با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ارزیابی محیط زیست ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشگاه سیستان بلوچستان

2 گروه جغرافیا دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تحلیل پراکنش فضایی کاربری‌های خدماتی و سطح‌بندی محلات شهری در شهر دهگلان واقع در استان کردستان با رویکرد عدالت اجتماعی اجرا گردید. نوع پژوهش کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بود ه است. برای این منظور از مدل‌های ANP، میانگین نزدیک‌ترین همسایه، شاخص Moran''s و تکنیک TOPSIS در نرم‌افزارهای ARC GIS، Super Decision استفاده گردید. نتایج تحقیق وجود نابرابری اجتماعی و فضایی به لحاظ برخورداری از خدمات شهری و تفاوت‌های چشمگیر بین محلات شهر دهگلان را نشان می دهد. به‌گونه‌ای که برخوردارترین محله با درجه 6/0 و محروم‌ترین محله با درجه 05/0، فاصله زیادی از یکدیگر دارند.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of distribution of urban services in residential neighborhoods with the approach of social justice, Case Study: Dehgolan City - Kurdistan

نویسندگان [English]

  • Issa Ebrahimzadeh 1
  • Jamil Ghadermazi 2
  • Diman Kashefidost 2

چکیده [English]

The purpose of this research is to analyze the spatial distribution of service utilities and the layering of urban neighborhoods in Dehgolan, Kordestan province, with a social justice approach. The method of carrying out the research is descriptive-analytic and for this purpose, ANP models, the nearest neighbors, Moran and TOPSIS techniques have been applied. Also, the Super Decision has been used for ArcGIS software to perform this operation. The results of the research indicate that there is a social and spatial inequality in terms of having urban services and significant differences between the neighborhoods of Dehgolan so that the most affluent neighborhood with a degree of 0.6 is far from the most deprived area with a 0.05 degree.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban services
  • Residential neighborhoods
  • Social Justice
  • Dehgolan
  • Kordestan
1. ابراهیم‌زاده، عیسی و عبدالرضا مجیر اردکانی، (1385)، ارزیابی کاربری اراضی شهری اردکان فارس، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 7، بهار و تابستان .
2. احدنژاد روشتی، محسن؛ حیدر صالحی میشانی، لیلا وثوقی راد، سید احمد حسینی (1392)، نقش ارکان اصلی شهر ایرانی اسلامی در مکان گزینی مراکز اقامتی (مورد شناسی: شهر زنجان)، جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، شماره 7،
3. بزی، خدارحم و ابوالفضل عبدالهی پور حقیقی، (1392)، تحلیل پراکنش مکانی خدمات شهری بر مبنای خواست مردم (مطالعه موردی: شهر استهبان)، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، شماره 49، بهار
4. پوراحمد، احمد، کرامت اله زیاری و رضا محمدی ( 1390 )، الگوی توزیع فضایی کاربریهای شهری در شهرهای نفت خیز مطالعه موردی شهر دوگنبدان، تحقیقات جغرافیایی، شماره 25 (96)،
5. پوراحمد، احمد و محمد علی خلیجی (1393)، قابلیت سنجی تحلیل خدمات شهری با استفاده از تکنیک Vikor (مطالعه موردی شهر بناب)، مجله برنامه ریزی فضایی، سال چهارم، شماره دوم،
6. پورمحمدی، محمدرضا، (1382)، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات سمت، تهران،
7. تقوایی، مسعود و حسین کیومرثی (1390) ، سطح بندی محلات شهری براساس میزان بهره مندی از امکانات و خدمات شهری با بهره گیری از تکنیک TOPSIS(مطالعه موردی: محلات شهر آباده)، مجله پژوهش‌و برنامه ریزی شهری، سال دوم، شماره پنجم،
8. تیربند، مجید و مهری اذانی (1391)، توزیع امکانات و خدمات‌شهری‌براساس‌عدالت‌اجتماعی‌(مورد‌شهر-یاسوج)،‌ فصلنامه‌جامعه‌شناسی‌کاربردی،‌شماره‌46، تابستان
9. حاتمی نژاد، حسین، ایوب منوچهری میاندوآب، ایمان بهارلو ، احد ابراهیم پور و حجت حاتمی نژاد (1391) شهر و عدالت اجتماعی: تحلیلی بر نابرابری‎های محله‎ای(مطالعه‎ی موردی: محله‎های قدیمی شهر میاندوآب) ، فصلنامه پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره 80 ، تابستان
10. حسینی، سید احمد (1391)، نقش شبکه های ارتباطی در توزیع کاربری‌ها با رویکرد پدافند غیرعامل (نمونه موردی: منطقه سه تهران)، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان.
