دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
تحلیل ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، محیطی و نهادی در رشد و توسعه گردشگری شهری، مطالعه موردی: شهر گلوگاه
13
28
FA
فهیمه
خواجه نبی
دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان، ایران.
fahimeh.khajehnabei@yahoo.com
محمد رضا
زند مقدم
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان، سمنان، ایران.
f.khajenabi68@gmail.com
زینب
کرکه آبادی
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان، سمنان، ایران
z.karkehabadi@yahoo.com
10.30473/grup.2020.7469
<span lang="AR-SA">پژوهش </span><span lang="FA">حاضر،</span><span lang="AR-SA"> با هدف </span><span lang="FA">تحلیل ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، محیطی و نهادی در رشد و توسعه گردشگری شهری در شهر گلوگاه اجرا گردید. نوع پژوهش توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای شهرستان گلوگاه، مدیران و گردشگران منطقه بود که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 360 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. جهت انتخاب نمونههای تحقیق از </span><span lang="AR-SA">روش نمونهگیری تصادفی استفاده گردید. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته بود</span><span lang="FA"> که براساس نتایج آزمون آلفای کرونباخ، حداقل ضریب پایایی برای تمام متغیرها، 7/0، مورد تأیید قرار گرفت. با وجود اینکه شهر گلوگاه در سالهای اخیر به عنوان یک مقصد گردشگری مطرح شده است اما تاکنون مطالعه علمی در رابطه با ساختارها و پتانسیل موجود در آن جهت بهرهمندی برای توسعه گردشگری شهر انجام نشده است و تحقیق حاضر، اولین تحقیق در جهت شناخت عوامل تأتیرگذار بر توسعه گردشگری شهری در محدوده مورد مطالعه میباشد. طبق نتایج بهدست آمده، در بخش گردشگران و جامعه میزبان ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، محیطی و نهادی بر توسعه پایدار گردشگری شهر گلوگاه، تأتیر مستقیم دارند. </span>
ساختارهای اجتماعی و فرهنگی,ساختارهای اقتصادی,ساختارهای محیطی,ساختارهای نهادی,توسعه گردشگری شهری,شهر گلوگاه
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7469.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7469_703cdf4d01aa57f67f836cdd9ccc44e6.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
ارزیابی میزان تحقق سیاستهای شهر سالم بر اساس نیازهای محلی و منطقهای، نمونه موردی: استان خراسان جنوبی
29
42
FA
رستم
صابری فر
دانشیار، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
saberifar@yahoo.com
10.30473/grup.2020.7470
<span lang="FA">مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان تحقق سیاست</span><span lang="FA"></span><span lang="FA">های شهر سالم براساس نیازهای محلی و منطقه</span><span lang="FA"></span><span lang="FA">ای در استان خراسان جنوبی اجرا گردید تحقیق از نظر ماهیت، توصیفی و تحلیلی بوده است داده</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های مورد نیاز از سرشماری</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های عمومی، نمونه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">گیری مرکز آمار و 300 خانوار نمونه از 11 شهرستان استان، گردآوری گردید. شاخصهای بهداشتی، اجتماعی، سکونتی منطقه، در این مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل اطلاعات از </span><span dir="LTR">SPSS</span><span lang="FA"> و </span><span dir="LTR">ArcView</span><span lang="FA"> استفاده شد. نوآوری تحقیق در استفاده از شاخص های متنوع و اولویت دادن بهشاخصهای بهداشت و سلامت بوده است. نتایج نشان داد که خراسان جنوبی در شمار یکی از محروم</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ترین استان</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های کشور میباشد و امکانات اندک، در بخش</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های محدودی متمرکز شده و سایر مناطق در شرایط نامطلوبی بهسر می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">برند. این مناطق علاوه بر آن که فقیرترین گروه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های جمعیتی را در خود جای داده</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">اند، اغلب با مناطق مرزی همجوار بوده و بیشتر در معرض آلودگی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های ویروسی و میکروبی شایع در کشورهای افغانستان و پاکستان قرار دارند. </span><br />
