محیط زیست شهری
حسن صمدیار؛ آزیتا بهبهانی نیا؛ محمد سلیمیان ریزی؛ سمیرا خدیوی
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی ظرفیت برد گردشگری کوه صفه اصفهان و بررسی عوامل تهدید کننده این منطقه انجام گرفته است. جامعه آماری در این پژوهش گردشگران بازدیدکننده از منطقه کوه صفه اصفهان بود که حجم نمونه‌ها با توجه به جدول مورگان 384 نفر به دست آمد و نمونه‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار سنجش، پرسشنامه محقق ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی ظرفیت برد گردشگری کوه صفه اصفهان و بررسی عوامل تهدید کننده این منطقه انجام گرفته است. جامعه آماری در این پژوهش گردشگران بازدیدکننده از منطقه کوه صفه اصفهان بود که حجم نمونه‌ها با توجه به جدول مورگان 384 نفر به دست آمد و نمونه‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار سنجش، پرسشنامه محقق ساخته شده است که روایی آن با محاسبه روایی صوری CVR تایید شد و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه گردید. جهت بررسی رابطه ظرفیت برد گردشگری بر حفظ محیط زیست و ارتقاء کیفیت گردشگری از روش معادلات ساختاری و نرم‌افزار pls استفاده شد. نتایج نشان داد که ظرفیت برد موثر و ظرفیت برد واقعی تاثیر معناداری بر حفظ محیط زیست و ارتقاء کیفیت گردشگری داشته است. نتایج حاصل از تحلیل SWOTنشان داد مهمترین تهدیدات این منطقه تولید انبوه زباله و کمبود نیروی خدماتی با وزن (0/295) می‌باشد. با اهمیت‌ترین نقطه قوت در منطقه گردشگری کوه صفه اصفهان وجود سطل‌های زباله در منطقه با وزن(0/14) و کم اهمیت‌ترین نقطه قوت در این منطقه آگاهی گردشگران جهت حفظ محیط زیست با وزن (0/11) است. با اهمیت‌ترین نقطه فرصت در این منطقه وجود سطل‌های مخصوص تفکیک زباله با وزن (0/142) و کم اهمیت‌ترین نقطه فرصت تبلیغات رسانه‌ای جهت کاهش زباله با وزن (0/081) است. در این منطقه مهمترین تهدیدات تولید انبوه زباله و کمبود نیروی خدماتی با وزن (0/695) و کم اهمیت‌ترین تهدید عدم آموزش و فرهنگ‌سازی مطلوب گردشگران با وزن (0/13) است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
احمد حاتمی؛ سمیه نوروزی گله کلایی؛ شهرزاد معینی راد؛ حسین ایرجی
چکیده
پژوهش حاضر تلاشی در جهت تبیین الگویی‌های فضایی شهر قم در 50 سال اخیر دارد. این پژوهش از نظر ماهیت، کاربردی و از نظر روش، توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر داده‌های سنجش از دور است. به گونه‌ای که ابتدا تصاویر سال‌های 1972، 1986، 1997، 2008 و 2021 از ماهواره لندست 5 و 8 در سنجنده‌هایMMS و TM وOLI اخذ گردید. سپس با استفاده از نرم‌افزار ENVI و روش طبقه‌بندی ...
