائه گردید.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فاطمه مبرهن قاسمآبادی؛ سیدعلی حسینی؛ محمد اسکندری نوده
دوره 8، شماره 16 ، مهر 1396، ، صفحه 67-76
چکیده
راهبرد توسعه شهر در اغلب موارد اهدافی همچون بهبود بخشیدن به مدیریت و حاکمیت شهری، افزایش رشد اقتصادی و اشتغال شهری، کاهش مداوم فقر شهری را در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران دنبال می کند. در همین راستا، هدف از مطالعه حاضر، سنجش تأثیرپذیری اجرایی شدن شاخصهای راهبرد توسعه شهری در مدیریت یکپارچه توسعه گردشگری در شهر چابکسر ...
بیشتر
راهبرد توسعه شهر در اغلب موارد اهدافی همچون بهبود بخشیدن به مدیریت و حاکمیت شهری، افزایش رشد اقتصادی و اشتغال شهری، کاهش مداوم فقر شهری را در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران دنبال می کند. در همین راستا، هدف از مطالعه حاضر، سنجش تأثیرپذیری اجرایی شدن شاخصهای راهبرد توسعه شهری در مدیریت یکپارچه توسعه گردشگری در شهر چابکسر میباشد که به روش توصیفی– تحلیلی انجام گرفت. تحقیق از انواع کاربردی بود که به روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفت. حجم نمونه تحقیق شامل 365 نفر از شهروندان و 20 نفر از کارشناسان شهری بودند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی، انتخاب شدند. بر اساس یافتههای تحقیق، میانگین به دست آمده از سنجش امتیاز اجرای شاخصهایCDS در شهر چابکسر (مدیریتی و حکمروایی خوب، بانکی بودن، قابل زندگی بودن، رقابتی بودن)، از دید کارشناسان 72/3 و از دید شهروندان با 28/3 میباشد که مقدار هر دو بالاتر از میانگین معیار است. همچنین مشخص شد که تدوین راهبرد توسعه شهری (CDS) برای شهر چابکسر و ایجاد هماهنگی بر عناصر تأثیرگذار در سیستم برنامهریزی گردشگری شهر و توجه به نظام مدیریت یکپارچه و کارآمد شهری و گردشگری به همراه ارتقاء سطح مشارکت شهروندان در تهیه و اجرای طرحهای گردشگری الزامی است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سعید امانپور؛ سمیه غلامی؛ عمران کهزادی؛ جهان بین میرزایی
دوره 8، شماره 16 ، مهر 1396، ، صفحه 77-88
چکیده
برنامهریزی کاربری زمین، به چگونگی استفاده، توزیع و حفاظت اراضی، گفته میشود و هسته اصلی برنامهریزی شهری است. هدف از مطالعه حاضر تدوین راهبردهای توسعه کاربری اراضی با رویکرد توسعه پایدار در محله هفتتنان کلانشهر شیراز میباشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی با ماهیت کاربردی است. این تحقیق با استفاده از روش دلفی و نظرسنجی ...
بیشتر
برنامهریزی کاربری زمین، به چگونگی استفاده، توزیع و حفاظت اراضی، گفته میشود و هسته اصلی برنامهریزی شهری است. هدف از مطالعه حاضر تدوین راهبردهای توسعه کاربری اراضی با رویکرد توسعه پایدار در محله هفتتنان کلانشهر شیراز میباشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی با ماهیت کاربردی است. این تحقیق با استفاده از روش دلفی و نظرسنجی از گروه متخصص در شهرسازی و برنامهریزی شهری برای شش معیار: اجتماعی- اقتصادی، مسکن، تأسیسات و تجهیزات، دسترسی، طبیعی، فرهنگی- تاریخی در نظر گرفته و زیرمعیارهایی متناسب هر شاخص، معرفی شدند. سپس با استفاده از روش مثلث سلسله مراتبی فولر وزن نهایی زیرمعیارها تعیین گردید و در پایان پیشنهادهای راهبردی توسعه کاربری اراضی محله هفتتنان کلانشهر شیراز ارائه گردید.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
امین فرجی؛ آزاده عظیمی
دوره 8، شماره 16 ، مهر 1396، ، صفحه 89-100
چکیده
هدف از مقاله حاضر بررسی و مطالعه رضایتمندی کیفیت زندگی در سکونتگاههای غیررسمی شهر بجنورد میباشد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و از نوع هدف، کاربردی میباشد. برای تحلیل متغیرهای تحقیق از روشهای تحلیل آماری شامل آمار توصیفی، تحلیل عاملی و رگرسیون گام به گام استفاده گردید و روش گردآوری دادههای تحقیق میدانی است. شاخصهای تحقیق ...