11. زیاری کرامت الله؛ سید محمود زنجیرچی و کبری سرخ کمال، (1389) ، بررسی و رتبه بندی درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان خراسان رضوی، با استفاده از تکنیک تاپسیس، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 72، تابستان
12. زیاری،کرامت الله، (1381)، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، جلد اول، دانشگاه یزد،.
13. زیاری، کرامت اله؛ معصومه مهدیان بهنمیری و علی مهدی (1392)، بررسی و سنجش عدالت فضاییِ بهره مندی از خدمات عمومی شهری براساس توزیع جمعیت و قابلیت دسترسی در شهر بابلسر، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 28، بهار
14. سعیدنیا، احمد (1387)، کاربری زمین شهری، کتاب سبز شهرداری‌ها، جلد دوم، تهران انتشارات سازمان شهرداری ها و دهیاری‌های کشور،
15. شفیعی، یوسف(1386)،توزیع‌فضایی خدمات بهداشتی- درمانی در شهر زنجان با استفاده از GIS، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، گروه جغرافیا، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
16. شیعه، اسماعیل (1382)، مقدمه‌ای بر مبانی برنامه‌-ریزی شهری. چاپ سیزدهم، تهران، دانشگاه علم و صنعت.
17. ضرابی، اصغر؛ جابر علیزاده و حمید عسکری (1391)، تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی روستا- شهرهای کوچک با استفاده از GIS مطالعه موردی: روستا-شهر اصلاندوز (اردبیل)، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری سال سوم، شماره هشتم، بهار
18. عسگری، علی، اسد رازانی و پدرام درخشانی (1381)، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری (سیستم ها و مدل ها)، انتشارات نورعلم، همدان
19. مرصوصی، نفیسه (1383) ، تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در شهر تهران (مطالعه موردی: شهرداری تهران)، پایان‌نامه دکتری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس،
20. مهندسین مشاور آرمان شهر (1379) ویرایش روش های افزایش بهره وری از خدمات شهری، جلد 1
21. وارثی، حسن بیک محمدی و محمود اکبری(1390)، تحلیل فضایی و برنامه ریزی نارساییهای مراکز خدمات شهری یاسوج، تحقیقات جغرافیایی، شماره .25
22. هاروی، دیوید(1379)، عدالت اجتماعی و شهر، ترجمه فرخ حسامیان و دیگران، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی‌شهری،‌تهران.
23. André, Ngamini Ngui, Alain Vanasse, (2012), Assessing spatial accessibility to mental health facilities in an urban environment, Spatial and Spatio-temporal Epidemiology, Volume 3, Issue 3.
24. Camarero, J.J. Gutierrrez, E. and Fortin, M.J (2000), Spatial pattern of sub-alpine grassland Eco tones in the Spanish central Pyrenees, Forest Ecology and Management, 134: 1-16.
25. Deniz, Akgül (2012), Measuring the satisfaction of citizens for the services given by the municipality: the case of Kirsehir municipality. Procedia Social and Behavioral Sciences, 62
26. Dikmen, Isik, M.T (2007) , Birgonulusing analytic network process for performance measurement in construction, College of Architecture Georgia Institute of Technology, USA.
27. Gray, R. (2002) , Social Accounting Project and Accounting Organization and Society Privileging Engagement, Imaging New Accounting Organizations and Society.
28. Gutiérrez Rodríguez, P, Vazquez Burguete, J.L. Vaughan, R. and Edwards J. (2009). The transformation of municipal services: toward quality in the public sector. Theoretical and Applied Economics. 2(531), 3-16.
29. Martenz, Javier (2009) The use of GIS and Indicatirs to Monitor IintraUrban Inequalities, A case Study in Rosario, Argentina, Habitate, International, Vol33,No1, PP:387-396.
30. Xi Jun Yu ∗, Cho Nam Ng ) 2007)"Spatial and temporal dynamics of urbansprawl along two urban–rural transects: A case study of Guangzhou, China", Available online at www. sciencedirect.com.،PP 96-109
31. Saaty, Tomas L (2003), Fundamentals of The Analytic Network Process, Proc. of The International Symposium on The Analytic Hierarchy Process, Kobe, Japan.
32. Sun, c (2010) , A performance evaluation model by integrating fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS methods. Expert Systems with Applications, 37(12) , 7745-7754.