جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فاطمه ادیبی سعدی نژاد؛ مرتضی پورزارع؛ حسن رضائی؛ سید حسین هاشمی نسب
چکیده
اسکان غیررسمی پدیده نابهنجاری است که معضل اکثر شهرهای بزرگ و کلان‌شهرها بوده و آسیبهای اجتماعی- اقتصادی و زیست محیطی عدیده‌ای درپی دارد بر همین اساس مقابله با آن و ساماندهی آن نیازمند صرف هزینه‌‌های سنگین در ابعاد گوناگون است. عوامل متعددی در بروز و گسترش این پدیده دخالت دارند که در این تحقیق از بین عوامل مختلف نقش سیاستگذاریهای ...
بیشتر
اسکان غیررسمی پدیده نابهنجاری است که معضل اکثر شهرهای بزرگ و کلان‌شهرها بوده و آسیبهای اجتماعی- اقتصادی و زیست محیطی عدیده‌ای درپی دارد بر همین اساس مقابله با آن و ساماندهی آن نیازمند صرف هزینه‌‌های سنگین در ابعاد گوناگون است. عوامل متعددی در بروز و گسترش این پدیده دخالت دارند که در این تحقیق از بین عوامل مختلف نقش سیاستگذاریهای شهری بر اسکان غیررسمی در منطقه ۵ شهرداری شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور در یک تحقیق همبستگی نمونه-ای مشتمل بر ۱۲۰ نفر از سیاستگذاران، مسئوولین و کارشناسان مرتبط با موضوع در منطقه مورد مطالعه به صورت تمام شمار به عنوان آزمودنی انتخاب و پرسشنامه محقق ساخته شامل ۲۶ سوال ۵ گزینه‌ای تهیه و پس از اطمینان از اعتبار و روایی آن بین آنها توزیع گردید. دادههای حاصله با استفاده از نرم افزار spss و از طریق آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون (r) و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصله بیانگر آن است که: بین عوامل قوانین زمین شهری موجود، ایجاد شهرک‌های جدید و سیاستهای مسکن و طرح‌های شهری و اسکان غیررسمی در منطقه 5 شهرداری شهر تهران رابطه مثبت و معنی‌دار ی در سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد. به عبارت دیگر این عوامل موجب افزایش اسکان غیررسمی در این منطقه از شهر تهران گردیده و در مجموع می‌توان 62 درصد از واریانس وجود پدیده اسکان غیررسمی را به وسیله عوامل سه گانة فوق تبیین نمود.
محیط زیست شهری
محیاسادات فرازنده مهر؛ سید مصطفی طیبی ثانی؛ سوسن سهامی؛ علی فهیمی‌نژاد
چکیده
هدف از انجام این تحقیق، سنجش تراز صوتی در فضاهای شهری بوده است. بدین منظور بوستانهای واقع در منطقه 4 شهرداری تهران به عنوان پایلوت تحقیق انتخاب گردید. در ابتدا تراز معادل توسط نرم‌افزار Decibel X نسخه 2020 اندازه‌گیری و با استاندارد صوتی (OSHA-90 dBA) مورد مقایسه قرار گرفت. سپس با ایجاد تراز صوتی پلکانی اقدام به ثبت مشاهدات اعتراضی کاربران شد. ...
بیشتر
هدف از انجام این تحقیق، سنجش تراز صوتی در فضاهای شهری بوده است. بدین منظور بوستانهای واقع در منطقه 4 شهرداری تهران به عنوان پایلوت تحقیق انتخاب گردید. در ابتدا تراز معادل توسط نرم‌افزار Decibel X نسخه 2020 اندازه‌گیری و با استاندارد صوتی (OSHA-90 dBA) مورد مقایسه قرار گرفت. سپس با ایجاد تراز صوتی پلکانی اقدام به ثبت مشاهدات اعتراضی کاربران شد. نوآوری این تحقیق در انتخاب مکان و روش اندازه‌گیری است. کمترین و بیشترین تراز فشار صوتی برابر با 68/65 و 15/77 دسی‌بل بوده است. اکثر بوستانهای مورد مطالعه دارای میانگین تراز صوتی کمتر از استاندارد NIOSH و OSHAو ACGIH هستند. این در حالیست که تمامی موارد (به استثنای پارک جنگلی لویزان و ساحل)، دارای تراز صوتی بالاتر از استاندارد آژانس حفاظت محیط‌زیست هستند. همچنین برای کاربران، میانگین زمان حضور در یک روز در بوستان‌ها 2 ساعت میباشد. از سوی دیگر، بیشترین درصد پاسخ‌های کاربران (88 درصد و 87 درصد) به ترتیب مربوط به حد مطلوب صدا (67-65 دسی‌بل) و حد آزاردهنده (85-79 دسی‌بل) میباشد که نشان میدهد اکثر کاربران در خصوص این دو محدوده اتفاق نظر دارند. از سوی دیگر کمترین توافق در پاسخ‌ها (37 درصد) مربوط به حد بسیار مطلوب (کمتر از 65 دسی‌بل) میباشد. فضاهای ورزشی در بوستانهای منطقه 4 از استاندارد نسبی به لحاظ آلودگی صوتی برخوردار هستند.