بیشتر
هدف از مقاله حاضر بررسی و مطالعه رضایتمندی کیفیت زندگی در سکونتگاههای غیررسمی شهر بجنورد میباشد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و از نوع هدف، کاربردی میباشد. برای تحلیل متغیرهای تحقیق از روشهای تحلیل آماری شامل آمار توصیفی، تحلیل عاملی و رگرسیون گام به گام استفاده گردید و روش گردآوری دادههای تحقیق میدانی است. شاخصهای تحقیق شامل محیط کالبدی، محیط اقتصادی و محیط اجتماعی است. مؤلفه محیط کالبدی (دسترسی به بانکها، داروخانهها، مغازهها و سایر امکانات) بیشترین و مؤلفه پسانداز شاخص محیط اقتصادی کمترین میزان رضایتمندی را نشان میدهد. از مجموع 26 گویه، 6 عامل با استفاده از روش تحلیل عاملی استخراج شد. این عوامل شامل بهداشت محیط، زبیاشناسی محیط، توزیع خدمات عمومی، رفاه اقتصادی، همبستگی اجتماعی و خرسندی میشود. بر اساس نتایج تحقیق تنها شاخص دسترسی به بانکها، داروخانهها، مغازهها و سایر امکانات با میانگین 6/3 بالاترین میزان رضایتمندی ساکنین از محیط کالبدی، شاخص وضعیت تغذیه با 2/3 از محیط اقتصادی و شاخص اعتماد به همسایه با 1/3 از محیط اجتماعی بیشترین میزان رضایتمندی را از محیطهای 3 گانه نشان دادند. براساس نتایج مطالعه حاضر میتوان گفت، بخش قابل توجهی از ساکنین سکونتگاههای غیررسمی از کیفیت زندگی خود در ارتباط با استانداردهای محیطهای 3 گانه رضایت کمی دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نفیسه مرصوصی؛ صالح رشوند
دوره 8، شماره 16 ، مهر 1396، ، صفحه 101-118
چکیده
هدف از مطالعه حاضر تحلیل تغییرات دورهای فضای سبز شهری زنجان و مکانیابی بهینه آن در منطقه 2 شهرداری زنجان است. روش تحقیق؛ توصیفی- تحلیلی بوده و از لحاظ نوع پژوهش، کاربردی میباشد. روند تغییرات کمّی وکیفی براساس مدل LCM و مقایسه دودوئی محاسبه گردید . جهت وزندهی به معیارهای مکانیابی فضای سبز شهری از مدل تحلیل سلسله مراتبی در محیط ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر تحلیل تغییرات دورهای فضای سبز شهری زنجان و مکانیابی بهینه آن در منطقه 2 شهرداری زنجان است. روش تحقیق؛ توصیفی- تحلیلی بوده و از لحاظ نوع پژوهش، کاربردی میباشد. روند تغییرات کمّی وکیفی براساس مدل LCM و مقایسه دودوئی محاسبه گردید . جهت وزندهی به معیارهای مکانیابی فضای سبز شهری از مدل تحلیل سلسله مراتبی در محیط نرم افزاری سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که سرانه فضای سبز در سال 1385 از 64/34 متر مربع به 46/12 متر مربع در سال 1390 کاهش یافته است. همچنین در سال1385 بیشترین میزان تغییرات کمّی و کیفی به نفع مناطق فاقد فضای سبز 91/69 درصد بوده که این میزان در سال1390 به 69/80 درصد افزایش یافته است. طی سالهای1390- 1385 بیشترین میزان مساحت افزایشی در مناطق فاقد فضای سبز با حدود تقریبی250 هکتار و بیشترین مساحت کاهشی از مناطق با فضای سبز کم با حدود تقریبی250 هکتار بوده است. طی این باز ه زمانی افزایش ساخت وسازها و سرریز جمعیتی به این منطقه از عوامل مؤثر در کاهش فضای سبز است. از کل مساحت 2250 هکتاری منطقه، 356 هکتار معادل 15 درصد از کل مساحت منطقه، وضعیتی کاملا سازگار برای گسترش فضای سبز دارد. در یک بررسی کلی میتوان گفت که طی این سالها میزان فضای سبز به نفع سایر کاربریهای خدماتی افزایش داشته و این میزان در سال1390 شدت گرفته که نیازمند اتخاذ تمهیدات و انجام اقدامات پیشگیرانه از کاهش بیرویه کاربری فضای سبز است.