شهر سالم,نیازهای ملی و منطقهای,خراسان جنوبی
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7470.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7470_82c8c680e8cb9f106bafd8591822132d.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
برنامهریزی توسعه پایدار شهری با تعیین مسیرهای بهینه دوچرخهسواری با استفاده از مدلهای کمی، مطالعه موردی: کلانشهر رشت
43
58
FA
سید رضا
آزاده
مدرس گروه شهرسازی دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
seyedrezaazadeh@yahoo.com
معین
شفیعی حقشناس
دانشجوی کارشناسی ارشد برنامهریزی منطقهای، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
m.shafiehaghshenas@gmail.com
صالح
خاکسار شهمیرزادی
دانشجوی کارشناسی ارشد برنامهریزی توسعه منطقهای، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
salehksr777@gmail.com
10.30473/grup.2020.7471
مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت کلانشهر رشت از لحاظ دوچرخه سواری شهری و اولویتبندی مسیرهای بهینه برای طراحی مسیرهای دوچرخه سواری انجام پذیرفت. نوع تحقیق توصیفی ـ تحلیلی با روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان حاضر در مسیر دوچرخه سواری میدان گیل رشت بودند که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 384 نفر بهعنوان حجم نمونه تعیین شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بوده و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 74/0 مورد تأئید قرار گرفت. جهت تحلیل دادهها از مدل تحلیل SWOT و ماتریس QSPM، تحلیل سلسلهمراتبی (AHP)، استفاده گردید. نوآوری تحقیق حاضر در استفاده از نظرات شهروندان و پیشنهاد مسیرهای بهینه دوچرخه سواری بر همان اساس، با رعایت رتبهبندی میباشد. طبق یافتههای تحقیق، 33/52 درصد از نمونههای تحقیق، تمایل به استفاده از دوچرخه داشتهاند و 33/36 درصد، اتوبوس را برای انجام سفرهای شهری ترجیح دادهاند. بررسی وضعیت مسیر فعلی دوچرخه سواری نشان داد که شهروندان برخلاف تمایل بالا برای دوچرخه سواری، مسیر دو کیلومتری فعلی را انتخاب نمیکنند. بیش از 60 درصد از پاسخگویان، میزان تمایل خود برای استفاده از مسیر دوچرخه سواری میدان گیل تا میدان مصلی را در سطح کم و خیلیکم ابراز نمودهاند. تحلیل ماتریس SWOT، نشان داد که بهترین راهبردها برای ارتقاء سیستم دوچرخه سواری شهری در شهر رشت، راهبردهای تهاجمی بهویژه، طراحی مسیرهای جدید برای دوچرخه سواری است. در این راستا با استفاده از مدل AHP، بهینهترین محدوده برای این راهبرد پیشنهاد گردید.<br />
توسعه پایدار شهری,مسیر دوچرخه,کلانشهر رشت
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7471.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7471_e5eee15fa61fcdb322863684c458deed.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
تحلیل فضایی میزان تابآوری کالبدی محلات شهر بابلسر با تأکید برکاربری اراضی شهری
59
76
FA
پری
شکری فیروزجاه
استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
shokri.pari@yahoo.com
خدیجه
ادبی فیروزجایی
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
adabi@yahoo.com
10.30473/grup.2020.7472
هدف پژوهش حاضر تحلیل فضایی میزان تابآوری محلات 22 گانه شهر بابلسر در شاخصهای کالبدی است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی میباشد. بدین منظور، از مدل آنتروپی شانول جهت وزنده شاخصها و مدل تصمیمگیری چندشاخصه ویکور (VIKOR) جهت تحلیل و سطحبندی محلات مورد مطالعه با توجه به تابآوری کالبدی استفاده گردید. آنچه پژوهش حاضر را با تحقیقات پیشین متمایز مینماید، بررسی و تحلیل میزان تابآوری بافتهای مختلف شهر بابلسر به تفکیک محلات و با توجه به شاخصهای کالبدی (براساس کاربری اراضی داخل بافت) آنها است. بر اساس یافتههای پژوهش، 40 درصد محلات شهر بابلسر تابآور، 20 درصد نیمه تابآور و 40 درصد تابآوری پایین را از نظر شاخصهای کالبدی نشان میدهد. ارزیابی نهایی نشان داد که تابآوری کالبدی با تأکید بر کاربری اراضی در مواقع حوادث غیرمترقبه، میتواند موجب تسهل در خدماترسانی و کاهش خسارتهای احتمالی شود درحالی که 60 درصد محلات شهر بابلسر از این نظر تابآور نمیباشند.<br />
