دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
4
7
2013
03
21
ارزیابی و تحلیل میزان سازگاری کاربری اراضی با مجموعه آثار زندیه
9
20
FA
اکبر
کیانی
0000-0002-0631-4380
عضو هیئت علمی دانشگاه زابل
kianiakbar@gmail.com
مینا
امیری نژاد
دانشجو
amirinezhad.m@gmail.com
بافتهای تاریخی و فرهنگی شهرها آثار گرانبهایی از فرهنگ، دانش معماری و شهرسازی بومیاند و به عنوان جزئی از هویت اجتماعی هر قوم و کشوری تلقی میشوند. شهرهای تاریخی - فرهنگی فرصتهای بسیاری برای گردشگران براساس منابع موروثی و باستانی دارند، به همین جهت مهمترین کانون های جذب گردشگران هستند. کلانشهر شیراز دارای سابقه فرهنگی- تاریخی غنی و برخوردار از مناظر و چشم اندازهای تاریخی دارای پتانسیل بالا برای جذب گردشگران داخلی و خارجی است. با این وجود آن چنان که باید نتوانسته است از این صنعت به عنوان منبع درآمد استفاده کند. عوامل گوناگونی در این مسئله دخیلاند، که عدم تناسب کاربری اراضی اطراف مجموعه زندیه به عنوان آثاری که از شهرت جهانی برخوردار هستند، میتواند از جملهی این عوامل باشد. به نظر میرسد عمده ترین علت بوجود آمدن این ناسازگاری، مکانیابی یک سری ازکاربریهای ناسازگار در شعاع چند متری مجموعه زندیه بوده تا از این طریق از تمرکز جمعیت موجود در این بخش از شهر برای عملکرد بهینه این کاربری-ها استفاده نموده و از ناسازگار بودن این کاربریها با مجموعه آثار زندیه غافل ماندند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تناسب کاربریهای بافت قدیم شیراز با تأکید بر مجموعه زندیه، انجام گرفت که با توجه به ماهیت پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که کاربری اراضی این آثار از تناسب مطلوبی برخوردار نیستند که میتوان با کمک گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی شرایط مناسبی را جهت تجزیه و تحلیل وضع فعلی کاربریهای اطراف مجموعه زندیه فراهم نمود.
ارزیابی کاربری,بافت تاریخی,ناسازگاری,سیستم اطلاعات جغرافیایی,مجموعه زندیه
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1123.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1123_25c2ff4a40c86aca963f87f7d66dfb96.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
4
7
2013
03
21
«اصالت بخشی به بافت فرسوده مرکزی شهر رفسنجان براساس مطالعه وضعیت اجتماعی و کالبدی محلات»
21
32
FA
مهدیه
رضایی
رئیس هیئت مدیره/ مهندسین مشاور شهر و محیط پارسه
mahdiyerezaei777@gmail.com
محمد حسین
علی پور
مدیرعامل مهندسین مشاور شهر و محیط پارسه
m.h.alipour@sabamail.com
هدف این پژوهش ساماندهی به بافت قدیمی مرکز شهر رفسنجان و بالا بردن انگیزه اقامت ساکنین با ارتقاء کیفیت فضایی می باشد. در فرآیند توسعه نامتوازن جوامع شهری، بخش وسیعی از بافتهای مرکزی و قدیمی شهری با ناکارآمدی و فرسودگی در بعد کالبدی، شکلی از محیط را ارائه می کند که به جهت ناهمگونی با محیط پیرامون خود، جایگاه افراد مهاجر و کم در آمد شده است. بافت مرکزی شهر رفسنجان از روند تئوری اصالت بخشی تبعیت می کند و دارای ویژگی های نامناسب کالبدی بوده و به لحاظ شاخص های کالبدی در سطح پایین قرار دارد. در این تحقیق سعی شده است، تئوری اصالت بخشی به عنوان چارچوب نظری تحقیق انتخاب گردد، که این تئوری بر اصلاح مسکن به همراه بهبود کیفیت محیط مسکونی تأکید دارد. در این تئوری تنزل کیفیت فیزیکی محلات منجر به خروج سرمایه و گروههای درآمدی بالا از محلات و جایگزینی گروههای کم درآمد می گردد. اطلاعات مورد نیاز به صورت کتابخانه ای و میدانی جمع آوری و با استفاده از روشهای کمی، توصیفی و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزارSPSS ، بررسی می کنیم که چه ارتباطی بین پارامترها وجود دارد و شدت و ضعف آنها به چه میزان است. همچنین با استفاده از نرم افزار GIS اطلاعات برداشت شده ی حجم نمونه بر روی موقعیت مکانی آن انعکاس داده شده و نهایتاً تحلیل های مورد این پژوهش از حجم نمونه، بصورت گرافیکی ارائه می گردد. پس از این مرحله جدولSWOT ارائه و سپس بر این اساس به ارائه پیشنهادات پرداخته شده است.