محیط زیست شهری
محمدعلی فیروزی؛ مصطفی محمدی دهچشمه؛ جعفر سعیدی
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، ، صفحه 13-28
چکیده
ارزیابی پایداری زیستمحیطی، یکی از مهمترین ابزارها در فرآیند برنامهریزی توسعه پایدار است که توجه به آن در سیاستگذاریها و برنامهریزیها امری اجتنابناپذیر است. این تحقیق از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی میباشد. هدف تحقیق، ارزیابی شاخصهای پایداری زیستمحیطی کلانشهر اهواز با تأکید بر شاخصهای آلودگی هوا و آلایندههای ...
بیشتر
ارزیابی پایداری زیستمحیطی، یکی از مهمترین ابزارها در فرآیند برنامهریزی توسعه پایدار است که توجه به آن در سیاستگذاریها و برنامهریزیها امری اجتنابناپذیر است. این تحقیق از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی میباشد. هدف تحقیق، ارزیابی شاخصهای پایداری زیستمحیطی کلانشهر اهواز با تأکید بر شاخصهای آلودگی هوا و آلایندههای صنعتی است. برای دستیابی به هدف مذکور، شاخصها در چارچوب مدل وزنیAHP وزندهی گردیدند و برای تحلیل مکانی- فضایی دادهها، از نرمافزار GIS، استفاده شده است. شاخصهای این تحقیق برای ارزیابی پایداری زیستمحیطی شهری، با تأکید بر دو شاخص آلودگی هوا و آلایندههای صنعتی بررسی گردید. یافتههای تحقیق، بیانگر آن است که شهر اهواز، بر اساس شاخص آلودگی هوا، در شرایط زیستمحیطی ناپایداری قرار، دارد، به طوری که منطقه یک با ضریب اثر (326/0)، بالاترین ارزش وزنی و منطقه دو، با وزن (033/0)، دارای کمترین میزان آلودگی نسبت به سایر مناطق است. همچنین زیر شاخص طوفانهای گرد و غبار هم به صورت کلی مناطق شهر، اهواز، را، تحت تأثیر قرار میدهد. ارزیابی حاصل از آلودگی صنعتی نیز نشان میدهد که منطقه هشت شهری بالاترین میزان آلودگی را با ضریب اثر (331/0)، را، دارد و منطقه یک با ضریب اثر (024/0)، کمترین میزان آلودگی صنعتی را در بین مناطق شهری دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
هوشنگ سرور؛ وحید صلاحی ساریخان بیگلو؛ امید مبارکی
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، ، صفحه 29-42
چکیده
مجتمعهای تجاری به عنوان یکی از مهمترین کاربریهای شهری ، در کنار توسعه اقتصاد شهری، نقش مهمی در تولید فضاهای جدید شهری ایفا میکنند. امروزه ایجاد مجتمعهای تجاری چندمنظوره در شهرها راهکار مناسبی برای تولید هستههای جدید شهری محسوب میشود. در برنامهریزی برای ایجاد مجتمعهای تجاری جدید توجه همزمان به مولفههای دسترسی ...
