2024-03-29T19:32:49Z
https://grup.journals.pnu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=207
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
GRUP
2538-3930
2538-3930
1391
3
5
ارزیابی تطبیقی شبکه شهری استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی با تاکید بر مراکز شهری
نفیسه
مرصوصی
علی
احمدی
در مقاله حاضر وضعیت شبکه شهری در استانهای خراسان شامل خراسان شمالی، رضوی و جنوبی مورد بررسی قرار گرفته و میزان تعادل یا عدم تعادل حاکم برآن ارزیابی و تعیین گردیده است . هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی و ارزیابی شبکه شهری استانهای خراسان و ارتباط فضایی شهرهای این استانها باهم است. روش بکار گرفته شده در پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است . نتایج حاصله بیانگر این است که در سطح استان خراسان شمالی حاکمیت با شهرهای کوچک و میانی است و این امر منجر به تعادل نسبی در ساختار فضایی استان شده است. در حالی که درسطح استان خراسان رضوی حاکمیت از آن نخست شهر مشهد است. شبکه شهری استان خراسان جنوبی براساس روش آنتروپی نسبتاً متعادل است. دلیل این امر عدم وجود کلانشهری نظیر مشهد در این استان می باشد، به گونه ای که نخست شهر این استان در رده شهرهای میانی قرار دارد. راهکار اجرائی این پژوهش جهت نیل به شبکه شهری متعادل گسترش سرمایه گذاری های زیر بنایی در شهرهای متوسط و کوچک و اجرای سیاست های مناسب برای جذب جمعیت به آنها ست با اجرائی شدن این برنامه می توان اختلاف موجود در اندازه شهرها ی بزرگ و شهرهای رتبه پایین در سیستم شهری را کاهش داد و این خود گامی مؤثر در راستای متعادل سازی شبکه شهری و کاهش شکاف توسعه بین شهرهای بزرگ و شهرهای میانی و کوچک استان محسوب می گردد.
شبکه شهری
شهرهای میانی
شهرهای کوچک
متعادل سازی
استان های خراسان ( رضوی
شمالی و جنوبی)
2012
03
20
9
22
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1189_c18745003df748d59282182d85123e83.pdf
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
GRUP
2538-3930
2538-3930
1391
3
5
ارزیابی سطح برخورداری توسعه خدمات و امکانات رفاهی گردشگری در مراکز شهرستانهای استان فارس
علی
حاجی نژاد
فاطمه
اسلام فرد
محمد رضا
علیزاده
وجود خدمات و امکانات گردشگری ی از پیش نیازهای مهم در برنامهریزی گردشگری و توسعه این بخش به حساب میآید. پژوهش حاضر با هدف سطح بندی و تعیین میزان توسعه یافتگی امکانات گردشگری موجود و خدمات بین راهی در مراکز شهرستانهای استان فارس صورت گرفته است. روش بررسی این پژوهش توصیفی تحلیلی است. برای تعیین شاخصها و اهمیت وزنی از مدل دلفی و برای تجزیه و تحلیل دادهها از مدل تاپسیس استفاده شده است در ادامه ماتریسهای IFEو EFE جهت برنامه ریزی راهبردی تدوین شده است. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از کتابها، منابع آماری و پیمایش میدانی بهره گرفته شده است. به استناد یافتههای تحقیق، ضریب پراکندگی به دست آمده حکایت از تفاوت و شدت نابرابری در میزان بهرهمندی از زیر ساختهای گردشگری است. به گونهای که شهر شیراز از نظر میزان برخورداری در طیف بسیار خوب قرار داشته و میزان برخورداری شهر لار در طیف متوسط واقع شده است. دو شهرستان مرودشت و فیروز آباد نیز از نظر میزان برخورداری از خدمات، امکانات و زیر ساختهای گردشگری در طیف ضعیف قرار داشته و 17 شهرستان باقی مانده استان نیز در طیف بسیار ضعیف قرار گرفتهاند. همچنین بررسی ماتریس های IFE و EFEنشان میدهد که وضعت گردشگری شهرستان در محافظه کارانه است در این صورت باید جهت برنامه ریزی از استراتژیهای WO که هدفش کاهش نقاط ضعف و افزایش فرصتها می باشد، استفاده نماییم.