بیشتر
پژوهش حاضر تلاشی در جهت تبیین الگویی‌های فضایی شهر قم در 50 سال اخیر دارد. این پژوهش از نظر ماهیت، کاربردی و از نظر روش، توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر داده‌های سنجش از دور است. به گونه‌ای که ابتدا تصاویر سال‌های 1972، 1986، 1997، 2008 و 2021 از ماهواره لندست 5 و 8 در سنجنده‌هایMMS و TM وOLI اخذ گردید. سپس با استفاده از نرم‌افزار ENVI و روش طبقه‌بندی نظارت شده به نقشه‌های کاربری اراضی در چهار کلاس شهری، کشاورزی، کوه و آب تبدیل شدند. سپس به نرم‌افزار Fragastas آماده‌سازی گردیدند و در مرحله بعدی برای تحلیل سیمای سرزمین به این نرم‌افزار فراخوانی شدند. در مرحله بعدی این نقشه‌ها با استفاده از متریک‌های فضایی (PALAN-PD-NP-LSI-LPI-AWMFD-ENN-MN) مورد بررسی قرار گرفتند. در مرحله آخر با فراخوانی این متریک‌ها در مدل آنتروپی شانون شمای کلی از الگوی رشد فضایی شهر قم در 50 سال اخیر حاصل گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که همگام با افزایش رشد جمعیت شهر قم که عامل عمده آن مهاجرت بوده و رشد فیزیکی شهر نیز افزایش پیدا کرده؛ اما این رشد در دوره‌های متفاوت الگوهای متفاوتی داشته است. در حد فاصل سال‌های 50 تا 65 شهر قم رشد فیزیکی چشمگیری داشته است و شهر بدون توجه به جهت بهینه در تمام جهات رشد پیدا کرده است در حد فاصل سال‌های 65 تا 75 و 75 تا 85 نیز با وجود افزایش جمعیت شهری اما رشد فیزیکی شهر همانند دوره قبلی شتابان نبوده است و بیشتر در فضاهای خالی موجود و ارتفاعی بوده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مسعود حق لسان؛ علی قنبری نصر آبادی؛ احسان داروپناه
چکیده
پارکینگ‌های عمومی یکی از مهمترین زیرساخت‌های سیستم حمل‌ونقل هستند که نقش مؤثری در کاهش ترافیک و کارایی آن و کیفیت زندگی شهری دارند. در عصر معاصر به دلیل افزایش اتومبیل، کمبود فضای پارک کردن، هزینه هنگفت ساخت پارکینگ، ارزیابی دقیق برای مدیریت و مکان‌یابی پارکینگ ضرورت پیدا می‌کند. این پژوهش از نوع کاربردی است که با مطالعات کتابخانه‌ای ...
بیشتر
پارکینگ‌های عمومی یکی از مهمترین زیرساخت‌های سیستم حمل‌ونقل هستند که نقش مؤثری در کاهش ترافیک و کارایی آن و کیفیت زندگی شهری دارند. در عصر معاصر به دلیل افزایش اتومبیل، کمبود فضای پارک کردن، هزینه هنگفت ساخت پارکینگ، ارزیابی دقیق برای مدیریت و مکان‌یابی پارکینگ ضرورت پیدا می‌کند. این پژوهش از نوع کاربردی است که با مطالعات کتابخانه‌ای به تدوین مبانی نظری (شهرسازی و مدیریت ترافیک شهری)، برای شناخت محدوده مورد مطالعه و بررسی وضع موجود از روش میدانی و استفاده از نقشه‌های طرح تفصیلی و جامع پرداخته و میزان کمبودها و نحوه توزیع فضایی پارکینگ‌ها مشخص شده است. تعیین سرانه پارکینگ عمومی با توجه به استاندارد وزارت راه و شهرسازی انجام گردیده است. برای تعیین محدوده‌های مناسب جهت احداث پارکینگ، معیارهای تأثیرگذار در مکان‌یابی را شناسایی و با استفاده از نرم‌افزارSuper Decisions معیارها را به لایه‌های اطلاعاتی تبدیل کرده و برای هر یک از معیارها (لایه‌ها)، فاصله‌های مورد نیاز (حریم‌ها) ایجاد شده است. شبکه معابر در مطالعات جامع حمل‌ونقل و ترافیک شهر ارومیه با محیط نرم‌افزار VISUM مدل‌سازی شده است. با توجه به میزان تأثیر هر یک از لایه‌ها و مقایسه زوجی آنها توسط نرم‌افزارSuper Decisions ، وزن هر یک از لایه‌ها را محاسبه کرده که نرخ ناسازگاری مقایسات زوجی 08/0 به‌دست‌آمده و چون کمتـر از 1/0 بوده، سـازگاری ایـن مقایسات قابل‌قبول است. در نهایت با روی هم‌گذاری لایه‌های اطلاعاتی، محدوده‌های مناسب مشخص و در پنج دسته خیلی ضعیف تا بسیار خوب تقسیم‌بندی شده است.
