دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
22
2021
02
19
مکانیابی فضای سبز شهری با استفاده از روشهای ارزیابی چند معیاره مطالعه موردی: منطقه 4 تهران
13
28
FA
رؤیا
رمضانی کیاسج محله
کارشناس ارشد آموزش محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران
roya.ramezani@ut.ac.ir
الهام
اسماعیلی علویجه
دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران
e.esmaeili@ut.ac.ir
محمد جواد
امیری
استادیار گروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
saman.samsami12@gmail.com
10.30473/grup.2021.7618
هدف این پژوهش تحلیل مکانیابی فضای سبز شهری در<strong> </strong>منطقه 4 تهران و تعیین مکانهای مناسب برای ایجاد فضای سبز میباشد. مکانیابی مناسب فضای سبز در سیمای شهرها، علاوه بر جنبههای زیبابی و تفریحی، نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و حفظ تعادل محیط زیست داشته و اثرات اجتماعی مثبتی مانند سرزندگی و نشاط دارد. روش انجام پژوهش توصیفی– تحلیلی بوده و معیارهای مؤثر در مکانیابی فضای سبز با استفاده از مطالعات کتابخانهای و نظرات کارشناسان تعیین شدند. مقایسه زوجی معیارها نسبت به یکدیگر با استفاده از روش چانگ (AHP فازی) انجام گرفت. نقشه معیارها در محیط GIS تهیه و در محیطIDRIS I استانداردسازی شد. سپس با استفاده از تکنیک OWA، وزنهای ترتیبی معیارها محاسبه و نقشه نهایی مکانیابی فضای سبز حاصل شد. نتایج نشان داد فاصله از مراکز مسکونی با 157/0 و فاصله از مراکز صنعتی با 053/0 به ترتیب بیشترین و کمترین وزن معیار را در<strong> </strong>مکانیابی مناسب فضای سبز شهری دارند. بنابراین مناسبترین و نامناسبترین مکانها برای ایجاد فضای سبز با توجه به اولویت پارامترها و سازگاری کاربریها با فضای سبز تعیین گردید. نوآوری این مطالعه در استفاده از تکنیک OWA، در مکانیابی فضای سبز است برای منطقه 4 تهران میباشد.<br /> <br /> <br />
مکانیابی,فضای سبز,توسعه پایدار,ارزیابی چندمعیاره,منطقه 4 تهران
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7618.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7618_f3a2b6402027790c68443e11f091d7e7.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
22
2021
02
19
ارزیابی مکانگزینی کاربریهای ورزشی با تأکید بر عدالت اجتماعی و تعادل فضایی، مطالعه موردی: شهر شیراز
29
46
FA
جلال الدین
لطفی عیدویه
کارشناس ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران
ma1985kha@gmail.com
محمد علی
خانی زاده
کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، موسسه آموزش عالی آپادانا، شیراز، ایران.