تحلیل فضایی,تابآوری شهری,کاربری اراضی,شهر بابلسر
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7472.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7472_47a2ea92e4e8915f344427f799216a6e.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
ارزیابی کیفیت محیط زندگی شهری در باقرشهر تهران
77
90
FA
حبیب اله
فصیحی
0000-0002-0672-0944
استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
habibfasihi@yahoo.com
10.30473/grup.2020.7473
هدف این مقاله ارزیابی کیفیت محیط زندگی شهری در باقرشهر تهران میباشد. نوع تحقیق، تلفیقی از روشهای عینی و ذهنی بوده است. ابزار گردآوری دادهها، اسناد، آمارنامهها و گزارشهای سازمانها و دستگاههای مرتبط بودهاند. کیفیت محیط زندگی با 23 سنجه در قالب شاخصهای آلودگی، اکولوژیک، زیرساختها و امکانات شهری در 5 درجه، مورد ارزیابی قرار گرفتند. با توجه به اهمیت ناهمسان شاخصها و سنجهها، از مدل AHP، برای تعیین وزن شاخصها استفاده گردید. نوآوری تحقیق حاضر، تلفیق دادههای اسنادی با دادههای ذهنی، ابداع یک مدل ریاضی ضمن تعیین وزن برای سنجهها و بیان نتیجه نهایی ارزیابی به صورت کمی و بهعنوان نسبتی از وضعیت آرمانی، میباشد. نتایج تحقیق نشان داد که 4 سنجه در طیف خیلی خوب، 4 سنجه در طیف خوب، 4 سنجه در طیف متوسط، 8 سنجه در طیف ضعیف و 3 سنجه در طیف بد قرار دارند. با لحاظ امتیازات 1 تا 5 برای 5 طیف مورد ارزیابی، میانگین وزنی سنجهها در شرایط اعمال وزن برای سنجهها، 31/3 و بدون آن 91/2 بهدست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که محدوده مطالعاتی از 1/66 درصد حد مطلوب کیفیت زندگی برخوردار میباشد؛ بنابراین وضعیت کیفیت محیط زندگی باقرشهر، در سطح متوسط، ارزیابی گردید. سرانه بالای فضای سبز شهری و میزان بهرهمندی اماکن از شبکههای آب لولهکشی و گاز شهری از نقاط قوت و آلودگی هوای ناشی از صنعتی بودن منطقه و مجاورت با تهران و وجود بیابان در اطراف، عدم وجود شبکه لولهکشی فاضلاب و سرانههای پایین فرهنگی، ورزشی، بهداشتی درمانی و آموزشی از جمله کاستیهای مهمی بودند که در این بررسی مشاهده گردید.<br />
کیفیت محیط,زندگی شهری,باقرشهر
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7473.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7473_9d3f3ff9758c826d3a8662119dea694c.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
تحلیل فضایی پراکنش کاربری آموزشی شهر اردبیل با استفاده از آمار فضایی در GIS
91
106
FA
رضا
هاشمی معصوم آباد
0000-0003-4007-3389
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
rezahashemimasoomabad@gmail.com
عطا
غفاری گیلانده
استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
atagafari@gmail.com
علیرضا
محمدی
دانشیار، جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
a.mohammadi@uma.ac.ir
10.30473/grup.2020.7474
هدف از مطالعه حاضر، تحلیل فضایی پراکنش کاربری آموزشی شهر اردبیل بوده است. در همین راستا، با استفاده از مدلهای آمار فضایی، تحلیل لکههای داغ و خودهمبستگی فضایی در نرمافزار Arc/GIS به بررسی نحوه توزیع فضایی کاربریهای آموزشی در سطح شهر اردبیل پرداخته شد. دادههای تحقیق به روش اسنادی و با مراجعه به منابع و سازمانهای مربوطه گردآوری گردید. استفاده از روشهای تحلیل آمار فضایی در پراکنش کاربریهای آموزشی و دادههای بروز زمانی (۱۳۹۵) و مکانی (محلات شهر اردبیل) از نوآوریهای پژوهش حاضر میباشد. نتایج بهدست آمده نشان داد که نواحی 6، 7 و 10، از منطقه 3 و ناحیه 6، از منطقه 1 بلوکهای دارای وزنه بالای کاربری آموزشی و غلظت بالای لکههای داغ بودند. ناحیه 11، از منطقه 1، ناحیه 11، از منطقه 3 و نواحی 4، 8 و 9 از منطقه 2، نیز بلوکهای با وزنه پایین آموزشی و غلظت کم لکههای داغ بودند که این نواحی به لحاظ پایداری در سطح پایینتری قرار داشتند. همچنین براساس شاخص موران، توزیع فضایی کاربریهای آموزشی در شهر اردبیل بهصورت خوشهای میباشد. نتایج تحلیل تابع رگرسیون در محیط ادریسی نیز نشان داد که بین کاربری آموزشی و جمعیت، کاربریهای مسکونی، درمانی، اداری انتظامی، تجاری، تجاری- خدماتی و ورزشی، همبستگی مثبت وجود دارد. بین کاربری فرهنگی و فضای سبز و کاربری کارگاهی – صنعتی با کاربری آموزشی، همبستگی منفی برقرار است.
