TY - JOUR ID - 9354 TI - مطالعه روند تغییرات فرین‌های دمای شهرهای منتخب با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی JO - فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری JA - GRUP LA - fa SN - 2538-3930 AU - سبحانی, بهروز AU - جعفرزاده علی‌آباد, لیلا AU - صفریان زنگیر, وحید AD - استاد، گروه جغرافیای طبیعی، اقلیم‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران AD - دانشجوی دکتری، گروه جغرافیای طبیعی، اقلیم‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران AD - دکتری، گروه جغرافیای طبیعی، اقلیم‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 13 IS - شماره 3 (پیاپی 28) SP - 135 EP - 154 KW - فرین دما KW - شبکه عصبی مصنوعی KW - مدل انفیس KW - روند تغییرات KW - مرکز ایران DO - 10.30473/grup.2020.39838.2145 N2 - هدف از تحقیق حاضر مطالعه و پیش‌بینی دماهای حدی مخاطره‌آمیز، در بعضی از شهرهای مرکزی ایران می‌باشد که برای این کار از داده‌های حداقل و حداکثر دما پانزده ایستگاه هواشناسی (شهرهای: اصفهان، شهرضا، نطنز، نائین، اردستان، سمنان، شاهرود، گرمسار، دامغان، یزد، بافق، گاریز، میبد، قم و سلفچگان) در منطقه مورد مطالعه برای بازه زمانی (2019 - 1999) با استفاده از روش نوآورانه مدل‌های شبکه عصبی مصنوعی هیبرید و شبکه عصبی تطبیقی ANFIS انجام شد و در نهایت برای اولویت‌سنجی مناطق بیش‌تر در معرض افزایش دما، از مدل‌های تصمیم‌گیری چند متغیره نوین تاپسیس و ساو استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که با توجه به مدل‌سازی صورت گرفته براساس مدل شبکه عصبی تطبیقی ANFIS برای پیش‌بینی فرین‌های دمای ایستگاه‌ها، کم‌ترین میانگین خطای آموزشی و میانگین خطای اعتبارسنجی برای حداقل دما به ترتیب با مقدار 01/0 برای ایستگاه یزد و 66/1 درصد برای ایستگاه دامغان به دست آمد. و کم‌ترین میانگین خطای آموزشی و میانگین خطای اعتبارسنجی برای حداکثر فرین دمای به ترتیب با مقدار 016/0 برای ایستگاه گرمسار و 39/9 درصد برای ایستگاه شاهرود به دست آمد. حداکثر فرین دمای براساس مدل تاپسیس دو ایستگاه گرمسار و بافق به ترتیب با درصد 1 و 96/0، در اولویت بیش‌تر در افزایش دما قرار خواهند داشت و براساس مدل ساو دو ایستگاه گرمسار و سلفچگان به ترتیب با درصد 1 و 98/0، بیش‌ترین احتمال را در معرض افزایش دما را به خود اختصاص دادند. UR - https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_9354.html L1 - https://grup.journals.pnu.ac.ir/article_9354_d22bb4391b01ce558f30bf575c5a7869.pdf ER -