ORIGINAL_ARTICLE
تأثیرات اقتصادی گردشگری تجاری بر مناطق شهری، مطالعه موردی شهر بانه
شهرها در روند تحولخود پیوسته از کارکردهای خود تأثیر مستقیم پذیرفتهاند و به تبع این تأثیرپذیری تغییراتی نیز در آنها در زمینههای فضایی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بوجود آمده است. از جمله کارکردهای مهم شهری گردشگری بوده که فضاهای شهری تأثیرات شگرفی میگذارد. هدف این مقاله بررسی و تحلیل اثرات اقتصادی گردشگری تجاری بر شهرها بوده و اینکه گردشگری چه نقشی میتواند در اقتصاد شهرها برعهده داشته و چه نوع اثرات اقتصادی بر شهرها برجای گذارد؟ در این راستا شهر بانه و تأثیرات اقتصادی گردشگری تجاری بر آن مورد بررسی قرار گرفت. موقعیت جغرافیایی شهر بانه و همجواریآن با کشور عراق سبب شده تا مبادلات تجاری در اشکال رسمی و غیررسمی با این کشور در حجم بالایی صورت گرفته و صرفه اقتصادی و منافع ناشی از خرید و فروش کالاهای وارده از مبادی مرزی باعث پیدایش نوعی از گردشگری در این منطقه (گردشگری تجاری) شده است که حوزه عمل آن تا دورترین شهرهای داخلکشور نیز تسری یافته است. در این تحقیق از دادههای میدانی استفاده شده و روش تحقیق میدانی- کتابخانهای و تحلیل علمی است که به وسیله نرم افزار spss انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده که جامعهی آماری مورد مطالعه کارشناسان مرتبط با گردشگری و امور شهری و افراد شاعل در بخشهای مرتبط به گردشگری بوده است. برای این منظور از دو نوع پرسشنامه استفاده شده که در پرسشنامه مربوط به کارشناسان حجم نمونه 10 عدد و در پرسشنامه دوم 263 عدد بوده است. در نهایت به تحلیل یافتههای حاصل از پرسشنامهها از طریق آزمونهای توزیع دوجملهای و sign پرداخته شد. نتایج حاصل حاکی از آن است که فعالیتها و اشتغال حاصل از این فعالیت در غیاب بخشهای صنعت، خدمات و کشاورزی توانسته اثرات اقتصادی قابل توجهی را بر شهر بانه داشته باشد و افزایش درآمد و اشتغال و قیمت زمین در این شهر را در پی داشته است.
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_43_eeefa1c8fec64c8a15cb2dbdf2fd7f45.pdf
2011-03-16
7
22
توریسم
توریسم تجاری
توسعه اقتصادی
شهر بانه
اقتصاد غیررسمی
دکتر علی
حاجینژاد
1
دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه سیستان و بلوچستان.
AUTHOR
علی
احمدی
ahmadi_2009@live.com
2
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
LEAD_AUTHOR
احمدی، علی (1387)، “تأثیرات توریسم تجاری بر توسعه کالبدی فضایی شهر بانه”، پایاننامهی کارشناسی ارشد، استاد راهنما دکتر علی حاجینژاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
1
احمدی، علی (1388)، “آثار اقتصادی جهانگردی بر توسعه ملی – منطقهای، سنندج”، هفتهنامهی سیروان، 27 تیر، سال یازدهم، شمارهی 544 ص 4.
2
پورمحمدی، محمدرضا (1382)، “برنامهریزی کاربری اراضی شهری”؛ تهران، انتشارات سمت، چاپ اول.
3
تقدیسی زنجانی، سیمین و دانشور عنبران، فاطمه (1386)، “توریسم روستایی، تصویری مجازی یا الگویی حقیقی در برنامهریزی روستایی”، مجلهی جغرافیا و توسعه ناحیهای، شمارهی هشتم، بهار و تابستان، صص 192- 179.
4
حاجینژاد، علی، پورطاهری، مهدی و علی احمدی (1388)، “تأثیرات توریسم تجاری بر توسعهی کالبدی- فضایی مناطق شهری”؛ نمونهی موردی شهر بانه، نشریهی پژوهشهای جغرافیای انسانی، شمارهی70، صص 110- 91.
5
خوشحال، فرهاد (1382)، “تأثیر توریسم در تغییر کاربری اراضی شهر لاهیجان”، پایاننامهی کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
6
رضوانی، علیاصغر (1382)، “جغرافیا و صنعت توریسم”، دانشگاه پیام نور، تهران.
7
زمانی، احمد؛ “آثار درآمدی و اشتغالزایی جهانگردی و ایرانگردی”؛ جهانگردی و توسعه، مرکز تحقیقات و مطالعات سیاحتی، تهران.
8
سازمان جغرافیایی نیروهای مسلّح (1373)، فرهنگ جغرافیایی بانه.
9
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بانه.
10
سینایی، وحید (1382)، “گردشگری در ایران، عملکردها و چالشها”، تهران، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
11
صباغ کرمانی، مجید (1380)، “اقتصاد منطقهای”، تهران، انتشارات سمت.
12
طیبی، سید کمیل، بابکی، روحالله و امیرجباری (1386)، “بررسی رابطه توسعه گردشگری و رشد اقتصادی در ایران (1383- 1338)”، پژوهشنامهی علوم انسانی و اجتماعی، سال هفتم شمارهی 26، صص 110- 83.
13
علیزاده، کتایون (1382)، “اثرات حضور گردشگران بر منابع زیست محیطی (بخش قرطبه در شهرستان مشهد)”، مجلهی پژوهشهای جغرافیایی، شمارهی 44، سال 35.
14
فرهودی، رحمتالله، شورچه، محمود و حسین صبوری (1389)، “برآورد اثر تغییرات فصلی بر درآمد گردشگری معبد آناهیتا با تحلیل رگرسیونی”، فصلنامهی جغرافیا و توسعه، شمارهی 17، صص 62- 45.
15
قادری، زاهد (1383)، “اصول برنامهریزی توسعه پایدار گردشگری روستایی”، تهران، سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور.
16
کازس، ژرژ و فرانسوا، پوتیه (1382)، جهانگردی شهری، ترجمهی صلاحالدین محلاتی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
17
گی وای، چاک (1382)، “جهانگردی در چشماندازی جامع”، ترجمه علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ دوم.