نظام سکونتگاهی و مسکن
آلا اسماعیلی؛ حیدر جهانبخش
چکیده
هدف پژوهش حاضر ارزیابی کیفیت منظر صوتی کرانه های ساحلی با تکیه بر جذب و ماندگاری مخاطبان در نوار ساحلی محله ی سورو در غرب شهر بندرعباس است. روش پژوهش بر اساس ماهیت داده ها کیفی- کمی و رویکرد آن توصیفی- تحلیلی می‌باشد. از تکنیک های کیفی صداپرسه و پرسش نامه و تکنیک کمی نقشه صوتی، جهت ارزیابی و تحلیل کیفیت منظر صوتی محدوده ی مورد نظر استفاده ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر ارزیابی کیفیت منظر صوتی کرانه های ساحلی با تکیه بر جذب و ماندگاری مخاطبان در نوار ساحلی محله ی سورو در غرب شهر بندرعباس است. روش پژوهش بر اساس ماهیت داده ها کیفی- کمی و رویکرد آن توصیفی- تحلیلی می‌باشد. از تکنیک های کیفی صداپرسه و پرسش نامه و تکنیک کمی نقشه صوتی، جهت ارزیابی و تحلیل کیفیت منظر صوتی محدوده ی مورد نظر استفاده شده است. در تکنیک صداپرسه، منابع صوتی بیوفونی، آنتروفونی و ژئوفونی شناسایی گردید؛ جهت گردآوری داده های پرسش نامه، از 50 نفر از شهروندان و گردشگران نمونه گیری تصادفی صورت پذیرفت که پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 964/0 تأیید شد، سپس داده های حاصل در نرم افزار spss تحلیل گردید. ارزیابی کمی محدوده نیز با استفاده از دستگاه Meter dbدر 30 نقطه ی مشخص شده صورت پذیرفت که نقاط مورد نظر به Arc Gis منتقل شد و نقشه صوتی تولید گردید. نوآوری پژوهش، ارزیابی منظر صوتی کرانه های ساحلی به منظور جذب و ماندگاری مخاطبان در این ناحیه است. نتایج حاصل از پژوهش، گویای کیفیت نامطلوب منظر صوتی در گستره ی مورد نظر می باشد، اما توجه به قابلیت های بالقوه ی کرانه و مدیریت مناسب آن می تواند، با ایجاد فضای شنیداری طبیعی و بومی، محیطی سرزنده و پویا جهت جذب و ماندگاری مخاطبان پدید آورد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
زهرا شعبان پور ششکل؛ عطا غفاری گیلانده؛ علیرضا محمدی
چکیده
سلامت روانی افراد به طور قابل توجهی تحت تاثیر محیط زندگی قرار دارد و سازمان بهداشت جهانی نیز بر اهمیت این موضوع تاکید می‌کند. عدم توجه به تاثیر محیط بر سلامت روان شهروندان، به ویژه سالمندان، می‌تواند منجر به بروز مشکلات روانی و جسمانی مانند اضطراب، استرس، پرخاشگری و افسردگی شود .به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف سنجش کیفیت محیطی فضاهای ...