"بافتهای فرسوده","بافت قدیمی","تنزل مرکز شهر","اصالت بخشی"
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1057.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1057_b214deb5874cf738d18de6bdee515e10.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
4
7
2013
03
21
اولویت بندی قطبهای گردشگری و تدوین راهبردهای توسعه گردشگری منطقهای با استفاده از تکنیک TOPSISو SWOT مطالعه موردی: استان کرمانشاه
33
56
FA
علی
حاجی نژاد
دانشکده برنامه ریزی و مخاطرات محیطی ،دانشگاه سیستان و بلوچستان
ahajinejhad@yahoo.com
زهر ا
تقی زاده
کارشناس ارشد برنامه ریزی توریسم ،دانشگاه سیستان و بلوچستان
ztaghizade95@gmail.com
دانا
رحیمی
کارشناس ارشد برنامه ریزی توریسم ،دانشگاه سیستان و بلوچستان
dana_rahimi@yahoo.com
امروزه توسعه شهرنشینی و نیاز به گذران اوقات فراغت و رهایی از تنش¬های روزمره، اهمیت جاذبه¬های گردشگری در نواحی جغرافیایی را بیشتر نمایان ساخته؛ از این رو الگوهای نوین توسعه گردشگری بر مدار توسعه محلی و بهره¬گیری از تنوع¬های مکانی- فضایی گردشگری استوار هستند؛ لذا در برنامه¬ریزی آمایش سرزمین به منظور شناخت محیط¬های مستعد، هدایت گردشگران، کاهش آسیب¬های زیست محیطی و تمرکز فعالیت در مناطق مستعد، اولویت بندی نواحی و سپس ارائه برنامه-ریزی راهبردی برای اجرای طرح¬های توسعه در کانون توجه برنامه ریزان توسعه قرار دارد. بر این اساس استفاده ازروش¬های مناسب جهت شناسایی بهترین مکان از میان تعداد زیادی مکان، با مدد معیارها و شاخص ها، ضروری می¬باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف اولویت بندی قطب¬های گردشگری استان کرمانشاه بر اساس 4 شاخص(طبیعی، تاریخی، تفریحی، تجاری) صورت گرفته که بر اساس این اولویت بندی به تدوین راهبردهای توسعه گردشگری در این قطب¬ها می¬پردازد. پژوهش حاضر از نظر روش و ماهیت توصیفی – تحلیلی و پیمایشی و بر حسب محتوا کاربردی- توسعهای می¬باشد. ابزار پژوهش پرسشنامه و جامعه آماری پژوهش را صاحبنظران و کارشناسان گردشگری در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تشکیل می¬دهد و جهت تجزیه و تحلیل داده¬ها از مدل¬های TOPSIS و SWOT استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می¬دهد که میزان به ترتیب اهمیت در قطب گردشگری کنگاور 93/0، اورامانات 92/0(بسیار خوب)، قصر شیرین 61/0(خوب)، کرمانشاه با 45/0(متوسط) و اسلام آباد غرب با صفر(ضعیف) ارزیابی شده است. که نشان دهنده این است که قطب¬های گردشگری به برنامه ریزی استراتژیک نیازمند می¬باشد.