بیشتر
مجتمعهای تجاری به عنوان یکی از مهمترین کاربریهای شهری ، در کنار توسعه اقتصاد شهری، نقش مهمی در تولید فضاهای جدید شهری ایفا میکنند. امروزه ایجاد مجتمعهای تجاری چندمنظوره در شهرها راهکار مناسبی برای تولید هستههای جدید شهری محسوب میشود. در برنامهریزی برای ایجاد مجتمعهای تجاری جدید توجه همزمان به مولفههای دسترسی مناسب، طراحی فضاهای فراغت و گردشگری از اهمیت زیادی برخوردار میباشد. در این پژوهش پویایی مجتمع تجاری لالهپارک شهر تبریز بر اساس مولفههایی همچون فرم مناسب و انعطافپذیری؛ کاربریهای مختلط، سرزندگی، تناسب بصری و حس تعلق، نفوذپذیری، ایمنی، امنیت و زمانمند بودن مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده است و دادههای مورد نیاز از طریق منابع کتابخانهای و بررسیهای میدانی جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش را متخصصین و بازدیدکنندگان مجتمع تجاری لالهپارک تشکیل میدهد. حجم نمونه 384 نفر انتخاب شده و دادهها با استفاده از آزمون آماری «خیدو» در نرم افزار spss و به صورت کمی و کیفی تحلیل شدهاند. نتایج نحقیق نشان میدهد که بیش از 90 درصد از پاسخگویان نگاه مثبتی به مطلوبیت این مرکز تجاری داشته و این مجتمع در پویایی فضاهای شهری مناطق همجوار تأثیرگذار میباشد. چنانچه مکانگزینی کاربریهای مختلف تجاری، گردشگری، تفریحی و مسکونی در اراضی همجوار مجتمع نیز این یافته را تأیید میکند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسین قنبری؛ شهاب نوبخت حقیقی؛ مریم محمدی
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، ، صفحه 43-64
چکیده
مدیریت و هدایت جابهجایی انسان و کالا در سطح معابر یک شهر، مهمترین هدف ایجاد سیستمهای حمل و نقل شهری است. کارکرد این سیستم وابسته به وجود زیرساختهای لازم و نیز قرارگیری مناسب اجزا مختلف آن و هماهنگی این اجزا با یکدیگر است. یکی از مهمترین زیرساختهای سیستم حمل و نقل مراکز شهرهای بزرگ، پارکینگهای طبقاتی عمومی هستند که نقش ...
بیشتر
مدیریت و هدایت جابهجایی انسان و کالا در سطح معابر یک شهر، مهمترین هدف ایجاد سیستمهای حمل و نقل شهری است. کارکرد این سیستم وابسته به وجود زیرساختهای لازم و نیز قرارگیری مناسب اجزا مختلف آن و هماهنگی این اجزا با یکدیگر است. یکی از مهمترین زیرساختهای سیستم حمل و نقل مراکز شهرهای بزرگ، پارکینگهای طبقاتی عمومی هستند که نقش عمدهای در کاهش پارک حاشیهای و روانی ترافیک ایفاء میکنند. این پارکینگها زمانی میتوانند کارایی لازم را داشته باشند که در مکان مناسب احداث شوند. این تحقیق با روش توصیفی – تحلیلی و با هدف مکانیابی علمی پارکینگهای طبقاتی در سطح شهر رشت انجام گرفته است. در این راستا بر اساس ادبیات تحقیق و نظر کارشناسان حوزه ترافیک، شهرسازی و برنامهریزی شهری 8 شاخص از جمله فاصله از مراکز جاذب سفر شامل مراکز تجاری، اداری - خدماتی، تفریحی - پذیرایی، دسترسی به معابر شریانی و میادین اصلی، فاصله از نقاط آبگیر و قابلیت و سازگاری کاربریها انتخاب گردید و با استفاده از مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اقدام به تجزیه و تحلیل داده شد که سرانجام نقشه همپوشانی شده نهایی پهنههای مستعد جهت استقرار پارکینگهای طبقاتی تشکیل شد. در ادامه با استفاده از نقشه نهایی به دست آمده از مدل تحقیق، طی بازدید میدانی در پهنههایی که مشخص شد، دارای قابلیت خیلی خوب و خوب هستند. اراضی دارای مساحت لازم جهت ساخت پارکینگ و در وضعیت فعلی به صورت بایر، زمین بایر، پارکینگ غیرطبقاتی و یا ساختمان فرسوده و مخروبه هستند، به تعداد 9 نقطه به مساحت 35547 مترمربع جهت ساخت پارکینگ طبقاتی شناسایی شد و با توجه به میزان تقاضای پارکینگ و ضرورت رفع معضل کمبود پارکینگ به ترتیب اهمیت اولویت بندی شدند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
عزتاله مافی؛ مهدی عبداله زاده
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، ، صفحه 65-78
چکیده
در بین ابعاد توسعه پایدار، بعد اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد اصلی شناخته میشود که بیشتر با ابعاد کیفیت زندگی همگام است و بر مفاهیمی مانند آیندهنگری، عدالت محوری، مشارکت، توانمندسازی و ... تأکید دارد. هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی شاخصهای پایداری اجتماعی در مناطق سیزده گانه شهر مشهد است. بدین منظور از مدلهای تصمیمگیری ...