18
لاندبرگ، دانلد (1383)، “اقتصاد گردشگری”، ترجمهی محمدرضا فرزین، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، تهران، چاپ اول.
19
مافی، عزتالله و سقایی، مهدی (1387)، “تحلیلی بر گردشگری روستایی در پیرامون کلان شهرها (مطالعه موردی، کلان شهر مشهد)”، مجلهی جغرافیا و توسعه ناحیهای، شمارهی دهم، صص 40-21.
20
محلاتی، صالحالدین (1380)، “درآمدی بر جهانگردی”، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
21
مرکز آمار ایران؛ سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 85 شهرستان بانه.
22
نجفی، یدالله (1369)، “جغرافیای عمومی استان کردستان”؛ تهران، امیرکبیر.
23
هاروی، دیوید (1379)، “عدالت اجتماعی و شهر”، ترجمهی فرخ حسامیان و دیگران، شرکت پردازش و برنامهریزی شهری، تهران، چاپ دوم.
24
ولا فرانسوا، یونل بیچرل (1384)، “گردشگری بینالمللی”، ترجمهی محمد ابراهیم گوهریان و محمد صالح کتابچی، تهران، امیرکبیر.
25
Davidson R. (1994), Business Travel, London: Pitman Publishing.
26
Donald E. Hawkins, Shaun Mann (2007), "The World Bank’s Role in Tourism Development", Annals of Tourism Research, Vol. 34, No. 2, pp. 348–363.
27
Guidelines on Integrated Planning for Sustainable Tourism Development 1999 (UN) United Nation Economic and Social Commission for Asia and the Pacific – S/T ESCAP /2019.
28
Kelly, Michael E. (1998) Tourism Planning: What to consider in Tourism Planning.
29
Laurel J. Reid, Stephen L.J. Smith, Rob McCloskey (2007),"The effectiveness of regional marketing alliances: A case study of the Atlantic Canada Tourism Partnership 2000–2006 ", Tourism Management.
30
Samuel Seongseop Kima, Dallen J. Timothyb, Hag-Chin Han2007, "Tourism and political ideologies: A case of tourism in North Korea", Tourism Management (28) 1031–1043.
31
Sugiyarto, cuntur and Adam Blake, (2003),Tourism and Globalization, annal Of tourism Research, Vol 30.
32
Tourism and sustainable development, the global importance of tourism (1999), World Travel and Tourism Organization and International Hotel and Restaurant Association, New York.
33
World Tourism Organization ;( 2006), Tourism Highlights editions.
34
World Tourism Organization; (2005), Tourism Highlights 2006 editions
35
www.World tourism organization. com, (1997).
36
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی پتانسیلهای اقلیم توریستی استان سمنان با استفاده از شاخص دمای معادل فیزیولوژی (PET)
ایران از لحاظ تنوع گردشگری در دنیا جزو پنج کشور برتر محسوب میشود، لذا آگاهی از جاذبهها و توانهای طبیعی بویژه اقلیمی در گسترهی جغرافیایی ایران از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این پژوهش جهت بررسی پتانسیلهای اقلیم توریستی استان سمنان با به کارگیری شاخص (PET) از پارامترهای اقلیمی متوسط دمای خشک، متوسط رطوبت نسبی، متوسط سرعت باد، متوسط فشار بخار و میزان ابرناکی ایستگاههای سینوپتیک سمنان، گرمسار، شاهرود و بیارجمند طی دوره آماری (2004-1992) استفاده شده است. نتیجه این بررسی نشان میدهد که ماه می همه ایستگاهها و ماه اکتبر، ایستگاههای سمنان، شاهرود و گرمسار، ماه سپتامبر، شاهرود و بیارجمند، ماه آوریل در گرمسار و ماه ژوئن در بیارجمند از ماههایی هستند که دارای بهترین شرایط از نقطه نظر اقلیم آسایش هستند و از اقلیم بسیار مناسبی برای توریسم برخوردارند. همه ایستگاهها، در ماههای جولای و آگوست درجهی متفاوتی از تنش گرمایی اندک تا متوسط حاکم است. همچنین همه ایستگاهها طی ماههای ژانویه، فوریه، مارس و نوامبر از تنش سرمایی بسیار شدید تا متوسط برخوردار هستند.
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_44_b38ecb1e5e2a201a4d133a77e552b390.pdf
2011-03-16
23
32
اقلیم توریستی
آسایش اقلیمی
شاخص PET
استان سمنان
هوشمند
عطایی
Hoo_ataei@yahoo.com
1
استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور.
LEAD_AUTHOR
سادات
هاشمی نسب
2
دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی دانشگاه پیام نور.
AUTHOR
احمدآبادی، ع. رازقی، م. (1386)، “پتانسیلهای گردشگری در جزیرهی کیش با رویکرد اقلیمشناسی”، دومین کنفرانس در خلیج فارس، ص 186- 175.
1
اسماعیلی، ر. صابر حقیقت، ا. ملبوسی، ش. (1389)، “ارزیابی شرایط اقلیم آسایش بندر چابهار در جهت توسعه گردشگری”، چهارمین کنگرهی بینالمللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان.
2
بذرپاش، ر. ملکی، ح. حسینی، ع. (1387)، “بررسی آسایش حرارتی در فضای آزاد جهت اکوتوریسم در شهرستان بابلسر”، فصلنامهی تحقیقات جغرافیایی، شمارهی پاییز، ص 108- 93.
3
جعفری رندی، م. (1387)، “بررسی تأثیر عناصر جوی در صنعت گردشگری غرب دریاچهی ارومیه”، پایاننامهی کارشناسی ارشد، دانشکدهی علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز.
4
حسینزاده دلیر، ک. حیدری چپانه، ر. (1382)، توریسم در ایرن، چالشها و امیدها، مجلهی جغرافیا و توسعه ناحیهای، شمارهی1، دانشگاه فردوسی مشهد.
5
خلیلی، ع، (1378)، “تحلیل سه بُعدی - روزهای گرمایش و سرمایش در گسترهی ایران”، فصلنامهی تحقیقات جغرافیایی، شمارهی 54.
