با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ارزیابی محیط زیست ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

کیفیت محیط زیست را می‌توان کیفیت زندگی تلقی نمود و از عوامل مهم توسعه پایدار می‌باشد. در این راستا حکومت‌های محلی تأثیر  بسیاری بر چگونگی توسعه روابط محیط زیست شهری دارند. هدف پژوهش بررسی نقش حکمروایی شایسته در ارتقای کیفیت محیط زیست شهری از دیدگاه ساکنان و بررسی وضعیت محیط زیست شهری محله باغ فردوس است که از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی تحلیلی است. جمع آوری داده‌ها از طریق پر کردن پرسشنامه و مصاحبه رو در رو با ساکنان با حجم 374 نفر و تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفته است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که در شاخص مشارکت، تمایل به شرکت در تصمیم گیری‌های محیط زیستی در سطح محله، در شاخص پاسخگویی، توجه مسئولان به بهبود وضعیت محیط زیست محله شما، در شاخص اثربخشی و کارایی، تأثیر  برنامه‌های اعمال شده شهرداری در کاهش آلودگی( هوا، آب و...) محل زندگی شما، در شاخص شفافیت، میزان اطلاع شما از اجرای طرح‌ها و برنامه‌های زیست‌محیطی در محله، در شاخص مسئولیت پذیری، میزان مسئولیت پذیری مدیران شهری در قبال حفظ محیط زیست شهری، در شاخص قانون محوری، میزان برخورد قانونی مسئولین با عوامل آلوده کننده محلی، در شاخص عدالت و برابری، میزان دسترسی به فضاهای باز و سبز و فضاهای زیست محیطی در محله دارای بار عاملی بیش‌تری بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Role of Good Governance in Improving the quality of Urban Environment from the Perspective of Residents, Case Study: Bagh Ferdows Neighborhood in Zone 1 of Tehran

نویسندگان [English]

  • Jila jadiSa 1
  • Kiumars Yarmoradi 2
  • Reza Kanooni 2
  • Morteza Heydari 2

1 Associate Professor of Geography, University of Shahid Beheshti

2 M.Sc in Geography and Urban Planning, University of Shahid Beheshti

چکیده [English]