بیشتر
در بین ابعاد توسعه پایدار، بعد اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد اصلی شناخته میشود که بیشتر با ابعاد کیفیت زندگی همگام است و بر مفاهیمی مانند آیندهنگری، عدالت محوری، مشارکت، توانمندسازی و ... تأکید دارد. هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی شاخصهای پایداری اجتماعی در مناطق سیزده گانه شهر مشهد است. بدین منظور از مدلهای تصمیمگیری چندشاخصه ویکور (VIKOR) و شیوههای تحلیلی مربوطه برای رتبه بندی و سطح بندی مناطق سیزده گانه کلانشهر مشهد با توجه به شاخصهای پایداری اجتماعی استفاده شده است. پژوهش حاضر، از نوع پژوهشهای توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش، مناطق سیزده گانه شهر مشهد و جمعیت ساکن در این مناطق به تعداد 2766258 نفر میباشند، که از میان آنها بر اساس فرمول کوکران تعداد نمونه، 390 نفر تعیین گردید، که به روش تصادفی ساده از بین مناطق مختلف انتخاب شده است. بر پایه یافتههای پژوهش، شاخصهای «پایداری اجتماعی» در چارچوب مدل ویکور نشان میدهد که مناطق 1 و 9، بالاترین و مطلوبترین شرایط را از نظر پایداری اجتماعی دارا میباشند و مناطق سه و یازده نامطلوبترین شرایط را از نظر این شاخصها دارا میباشند. نتایج حاصل از پژوهش، همبستگی بالایی (74/0) با مطالعات پیشین که در رابطه با وضعیت کلی پایداری در کلانشهر مشهد انجام شده است، دارد.
نظام سکونتگاهی و مسکن
زهره فنی؛ مریم بیرانوندزاده؛ نوبخت سبحانی؛ اکبر سلطان زاده
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، ، صفحه 79-96
چکیده
بخش مسکن در چند دهه گذشته به دلیل رشد سریع شهرنشینی و مشکلات ناشی از آن در کشور منجر به عدم تأمین مسکن شهرنشینان توسط دولت شده است. با این وجود بخش«تعاونی» به عنوان راهی برای تحدید مشکل مسکن در کشور مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا هدف از پژوهش حاضر تحلیل تعاونیهای مسکن و جایگاه آنها در نظام برنامهریزی مسکن کشور ...
بیشتر
بخش مسکن در چند دهه گذشته به دلیل رشد سریع شهرنشینی و مشکلات ناشی از آن در کشور منجر به عدم تأمین مسکن شهرنشینان توسط دولت شده است. با این وجود بخش«تعاونی» به عنوان راهی برای تحدید مشکل مسکن در کشور مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا هدف از پژوهش حاضر تحلیل تعاونیهای مسکن و جایگاه آنها در نظام برنامهریزی مسکن کشور میباشد. روش کار در این تحقیق با رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده و جمعآوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانهای و اسنادی تدوین شده است. یافتهها نشان میدهد که علیرغم آن که تعداد پروانههای ساختمانی صادره برای تعاونیهای مسکن نسبتا رقم کوچکی است، اما نسبت تعداد واحدهای مسکونی تعاونیهای مسکن در ساختمان رقم بالاتری را نشان میدهد. به طوری که تعداد پروانههای ساختمانی صادره حدود 06/3 واحد مسکونی و پروانههای صادره برای بخش خصوصی حدود 6/2 واحد مسکونی و در پروانههای صادر شده برای بخش تعاونی مجوز 1/19 واحد مسکونی در نظر گرفته شده است. بنابراین ارقام فوق نشان دهنده تمایل شرکتهای تعاونی مسکن به انبوهسازی بیشتر و استفاده هر چه بیشتر از زمین در جهت ساختوساز مسکن میباشد. همچنین با طبقهبندی استانها از لحاظ تعداد متقاضی واحدهای مسکونی در پروانههای صادره نشان داده شد که استان تهران به تنهایی در یک خوشه مطلوب و در رده اول و استانهای تبریز، اصفهان، خراسان رضوی، فارس و کرمانشاه در وضعیت نیمهمطلوب و در نهایت این که مابقی استانها که بالغ بر 25 استان میباشند، در وضعیت نامطلوب قرار دارند.