jalalaldin.lotfi.e@gmail.com
10.30473/grup.2021.8232
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مکانگزینی کاربریهای ورزشی با تأکید بر عدالت اجتماعی و تعادل فضایی در شهر شیراز اجرا گردید. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده است که براساس 11 معیار صورت گرفت. برای بررسی معیارها از لایههای مجاورت با کاربریهای سازگار، عدم مجاورت با کاربریهای ناسازگار، دسترسی به حملونقل عمومی، دسترسی به پارکینگ عمومی، دسترسی به شبکه حملونقل شریانی، تعیین شعاع عملکرد در مقیاس منطقهای و فرامنطقهای، توجه به کاربری مصوب طرح تفصیلی، جمعیت جوان، تراکم جمعیت، سرانه ورزشی موجود و عدم قرارگیری بر روی شیب نامناسب استفاده گردید. بهمنظور تعیین اولویت هرکدام از معیارها، پرسشنامه محققساخته با نرخ سازگاری (CR)، 1/0 معیارها و زیرمعیارها تنظیم توسط 40 نفر از متخصصین امر تکمیل، سپس با تشکیل ماتریس مقایسه زوجی دادهها امتیاز هر معیار توسط متخصصین تعیین شد و 7 اولویت استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان داد که روش همپوشانی فازی نسبت به همپوشانی شاخص، انعطافپذیری بالاتری دارد. نتایج 2 روش حدود 60 درصد باهم اشتراک داشتند. از یافتههای تحقیق میتوان نتیجه گرفت استفاده از GIS و AHP روشی مناسب برای ارزیابی مکانگزینی بوده و به برنامهریزان و مدیران شهری توصیه میشود از نتایج این تحقیق برای مکانگزینی مراکز ورزشی جدید استفاده نمایند. نوآوری این تحقیق در استفاده از چند روش تحلیلی ترکیبی در بستر GIS میباشد.<br /> <br />
مکانگزینی,کاربریهای ورزشی,عدالت اجتماعی,تعادل فضایی,شیراز
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_8232.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_8232_8e34da6694c471c9f205b1d423ff02aa.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
22
2021
02
19
تحلیل فضایی ومکانیابی بهینه جایگاههای سوخت شهری (CNG)، مطالعه موردی: مناطق غرب شهر تهران
47
60
FA
اسماعیل
نصیری هنده خاله
0000-0001-9673-2887
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
esmael.nasiri@yahoo.com
احسان
گلمهر
استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
golmer.a@gmail.com
سمانه
هاشمی
کارشناس ارشد، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
samaneh.hasemi@gmail.com
10.30473/grup.2021.7627
هدف تحقیق حاضر، تعیین مکان<strong></strong>های مناسب جایگاه<strong></strong>های عرضه سوخت (CNG) با توجه به ضوابط موجود در مناطق غربی کلانشهر تهران بوده است. در همین راستا با به کارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه پارامترهای مؤثردر مکانیابی جایگاههای سوخترسانی گازی، همچون: تراکم جمعیت، معابر و دسترسی، شیب زمین، کاربریهای سازگار و ناسازگار تهیه گردید.. با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، مقایسات زوجی بین معیارها انجام و میزان اهمیت و وزن هر معیار با استفاده از نرمافزار Expert Choice مشخص شد. نتایج حاصل از وزندهی معیارها نشان داد که معیارهای آتش نشانی، دسترسی و تراکم جمعیت به ترتیب دارای بیشترین تأثیر در ایجاد مکانهای مناسب احداث جایگاه سوخترسانی گازی بودند و توسعه جایگاههای سوخت گازی در مناطق غرب شهرداری تهران براساس نیازهای جمعیتی مناطق مختلف شهر صورت نگرفته است. نقشه خروجی بهدست آمده با تحلیلهای مکانی و AHP نشان داد که از میان جایگاههای موجود، حدود 29 درصد آنهادر مناطق با پتانسیل مناسب و 71 درصد جایگاهها در مکانهای با پتانسیل متوسط واقع هستند و در مکانهای با پتانسیل نامناسب هیچ جایگاهی قرار نگرفته است. همچنین 53/32 درصد مناطق دارای پتانسیل مناسب، 76/43 درصد پتانسل متوسط و 7/23 درصد دارای پتانسل نامناسب برای احداث جایگاه سوخترسانی میباشند. نوآوری پژوهش حاضر در این است که مجموعه ای از پارامترهای مؤثر در مکانیابی بهینه را مورد بررسی قرار می دهد.<br /><strong> </strong><br /> <br />
جایگاههای سوخترسانی گازی,شاخصهای سازگاری,شاخصهای مطلوبیت غرب تهران
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7627.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7627_ff37e1bb53562fcaae20cb2a4d16358a.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
22
2021
02
19