مطالعات ناحیه ای
رودابه فرهادی؛ اصغر نوروزی؛ حمیدرضا شیرازی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تبیین اثرات روابط متقابل شهر و روستا بر تابآوری روستایی در نواحی روستایی شهرستان مرودشت میباشد. این تحقیق از منظر هدف کاربردی و از نظر نحوه جمعآوری اطلاعات از نوع توصیفی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری شامل 15 روستای دارای سکنه شهرستان مرودشت بر اساس سالنامه آماری سال 1395 استان فارس میباشد که در مجموع شامل 45822 ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر تبیین اثرات روابط متقابل شهر و روستا بر تابآوری روستایی در نواحی روستایی شهرستان مرودشت میباشد. این تحقیق از منظر هدف کاربردی و از نظر نحوه جمعآوری اطلاعات از نوع توصیفی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری شامل 15 روستای دارای سکنه شهرستان مرودشت بر اساس سالنامه آماری سال 1395 استان فارس میباشد که در مجموع شامل 45822 خانوار با جمعیت بالغ بر 156418 نفر میباشد. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 381 خانوار به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه محقق ساخته از طریق نمونه گیری تصادفی ساده توزیع شد. روایی صوری پرسشنامه توسط خبرگان مورد تأیید قرار گرفت. همچنین، میزان آلفای کرونباخ کل پرسشنامهها 91/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزار 25 SPSS و نرم افزار3 Smart Pls بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان میدهد تغییرات و تحولات ایجاد شده بین شهر و روستا بر تابآوری روستایی در سطح شهرستان تأثیر داشته است. همچنین روابط متقابل شهری و روستایی در ابعاد و شاخصهای اقتصادی برابر با452/23، اجتماعی273/20، محیطی111/23، فرهنگی 199/52، نهادی015/18 درصد بر تابآوری روستایی در سطح شهرستان مرودشت تأثیر گذار بوده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
منصور رحمتی؛ چنور محمدی
چکیده
سرمایه اجتماعی حلقه گم شده مفاهیم توسعه برای دست یافتن به شاخصهای کیفیت در زمینه جوامع سالم و پایدار است. هدف اصلی پژوهش سنجش وضعیت شاخص-های سرمایه اجتماعی از دیدگاه شهروندان در منطقه چهار شهر اردبیل میباشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری ساکنان منطقه چهار شهر اردبیل میباشد؛ که با استفاده ...
بیشتر
سرمایه اجتماعی حلقه گم شده مفاهیم توسعه برای دست یافتن به شاخصهای کیفیت در زمینه جوامع سالم و پایدار است. هدف اصلی پژوهش سنجش وضعیت شاخص-های سرمایه اجتماعی از دیدگاه شهروندان در منطقه چهار شهر اردبیل میباشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری ساکنان منطقه چهار شهر اردبیل میباشد؛ که با استفاده از فرمول کوکران 385 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند، ابزار گرداوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بوده و میزان پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ 82/0 بدست آمده نشان‌دهنده‌ی پایایی خوب پرسشنامه میباشد. جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌فزار SPSS (آزمونهای: T تک نمونه‌ای، فریدمن و کروسکال والیس) استفاده شده است. نوآوری پژوهش حاضر استفاده از سه آزمون آماری، مشخص شدن وضعیت سرمایه اجتماعی؛ در کل منطقه چهار و به تفکیک شاخص‌ها در محلات منطقه چهار میباشد. نتایج مقایسه میانگین شاخصهای سرمایه اجتماعی از نظر شهروندان در منطقه چهار نشان میدهد وضعیت شاخصهای سرمایه اجتماعی تا حدودی مطلوب و مقداری بالاتر از حد متوسط میباشد و اینکه رتبهبندی شاخص‌ها از نظر شهروندان با معناست و شهروندان رتبهبندی متفاوتی از شاخصهای سرمایه اجتماعی دارند. همچنین نتایج آزمون کروسکال والیس نشان میدهد؛ محلات در تمام شاخصهای سرمایه اجتماعی تفاوت معناداری در سطح آلفای 05/0 درصد با هم دارند. در کل نتایج نشان میدهد، که بین محلات در برخورداری از شاخصهای سرمایه اجتماعی تفاوت وجود دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حبیب اله فصیحی؛ علی موحد؛ طاهر پریزادی؛ بابک عباسی کادیجان
چکیده
هدف این پژوهش، تحلیل شاخصهای مطلوبیت در فضاهای عمومی پیرامون حرم عبدالعظیم حسنی(ع) در منطقه 20 شهرداری تهران است. ابزار گردآوری دادههای تحقیق پرسشنامه محقق ساخته میباشد که پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ به میزان 781/0 تایید شده است.. جامعة آماری متشکل از حدود 1200 نفر از کسبة محدوده مطالعاتی بوده که از میان آنها تمامی کسبه‌ای (75 نفر) ...