محیط زیست شهری
ژیلا سجادی؛ کیومرث یارمرادی؛ رضا کانونی؛ مرتضی حیدری
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، ، صفحه 97-110
چکیده
کیفیت محیط زیست را میتوان کیفیت زندگی تلقی نمود و از عوامل مهم توسعه پایدار میباشد. در این راستا حکومتهای محلی تأثیر بسیاری بر چگونگی توسعه روابط محیط زیست شهری دارند. هدف پژوهش بررسی نقش حکمروایی شایسته در ارتقای کیفیت محیط زیست شهری از دیدگاه ساکنان و بررسی وضعیت محیط زیست شهری محله باغ فردوس است که از نظر هدف کاربردی و به ...
بیشتر
کیفیت محیط زیست را میتوان کیفیت زندگی تلقی نمود و از عوامل مهم توسعه پایدار میباشد. در این راستا حکومتهای محلی تأثیر بسیاری بر چگونگی توسعه روابط محیط زیست شهری دارند. هدف پژوهش بررسی نقش حکمروایی شایسته در ارتقای کیفیت محیط زیست شهری از دیدگاه ساکنان و بررسی وضعیت محیط زیست شهری محله باغ فردوس است که از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی – تحلیلی است. جمع آوری دادهها از طریق پر کردن پرسشنامه و مصاحبه رو در رو با ساکنان با حجم 374 نفر و تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفته است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که در شاخص مشارکت، تمایل به شرکت در تصمیم گیریهای محیط زیستی در سطح محله، در شاخص پاسخگویی، توجه مسئولان به بهبود وضعیت محیط زیست محله شما، در شاخص اثربخشی و کارایی، تأثیر برنامههای اعمال شده شهرداری در کاهش آلودگی( هوا، آب و...) محل زندگی شما، در شاخص شفافیت، میزان اطلاع شما از اجرای طرحها و برنامههای زیستمحیطی در محله، در شاخص مسئولیت پذیری، میزان مسئولیت پذیری مدیران شهری در قبال حفظ محیط زیست شهری، در شاخص قانون محوری، میزان برخورد قانونی مسئولین با عوامل آلوده کننده محلی، در شاخص عدالت و برابری، میزان دسترسی به فضاهای باز و سبز و فضاهای زیست محیطی در محله دارای بار عاملی بیشتری بودند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سحر حسن پور
دوره 7، شماره 14 ، آذر 1395، ، صفحه 81-98
چکیده
یکی از عوامل تأثیر گذار در توسعه هر کشوری، بهینه بودن ارائه خدمات بهداشت و درمان است. این خدمات زمانی مطلوبتر خواهند بود که به طور عادلانه در مناطق مختلف توزیع شوند و رضایت جامعه را فراهم کنند. هدف پژوهش حاضر، تحلیل نابرابری سلامت منطقهای در استان قزوین است؛ بدین منظور با رویکردی کاربردی و ماهیتی توصیفی و تحلیلی انجام یافته است. ...