بیشتر
سلامت روانی افراد به طور قابل توجهی تحت تاثیر محیط زندگی قرار دارد و سازمان بهداشت جهانی نیز بر اهمیت این موضوع تاکید می‌کند. عدم توجه به تاثیر محیط بر سلامت روان شهروندان، به ویژه سالمندان، می‌تواند منجر به بروز مشکلات روانی و جسمانی مانند اضطراب، استرس، پرخاشگری و افسردگی شود .به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف سنجش کیفیت محیطی فضاهای عمومی در سطح محلات منطقه 4 شهر رشت و بررسی ارتباط آن با سلامت عمومی(جسمی و روانی) سالمندان به انجام رسید. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی، از نظر روش، توصیفی - تحلیلی و از جهت روش گردآوی داده ها، اسنادی و پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق، سالمندان ساکن در منطقه 4 شهرداری رشت انتخاب گردید. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر برآورد شد. برای ارزیابی سلامت روان سالمندان از پرسشنامه (GHQ-28) و برای سنجش کیفیت محیطی فضاهای عمومی شهر از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. همچنین با استفاده از آزمون‌های آماری همبستگی پیرسون و واریانس یک طرفه(ANOVA) به تحلیل داده‌ها پرداخته شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که بین مقیاس اختلال درمولفه‌های سلامت عمومی(جسمی و روانی) سالمندان و متغیرهای پیاده محوری با ضریب(589/0-)، امنیت وآسایش با ضریب(634/0-)، مبلمان شهری با ضریب (636/0-)، کیفیت محیط و منظر با ضریب(620/0-) و شاخص دسترسی به فضاهای عمومی و خدمات محلی با ضریب (657/0-)، رابطه و همبستگی معنادار و معکوس وجود دارد.
مطالعات ناحیه ای
مهدی حسین‌پور؛ میرنجف موسوی
چکیده
یکی از اولویت‌های اصلی هر کشوری داشتن امنیتی موثر و پایدار، بهبود تبادل اطلاعات در مرزها، تقویت سیستم‌های اطلاعاتی مرزی و افزایش امنیت در مرزهای خارجی خود است که می‌تواند با وضع قوانین و مقرراتی جامع و کامل، آرامش اقتصادی و اجتماعی و سیاسی را در کشور به همراه داشته باشد. بدین منظور هدف پژوهش حاضر آن است که الگوی راهبردی توسعه و امنیت ...
بیشتر
یکی از اولویت‌های اصلی هر کشوری داشتن امنیتی موثر و پایدار، بهبود تبادل اطلاعات در مرزها، تقویت سیستم‌های اطلاعاتی مرزی و افزایش امنیت در مرزهای خارجی خود است که می‌تواند با وضع قوانین و مقرراتی جامع و کامل، آرامش اقتصادی و اجتماعی و سیاسی را در کشور به همراه داشته باشد. بدین منظور هدف پژوهش حاضر آن است که الگوی راهبردی توسعه و امنیت پایدار مناطق مرزی استان آذربایجان‌غربی و نقش آن در رقابت‌پذیری منطقه‌ای را ارائه نماید. بر این مبنا روش این پژوهش؛ از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی – تحلیلی و از نظر ماهیت، براساس روش برنامه‌ریزی راهبردی و اکتشافی است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل 35 نفر از کارشناسان حوزۀ برنامه‌ریزی منطقه‌ای، مدیران، متخصصان و پژوهشگران (22نفر مدیر و کارشناس و 13 نفر پژوهشگر) است که به روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های این پژوهش از روش دلفی آنی استفاده شده است. برای تحلیل داده‌ها از برنامه‌ریزی راهبردی و نرم‌افزار Meta-SWOT استفاده شد. نتایج نشان داد که عامل وجود بازارچه‌های مرزی و تحول در کسب و کار مردم بر توسعه و پایداری امنیت در منطقه با میزان (5.59)، عامل قدرت نظامی ایران، تنوع و آمایش مناسب نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در منطقه با میزان (5.57)، عامل توجه ویژه دولت به مسأله امنیت در منطقه و نظارت دقیق و قوی فرمانده انتظامی و مرزبانی در مرزهای استان با میزان (5.46) به ترتیب بیشترین تناسب را با اهداف استراتژی استان آذربایجان‌غربی دارد.