کاربری آموزشی,پراکنش فضایی,آمار فضایی,اردبیل
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7474.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7474_0e6bd73b66abd374240cb588b687cdd9.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
بررسی اثرات توسعه شهری بر اراضی مرتعی و جنگلهای شهرستان سیروان با استفاده از سنجش از دور در بازه زمانی سالهای 1366الی 1395
107
120
FA
زینب
قبادیان
دانشجوی کارشناسی ارشد، ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
zaiiiinabmmm@yahoo.com
مرضیه
علی خواه اصل
استادیار، گروه منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
alikhahasl@pnu.ac.ir
محمد
رضوانی
دانشیار، گروه منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
m_rezvani@pnu.ac.ir
10.30473/grup.2020.7475
مطالعه حاضر، با هدف شناسایی اثرات توسعه شهری بر اراضی مرتعی و جنگلهای شهرستان سیروان اجرا گردید. از نظر ماهیت یک تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده که برای گردآوری دادههای آن از تصاویر ماهوارهای لندست 5 سنجنده TM سال 1987، لندست 7 سنجنده ETM<sup>+</sup> سال 2000 و نیز لندست 8 سنجنده OLI سال 2016 استفاده نموده است و بعد از انجام تصحیحهای هندسی و اتمسفری بر روی نقشهها، طبقهبندی تصاویر به روش نظارت شده با الگوریتم حداکثر احتمال انجام گردید. برای تحلیل تغییرات انجام شده از روش LCM استفاده شد. در این تحقیق برای نخستین بار تلاش شده است، روند تغییرات کاربری اراضی در شهرستان سیروان برای محافظت از جنگلها و مراتع شهرستان سیروان، بررسی شود تا بتوان برای مدیریت بهتر، برنامهریزی نمود. یافتههای تحقیق نشان داد که در بازه 1987 الی 2000 حدود 140 هکتارمرتع به اراضی انسانساخت و در بازه 2000 الی 2016 حدود 395 هکتار مرتع و 20 هکتار جنگل به اراضی انسانساخت و در بازه زمانی 29 ساله 6850 هکتار مرتع و 680 هکتار جنگل به اراضی کشاورزی تبدیل شده است و طبق نتایج به دست آمده، توسعه شهری سبب تبدیل اراضی مرتعی و جنگلی شهرستان سیروان به اراضی مسکونی گردیده است.<br />
توسعه شهری, اراضی مرتعی, جنگلها, سیروان
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7475.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7475_81ae4b00c5583633e10860ccdc6d6c19.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
تحلیل شاخصهای خشکسالی و بارش استاندارد شده در مراکز شهرهای استان اردبیل
121
136
FA
وحید
صفریان زنگیر
0000-0002-8985-7099
دکتری گروه جغرافیای طبیعی، اقلیمشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
safariyan.vahid@gmail.com
برومند
صلاحی
0000-0003-4826-6185
استادیار گروه جغرافیای طبیعی، اقلیمشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
bromand416@yahoo.com
رقیه
ملکی مرشت
0000-0003-1803-4316
3. دانشجوی گروه جغرافیای طبیعی، اقلیمشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
roghayeh.maleki1395@gmail.com
محمدکیا
کیانیان
استادیار دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
mkia.kianian@gmail.com
10.30473/grup.2020.7476