بیشتر
یکی از عوامل تأثیر گذار در توسعه هر کشوری، بهینه بودن ارائه خدمات بهداشت و درمان است. این خدمات زمانی مطلوبتر خواهند بود که به طور عادلانه در مناطق مختلف توزیع شوند و رضایت جامعه را فراهم کنند. هدف پژوهش حاضر، تحلیل نابرابری سلامت منطقهای در استان قزوین است؛ بدین منظور با رویکردی کاربردی و ماهیتی توصیفی و تحلیلی انجام یافته است. جمع آوری داده با شیوه کتابخانهای و اسنادی صورت گرفته است که مشتمل بر مطالعه ادبیات جهانی سلامت، پژوهشهای انجام شده پیشین و استناد به سالنامه آماری استان قزوین در سال 1392 است. تجزیه و تحلیل دادهها با بهره گیری از مدل الکتره فازی، مدل جمع وزنی، ضریب همبستگی پیرسون، ضریب پراکندگی و آزمون تی صورت گرفته است که بدین منظور از نرم افزارهای Excel و SPSS برای اطمینان از صحت و دقت در محاسبهها بهره گیری شد. محاسبات روش الکتره فازی نشان دهنده برتری غالب شهرستان قزوین با 5 امتیاز بر سایر شهرستانهای استان است و در جایگاههای بعدی به ترتیب شهرستانهای بوئین زهرا با 4 امتیاز، تاکستان با 3 امتیاز، آبیک با 2 امتیاز، البرز با 1 امتیاز و آوج با صفر امتیاز، رتبههای دوم تا ششم را کسب کردند. محاسبات آزمون تی، ضریب همبستگی پیرسون، ضریب پراکندگی نیز نشان دهنده نابرابری توزیعی چه در بین شهرستانها و چه در درون آنها (شهرها و روستاها) است؛ وجود نابرابری در استان قزوین، از توزیع ناعادلانه خدمات سلامت و فاصله از دو اصل در دسترس بودن و فراهم بودن بین شهرستانها و درون آنها حکایت دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سعید امانپور؛ سعید ملکی؛ نبی الله حسینی
دوره 7، شماره 14 ، آذر 1395، ، صفحه 99-112
چکیده
هدف اصلی این پژوهش تحلیلی بر توزیع خدمات شهری در کلانشهر اهواز از منظر عدالت فضایی میباشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش، ترکیبی از روشهای توصیفی– تحلیلی است و در گردآوری دادهها از شیوهکتابخانهای و اسنادی استفاده شده است. مناطق هفتگانه اهواز به عنوان واحدهای جغرافیایی در سنجش «عدالت فضایی» و 15 شاخص ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش تحلیلی بر توزیع خدمات شهری در کلانشهر اهواز از منظر عدالت فضایی میباشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش، ترکیبی از روشهای توصیفی– تحلیلی است و در گردآوری دادهها از شیوهکتابخانهای و اسنادی استفاده شده است. مناطق هفتگانه اهواز به عنوان واحدهای جغرافیایی در سنجش «عدالت فضایی» و 15 شاخص تعیینکننده خدمات عمومی برای نیل به این هدف انتخاب شدهاند. سپس با استفاده از نظرات کارشناسان اقدام به میزان اهمیت ، شاخصها در محیط فازی شد. برای تحلیل و رتبهبندی مناطق شهری از منظر برخورداری از خدمات عمومی از مدلهایی چون ویکور، الکتر و توسعه انسانی (HDI) و برای رسیدن به یک نتایج واحد از تحلیل دادهها در مدلهای مختلف، از تکنیک تلفیقی کاندرست استفاده شده است. تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش نشان میدهد که مناطق4 ، 3 و2 به عنوان برخوردارترین مناطق، مناطق1 و 8 نیمه برخوردار و مناطق 6 و 7 پایینترین برخورداری را از خدمات شهری دارند. سپس برای سنجش ارتباط بین جمعیت و برخورداری از خدمات شهری از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. ضریب همبستگی (471/0) به دستآمده گویای این واقعیت است که ارتباط ضعیفی بین پراکنش جمعیت و توزیع خدمات وجود دارد.
سیستم های اطلاعات جغرافیایی
سید علی علوی؛ محدثه معززبرآبادی؛ اسدالله دیوسالار؛ بهبود جعفری
دوره 7، شماره 13 ، خرداد 1395، ، صفحه 9-18
چکیده
دستیابی به تعادل در توزیع فضایی منابع و خدمات رسانی در سطح شهرها یکی از اهداف اصلی دولت ها میباشد. منطقه 7 شهرداری مشهد با جمعیتی حدود 220000 نفر و با مساحت محدوده 5200 هکتار یکی از پرترددترین مناطق شهری مشهد است. شبکه جایگاههای سوخت CNG از اجزای اصلی شبکه خدمات شهری است که به عنوان تامین کننده سوخت بخش حمل و نقل درون شهری عمل نموده است که ...