گردشگری
تکنیک تاپسیس
استان فارس
خدمات و امکانات رفاهی
2012
03
20
23
34
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1045_1cc86b6374d933f38b6d110cd968e80c.pdf
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
GRUP
2538-3930
2538-3930
1391
3
5
بررسی تطبیقی توسعه منطقه ای مطالعه موردی منطقه خراسان رضوی
محمدحسین
صائبی
چکیدهیکی از مهمترین اهداف برنامه ریزی منطقه ای ، توسعه متوازن مجتمع های زیستی منطقه مورد نظر است. مدلهای مختلفی برای سنجش توفیق برنامه ها و طرحهای منطقه ای، در ارتباط با رشد و توسعه متوازن و نابرابریهای منطقه ای مورد استفاد قرار می گیرد. در این پژوهش سعی شده است با استفاده از مدل شاخص ترکیبی توسعه انسانی (HDI) ، توسعه منطقه ای خراسان رضوی بررسی گردد و با مقایسه تطبیقی توسعه شهرستان های استان، توسعه مبتنی بر برنامه ریزی و رشد متوازن استان در بازه زمانی سرشماری سال 1375 تا 1385 مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد.بررسی و ارزیابی شاخص های مورد مطالعه حاکی از توسعه نامتوازن استان است. در خصوص شاخص اشتغال، اختلاف سطح محرومیت شهرستانها با رقم میانگین، در سالهای مورد مطالعه بویژه در سال 1375، نشانگر توزیع نامناسب فرصت های شغلی بین شهرستانهای استان است. توزیع فضایی سطح برخورداری و محرومیت شهرستانها از نظر شاخص با سوادی- سوای مرکز استان – مفهوم خاصی را به ذهن متبادر نمی سازد. همچنین بررسی شاخص بارتکفل، حاکی از این موضوع است که غالبا شهرستانهای توسعه یافته این شاخص در مرکز و غرب استان تمرکز یافته اند و شهرستانهای محروم در شرق استان.
شاخص ترکیبی توسعه انسانی (HDI)
برنامه ریزی منطقه ای
توسعه ی منطقه ای
خراسان رضوی
2012
03
20
35
50
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1058_4cc8620c09b065730a89f006f182f614.pdf
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
GRUP
2538-3930
2538-3930
1391
3
5
بررسی و تحلیل فضای پارک و سبز شهری شهر شیراز
سید علی
حسینی
سجاد
احمدی
رضا
ویسی
مهمترین اثرات فضای سبز در شهرها، کارکردهای زیست محیطی آنها می باشد که شهرها را به عنوان محیط زیست جامعه انسانی معنادار کرده است. از این رو فضای سبز باید از نظر کمی و کیفی متناسب با حجم فیزیکی شهر (ساختمان ها، خیابان ها و جاده ها) و نیازهای جامعه (از لحاظ روانی، گذران اوقات فراغت و نیازهای بهداشتی) ساخته شود، تا بتواند به عنوان فضای سبزی فعال، بازدهی زیست محیطی و مستمری داشته باشد.روش پژوهش توصیفی- تطبیقی و هدف این مقاله بررسی سرانه فضای سبز شهری شهر شیراز، آگاهی از چگونگی توزیع جغرافیایی آن به منظور رعایت اصل عدالت و ارایه پیشنهاد سرانه مناسب برای محدوده مورد مطالعه در جهت ساماندهی زیست محیطی- اجتماعی آن می باشد. نتایج بررسی نشان می دهد که علاوه بر کمبود فضای سبز در سطح شهر شیراز، توزیع فضای سبز در مناطق 9 گانه آن نیز به صورت عادلانه صورت نگرفته، به طوری که مناطق 3،4و 1از سرانه فضای سبز بیشتری برخوردارند، مناطق 6،9، 5 و2 در سطح دوم قرار دارند و مناطق 8 و 7 از پایین ترین نسبت سرانه فضای سبز برخوردارند. همچنین بین سرانه فضای سبز و تراکم جمعیت در شهر شیراز همبستگی منفی به میزان 42/0-وجود دارد. در پایان، با استفاده از مدل مهندس کامبیز بهرام سلطانی، سرانه فضای سبز 49 مترمربع برای شهر شیراز پیشنهاد گردید.
پارک"
فضای سبز شهری"
سرانه فضای سبز"
توزیع فضایی"
شهر شیراز
2012
03
20
51
70
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1206_9ee37c97fbfcafc63817fef5ea89fd12.pdf
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
GRUP
2538-3930
2538-3930
1391
3
5
تحلیلی بر کمیت و کیفیت علمی مجلات حوزه برنامه ریزی شهری و شهرسازی در نشریات علمی پژوهشی کشور در سالهای 1387 تا 1390
نادر
زالی
نورالدین
عظیمی
مستوره
قلیپور
امروزه یکی از نمودها و جلوه های بارز توسعه یافتگی هر سرزمین کمیت و کیفیت نشریات آن به شمار می رود. از این رو نوشتار حاضر به بررسی روند انتشار مقالات در 13 نشریه علمی-پژوهشی مرتبط با حیطه برنامه ریزی شهری و منطقه ای در طی سال های 1387-1390 با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا پرداخته است. این نوشتار در زمره پژوهش های اسنادی جای می گیرد. روش تحقیق در آن تحلیلی-توصیفی بوده و رویکرد تحقیق کمی- کیفی است. نتایج حاصل نشان می دهد که بیش از نیمی از مقالات منتشر شده در طی سه سال گذشته مدت زمانی بیش از 6 ماه را از مرحله پذیرش تا چاپ پشت سر گذارده اند. به درازا کشیده شدن زمان داوری مقالات در نشریات علمی-پژوهشی علاوه بر بسترسازی برای ایجاد تخلفات پژوهشی؛ خود عاملی است موثر در کاسته شدن از ارزش نوشتارها و مقالات. همپوشانی مضمونی مقالات در اثرمنتشر شدن مقالاتی با محورهای مشابه که توسط نگارندگان متفاوت در بازه های زمانی گوناگون تهیه شده؛ منتشر نشدن پژوهش هایی که به مسائل و چالش های روز پرداخته و کم ارزش ساختن آن ها با انتشار در بازه زمانی دیگر از جمله مسائلی است که در پی خواهد داشت.