هدف از مطالعه حاضر، تحلیل شاخصهای خشکسالی بارش برای پیشبینی و کاهش اثرات منفی آن در استان اردبیل بوده است که از نظر نوع تحقیق، یک مطالعه توصیفی- تحلیلی محسوب میگردد. دادهها با استفاده از روش اسنادی گردآوری شد. بر همین اساس، اطلاعات میانگین بارندگی و میانگین دما بهصورت ماهانه در ایستگاههای سینوپتیک اردبیل، گرمی، پارسآباد، مشکینشهر و خلخال در استان اردبیل در بازه زمانی (2016-1996) از سازمان هواشناسی کشور دریافت گردید. جهت تحلیل دادهها در هرکدام از 5 ایستگاه سینوپتیک استان، شاخصهای SPI و CZI، از نرم افزارهای Dip و Dic، استفاده شد. سپس پهنهبندی خشکسالی در دو مقیاس 6 و 12 ماهه، از درونیابی IDW، در نرمافزار Arc Gis، انجام گرفت. نوآوری پژوهش حاضر استفاده از قواعد اگر - آنگاه در نرمافزار MATLAB، در تلفیق شاخصهای خشکسالی در رشته اقلیمشناسی میباشد. نتایج بهدست آمده نشان داد که خشکسالیهای خیلی شدید در مقیاس 12 ماهه کمتر از مقیاس 6 ماهه رخ داده است و در هر 5 ایستگاه مورد مطالعه، تعداد خشکسالیهای متوسط، بیشتر از خشکسالیهای شدید و خیلی شدید بوده است. همچنین بیشترین درصد فراوانی خشکسالی در شهرستان اردبیل و کمترین آن در ایستگاه گرمی مشاهده گردید. مقایسه دو شاخص مذکور نشان داد که عملکرد آنها اختلاف چندانی با هم ندارد؛ اما مشخص گردید که شاخص SPI، بهتر از شاخص CZI، میتواند تعداد خشکسالیها را آشکار نماید.
شاخص خشکسالی بارش,ایستگاه سینوپتیک,شهرهای استان اردبیل
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7476.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7476_505df80f45811bc94f8a1b1b4851ffb0.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
ارائه مدل برنامهریزی استراتژیک برای جاذبههای گردشگری کلانشهرکرج
137
150
FA
رامین
حیدری شهپر
دانش آموخته جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیام نور، کرج، ایران.
h.ramin201241@yahoo.com
فریبرز
احمدی دهکاء
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، کرج، ایران.
ahmadi_phd@yahoo.com
آنیتا
مجیدی هروی
دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
heravi.iran@gmail.com
10.30473/grup.2020.7477
مطالعه حاضر، با هدف ارائه مدل برنامهریزی استراتژیک برای جاذبههای گردشگری کلانشهر کرج و امکانسنجی برای ایجاد دهکده گردشگری اجرا گردید. از نظر نوع تحقیق توصیفی – تحلیلی و از نظر روش، پیمایشی بوده است. جهت گردآوری داده از دو پرسشنامه جداگانه برای متخصصین و گردشگران استفاده گردید تحلیل مجموع یافتهها با استفاده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی و مدل (SWOT) انجام شد. توجه به جاذبههای مختلف گردشگری این کلانشهر و مشارکت بخش خصوصی و تعامل بین نهادهای مردمی با سازمانهای دولتی در جهت عرضه شیوههایی جدید و خلاقانه برای ارج نهادن به این صنعت، از نوآوریهای مطالعه میباشد. طبق نتایج بهدست آمده، کلانشهر کرج از نظر شرایط گردشگری، بهویژه در زمینه فضاهای تفریحی - تفرجی تنگناهای متعددی دارد. مناطق شهری با کمبود فضاهای مناسب بکر و خالی در سطوح درونشهری و نیز مشکلاتی همچون ترافیک و آلودگیهای ناشی از ایجاد مسافرتهای درونشهری، مواجه هستند. با توجه به پتانسیل گردشگری شهرستان کرج استراتژی محافظهکارانه یا WO، برای جذب گردشگران، استراتژی مناسبی میباشد.<br />
برنامهریزی استراتژیک,جاذبه گردشگری,کرج
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7477.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7477_44a9486a722b954ccc62fa7787190612.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
نقش پیادهمداری بر افزایش سرزندگی فضاهای شهری مطالعه موردی شهر گزبُرخوار
151
164
FA
یونس
غلامی
0000-0001-6585-3395
استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
yonesgholami@ymail.com
ابوالفضل
دهقان جزی
کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
byatehesfahan@yahoo.com
10.30473/grup.2020.7480
