علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
منیژه قهرودی تالی؛ کاظم نصرتی؛ اسماعیل عبدلی
دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 9-16
چکیده
توسعه کالبدی شهرهای واقع در چشماندازهای کوهستانی غالبا به سمت دامنهها گسترش مییابد. این دامنهها در پی فعالیت فرسایش یخچالی در دوره کواترنری حاوی نهشتههای شدهاند که دارای ویژگیهای نفوذپذیری و انفصال دانهها میباشد که اگر با شیب زیاد، بارش فراوان و زمینلرزه همراه شوند منجربه ناپایداری و تغییرات محیطی ...
بیشتر
توسعه کالبدی شهرهای واقع در چشماندازهای کوهستانی غالبا به سمت دامنهها گسترش مییابد. این دامنهها در پی فعالیت فرسایش یخچالی در دوره کواترنری حاوی نهشتههای شدهاند که دارای ویژگیهای نفوذپذیری و انفصال دانهها میباشد که اگر با شیب زیاد، بارش فراوان و زمینلرزه همراه شوند منجربه ناپایداری و تغییرات محیطی میگردد. شهر سنقر از جمله شهرهایی است که در چنین موقعیتی قرار دارد. در این پژوهش پتانسیل ناپایداری دامنهای در حوضه دالاخانی که شهر اخیر در دامنه آن قرار دارد، مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور با تحلیل رگرسیونی دما و ارتفاع و بررسی رسوبات تشکیل دهنده، حد گسترش رسوبات یخچالی شناسایی شد. با تعریف شاخصهای ناپایداری و استفاده از روش بی بعد سازی فازی برای همگن کردن عوامل، نقشه پتانسیل ناپایداری دامنهای بهدست آمد. یافتههای پژوهش نشان داد که شهر سنقر از سال 1987 تا 2011 از 7/1 کیلومترمربع توسعه کالبدی، 1 کیلومترمربع آن به سمت دامنههای مستعد به ناپایداری دامنهای گسترش پیدا کرده است. همچنین نقشه پتانسیل ناپایداری دامنهای نشان داد که نیمی از وسعت منطقه در محدوده با پتانسیل زیاد نسبت به ناپایداری دامنهای قرار دارد و با توجه به توسعه کالبدی شهر سنقر به سمت دامنههای مرتفع، شناسایی محدودههای مستعد ناپایداری دامنهای ضروری است.
علمی-پژوهشی
محیط زیست شهری
ابوالفضل مشکینی؛ سهراب موذن؛ مصطفی نوروزی
دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 17-32
چکیده
در دهههای اخیر موضوع کیفیت محیط شهری به یکی از مباحث کلیدی در حوزه مطالعات انسان و محیط تبدیل شده است. سنجش کیفیت نه فقط براساس محیط عینی بلکه همچنین بر پایه ادراک افراد از محیطی که به آن تعلق دارند صورت میپذیرد. در این راستا کیفیت محیط براساس رضایتمندی شهروندان نیز قرار میگیرد. بنابراین باید بررسی شود که برداشت ذهنی افراد ...
بیشتر
در دهههای اخیر موضوع کیفیت محیط شهری به یکی از مباحث کلیدی در حوزه مطالعات انسان و محیط تبدیل شده است. سنجش کیفیت نه فقط براساس محیط عینی بلکه همچنین بر پایه ادراک افراد از محیطی که به آن تعلق دارند صورت میپذیرد. در این راستا کیفیت محیط براساس رضایتمندی شهروندان نیز قرار میگیرد. بنابراین باید بررسی شود که برداشت ذهنی افراد از کیفیت مکانی که در آن زندگی میکند چگونه است. ویژگیهایی که شهرهای کوچک به درک و تفسیر بیشتر از محیطی که افراد در آن زندگی میکنند کمک میکند کدامند. مقاله حاضر با هدف سنجش کیفیت محیط شهری در شهرهای عجبشیر، ایلخچی، ملکان و آذرشهر نگاشته شده است و بر آن است که با توصیف و تشریح مفهوم کیفیت محیط شهری، ضمن بررسی وضعیت این چهار شهر از لحاظ شاخصهای کیفیت محیط شهری، به شناسایی مولفههای موثر بر رضایتمندی از کیفیت محیط شهری در این شهرها بپردازد. شیوه انجام این تحقیق بر مبنای روش تحلیل رگرسیون چند متغیره سلسلهمراتبی بوده و مدل ارائه شده در این زمینه نیز بر اساس چارچوب دیدگاه تحقیقات تجربی استوار میباشد که به مدل تجربی سنجش کیفیت محیط معروف است. بر اساس نتایج بهدست آمده، وضعیت کیفیت محیط شهری در چهار شهر مورد مطالعه پایینتر از حد متوسط قرار گرفت؛ در این بین باتوجه به ویژگیهای خاص شهرهای کوچک از لحاظ اجتماعی و روابط بین ساکنین، ویژگی کیفیت محتوایی از وضعیت مناسبی در این شهرها برخوردار بود. در بین مولفههای موثر بر کیفیت محیط شهری در مجموع کیفیت محیط سکونتی بالاترین رتبه را به خود اختصاص داد.