6
دهقانی،آ. (1389)، “اقلیم آسایش گردشگری در جزیرهی قشم (به روش TCI)”، همایش منطقهای کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامهریزی محیطی، خرمآباد.
7
ذوالفقاری، ح. (1386)، “تعیین تقویم زمانی مناسب برای گردش در تبریز با استفاده از شاخصهای دمای معادل فیزیولوژی (PET) و متوسط نظرسنجی پیشبینی شده (PMV)”، مجلهی پژوهشهای جغرافیایی، شمارهی زمستان، ص 141-139.
8
رازجویان،م. (1367)، “آسایش به وسیلهی همساز با اقلیم”، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
9
زیتونلی، ع. ( 1385)، “ارزیابی شاخصهای آسایش اقلیمی با تأکید بر نقش توریستی استان گلستان”، پایاننامهی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین و جغرافیا، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
10
زینالی، ب. جلالی، ط. ایاسه، ف. صیاد اصغری، ا. (1389)، “بررسی و پهنهبندی اقلیم توریستی استان آذربایجان شرقی با استفاده از شاخصPET”، همایش منطقهای کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامهریزی محیطی، دانشگاه آزاد واحد خرمآباد.
11
محمودی، پ. (1387)، “گردشگری و تعیین محدودهی آسایش اقلیمی آن در شهرستان مریوان با استفاده از شاخصهای دمای مؤثر و تنش تجمعی”، مجلهی آموزش جغرافیا، دورهی 22، شمارهی2.
12
13. Barradas, Victor L. (1991), Air temperature and humidity and human comfort index of some city parks of Mexico City. International Journal of Biometeorology, volume 35, number1.
13
14. Deb,Ch. Ramachandraiah, A.(2010), Evaluation of thermal comfort in a rail terminal location in India, Building and Environment, volume 45,pp 2571-2580.
14
15. Gonzalez. R. R. Y. Nishi and A. P.Gagge. (1974), Experimental evaluation of standard effective temperature a new biometeorologecal index of mans thermal discomfort.International Journal of Biometeorology.volume 18.number 1.march.
15
16. Matzarakis. A , 2004, Assessing climate for tourism purposes: Existing methods and Climate, Tourism and Recreation tools for the thermal complex , In Proceedings of the First International Workshop on Climate, Tourism and Recreation.
16
17. www.mif.uni-freiburg.de/isb.
17
18. Matzarakis. A, Mayer H and Iziomon M G , 1999 , Application of a Universal Thermal Index: Physiological Equivalent Temperature . Int .Biometeorology. 43: 43: 78-84.
18
19. Oehier.K and Matzarakis ,A , (2007) Developments in tourism climatology - a Matzarakis,c.r. defreitas :d.scott
19
20. Ping Lin, T. Matzarakis, A. Lung Hwang, R.(2010). Shading effect on long-term outdoor thermal comfort, Building and Environment, volume45, pp 213–221.
20
21. Tplin and Matzarakis, A, (2007) EnTwicklung einer Bewertungs methodic zur interation, von wetter- and klimabed ingungen in Tourismua. Ber. metero. inst. Univ.preiburgner. 16. 73-79
21
Zengin Murat, Kopar Ibrahim, Karhan faris, 2009, Determination of bioclimatic comfort in Erzurm- Rize expressway corridor using GIS, Building and Enviroment, Volume45, Lssuse1, pp158-164.
22
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل فضایی نابرابریهای ناحیهای در استان آذربایجان شرقی
کیفیت توسعه و زیرساختهای آن در اثر برنامهریزیهای نامطلوب و متمرکز گذشته مسائل عمدهای را در روند توسعه نواحی کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی در عرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمار میآید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادلهای منطقهای، گام نخست شناخت و سطحبندی مناطق از نظر برخورداری در زمینههای اقتصادی، زیربنایی و ارتباطات، اجتماعی- فرهنگی، بهداشتی درمانی، آموزشی است. روش کار در این پژوهش ترکیبی از روشهای همبستگی، اسنادی، تحلیلی است. 44 شاخص مورد بررسی در این مطالعه در 6 بخش زیربنایی و ارتباطات، بهداشت و درمان، کشاورزی، جمعیتی و اقتصادی، فرهنگ و ورزش، آموزشی قرار میگیرند. تکنیکهای آماری تاپسیس و روش تحلیل خوشهای سلسله مراتبی روشهای اصلی به کاربرده شده در این تحقیق هستند. نتایج این پژوهش نشان میدهد تفاوتها و نابرابریهایی درسطح توسعهیافتگی شهرستانها وجود دارد، به طوری که شهرستانهای تبریز، آذرشهر در یک سطح (سطح یک توسعه) و شهرستانهای مراغه، اهر، بناب، مرند، میانه، سراب در یک سطح (سطح 2 توسعه) شهرستانهای شبستر، اسکو، بستانآباد در یک سطح (سطح 3 توسعه) و شهرستانهای جلفا، کلیبر،هریس، هشترود و ملکان در یک سطح (سطح 4 توسعه) قرار دارند. لذا این تفاوتها لزوم تهیه و اجرای برنامهها و طرحهای هدفمند را برای توسعه یکپارچه و متوازن شهرستانها ایجاب میکند.
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_45_c2c1b74439cb0ab34ecc6d21877150a0.pdf
2011-03-16
33
41
برنامهریزی
توسعه
نابرابری
ناحیه
آذربایجان شرقی
رحیم
سرور
sarvarh83@gmail.com
1
دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری.
LEAD_AUTHOR
میرنجف
موسوی
2
استادیار،عضو هیات علمی گروه جغرافیای دانشگاه ارومیه
AUTHOR
امید
مبارکی
m_mobaraki_6@yahoo.com
3
دانشجوی دوره دکتری دانشگاه اصفهان
AUTHOR
آسایش، حسین (1379)، “اصول و روشهای برنامهریزی ناحیهای”، انتشارات پیام نور، چاپ چهارم.
1
آسایش، حسین، استعلاجی، علیرضا (1382)، “اصول و روشهای برنامهریزی ناحیهای” (روشها، مدلها و فنون)، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری، چاپ اول.
2
امین بیدخت، علیاکبر (1385)، “سنجش توسعهیافتگی شهرستانهای استان سمنان“، مجلهی آموزش رشد جغرافیا، انتشارات وزارت آموزش و پرورش.