مطالعه حاضر، با هدف ارزیابی اثر اجرای طرح پیادهمحور در خیابان خواجهنصیر، واقع در بافت قدیم شهر گزبُرخوار، بر افزایش سرزندگی شهری اجرا گردید که از نظر ماهیت تحقیق، توصیفی- تحلیلی و از لحاظ روش، مطالعه پیمایشی محسوب میشود. جامعه آماری تحقیق شامل ساکنان خیابان خواجهنصیر شهر گزبرخوار، بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 182 نفر محاسبه گردید. نمونههای تحقیق، با استفاده از روش تصادفی ساده، انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته بوده است که پایایی آن با ضریب آلفای بالاتر از 7/0 مورد تائید قرار گرفت. جهت تحلیل دادهها از آزمونهای معادلات ساختاری و تی تک نمونهای در نرمافزارهای Amos و SPSS، استفاده گردید. مطالعه حاضر، اولین مطالعه عمیق در محدوده مورد مطالعه میباشد که با استفاده از مدلهای ساختاری به بررسی و ارزیابی تأتیر متغیرهای پنهان مؤثر بر سرزندگی شهری پرداخته است. طبق نتایج بهدست آمده، شاخص سرزندگی شهری تحت تأتیر اجرای طرح پیادهمداری قرار گرفته و با اجرای طرح پیاده مداری، میتوان افزایش سرزندگی شهری را با مقدار میانگین 85/0 در شهرگزبُرخوار، انتظار داشت.<br />
پیادهمداری,سرزندگی فضای شهری,گزبرخوار
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7480.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7480_60e6eff147fa9a08a412567c5e050457.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
تحلیل بنیانهای معرفتشناختی و مدلهای نظری حس مکان و ریشهداری در بین ساکنان محله هفتحوض تهران
165
178
FA
صدیف
اسلامی پریخانی
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه زنجان، ایران
sodeif88@gmail.com
محسن
کلانتری
0000-0002-2646-6461
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، ایران.
mohsenkalantari@znu.ac.ir
ابولفضل
مشکینی
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، ایران.
meshkini@modares.ac.ir
عیسی
پیری
استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه زنجان، ایران.
isapiri@znu.ac.ir
10.30473/grup.2020.7498
تحقیق حاضر با هدف تحلیل بنیانهای معرفتشناختی و مدلهای نظری حس مکان و ریشهداری در بین ساکنان محله هفتحوض تهران، انجام یافته است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی بوده و جهت گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق شامل ساکنین محله هفتحوض تهران است که بر اساس نتایج سرشماری 1395 تعداد آنها 30401 نفر بود و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 379 نفر، بهعنوان حجم نمونه تعیین شد. برای دستیابی به نتایج بهتر، حجم نمونه به 500 افزایش یافت. نمونههای تحقیق با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده، انتخاب شدند. نوآوری این تحقیق در بهرهگیری از مدل ادراک مکان و تحلیل کمی آن در رابطه با اصالت و ریشهداری ساکنان منطقه میباشد. جهت تحلیل دادهها از آزمون تی مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه در نرمافزار SPSS، استفاده شد. طبق نتایج بهدست آمده، حس مکان به میزان زیادی در بین ساکنین محله هفتحوض وجود دارد، میزان حس مکان در بین گروههای مختلف از نظر وابستگی به زمین و مدتسکونت تفاوت معناداری نشان داد.<br />
ریشه داری,حس مکان,محله هفت حوض,تهران
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7498.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7498_230cbf55f605796bf5cf534463bd4a09.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
ارزیابی مخاطرات لرزهای در مناطق آبرفتی غرب تهران
179
194
FA
حسن
علیزاده
0000-0003-0720-9520
استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران، تهران.
dr.alizadehs@gmail.com
محمد
خلج
استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران، تهران.