بیشتر
هدف این پژوهش، تحلیل شاخصهای مطلوبیت در فضاهای عمومی پیرامون حرم عبدالعظیم حسنی(ع) در منطقه 20 شهرداری تهران است. ابزار گردآوری دادههای تحقیق پرسشنامه محقق ساخته میباشد که پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ به میزان 781/0 تایید شده است.. جامعة آماری متشکل از حدود 1200 نفر از کسبة محدوده مطالعاتی بوده که از میان آنها تمامی کسبه‌ای (75 نفر) که بیش از 20 سال سابقة کسب در محل داشته‌اند انتخاب گردیده‌اند. پاسخگویان در طیف‌های لیکرت، 25 شاخص مطلوبیت فضا را که در سه بعد کالبدی- محیط‌زیستی، اجتماعی – فرهنگی و اقتصادی دسته‌بندی شده‌اند، مورد ارزیابی قرار داده‌اند. از آزمون تی تک نمونه‌ای نرم‌افزار SPSS و ابزار میان‌یابی Kriging و نیز Symbology در سیستم اطلاعات جغرافیایی برای تحلیل استفاده شده است. تلفیق تحلیل موضوعی و موضعی (فضایی) روش بدیعی بوده که در این تحقیق اجرا گردیده است. نتایج تحقیق دلالت بر سطح متوسط مطلوبیت دارند. با اینکه برخی از شاخصهای بعد اجتماعی – فرهنگی مثل امنیت اجتماعی بسیار نازل هستند، در مجموع در این بعد، مطلوبیت فضا بالاتر است. اقدامات صورت گرفته بیشتر کالبد فضا را هدف قرار داده‌اند ولی موضعی بودن اقدامات و بی‌توجهی به میراث فرهنگی و غفلت از ضرورت پیوند با گذشته و هویت مکان سبب شده که این اقدامات حتی در بعد اخیر نیز سطح رضایتبخشی از مطلوبیت فراهم نیاورند. در ارتقاء مطلوبیت فضاهای مورد مطالعه، هماهنگی و مشارکت سیاستگذاران، برنامه‌ریزان و مدیریت شهری از یک سو تولیت آستان و اداره اوقاف از سوی دیگر و ذینفعان (کسبه محل) ضرورتی حتمی دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
آرش قاسم پور؛ آزاده اربابی سبزواری؛ ناصر عبادتی؛ فاطمه ادیبی سعدی نژاد؛ مریم رستم پیشه
چکیده
این پژوهش با دیدگاه مبتنی بر منابع و تفکر راهبردی در تحلیل منابع و موانع، جایگاه و مزیت رقابتی و ارزیابی تناسب راهبردی منابع را تبیین می نماید و نقشه راهبردی مدیریت پراکنده رویی و شکل گیری بافت های حاشیه‌ای در بندر ماهشهر را تدوین و پیشنهاد میکند. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی است و به‌دلیل ماهیت راهبردی مطالعه، دستاورد (هدف) آن جنبه ...