3
پاپلی یزدی، محمدحسین؛ رجبی سناجردی، حسین (1382)، “نظریههای شهر و پیرامون”، چاپ اول، تهران، سمت.
4
تقوایی، مسعود، احمدی، عبدالحسین (1382)، “تعیین و تحلیل سطوح برخورداری مناطق روستایی شهرستانها و بخشهای استان کرمانشاه”، فصلنامهی روستا و توسعهی انتشارات جهاد.
5
تقوایی، مسعود، رمضانی، علیرضا (1386)، “تحلیلی بر روند تحولات شاخصهای توسعه در شهرستانهای استان چهارمحال بختیاری”، مجلهی پژوهشی دانشگاه اصفهان، ویژهی جغرافیا، شمارهی 1، جلد هجدهم.
6
حسینزاده دلیر، کریم (1380)، برنامهریزی ناحیهای، انتشارات سمت، چاپ اول.
7
حکمتنیا، حسن، موسوی میرنجف (1385)، “کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامهریزی شهری و ناحیهای”، انتشارات علم نوین، چاپ اول.
8
خوب آیند، سعید (1381)، “بررسی و تعیین درجهی توسعهیافتگی شهرستانهای استان ایلام، فصلنامهی فضای جغرافیایی”، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی اهر، شمارهی 7.
9
10.سازمان مدیریت و برنامهریزی استان آذربایجان شرقی (1378)، “سیمای شهرستانهای استان”، انتشارات سازمان مدیریت.
10
11.سازمان مدیریت و برنامهریزی استان آذربایجان شرقی (1384)، “آمارنامه خام استان آذربایجان شرقی”.
11
12.رضوانی، محمدرضا، صحنه، بهمن (1382)، “سنجش سطوح توسعهیافتگی نواحی روستایی دهستان آق قلاوبندر ترکمن”، فصلنامهی روستا و توسعه.
12
13.رضوانی، محمدرضا (1383)، “سنجش و تحلیل سطوح توسعهیافتگی نواحی روستایی در شهرستان سنندج”، مجلهی جغرافیا و توسعهی ناحیهای، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، شمارهی سوم.
13
14.زیاری، کرامت الله (1378)، “اصول و مبانی برنامهریزی منطقهای”، انتشارات دانشگاه یزد، چاپ اول.
14
15.زالی، نادر (1383)، “خلاصه مطالعات آمایش استان”، نشریه تعامل، انتشارات سازمان مدیریت و برنامهریزی استان، شمارهی سوم.
15
16.عسکری، علی (1380)، جزوه درسی کارشناسی ارشد برنامهریزی منطقهای، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
16
17.عظیمی، ناصر ( 1378)، “پویش شهرنشینی و مبانی نظام شهری”، تهران، نشر نیکا.
17
18.فنی، زهره (1382)، “شهرهای کوچک رویکردی دیگر در توسعه منطقهای”، انتشارات سازمان شهرداریهای کشور.
18
19.معصومی اشکوری، سیدحسن (1376)، “اصول و مبانی برنامهریزی منطقهای”، انتشارات صومعهسرا، چاپ دوم.
19
20. Friedmann, J. (1972), A Genral theory of polarized development, in Hansen,N.M.(ed), Growth centers in Regional economic development, Macmilan co.Ltd.
20
21. Clark, David, (2000), urban world/Global city, Routtleclge, London.
21
22. Harvey, Jack. (1996), Urban land economic, London.
22
23. Cohen, Urban Policy and Economic Development: An Agenda for the 1990s, World Bank Policy Paper, Washington DC, 1991.
23
24. Cowen, M. P. Shenton, W, Doctorines of Development, Routledge, 1996.
24
25. Frazier, J.G, sustainable Development: Modern elixir or sack dress? Environmental Conservation, 24(2): 182-193, 1997.
25
26. Maclarcn, V, Urban sustainability reporting, Journal of the American Planning
26
27. Wheeler, James, Muller, Peter. (1986), Economic Geoghraphy,Jhon, Wiley8 sons, Inc, Canada
27
28. www.mpo.ac.ir.
28
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل استراتژیهای توسعهی منطقهای در آذربایجان شرقی
یکی از ویژگیهای کشورهای جهان سوم، تمرکز شدید جمعیت و فعالیتها و عدم تعادل فضایی در برخورداری از امکانات اجتماعی است. این ویژگی را در ایران قبل از انقلاب و آثار و بقایای آن را در ایران بعد از انقلاب میتوان یافت. بر طبق این ویژگی بخش عمدهای از امکانات و جمعیت در یک یا چند نقطه تمرکز مییابد و سایر مناطق به صورت حاشیهای عمل کرده و باعث بروز نابرابریهای منطقهای میشود. در این زمینه توجه به نابرابریهای منطقهای در قالب شاخصها، از جمله مهمترین ابزارهای برنامهریزی به شمار میرود که از طریق آن برنامهریزان قادر به ارزیابی نتایج اجرای برنامهها در بستر محدودههای جغرافیایی خواهند بود. هدف این مقاله بررسی نابرابریهای فضایی و ارائه راهکارهای توسعه جهت دستیابی به تعادل و توازن منطقهای در استان آذربایجان شرقی است و با بررسی مسائل و مشکلات فضایی در توزیع جمعیت و امکانات و با استفاده از شاخصها و سنجههای مختلف در زمینههای اجتماعی، اقتصادی و میزان برخورداری شهرستانهای استان آذربایجانشرقی از نظر امکانات و خدمات اجتماعی به این نتیجه میرسد که ضعف خدماترسانی به روستاها و عدم وجود ارتباط منطقی روستاها با سطوح بالاتر از خود، وجود خلاء سکونتگاهی در نظام سلسله مراتب سکونتگاهی در استان، عدم توجه به نقش شهرهای میانی در تعدیل نظام سکونتگاهی و ایجاد ارتباط با مراکز کوچک سکونتگاهی موجب تمرکز شدید جمعیت، خدمات و سرمایه گذاریها در شهر تبریز و پیرامون آن و در نهایت ناهمگونی فضایی و عقب افتادگی سایر مناطق به خصوص روستاها در استان آذربایجان شرقی شده است.