آمایش مراکز دانشگاهی الگویی برای توسعه شهری خلاق، مطالعه موردی: دانشگاههای پیام نور شهرستانهای میاندوآب و شاهیندژ
61
74
FA
علیرضا
سلیمانی
دانشیار ، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
tanri2@yahoo.com
10.30473/grup.2021.7628
هدف از مطالعه حاضر تعیین یک فاصله مناسب برای احداث شعبه جدید دانشگاهی (واحد) یا ادغام شعبات موجود بر اساس کاهش دانشجو و عدم ضرورت وجود دانشگاه بر اساس فاصله استاندارد با استفاده از رویکرد آمایش بوده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی میباشد. در تحقیق حاضر، چهار مرکز و واحد دانشگاهی پیامنور در جنوب استان آذربایجان غربی (میاندوآب – شاهیندژ – چهاربرج – کشاورز)، از لحاظ حوزه نفوذ جذب دانشجو و مکان بهینه، مورد مطالعه قرار گرفت و فاصله استاندارد پذیرش دانشجو برای آنها مشخص شد. نتایج تحقیق نشان داد که توزیع فضایی جذب دانشجو در منطقه ناهمگون بوده و واحدهای دانشگاهی نسبت به مراکز خود درست مکانیابی نشدهاند. همچنین پیامنور مرکز میاندوآب در سطح منطقه، مناسبترین مکان و مرکز شاهیندژ، نامناسبترین موقعیت را داشته است. در پایان مناسبترین مکان برای دانشجویان این منطقه، 11 کیلومتری جاده میاندوآب به طرف شاهیندژ پیشنهاد گردید.<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> [rostam1]افعال در چکیده باید به شکل گذشته ذکر شود
آمایش,توسعه شهری خلاق,مراکز دانشگاهی,دانشگاه پیام نور,میاندوآب,شاهیندژ
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7628.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7628_e299661bb193b078bbfe01f382a7e624.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
22
2021
02
19
تحلیل پایداری محلات شهری با تاکید بر نظام توزیع فضایی تسهیلات شهری، نمونه موردی: محلات منطقه یک تهران
75
92
FA
حسن
آهار
دانشجوی دکتری ، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
ahar.hasan@gmail.com
ایوب
منوچهری میاندوآب
استادیار ، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
ayub.manochehri@gmail.com
هوشنگ
سرور
استادیار، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
h.sarvar1351@gmail.com
آرزو
انوری
دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
anvariarezoo@ymail.com
10.30473/grup.2021.7629
هدف از مطالعه حاضر، تحلیل پایداری محلات شهری با تاکید بر نظام توزیع فضایی تسهیلات شهری در محلات منطقه یک تهران میباشد.دسترسی به تسهیلات شهری یکی از فاکتورهای مهم پایداری محلات میباشد. فضاهای عمومی و تسهیلات شهری محلهای یک بخش حیاتی از زندگی روزانه ما در شهر را تشکیل میدهد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده است. محلات نیاوران، امامزاده، رستمآباد، نفت، ولنجک، دارآباد و قیطریه در منطقه 1 تهران با روش تصادفی به عنوان محدوده مورد بررسی. انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات با استفاده از روش اسنادی و استخراج نقشه کاربریها و قطعات مسکونی محلات از سازمانهای مربوطه انجام گرفت و در نهایت، با استفاده از GIS و منطق فازی، کیفیت دسترسی محلات نسبت به عناصر محلهای مشخص گردید. نتایج نشان داد محلات به طورکلی در دسترسی به امکانات محلهای با یکدیگر تفاوت اساسی دارند، هر چند در بعضی عناصر از جمله دسترسی به پارک در شرایط خوبی قرار داشتهاند اما به طورکلی با شرایط مطلوب فاصله زیادی دارند.
پایداری محلات شهری,توزیع فضایی,تسهیلات شهری,محلات منطقه یک تهران
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7629.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7629_2a3ac2c8bb95c22f4bd9d9c9d7c28662.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
22
2021
02
19
تحلیلی بر نابرابریهای فضایی نواحی استان اردبیل با تأکید بر عدالت فضایی
93
106
FA
سیدعلی
حسینی
پژوهشگر دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
hosseini.a1345@gmail.com
محمد
میره ای
استادیار، گروه آمایش سرزمین، پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
mirehei@ut.ac.ir
مریم
عبدلی مسینان
کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
m.masinan@gmail.com
سیده مریم
حسینی
کارشناس پژوهشگری علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.