علمی-پژوهشی
محیط زیست شهری
بهروز ساری صراف؛ طاهره جلالی عنصرودی؛ فاطمه سرافروزه
دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 33-48
چکیده
در حال حاضر، گرمایش یکی از مهمترین مسایل زیستمحیطی به شمار میرود. در تحقیق حاضر، به منظور آشکار شدن اثر گرمایش بر اقلیم شهرهای واقع در حوضه دریاچه ارومیه، تغییرات 14 متغیر اقلیمی در سه مقیاس زمانی سالانه، فصل تر و فصل خشک با استفاده از دو روش منکندال و حداقل مربعات خطا بررسی گردید. نتایج نشان داد که بر اساس هر دو آزمون مذکور، در ...
بیشتر
در حال حاضر، گرمایش یکی از مهمترین مسایل زیستمحیطی به شمار میرود. در تحقیق حاضر، به منظور آشکار شدن اثر گرمایش بر اقلیم شهرهای واقع در حوضه دریاچه ارومیه، تغییرات 14 متغیر اقلیمی در سه مقیاس زمانی سالانه، فصل تر و فصل خشک با استفاده از دو روش منکندال و حداقل مربعات خطا بررسی گردید. نتایج نشان داد که بر اساس هر دو آزمون مذکور، در منطقه، دمای حداقل، حداکثر و متوسط هم در مقیاس سالانه و هم در مقیاس فصلی روند افزایشی را تجربه کرده است. دمای متوسط منطقه به میزان 06/0 درجه سانتیگراد در سال افزایش داشته و بیشترین میزان افزایش در مراغه حدود 13/0 درجه سانتیگراد در سال میباشد. روزهای خیلی گرم (با دمای حداکثر 30 درجه سانتیگراد یا بیشتر) افزایش و روزهای خیلی سرد (با دمای حداقل 4 درجه سانتیگراد یا کمتر) کاهش داشتهاند. مجموع بارش و همچنین مقدار بارشهای سنگین کاهش پیدا کرده است. به طور متوسط در کل منطقه میزان بارندگی حدود 4 میلیمتر در سال کاهش داشته است. در عنصر سرعت باد هر سه روند منفی، مثبت و ایستا در منطقه مشاهده شد، ولی روند رطوبت نسبی در اکثر ایستگاهها منفی است. در مجموع نتایج دو روش من- کندال و حداقل مربعات خطا با یکدیگر مطابقت زیادی دارد. به طور کلی، روند عناصر اقلیمی، همسو با آخرین یافتههای هیأت بینالدول تغییر اقلیم میباشد.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بختیار عزتپناه؛ نوبخت سبحانی؛ اصغر رشیدی ابراهیم حصاری
دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 49-64
چکیده
یکی از مهمترین دغدغههای برنامهریزان و مدیران شهری، نحوه توزیع و تخصیص منابع و خدمات شهری بهصورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر برحسب نیازهای جامعه شهری میباشد. توزیع بهینه خدمات، ارتباط مستقیمی با برنامهریزی کاربری اراضی دارد. موفقیت درعرصه برنامهریزی کاربری اراضی شهری به وجود قوانین و سیاستهای کلان مناسب در زمینه ...