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_46_4d6886f8c2206a4528b77ab1c2980541.pdf
2011-03-16
42
50
تعادل فضایی
نابرابریهای منطقهای
شهرهای میانهاندام
آذربایجان شرقی
نفیسه
مرصوصی
marsousijournal@gmail.com
1
استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیامنور.
AUTHOR
حسن
حکمتنیا
ehsanhekmatnia@gmail.com
2
استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیامنور.
AUTHOR
دکتر محمدرضا
پورمحمدی
3
استاد دانشگاه تبریز
AUTHOR
حسین
نظمفر
nazmfar1@yahoo.com
4
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه پیامنور.
LEAD_AUTHOR
آقا، زهرا (1377)، “پخشایش جمعیت در ایران و روند آن”، مجموعه مقالات همایش برنامهی سوم توسعه اقتصادی – اجتماعی کشور.
1
اردشیری، مهیار (1370)، “نقش شهرکهای جدید در توازن منطقهای”، دانشگاه شیراز، بخش شهرسازی.
2
امیراحمدی، بهرام (1371)، “سیاستهای ملی و توسعه نابرابر مناطق در ایران”، مجله سیاسی –اقتصادی، شماره 65-66 .
3
امیراحمدی، هوشنگ، “پویاییشناسی توسعه و نابرابری استانها در ایران”، مجله اقتصادی ـ سیاسی، شمارهی 109-110.
4
باقری، اشرفالسادات (1375)، “نقش شهرهای میانی در توسعهی ناحیهای”، رسالهی دکتری، به راهنمایی دکتر حسین شکوئی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
5
بحرینی، حسین (1379)، مفهوم و مشخصات طرحریزی کالبدی.
6
پاپلی یزدی، محمدحسین، حسین رجبی سناجردی (1382)، “نظریههای شهر و پیرامون”، چاپ اول، سمت، تهران.
7
حسامیان، فرخ (1377)، “شهرنشینی در ایران”، چاپ سوم، انتشارات آگاه، تهران.
8
زالی، نادر، 1379، سطحبندی توسعه منطقهای در استان آذربایجان شرقی، پایاننامهی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه شیراز.
9
10.زبردست، اسفندیار (1383)، “اندازه شهر”، وزارت مسکن و شهرسازی، چاپ اول، تهران.
10
11.سازمان برنامه و بودجه (1370)، “مجموعه مقالات دربارهی برنامهریزی منطقهای”، ترجمهی رضا رضوی، تهران.
11
12.سازمان مدیریت و برنامه ریزی (1378)، “مستندات برنامهی سوم توسعهی اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی کشور“.
12
13.شیعه، اسماعیل (1378)، مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری، دانشگاه علم و صنعت ایران.
13
14.عزیزی، محمد مهدی (1382)، تراکم در شهرسازی، اصول و معیارهای تعیین تراکم شهری، چاپ اول، دانشگاه تهران.
14
15.کلانتری، خلیل (1378)، “شناسایی مناطق عقبمانده در ایران”، فصلنامهی تحقیقات جغرافیایی.
15
16.کانزمن، کلاس (1984 )، “شویق ایده شهرهای میانی به عنوان کلیدی موفق در تعیین خطمشی برنامهریزی منطقهای”، ترجمهی حمیده امکچی، سازمان برنامه و بودجه استان تهران، 1364.
16
17.مشرفی، مهدی (1375)، “سنجش توسعه استانهای کشور”، انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
17
18.مختاری، آیتالله (1380)، “راهبردهای بهینه توسعه فضایی استان فارس”، پایاننامهی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه شیراز.
18
19.معصومی اشکوری، سید حسن (1370)، “اصول و مبانی برنامهریزی منطقهای”، سازمان برنامه و بودجه استان گیلان.
19
20.هیلهورست، ژوزف (1370)، “برنامهریزی منطقهای برداشت سیستمی“، ترجمهی سید غلامرضا شیرازیان، انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
20
Becker & Morrison Aar. (1997), Public Policy & Rural-Urban. Migration،in: Gugler j. (1997), Cities in the Devi World، Oxford.
21
Habitat، the Role of the Small and Intermediate Towns in National. Development، 1985، United Nation، Center for Human Settlements، Nairobi
22
Hansen N. (1972), Criteria for a Growth Center Policy، in: Hansen(1982) the Role of Small and intermediate Cities in national Development Process and Strategies، UNCRD، Nagoya، Japan.
23
Izard، W،1960،Methods of Regional Analysis، Cambridge Mass، MIT Press
24
Kolinsky (1978), Regional planning Today. Tehran، Plan Budget organization.
25
Kudu A.(2001), urban Development، Infrastructure Financing and Emerging System of Governance in India، The Scout Report for Social Science Selection،April،2001،vol4.no.15.
26
Rondinelli D.A. (1983) Secondary Cities in Developing Countries: Policies for Diffusing Urbanization.
27
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیلی بر وضعیت مسکن روستایی استان کرمانشاه و رهیافتهایی برای مقاومسازی
مسکن به عنوان سرپناه از مهمترین نیازهای انسان بوده و همواره در اولویت برنامهریزهای توسعهی اقتصادی- اجتماعی دولتها قرار دارد. مسکن نشأت گرفته از هویت دینی، مذهبی، فرهنگی، تاریخی و به نوعی تقابل انسان با طبیعت را نشان میدهد. ایران کشوری تقریباً نیمه روستایی است و خیلی از سکونتگاههای آن بر بنیاد معماری بومی و سنتی بنا گردیدهاند. این تحقیق در پاسخ به این سؤال است که مسکن روستایی استان کرمانشاه از نظر شاخصهای استاندارد مسکن از چه وضعیتی برخوردار هستند؟ روش مطالعه توصیفی- تحلیلی است و با 15متغیر کمّی و کیفی مسکن مورد مطالعه قرار میگیرد. نتایج یافتهها نشان میدهد مناطق روستایی استان کرمانشاه در سال 1385 تعداد 17779 واحد مسکونی کمبود داشته. از نظر استحکام 8/43 درصد مسکن روستایی استان کرمانشاه بادوام، 9/33 درصد کم دوام و2/22 درصد دیگر بیدوام هستند. بیش از 74 درصد از واحدهای مسکونی روستاهای استان کرمانشاه کمتر از100متر زیربنا دارند. یافتهها نشان میدهد قدمت ساخت مسکن روستایی بیش از 25 درصد از واحدهای مسکونی دارای قدمتی بیش از 25سال دارند. از نظر پهنه لرزهخیزی نیز حدود 95 درصد مساحت استان کرمانشاه در موقعیت خطر خیلی زیاد و زیاد قرار دارد. به منظور پیشگیری از بلایای طبیعی و بهبود وضع مسکن روستایی لزوم استفاده از استانداردها در طراحی مسکن از نظر خصوصیات تکتونیکی، معماری، مصالح ساختمانی، تراکمهای جمعیت وگستردگی محیط فیزیکی، نقش و عملکرد ناحیه، شبکه راهها و ... باید مورد توجه قرار گیرد.