بیشتر
دستیابی به تعادل در توزیع فضایی منابع و خدمات رسانی در سطح شهرها یکی از اهداف اصلی دولت ها میباشد. منطقه 7 شهرداری مشهد با جمعیتی حدود 220000 نفر و با مساحت محدوده 5200 هکتار یکی از پرترددترین مناطق شهری مشهد است. شبکه جایگاههای سوخت CNG از اجزای اصلی شبکه خدمات شهری است که به عنوان تامین کننده سوخت بخش حمل و نقل درون شهری عمل نموده است که از لحاظ ملاحظات ترافیکی، شهرسازی و ایمنی و محیط زیست دارای اهمیت میباشد. هدف از این تحقیق مکانیابی جایگاههای سوخت CNG منطقه 7 شهر مشهد میباشد. در این تحقیق از روشها و قابلیتهای مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی، و منطق فازی استفاده شده است. برای پیادهسازی عملگر فازی در محیط GIS، ابتدا معیارهای تاثیرگذار در مکانیابی استخراج و وارد محیط GIS شد، این شاخصها عبارتند از: دسترسی به معابر اصلی درجه یک، مراکز با تراکم جمعیتی بالا، فضای سبز، کاربریهای تجاری و فاصله از کاربری مسکونی، کاربری آموزشی و فاصله از ایستگاههای موجود. در مرحله بعد مقدار عضویت فازی برای هر یک از پارامترها (فازی سازی) مشخص شد. سپس لایههای وزن دار شده روی هم گذاشته شد و در نهایت مناسبترین پهنه در نقشه نهایی نشان داده شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که محدوده جنوبی و جنوب شرقی منطقه فاقد جایگاه سوخت میباشد و برای احداث جایگاههای جدید این مناطق در اولویت قرار دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
زهره فنی؛ سید محمد رضازاده
دوره 7، شماره 13 ، خرداد 1395، ، صفحه 19-32
چکیده
مشارکت مردم در قالب تشکلهای معنوی، امروزه بهیکی از راهبردهای مهم در توسعه اجتماعات محلی تبدیل شده که به شکل نهادهای مردمی ایمان محور شناخته میشوند. معمولا نهادهای مردمی ایمانی برای ارتقاء حیات معنوی و تامین آخرت انسانها فعالیت میکنند در حالی که مطالعات وسیع مرتبط و نیز پژوهش حاضر نشان میدهد که این نهادها به دلیل ظرفیتهای ...
بیشتر
مشارکت مردم در قالب تشکلهای معنوی، امروزه بهیکی از راهبردهای مهم در توسعه اجتماعات محلی تبدیل شده که به شکل نهادهای مردمی ایمان محور شناخته میشوند. معمولا نهادهای مردمی ایمانی برای ارتقاء حیات معنوی و تامین آخرت انسانها فعالیت میکنند در حالی که مطالعات وسیع مرتبط و نیز پژوهش حاضر نشان میدهد که این نهادها به دلیل ظرفیتهای ایمانی، علاوه بر کارکرد محوری در امور معنوی جوامع، اثربخشی مضاعفی نسبت به دیگر سازمانهای مردم نهاد، در ارائه خدمات اجتماعی- فرهنگی و رفاهی آنها دارند. در این مقاله علاوه بر شناخت انواع نهادهای مذهبی موثر در مدیریت امور شهرها، اهمیت عملکردی این نهادها در حوزه تامین اجتماعی و رفاهی ساکنان اجتماعات کوچک محلهای مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش واکاوی و برجسته سازی نقش این نهادها در مدیریت پایدار خدمات اجتماعی و از این رو، تامین رفاه همگانی در سطح محله بوده است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و بر پایه اسناد و مدارک کتابخانهای و مصاحبه با مردم و برخی از مدیران این نهادها در منطقهیک شهر تهران است. نتایج تحقیق نشان داد این مراکز مردمی- مذهبی با وجود مشخصههای متنوع، دارای اهداف مشابه و یکسانی هستند. سازمانهای داوطلبانه و به خصوص نهادهای غیردولتی محلهای ایمان محور بهدلیل ماهیت فرهنگی، بیش از سایر سازمانها در ایجاد تحول فرهنگی و توسعه مدیریت پایدار خدمات اجتماعی و رفاهی اجتماعات کوچک محلی تاثیرگذارند.