maryami.h1375@gmail.com
10.30473/grup.2021.7636
هدف از این مطالعه تحلیل نابرابریهای فضایی نواحی استان اردبیل با تأکید بر عدالت فضایی میباشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و روش جمعآوری اطلاعات، اسنادی است. جامعه آماری، شهرستانهای استان اردبیل بودند. برای تحلیل نابرابریهای فضایی توسعه ناحیهای در نواحی استان اردبیل از مدلهای سیمیلاریتی و کپراس و برای تعیین استراتژی اولویتبندی از روش میانگین رتبهها استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که شهرستانهای نیر، مشکینشهر و اردبیل با میانگین ضریب 24/20، در سطح برخوردار، شهرستانهای مغان و کوثر با میانگین ضریب 57/3، نیمه برخوردار، شهرستانهای خلخال و پارسآباد با میانگین ضریب 67/2 محروم و شهرستانهای سرعین، پیله سوار و نمین با میانگین ضریب 67/1 در سطح کاملاً محروم قرار دارند. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش که وجود نابرابریهای فضایی در نواحی مختلف استان تأیید گردید.
نابرابریهای فضایی,عدالت فضایی,شهرستانهای استان اردبیل
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7636.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7636_1b5cee8cd5a7e9ed3e226c4ef4844f39.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
11
22
2021
02
19
تحلیل پدیدارشناختی از ابعاد ریختشناسی مکان در ورودیهای شهر تهران
107
122
FA
مریم
محمدی
دانشیار، گروه طراحی شهری، دانشگاه هنر، تهران، ایران.
maryam_alen_esfand@yahoo.com
10.30473/grup.2021.8340
هدف از مطالعه حاضر ارائه مدلِ تحلیلیِ ابعاد ریختشناسانه ورودی، مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی و بررسی ورودیهای اصلی شهر تهران میباشد. روش تحقیق کیفی-کمی بوده است. در بررسی نمونه از روش تحلیل اسنادی و مشاهده کامل (کارشناسمحور) و از روش پیمایش (108 نفر) استفاده شده و دادهها به صورت کیفی-کمی تحلیل شدهاند. از آنجا که بررسی مشکلات ورودیهای شهری از منظر رویکرد پدیدارشناسی بررسی نشده، نوآوری پژوهش از حیث رویکرد و انتخاب نمونه موردی است. نتایج تحلیل کارشناسانه نشان داد که ورودیها از حیث جهتیابی نسبتا مطلوب و از حیث شناسایی نامطلوب هستند. نتایج تحلیلی پرسشنامهها، ضمن تأیید رویکرد کارشناسانه نشان دادند که ورودی ساوه در ابعاد شناسایی و با امتیاز عددی 77.8 ٪ (مجموع امتیاز طیف کم و خیلی کم) در نامناسبترین وضعیت است و از حیث کاراکتر جهتیابی نیز در وضعیت متوسط (56 ٪) قرار دارد. در این میان ورودی دماوند با امتیاز 66.7 ٪ در بهترین وضعیت است. در رابطه با انواع هویت قابل تشخیص، ورودی ساوه تنها شامل عنصر طبیعی است و ورودی دماوند از حیث پوششگیاهی (88 ٪) و فعالیت قابل انجام (63 ٪) در بهترین وضعیت قرار دارد. همچنین، ورودی کرج، بعد از دماوند بهدلیل وجود عناصر کالبدی (64 ٪) و کاربریهای شاخص (66 ٪)، مطلوب ارزیابی شده است. در تمامی ورودیها طیف غایی درون بودگی محقق نشده و تنها در ورودی دماوند (11 ٪) این سطح، بسیار کم ادراک شده است. براساس یافتهها، برای ایجاد ورودی مطلوب باید به هویت «شناسایی» و «جهتیابی» توجه داشت. نوآوری این پژوهش در انجام مطالعهای برای شهر تهران میباشد.<br /><strong> </strong><br /> <br />
پدیدارشناختی,ریختشناسی,ورودیهای شهر,تهران
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_8340.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_8340_39db6782d8d4f332e2bb5bc9980f650c.pdf