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_47_7ccf3b6ce5ecdc63b1984784c4da1906.pdf
2011-03-16
51
60
روستا
کرمانشاه
مسکن
زلزله
رحمتالله
بهرامی
r_b1342@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
اردکانی ماجد (1377)، “مصالح ساختمانی و توسعه مسکن”، فصلنامهی بنیاد مسکن، شمارهی84، تهران، ص 12.
1
جلیلیان؛ بهمن (1384)، “پهنهبندی خطرات زمینلرزه و اولویتبندی بهسازی واحدهای مسکونی در استان کرمانشاه با GIS”؛ پایاننامهی کارشناسی ارشد به راهنمای دکتر امجد ملکی؛ دانشگاه رازی،کرمانشاه، ص78.
2
حبیبی، سید محسن و دیگران (1370)، “مسکن حداقل”، چاپ دوم، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن وزارت مسکن و شهرسازی، تهران، ص16.
3
دلالپور محمدی محمدرضا (1379)،“برنامهریزی مسکن”، انتشارات سمت، تهران، ص12و5.
4
رهنمایی، محمد تقی (1382)، “مجموعه مباحث و روشهای شهرسازی“، جغرافیا، چاپ سوم، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن وزارت مسکن و شهرسازی، تهران، ص8.
5
سازمان برنامه و بودجه (1381)، “مطالعات جامع توسعه اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی استان کرمانشاه”، ص35.
6
صمیمی، احمد جعفری، علمی، ناهید، هادیزاده، آرش (1386)، “عوامل مؤثر بر تعیین رفتار شاخص قیمت مسکن”، فصلنامهی پژوهشهای اقتصادی ایران، سال نهم، شمارهی 22، ص52.
7
علائی طالقانی، محمود (1381)، “ژئومورفولوژی ایران”، انتشارات قومس، تهران، ص36.
8
عزیزی محمد مهدی (1378)، جزوه پلیکپی درس “برنامهریزی مسکن”، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، گروه شهرسازی، تهران، 78.
9
عزیزی محمد مهدی (1383)، “جایگاه شاخصهای مسکن در فرایند برنامهریزی مسکن”، نشریه هنرهای زیبا، شمارهی 17، دانشگاه تهران، تهران.
10
فاضلی، نعمتالله (1386)، “مدرنیته و مسکن”، فصلنامهی تحقیقات فرهنگی سال اول، شمارهی1 پائیز، تهران، ص63.
11
قرخلو مهدی، شعبانیفر، محمد، حسینی، علی (1388)، “جایگاه شهرهای جدید در توسعه مسکن”، فصلنامهی مسکن و انقلاب، شمارهی125، تهران، ص26.
12
میردانش سیدمهدی، “آشنایی با بناهای تاریخی”، انتشارات مدرسه، چاپ سوم، تهران.
13
مرکز آمار ایران (1385)، “سرشماری نفوس و مسکن”، تهران.
14
میرزایی، نوربخش، محمدرضا قیطانچی (1381)، “لرزه زمین ساخت گسل صحنه”، قطعه میانی گسل اصلی عهد حاضر زاگرس غرب ایران، مجلهی فیزیک زمین و فضا، جلد 28، شمارهی2، تهران، ص23.
15
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل آماری از اثر عناصر جوی بر اُزون سطحی شهر اصفهان
یکی از هفت آلایندهای که در ایستگاههای آلودهسنجی شهر اصفهان مورد پایش قرار میگیرد گاز اُزون است. بخشی از تولید و انتشار این گاز بطور مستقیم و غیرمستقیم به پارامترهای جوی نسبت داده میشود. هدف این تحقیق مطالعه اثر عوامل جوی بر تغییرات اُزون سطحی در شهر اصفهان است که برای این منظور از روشهای آماری همبستگی و رگرسیون خطی چند متغیره برای تحلیل استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد افزایش دما و ساعات آفتابی در سه بازه زمانی ماهانه، فصلی و سالانه ارتباط مستقیم با افزایش اُزون دارد، ولی رطوبت نسبی و وزش سریعترین باد، رابطه معکوس با افزایش مقدار اُزون دارد. برای مثال ضریب همبستگی بین میانگین اُزون با حداکثر روزانه رطوبت نسبی، متوسط روزانه دما و تعداد ساعات آفتابی به ترتیب برابر 569/0- R= و 533/0+R= 520/0+R= است. در بهترین حالت در فروردین ماه، 6/80 درصد تغییرات اُزون در ایستگاه لاله توسط عناصر جوی تبیین میشود. همچنین بیش از 50 درصد تغییرات اُزون در ایستگاه لاله در 6/30% اوقات سال توسط پارامترهای جوی تبیین میشود. در صورتی این درصد تبیین فقط در 7/16% اوقات در ایستگاه بزرگمهر اتفاق میاُفتد. این نشان میدهد که مقدار اُزون در ایستگاه لاله نسبت به ایستگاه بزرگمهر از عوامل جوی تأثیر بیشتری میپذیرد.
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_48_de732f6f399b16808f3313c8918835d2.pdf
2011-03-16
61
70
صفهان
اُزون سطحی
ضریب همبستگی
رگرسیون چند متغیره
عباسعلی
آروین (اسپنانی)
aspanany@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
1. اسپنانی ، عباسعلی (1378)، “اُزون و نقش آن برحیات کره زمین”، فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد اهر، سال دوم، شمارهی یازدهم، صص: 124-106.