The quality of environment is equal to quality of  life and is one of the influential factors for sustainable development. Local governments could have a great influence on the urban environment management. The objective is to apply practical and implemented methods in descriptive-analytical research. The required data are gathered using questionnaires and face to face interviews with the residents with a volume of 374. Data analysis is done using SPSS software. The results indicate that the following indexes have more factor loadings: For participation index, the tendency to participate in environmental decisions for the neighborhood; for response index, the attention of authorities to improve the condition of your neighborhood environment; for effectiveness and efficiency index, the implemented municipal programs to reduce pollution (climate, water,…) in your neighborhood; for clarity index, the level of your awareness of the executed environmental programs and plans for your neighborhood; for responsibility index, the level of responsibility of the city managers regarding urban environmental protection; for rule of law index, the level of legal action taken by authorities for stopping local polluting agents; for justice and equality index, the level of access to open and green spaces and environmental spaces of the neighborhood.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Environment
  • Good Governance
  • Sustainable Development
  1. ابراهیم‌زاده، عیسی و اسدیان، مرتضی (1392)، تحلیل و ارزیابی میزان تحقق پذیری حکمروایی خوب شهری در ایران نمونه موردی شهر کاشمر، جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، شماره6: 17-30.##ازکیا، مصطفی و دریان آستانه، علیرضا (1382)، روش‌های کاربردی تحقیق، جلد اول، انتشارات کیهان، تهران.##برک‌پور، ناصر (1385)، حکمروایی شهری و سیستم مدیریت شهری در ایران، اولین کنفرانس ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی مشهد.##برومند، فیروزه (1370)، آموزش بین المللی محیط زیست، تهران، انتشارات کمسیون ملی یونسکو در ایران، چاپ اول.##پرهیزگار، اکبر و کاظمیان، غلام‌رضا (1384)، رویکرد حکمروایی شهری و ضرورت آن در مدیریت منطقه کلان شهر تهران، پژوهش‌های اقتصادی، شماره 16.##پریور، پرستو؛ یاوری، احمدرضا؛ فریادی، شهرزاد و ستوده، احد (1388)، تحلیل ساختار اکولوژیک سیمای سرزمین شهر تهران برای تدوین راهکارهای ارتقای کیفیت محیط زیست، مجله محیط‌شناسی، شماره 51:  45-56.##پوراصغر سنگاچین، فرزام (1389)، مقایسه تحلیلی ابزارهای اقتصادی برای حفاظت از محیط زیست و پیشنهادهایی برای عملیاتی کردن آن‌ها در برنامه‌های توسعه کشور، فصلنامه محیط زیست و توسعه، سال 1، شماره 1:  73 تا 90.##تقوایی، علی‌اکبر و تاجدار، رسول (1388)، درآمدی بر حکمروایی خوب شهری در رویکردی تحلیلی، نشریه مدیریت شهری، شماره 23:  58-45##جی‌بون، کریستوفر و مدرس، علی (1389)، شهر، محیط زیست و برنامه‌ریزی شهری، ترجمه: جمال الدین عقیلی، ماندانا نوربخش، تهران، انتشارات شهرآب، چاپ اول.##چیراس، دانیل دی (1382)، علوم زیست‌محیطی، ترجمه: محمد رضا داهی، بهرام معلمی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.##حسین‌زاده دلیر، کریم و ساسان‌پور، فرزانه (1387)، روش‌های نوین در ارزیابی پایداری محیط زیست شهری، انتشارات جغرافیا و برنامه‌ریزی دانشگاه تبریز، شماره 25: 1-24.##دیواس، دی‌ای (1385)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه: هوشنگ نایبی، تهران، نشر نی.##رفیعیان، مجتبی، حسین‌پور، سیدعلی (1390)، حکمرانی##خوب شهری از منظریات شهرسازی، تهران، انتشارات طحان، چاپ اول.##رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ عظیمی آملی، جلال؛ پورطاهری، مهدی و احمدی‌پور، زهرا (1391 )، ارائه الگوی مناسب حکمروایی خوب روستایی در ایران، فصلنامه ژئوپلیتیک، شماره دوم: 1-28.##سیف‌الدینی، فرانک و منصوریان، حسین (1390)، تحلیل الگوی تمرکز خدمات شهری و آثار زیست‌محیطی آن در شهر تهران، مجله محیط شناسی، شماره 60 : 53-64.##شکری‌زاده، مریم و اشرفی، محمدعلی (1390)، بررسی اثر حکمرانی خوب بر کیفیت زیست‌محیطی در کشورهای در حال توسعه، همایش بین المللی مدیریت گردشگری توسعه پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت.##شمس‌پویا، محمدکاظم (1391)، تحلیل حکمروایی به‌منظور سازماندهی فضایی اسلامشهر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشکده شهید بهشتی، تهران.##شهرداری تهران، (1392)،   www region1.tehran.ir ##شهیدی، اکرم (1390)، شهرهای قابل زندگی (مزایای برنامه‌ریزی شهری محیط زیست)، تهران، انتشارات آذرخش، چاپ اول.##صرافی، مظفر؛ اطاعت، جواد؛ دژپسند، فرهاد؛ دینی ترکمانی، علی؛ سریع القلم، محمود؛ محمودی، وحید و هادی زنور، بهروز (1392)، مبانی توسعه پایدار در ایران، تهران، انتشارات نشر علم، چاپ اول.##عبدالهی، مجید (1389)، ساختار محله پایدار شهرهای ابران (گذشته، تاکنون و الگوی آتی) با تاکید بر شیراز، رساله دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.##عقیلی، جمال‌الدین و نوربخش، ماندانا (1389)، محیط زیست و برنامه‌ریزی شهری، تهران، انتشارات آب، چاپ اول.##فرزین پاک، شهرزاد (1384)، یادگیری توسط شهر، حکمروایی شایسته چیست؟، ماهنامه شهرداری‌ها، دوره 6، شماره 69:  73-66.##کوهن، ماتیو (1390)،  شهرهای سبز: توسعه شهری و محیط زیست، ترجمه: علی محمد خورشید دوست و مهدی ضرغامی، تبریز، انتشارات دانشگاه تبریز، چاپ اول.##کایر، آنه‌مته (1386)، حاکمیت، ترجمه: ابراهیم گلشن وعلی آدوسی، تهران، انتشارات موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، چاپ اول.##کلان، اسکات‌جی و توماس، جانت‌ام (1391)، مدیریت و اقتصاد محیط زیست، ترجمه: فاطمه ظفرنژاد، مشهد، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول.##میلر، دونالد، درو، گرت (1392)، برنامه‌ریزی محیط زیست شهری (سیاست‌ها، ابزارها و راهبردهای بین‌المللی، ترجمه: اصغر ضرابی؛ ابوالفضل، مشکینی؛ فریاد پرهیز و حافظ مهدنژاد، اصفهان، انتشارات پارس ضیاء، چاپ اول.##یاپنگ غراوی، بای‌محمد، (1391)، نگاهی به مفهوم حکمروایی شهری هدف‌ها، مدل‌ها و شاخص‌های آن، اطلاعات سیاسی_ اقتصادی ، شماره 289:  198-205.##

 

Adjlna, Jamg, Mineala, Papa, Nadaa, Taiyab, (2006), Global environmental Governance, Affairs of Denmark.##Commission for Human Rights and Good Governance, )2010 (, Medium Term Strategic plan 2010/2011- 2014/2015: 1-39.##Unep, (2012), Frame work for Assessing Urban Environmental Performance.##Lavalle, Carlo, The European Environment., (2010), Copenhagen, Publications Office of The European Union, Denmark.##Lawton, John, The Urban Environment., (2006), Summary of The Royal Commission on Environmental Pollution’s Report,  London.##The world Bank., (2007), Analysis of      Urban Environmental Issues, Puplic Health Organization, Nepal.##