اولویتبندی,قطبهای گردشگری,تکنیک TOPSIS- SWOT,استان کرمانشاه
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1125.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1125_9f8c39037995980f083949552a564829.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
4
7
2013
03
21
برنامهریزی توسعه بازاریابی گردشگری با رویکرد تحلیلی عرضه و تقاضا مورد مطالعه: شهرستان محلات
57
72
FA
عیسی
ابراهیم زاده
Sistan and Baluchestan University
ibrahimzadeh@yahoo.com
راضیه
ولاشجردی فراهانی
دانشگاه تربیت مدرس
razieh_farahani65@yahoo.com
امروزه لازمه برنامهریزی موفق گردشگری، بازاریابی است. درک سطح اهمیت مطلق و نسبی عرضه و تقاضا در فرآیند بازاریابی صنعت گردشگری میتواند چهارچوب مفهومی مناسبی برای دانستن ماهیت تصمیمگیری گردشگران فراهم نموده و از این طریق در توسعه بازارهای فعلی و رونق مقاصد گردشگری موثر واقع شود. اینک در این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از مطالعات میدانی و اسنادی به شناسایی ویژگیهای عرضه و تقاضای گردشگری در شهرستان محلات پرداخته و با استفاده از مدلSWOT به تحلیل کارکردی آن اقدام شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که گردشگران جوان زیر سیسال و گردشگران دارای تحصیلات دانشگاهی و بازارهای گردشگری استانهای همجوار از مهمترین مشخصههای شناخته شده در بخش تقاضا بوده و ضعف عملکرد بخش عرضه در گسترش زیرساختها و تسهیلات مناسب و عدم مهیابودن بعضی از جاذبههای گردشگری میباشد. تحلیل نهایی حاصل از تکینک سوات که بر پایه یافتههای تحقیق در هر دو بخش عرضه و تقاضا صورت گرفت نشان داد که ضعفها با امتیاز03/4 در رتبه اول و قوتها با امتیاز 84/3 در رتبه دوم و فرصتها و تهدیدها به ترتیب با امتیازات 72/3 و 55/3 در اولویتهای سوم و چهارم قرار گرفتند. بر این مبنا و با توجه به تاثیرگذاری متفاوت این عوامل، ابتدا راهبردهای کاربردی WO به منظور برون رفت از وضع موجود و سپس راهبردهای SO به منظور خلق فضایی مناسب جهت توسعه آینده گردشگری منظقه تدوین و در اولویت برنامهریزی قرار گرفتند.
بازاریابی گردشگری,عرضه گردشگری,تقاضای گردشگری,شهرستان محلات,تکنیک SWOT
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1377.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1377_199139b9af542eb28ac26ad12d802866.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
4
7
2013
03
21
تحلیل فضایی قیمت مسکن با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی (مطالعه موردی شهر مشهد)
73
84
FA
محمدرحیم
رهنما
مدیر مطالعات آمایش سرزمین استان خراسان رضوی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد
rahnama@ferdowsi.um.ac.ir
امیر
اسدی
جهاد دانشگاهی مشهد
amir.asadi65t@yahoo.com
محمدمحسن
رضوی
دانشجو
razavi.m@hotmail.com
قیمت اساسیترین متغیر بخش مسکن است که در رفاه اجتماعی و اقتصادی شهر بسیار مهم میباشد و عوامل مختلفی بر آن اثر دارند، در این میان عوامل فضایی اهمیت خاصی دارند. لذا در این پژوهش تحلیل توزیع فضایی قیمت مسکن در شهر مشهد و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی بررسی شده است. حجم نمونه شامل 1000 مورد از قیمت مسکن ویلایی و آپارتمانی است (628 مورد آپارتمانی و 372 ویلایی)، که از سایتهای مربوط به املاک و مستغلات کشور و روزنامه خراسان در طول سال 1389 گردآوری و مختصات جغرافیایی آنها بر روی نقشه شهر مشهد ثبت شده است. این مطالعه توصیفی و تحلیلی می باشد. نتایج حاصل از مطالعه نشانگر بعد خانوا ر 1.1 در واحد مسکونی است و کمبود مسکن برابر استاندارد در شهر مشهد رقم 58108 واحد مسکونی است.