1
محامد، احمد (1377)، “لایه اُزون (سپر حفاظتی حیات)”، گروه پژوهشگران ایران.
2
مرکز آمار و اطلاعات سازمان هواشناسی استان اصفهان.
3
بخش آمار و اطلاعات آلودگی هوای سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان.
4
A. Kurokawa, S. Ichimura, (1996), High Purity ozone oxidation on hydrogen passivated silicon surface, Applied Surface Science 100/101, 436-439.
5
Ashok Kumar, Surya Vedula, Anupma Sud, (2000), Development of an Ozone Forecasting Model for Non-Attainment Areas in the stat of Ohio, Environmental Monitoring and Assessment 62: pp. 91–111.
6
Andrew C. Comrie , Brent Yarnal, (1992), Relationships between synoptic-scale atmospheric circulation and ozone concentrations in Metropolitan Pittsburgh, Pennsylvania,
7
References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article.Atmospheric Environment. Part B. Urban Atmosphere, Volume 26, Issue 3, PP: 301-312.
8
B. Rappenengluck, K. Kourtidis and P. FAbion, (1993), Measurment of ozone and Peroxy acetyl Nitrte (pan) in Munich, Atmospheric Environment. Part B. Urban Atmosphere, Volume 27, Issue 3, PP 293-305.
9
C. K. Varshney, Maneesha Aggarwal, (1992), Ozone pollution in the urban atmosphere of Delhi
10
References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article., Atmospheric Environment. Part B. Urban Atmosphere, Volume 26, Issue. 3, PP: 291-294.
11
Cristina Nali, Marco Ferretti, Marco Pellegrin and Giacomo Lorenzizni, (2001), Monitoring and Bio-Monitoring of Surface Ozone in Florence, Italy, Environmental Monitoring and Assessment 69: 159–174.
12
E. P. S. Sager, T. C. Hutchinson, , T. R. Croley, (2005) Foliar Phenolics in Sugar Maple (Acer Saccharum) As a potential Indicator of Tropospheric Ozone Pollution, Environmental Monitoring and Assessment 105: pp. 419–430.
13
Gabriel Ibarra-Berastegi, Imanol Madariaga, (2003), Traffic Congestion and Ozone Precursor Emissions in Bilbao (Spain) ESPR - Environ Sci & Pollut Res 10 (6) 361 – 367.
14
Ian G. McKendry, (1993), Ground-level ozone in Montreal, Canada.
15
Atmospheric Environment. Part B. Urban AtmosphereVolume 27, Issue 1, PP: 93-103. References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article.
16
Ninong Komala, Slamet Sarasprya, Kazuyuki Kita, Toshihiro Ogawa, (1995), Tropospheric ozone Behavior Observed in Indonesia, Atmospheric Environment. Vol. 30, Nos. 10/11, pp. 1851-1856.
17
Nikolaos Hatzianastassiou & Basil D. Katsoulis & Basil Antakis, (2007), Extreme Nitrogen Oxide and Ozone Concentrations in Athens Atmosphere in Relation to Meteorological Conditions, Environ Monit Assess 128:447–464.
18
P. R. Naira, D. Chandb, S. Lalb, K.S. Modh, M. Najab, K. Parameswarana.
19
S. Ravindrana, S. Venkataramanib, (2002), Temporal variations in surface ozone at Thumba (8.61N, 771E)-a tropical coastal site in India, Atmospheric Environment, 603–610.
20
R. R. Reddy, K. Rama Gopal, L. Siva Sankara Reddy, K. Narasimhulu, K. Raghavendra Kumar, Y. Nazeer Ahammed, C. V. Krishna Reddy, (2008), Measurements of surface ozone at semi-arid site Anantapur (14.62°N, 77.65°E,) in India, J Atmos Chem 59: pp. 47–59.
21
S. M. Robeson, D. G. Steyn, (1990), Evaluation and comparison of statistical forecast models for daily maximum ozone concentrations
22
References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article. Atmospheric Environment. Part B. Urban Atmosphere, Volume 24, Issue 2, PP303-312.
23
Thomas S. Shively, (1990), an analysis of the long-term trend in ozone data from two Houston, Texas monitoring site References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article., Atmospheric Environment, Part B, Urban Atmosphere, Volume 24, Issue 2, PP: 293-301.
24
Viney P. Aneja, Andrea A. Adams, S. P. Arya, (2000), An observational based analysis of ozone trends and production for urban areas in North Carolina, Chemosphere - Global Change Science 2, pp: 157-165.
25
Wenpo Shan, Yongquan Yin, Jianda Zhang, and Yuping Ding, (2008), Observational study of surface ozone at an urban site in East China, References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article.Atmospheric Research, Volume 89, Issue 3, PP. 252-261.
26
William M. Cox , Shao-Hang Chu, (1993), Meteorological adjusted ozone trends in urban area: A Probabilistic approach, Atmospheric Environment, Part B, Urban Atmosphere, Volume 27, Issue 4, PP 425-434.
27
W. T. Sturges, (1999), New Directions: Does pollution increase or decrease troposphere ozone in Winter-Spring? Atmospheric Environment 33, pp. 5147-5149.
28
Y. C. Lee, Mark Wenig, Xun Yang, (2009), The emergence of urban ozone episodes in autumn and air temperature rise in Hong Kong, Air Qual Atmos Health, 2: 111–1.
29
ORIGINAL_ARTICLE
عوامل تأثیرگذار بر روابط ژئوپولیتیک ایران و کشورهای حوزه خلیجفارس
گرچه کشورهای حوزه خلیجفارس بر روی یک فلاتقاره واقع شدهاند و از جنبههای متعددی دارای اشتراک هستند؛ اما، هرگز نتوانستهاند در این حوزه از یک الگوی اعتمادسازی برخوردار شوند. در این میان کشور جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از قدمت و توانمندی ژئوپولیتیک واقع در شمال حوزه خلیجفارس به دلیل حضور قدرتهای فرامنطقهای در خلیجفارس همواره از لحاظ نقشآفرینی با موانعی مواجه بوده است. لذا، در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی سعی بر آن است که به عوامل تأثیرگذار بر روابط ژئوپولیتیک ایران و کشورهای حوزه خلیجفارس پرداخته شود. به نظر میرسد که کشورهای حوزه خلیجفارس دارای اختلافهایی هستند که هرگز این اختلافها حلنشده و به صورت آتش زیر خاکستر مانده است. با حضور قدرتهای فرامنطقهای بهخصوص ایالات متحدآمریکا در حوزه خلیجفارس اختلافات مذکور تشدید شده است بنابراین، استراتژی ایران و کشورهای این حوزه در خلیجفارس متفاوت بوده و بعضی از این استراتژیها موجب تضاد میان ایران و کشورهای خلیجفارس شده است.