m_khalaj@pnu.ac.ir
10.30473/grup.2020.7547
هدف از مطالعه حاضر، تعیین محدودههای آسیبپذیر و مقاوم مناطق آبرفتی غرب شهر تهران در مقابل مخاطرات لرزهای بوده است. روش تحقیق شامل بررسی شکستگیهای مهم، گسلهای مؤثر، استفاده از دیاگرامهای رسوبی گمانههای حفاری شده و دادههای ژئوتکنیکی است. نمونهها از دو جنبه تراکم و آزمون نفوذ استاندارد مورد بررسی قرار گرفتند و در نهایت نقشه پهنهبندی آبرفتی مناطق غربی شهر تهران در مقابل مخاطرات لرزهای ترسیم شد. در این تحقیق برای اولین بار تأتیر امواج لرزهای بر اساس ارتباطات زیر سطحی گسلها با مناطق آبرفتی در غرب شهر تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. طبق یافتههای تحقیق بخشهای جنوب شرقی منطقه مورد مطالعه، از نظر تشدید شدت امواج لرزهای، دارای بیشترین تأتیر و ناحیه شمالی آن فاقد هرگونه تشدید است. علاوه بر این با توجه به کیفیت خاک، امکان وقوع روانگرایی نیز در منطقه مورد مطالعه، دارای اهمیت است. از آنجا که شهر تهران بر روی سازندهای آبرفتی بنا شده است، بررسی نوع و گسترش آبرفتها و عکسالعمل آبرفتها در مقابل مخاطرات لرزهای در شهر تهران برای طراحان و سازندگان پروژههای عمرانی بسیار ضروری خواهد بود؛ زیرا این دادهها در برنامهریزیهای لازم برای تقویت مناطق مختلف شهری و کاهش مخاطرات لرزهای کاربرد دارد.<br />
مخاطرات لرزهای,مناطق آبرفتی,ژئوتکنیک,غرب تهران
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7547.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7547_debff381916e5dd7ddeccb274c6dddc0.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
21
2020
08
22
بررسی الگوی فضایی و بصری سازی پراکنده رویی شهری با استفاده از تصاویر ماهوارهای و آنتروپی شانون در GIS، مطالعه موردی: شهر تبریز از سال 1351-1392
195
208
FA
نورالدین
میثاق
دانشجوی دکتری، گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.ران.
nmisagh@ut.ac.ir
فرسام
میثاق
استادیار، گروه ریاضی و آمار، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
misagh@iaut.ac.ir
عادل
مردانه
کارشناسی ارشد، گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
سعید
مددی
کارشناسی ارشد، گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
s.madadi11@yahoo.com
10.30473/grup.2023.39154.2124
پراکندهرویی شهری یا پراکندگی کنترلنشده مناطق ساخته شده، مسائل زیادی را از جنبههای اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی به شهرهای با رشد زیاد تحمیل میکند. ترکیب فناوریهای سنجش از دور و GIS با مدل آنتروپی شانون میتواند برای تشخیص، کمیسازی و تحلیل روند الگوی پراکندهرویی شهری بهکار گرفته شود. در این تحقیق، از تصاویر ماهواره لندست، تحلیل های فضایی GIS و آنتروپی شانون در دو سطح (برای کل شهر و در داخل نواحی شهری) در شهر تبریز استفاده گردید. پس از انجام تصحیحات هندسی و رادیومتریک تصاویر و ایجاد نقشه مناطق شهری و غیر شهری در چهار دوره از سال 1351 تا 1392، جهت محاسبه میزان آنتروپی کلی هر دوره، منطقه به 58 سلول قطعهبندی گردید. همچنین جهت ایجاد نقشه الگوی فضایی و بصری سازی پراکنش شهری، کل شهر به 100 سول با 16 زیر سلول تقسیم بندی شدند و میزان آنتروپی 16 سلول محاسبه و با روش درون یابی کریجینگ، الگوی فضایی پراکنده رویی بدست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که این شهر از سال 1351 تا 1392 به حداکثر آنتروپی (06/4) نزدیک شده و شکاف دو برابری در رشد مناطق شهری و جمعیت را موجب شده است. همچنین الگوی فضایی پراکنش شهری نیز ناموزون بوده و در راستای محورهای ارتباطی شهر متمرکز شده است.
لندست,آنتروپی شانون,GIS,تبریز,اسپرال شهری,الگوی فضایی
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_9844.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_9844_d34e006d01fe9f2ccd112907d312c827.pdf