تحلیل محتوا
شهرسازی
برنامه ریزی شهری و منطقه ای
نشریات علمی پژوهشی
2012
03
20
71
88
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1047_8c855885abd11c59e8df09dc00da3939.pdf
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
GRUP
2538-3930
2538-3930
1391
3
5
تحلیل نابرابری منطقه ای با رویکرد عدالت اجتماعی (مطالعه موردی:استان گلستان )
سیدعلی
علوی
تمرکز شدید و عدم تعادل از جمله ویژگیهای کشورهای جهان سوم است ، بطوری که این موضوع ممکن است زمینه هایی برای ایجاد تفرقه و فروپاشی کشورها را نیز فراهم نماید. شناخت نابرابری و عدم تعادل در چهارچوب محدودههای جغرافیایی مختلف( کشور، استان، شهرستان) ، پی بردن به اختلافات و تفاوتهای موجود، سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابریها، از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق جغرافیایی به شمار میآید. با توجه به اینکه عدالت اجتماعی از مفاهیم بنیادین توسعه پایدار بوده، و در تبیین مفهوم عدالت اجتماعی بررسی وشناخت مناطق مختلف از نظر امکانات مختلف اجتماعی، اقتصادی،بهداشتی و.. . ضرورت پیدا میکند، لذا نوشتار حاضر با هدف شناخت وضعیت برخورداری شهرستانهای استان گلستان و شناخت میزان نابرابری موجود از امکانات اجتماعی،زیربنایی،درمانی-بهداشتی،جمعیتی، به رشته تحریر درآمده است. در این تحقیق برای سنجش درجه برخورداری و نابرابری بین مناطق جغرافیایی و رتبه بندی نابرابری ها در منطقه مورد مطالعه از روش های مدل تحلیل عاملی و نحلیل فضایی (GIS) استفاده شده است. جهت ترکیب شاخصها در محیط (GIS)، با استفاده از روش خطی ساده مقادیر بدست آمده از تحلیل عاملی بی بعد (استانداردسازی) شده است. یافته های تحقیق حاکی از عدم تعادل و نابرابری های فضایی و نیز شکاف عمیق بین شهرستانهای استان به ویژه شهرستان گرگان میباشد. شهرستان گرگان به عنوان مرکز استان، محل تمرکز فعالیتهای اقتصادی – اجتماعی بوده ،که این امر اختلاف عمیق این شهرستان با شهرستانهای دیگر استان را موجب شده است.
نابرابری منطقهای
عدالت اجتماعی
شاخص
استان گلستان
2012
03
20
89
104
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1113_5213ce43b6e32009e0c893b6dcb96a84.pdf
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
GRUP
2538-3930
2538-3930
1391
3
5
سنجش و سطح بندی مناطق روستایی استان های ایران براساس شاخص های اشتغال
محمدرضا
بسحاق
داود
جمینی
احمد
تقدیسی
یکی از مهم ترین مسائل اقتصادی و اجتماعی موجود در مناطق روستایی عصرحاضر مسئله اشتغال می باشد و امروزه اشتغال تنها یک امتیاز پر منزلت نیست بلکه یک ضرورت برای بقاست که اهمیت و نقش اساسی در مهاجرت های روستا- شهری و تعادل های منطقه ای ایفا می کند. هدف این پژوهش بررسی و سطح بندی مناطق روستایی استان های کشور به لحاظ برخورداری از شاخص های اشتغال می باشد. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی از روشهای « توصیفی، اسنادی و کمی– تحلیلی» است. برای گردآوری دادهها در این پژوهش از مستندات مرکز آمار ایران به ویژه نتایج آمارگیری نیروی کار استفاده گردیده است. در راستای تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش از مدل Topsis و تحلیل خوشه ای استفاده شده است. در پایان با استفاده از نرم افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) سطح بندی مناطق روستایی استان های کشور جهت تحلیل فضایی وضعیت اشتغال نمایش داده شده و جایگاه هر یک از استان ها در برخورداری از شاخص های اشتغال مشخص گردیده است. نتایج حاصل از یافته ها حاکی از آن است که در مناطق روستایی ایران شکاف و نابرابری زیادی از نظر شاخص های اشتغال وجود دارد به گونه ای که به لحاظ برخورداری از شاخص های اشتغال، استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان در سطح بسیار ضعیف و استان های آذربایجان شرقی، زنجان، آذربایجان غربی و اردبیل در سطح بسیار قوی قرار گرفته اند.
شاخص های اشتغال
مدل Topsis
تحلیل خوشه ای
سامانه اطلاعات جغرافیایی
مناطق روستایی ایران
2012
03
20
105
118
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1115_a7e43f75a14d62e380c81bb3ea254b17.pdf