رگرسیون وزنی جغرافیایی,قیمت مسکن,نرم افزار ArcGIS,شهر مشهد
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1122.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1122_903513111699f7178efcd91ee7aa77dc.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
4
7
2013
03
21
رتبه بندی فضایی بر اساس میزان بهره مندی از تسهیلات بانکی (مطالعه موردی: مراکز شهری ایلام)
85
96
FA
رضا
مختاری ملک آبادی
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور اصفهان
mokhtaryus@yahoo.com
نفیسه
مرصوصی
0000-0001-5464-2410
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور تهران
marsousin@gmail.com
حشمت اله
عسکری
عضو هیات علمی دانشگاه ایلام
he.asgari@gmail.com
یعقوب
مرادی
دانشجو
sadra.m110@gmail.com
امروزه یکی از ملزومات توسعه پایدار شهری، برنامه ریزی جهت کنترل توسعه فضایی متعارف شهرها میباشد. ازعوامل موثر در توسعه کالبدی مراکز شهری توسعه شعبات بانکی وارائه خدمات مالی وتسهیلات بانکی در بخشهای مختلف خدماتی، صنعتی، مسکن، امورزیربنایی و... میباشد. بابررسی اثرخدمات بانکی و نقش آن در توسعه فضایی مراکز شهری و شناسایی عوامل موثر (مثبت ومنفی) میتوان برای آینده مراکز شهری برنامه ریزی دقیق تر وعلمی تری در جهت حفظ تعادلهای منطقه ای ارائه نمود. درمطالعه حاضر با استفاده از تکنیک تاپسیس وانتخاب شاخصهاو وزن دهی به آنها، نسبت به سطح بندی مراکز شهری ایلام از نظر میزان بهره مندی از تسهیلات و خدمات بانکی در راستای توسعه فضایی اقدام شده است. به همین منظور ابتدا بر اساس شاخص مالی و بانکی، میزان برخورداری مراکز شهری از نظر تسهیلات و خدمات بانکی مورد سنجش قرار گرفت و سپس به ارزیابی مراکز شهرها از نظر میزان توسعه فضایی پرداخته شد. تطبیق نتایج پژوهش در دو بخش اقتصادی و توسعه کالبدی حاکی از آن است که؛ تفاوت چشم گیری از نظر میزان توسعه فضایی بر اساس میزان برخورداری از تسهیلات و خدمات بانکی در بین مراکز شهری استان ایلام وجود دارد. به گونه ای که رابطه افزایش تسهیلات با توسعه فضایی در سه شهر ایلام، سرابله و دهلران مستقیم ومعنادار و همگام با توسعه فضایی این شهرها بوده است. در شهرهای دره شهر و آبدانان تسهیلات بانکی اثر کمتری در توسعه فضایی داشته اما در شهرهای مهران و ایوان تاثیر تسهیلات بانکی در توسعه فضایی، بیشتر از سایر شهرها میباشد.
مراکزشهری ایلام,توسعه فضایی,مدل تاپسیس,نرخ شهرنشینی
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1126.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1126_cb0ff74c1f275ed6f90c895697c52f1f.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
2538-3930
2538-3949
4
7
2013
03
21
مدیریت منابع آب های زیرزمینی دشت مهران از طریق تعیین حجم و میزان بهره برداری از آن
97
106
FA
حاجی
کریمی
دانشگاه ایلام
ilam-haji@yahoo.com
فتح الله
نادری
شهید بهشتی تهران
naderigeo@yahoo.com
لیلا
نیک سرشت
دانشگاه شهید چمران اهواز
lilanikseresht@yahoo.com
مدیریت منابع آب بویژه آب های زیرزمینی، در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت خاصی برخوردار است. عوامل مختلف طبیعی و انسانی در چند دهه اخیر باعث ایجاد شرایط بحرانی و افت سطح آب زیرزمینی در بیشتر مناطق کشور شده است. در این تحقیق نوسانات سطح آب زیرزمینی دشت مهران در استان ایلام طی دوره آماری 13 سال (از سال¬ آبی 77-76 تا 89-88) با استفاده از هیدروگراف واحد مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین حجم ذخیره آبخوان، میزان تخلیه و بهره برداری از این آبخوان آبرفتی تعیین گردید. برای انجام این تحقیق از گزارشات هواشناسی، هیدرولوژی و هیدروژئولوژی و همچنین داده ها و اطلاعات مربوط به چاههای بهره برداری و پیزومتری و بازدید صحرایی استفاده شد. بعد از تهیه داده ها و اطلاعات در سیستم اطلاعات جغرافیایی اقدام به تهیه نقشه های عمق آب، ضخامت آبخوان، تراز آب و تغییرات تراز گردید. نتایج تحقیق نشان داد که در دوره آماری مذکور میزان افت تراز آب زیرزمینی از خیز تراز آن بیشتر بوده و تراز آب زیرزمینی83/10 متر افت داشته است که میزان متوسط افت سالانه دشت مهران حدود 77/0 متر بوده است. همچنین حجم ذخیره آبخوان و میزان بهره برداری از آن به ترتیب 577 و 44 میلیون متر مکعب برآورد گردید.
آب زیرزمینی,آبخوان,هیدروژئولوژی,چاه پیزومتری,دشت مهران
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1207.html
https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_1207_d4339801b406dca58725c365a2b52172.pdf