بیشتر
یکی از مهمترین دغدغههای برنامهریزان و مدیران شهری، نحوه توزیع و تخصیص منابع و خدمات شهری بهصورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر برحسب نیازهای جامعه شهری میباشد. توزیع بهینه خدمات، ارتباط مستقیمی با برنامهریزی کاربری اراضی دارد. موفقیت درعرصه برنامهریزی کاربری اراضی شهری به وجود قوانین و سیاستهای کلان مناسب در زمینه نحوه استفاده از زمین و همچنین استفاده از روشهای کارآمد در تهیه واجرای طرحهای شهری و برنامه کاربری زمین دارد. این مقاله باهدف بررسی نحوه تخصیص و تمرکز منابع و خدمات شهری با تأکید بر رویکرد عدالتاجتماعی در نواحی مختلف شهر شاهیندژ صورت گرفته است. روش تحقیق تحلیلی-تطبیقی بوده و از تکنیکهای آماری و مدلهای کاربردی شاخص ویلیامسون وآنتروپی شانون استفادهشده است. یافتههایتحقیق نشان میدهدکه اکثر کاربریهای زمین شهری در شاهیندژ با سرانههای استاندارد رایج در کشور فاصله زیادی دارند و برحسب میزان کمبود فضا میتوان به کاربریهای فرهنگی، مذهبی، بهداشتی و غیره اشاره کرد. همچنین یافتهها بیانگر توزیع ناعادلانه تعدادی از فعالیتها و خدمات شهری در بین محلات مختلف شهر میباشد. درنهایت بررسی نحوه توزیع فضایی خدمات شهری نشان از تمایل کاربریهای اراضی شهر به سمت تمرکز و قطبی شدن در برخی نواحی شهر دارد.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
زهره فنی؛ سامان حیدری سامان حیدری؛ پرویز آقایی
دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 65-78
چکیده
مفهوم کیفیت زندگی شهری امروزه در سایه مکاتب رفاه و عدالت اجتماعی قوت گرفته و در ایران نیز از گذشته، مباحث و تلاشهای مختلفی در زمینه افزایش کیفیت زندگی شهری صورت پذیرفته است. از اینرو نویسندگان مقاله حاضر با استفاده از مباحث نظریهای و همچنین مهمترین شاخصهای مطرح شده در این خصوص، کیفیت زندگی ساکنان شهر قروه در استان کردستان ...
بیشتر
مفهوم کیفیت زندگی شهری امروزه در سایه مکاتب رفاه و عدالت اجتماعی قوت گرفته و در ایران نیز از گذشته، مباحث و تلاشهای مختلفی در زمینه افزایش کیفیت زندگی شهری صورت پذیرفته است. از اینرو نویسندگان مقاله حاضر با استفاده از مباحث نظریهای و همچنین مهمترین شاخصهای مطرح شده در این خصوص، کیفیت زندگی ساکنان شهر قروه در استان کردستان و تفاوت کیفیت زندگی زنان و مردان را سنجیدهاند .روش پژوهش بصورت توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی میباشد. دادهها به دو صورت کتابخانهای و میدانی جمعآوری شده است. اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه با استفاده از نرمافزارSPSS تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که کیفیت زندگی ساکنان شهر قروه در سطح مطلوبی نیست و میانگین تمامی شاخص در مجموع کمتر از 3 میباشد. بیشترین میانگین مربوط به شاخص همسایگی با مقدار 2/3 و کمترین میانگین مربوط به شاخص اقتصادی با میانگین 99/1 است. همچنین نتایج به دست آمده از آزمون T دو نمونهای مستقل (003/ 0 Sig.= و 978/2- t =)،
گویای آن است که میانگینهای کیفیت زندگی زنان و مردان در شهر قروه تفاوت معناداری با هم داشته به گونهای که کیفیت زندگی مردان بهتر از زنان است. در نهایت پاسخ به سؤال سوم پژوهش نیز نشان داد که اشتغال نتوانسته است کیفیت زندگی زنان را ارتقاء دهد.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نفیسه مرصوصی؛ رحمت اله فرهودی؛ علی رضا لاجوردی
دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، صفحه 79-94
چکیده
کیفیت زندگی از مفاهیم جدیدی است که در ادبیات علمی استفاده میشود. در سالهای اخیر مطالعات بسیاری در مورد این مفهوم توسط محققان انجام شدهاست. هدف این تحقیق مطالعه کیفیت زندگی در شهرهای ایران است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات کمی و کیفی است. نتایج تحقیق نشان میدهد که کیفیت زندگی در شهرهای مطالعه شده متفاوت ...
بیشتر
کیفیت زندگی از مفاهیم جدیدی است که در ادبیات علمی استفاده میشود. در سالهای اخیر مطالعات بسیاری در مورد این مفهوم توسط محققان انجام شدهاست. هدف این تحقیق مطالعه کیفیت زندگی در شهرهای ایران است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات کمی و کیفی است. نتایج تحقیق نشان میدهد که کیفیت زندگی در شهرهای مطالعه شده متفاوت است. بهنظر میرسد دلیل تفاوت کیفیت زندگی در میان شهرهای مورد مطالعه را بتوان در غالب نظریههای قطب رشد، مرکز پیرامون، اقتصاد سیاسی، دولت و شهرنشینی جبرگرایی محیطی و پخش فضایی تحلیل نمود.