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_49_da2f72b7ff0e2f4acc448a3340372a37.pdf
2011-03-16
71
80
ژئوپلیتیک
اعتمادسازی
استراتژی
جمهوری اسلامی ایران
خلیجفارس
مرز دریایی
قدرتهای فرامنطقهای
یوسف
زین¬العابدین
Zeinolabedin@iaurasht.ac.ir
1
دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشته جغرافیای سیاسی
LEAD_AUTHOR
زهرا
شیرزاد
2
عضو باشگاه پژوهشگران جوان و کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشته جغرافیای سیاسی
AUTHOR
نسیبه
جوکار
3
مدرس دانشگاه پیام نور نهاوند
AUTHOR
ابراهیمیفر، طاهره (1381)، “الگوهای اعتمادسازی در منطقه خلیجفارس”، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
1
آذرشب، محمدعلی (1376)،“جایگاه اعراب و ایرانیان در دایره جهان اسلام”، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، سال چهارم، شماره 4.
2
الهی، همایون (1384)، “خلیجفارس و مسایل آن”، نشر قومس.
3
امامی، محمدعلی (1380)، “عوامل تأثیرگذار داخلی در خلیجفارس”،دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
4
امیراحمدی، هوشنگ (1381)، “جزایر کوچک سیاستهای بزرگ”، نشر آمن.
5
بوید، آندره (1380)، “اطلس روابط بینالملل”، ترجمه: حسین حمیدینیا، وزارت امور خارجه.
6
پیشگاهیفرد، زهرا و یوسف زینالعابدین (1384)، “منافع دولتها در مناطق مختلف دریاها”، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیطزیست (ش 27)، مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران.
7
دژاردن، تری (1355)، “صد میلیون عرب”، ترجمه: حسین مهری، انتشارات قومس.
8
رحیم صفوی، سیدیحیی (1378)، “مقدمهای بر جغرافیای نظامی ایران”، جلد اول، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
9
10. روشندل، جلیل و حسین سیفزاده (1382)، “تعارضات ساختاری در منطقه خلیج فارس”، مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
10
11. زم، محمدعلی (1384)، “جمهور جهانی شیعه”، انتشارات کتاب جمهور.
11
12. زینالعابدین، یوسف (1383)، “جغرافیای سیاسی و مدیریت دریاها (با تأکید بر مرزهای دریایی ایران)”، رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
12
13. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح (1387)، “ژئوپلیتیک منطقه خلیجفارس (با تأکید بر شیعیان)”، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
13
14. ستوده، هاجر و دیدگاه، فرشته (1388)، “بررسی رویکرد دانشمندان جهان به نام خلیجفارس”، اطلاعشناسی، سال هفتم، پاییز، نشر دفتر پژوهشهای فرهنگی.
14
15. صفویپور، سیدمحمدرضا (1386)، “روشها و منشهای بازیگران در خلیجفارس”، نشر سایهروشن.
15
16. عزتی، عزتا... (1389)، “جغرافیای استراتژیک ایران- جلد دوم”، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
16
17. فاضلینیا، نفیسه (1386)، “ژئوپلیتیک شیعه و نگرانی غرب از انقلاب اسلامی”، انتشارات شیعهشناسی.
17
18. فولر، گراهام (1373)، “قبله عالم، ژئوپلتیک ایران”، ترجمه: عباس مخبر، نشر مرکز.
18
19. کریمی پور، یدا... (1379)، “مقدمهای بر ایران و همسایگان (منابع تنش و تهدید)”، انتشارات جهاد دانشگاهی تربیت معلم.
19
20. کمپ، جفری و رابرت هارکاوی (1383)، “جغرافیای استراتژیک خاورمیانه”، ترجمه: مهدی حسینی متین، جلد اول، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
20
21. متقیزاده، زینب (1384)، “جغرافیای شیعیان منطقه خلیجفارس”، انتشارات مؤسسه شیعهشناسی.
21
22. مجتهدزاده، پیروز (1383)، “جزایر تنب و ابوموسی”، ترجمه: حمیدرضا ملکمحمدی نوری، وزارت امور خارجه.
22
23. مجتهدزاده، پیروز (1379)، «ایده های ژئوپلتیک و واقعیتهای ایرانی»، نشر نی.
23
24. مجتهدزاده، پیروز (1382)، «مرزهای دریایی ایران در خلیج فارس»، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال هفدهم، ش 11و12.
24
25. مجتهدی، سیدعباس (1383)، “دفاع از نام خلیجفارس”، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
25
26. مراد، نسرین (1376)، “سازمانهای منطقهای و مسأله مرزها”، مجموعه مقالات هشتمین همایش بینالمللی خلیجفارس، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
26
27. مسجدجامعی، زهرا (1380)، “نظری بر تاریخ وهابیت”، انتشارات صریر دانش.
27
28. نامی، محمدحسن (1386)، مسایل مرز دریایی ایران و کویت، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
28
29. واعظی، محمود (1388)،“ایران و اعراب- پژوهش بیست و یکم”، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
29
30. هویدی، فهمی (1380)، “نگاه اعراب به ایران”، مترجم: مسعود شریعت باقری، نشر دانژه.
30
Ayubi. Nazih (1995), "Over-Stating the Arab State", Politics and Society in the Middle East, London
31
Crystal, Jill (1996),"Civil Society in the Persian Gulf", Civil Society in the Middle East, Vol 2, New York.
32
Martin, Lenore(1989),"The Unstable Gulf", Massachussettes: Lexington Book.
33
MojtahedZadea, Pirouz(1999), "Security and Territoriality in the Persian Gulf, A Maritime Political Geography", London, Curzon Press.
34