بیشتر
این پژوهش با دیدگاه مبتنی بر منابع و تفکر راهبردی در تحلیل منابع و موانع، جایگاه و مزیت رقابتی و ارزیابی تناسب راهبردی منابع را تبیین می نماید و نقشه راهبردی مدیریت پراکنده رویی و شکل گیری بافت های حاشیه‌ای در بندر ماهشهر را تدوین و پیشنهاد میکند. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی است و به‌دلیل ماهیت راهبردی مطالعه، دستاورد (هدف) آن جنبه کاربردی دارد. دادههای نظری با روش اسنادی و دادههای تجربی با روش پیمایشی بر اساس روش دلفی تهیه شده‌اند. در پردازش اطلاعات و تدوین نقشه راهبردی نیز از مدل Meta-SWOT و تحلیل PESTEL استفاده شده است. نتایج نشان میدهد منابع و قابلیت‌های داخلی بندر ماهشهر اهمیت یکسانی در مدیریت پراکنده رویی و شکل گیری بافت های حاشیه‌ای ندارند. عواملی همچون، وجود زیرساخت‌های شبکه حمل‌ونقل ریلی، هوایی، زمینی و دریایی جهت حمل‌ونقل داخلی و صادرات و واردات، وجود صنایع عظیم پتروشیمی، منطقه ویژه اقتصادی، اداره کل بنادر و دریانوردی، اداره کل گمرک و اداره کشتیرانی در منطقه و ... دارای بیشترین وزن می‌باشند؛ این عوامل در مدیریت پراکنده‌رویی و شکلگیری بافت‌های حاشیه‌ای در بندر ماهشهر، نسبت به سایر عوامل، بیانگر نادر بودن، تقلید پذیری و تناسب راهبردی هستند و در نتیجه باید در صدر اولویت‌های اقدام‌های اجرایی قرار گیرند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محسن احدنژاد روشتی؛ محمدتقی حیدری؛ محمدصادق عزیزی
چکیده
هدف پژوهش حاضر امکان‌سنجی و توسعه پارکهای جیبی در شهرهای ایران با رویکرد مشارکت شهروندان در محلات الهیه و کوی فرهنگ شهر زنجان در پاسخ بر این امر که مؤلفه‌های مؤثر بر مشارکت شهروندان در امکان‌سنجی و خلق توسعه پارکهای جیبی در محلات شهر زنجان و راهکارهای مؤثر بر توسعه مشارکتی پارکهای جیبی کدام است؟ است. پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق، ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر امکان‌سنجی و توسعه پارکهای جیبی در شهرهای ایران با رویکرد مشارکت شهروندان در محلات الهیه و کوی فرهنگ شهر زنجان در پاسخ بر این امر که مؤلفه‌های مؤثر بر مشارکت شهروندان در امکان‌سنجی و خلق توسعه پارکهای جیبی در محلات شهر زنجان و راهکارهای مؤثر بر توسعه مشارکتی پارکهای جیبی کدام است؟ است. پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق، کاربردی و ماهیت آن منطبق بر روش توصیفی- تحلیلی میباشد. روش گردآوری، کتابخانهای و مشاهده میدانی (مصاحبه با ابزار پرسشنامه) و روش نمونهگیری از نوع احتمالی به صورت تصادفی ساده بوده است. تاکنون در حوزه امکان‌سنجی خلق و توسعه پاکت پارکها با رویکرد مشارکت شهروندان بررسی‌های مهم صورت نپذیرفته و ارزش عملی پژوهش نیز به‌نوبه خود در تغییر، بهبود و اصلاح روش‌ها و الگوهای مواجهه با برنامه‌ریزی برای پایداری شهرها در ایران خواهد بود. نتایج نشان داد اعتماد نقش مهمی در توسعه پارکهای جیبی داشته و برای توسعه پارکهای جیبی و افزایش پویایی محله، اعتماد به یکدیگر و مدیریت شهری زیربنای خلق چنین فضاهای مطلوبی بوده است. همچنین وضعیت مؤلفه‌های «سمن‌ها» و «احساس امنیت» در دو محله الهیه و کوی فرهنگ مشابه نیست و شرایط کوی فرهنگ نامناسب‌تر از الهیه است. در نهایت برای توسعه چنین فضاهایی متغیر «احساس امنیت» بیشترین تأثیر را بر توسعه پارکهای جیبی در این محلات خواهند داشت.
محیط زیست شهری
یگانه موسوی جهرمی؛ جهانگیر بیابانی؛ الناز ارزاقی
چکیده
مهاجرت معمولاً به تغییرات دائمی یا طولانی مدت محل زندگی اشاره دارد. این تحقیق بر آن است تا تحلیل فضایی مهاجرت داخلی در استان‌های ایران را طی سال‌های 95-1390 با تأکید بر عوامل اقتصادی و محیطی بررسی کند. بدین منظور سه عوامل اقتصادی سرانه تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری و شدت فقر به همراه عامل محیطی میزان انتشار کربن دی اکسید (CO2) در الگوی ...
بیشتر
مهاجرت معمولاً به تغییرات دائمی یا طولانی مدت محل زندگی اشاره دارد. این تحقیق بر آن است تا تحلیل فضایی مهاجرت داخلی در استان‌های ایران را طی سال‌های 95-1390 با تأکید بر عوامل اقتصادی و محیطی بررسی کند. بدین منظور سه عوامل اقتصادی سرانه تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری و شدت فقر به همراه عامل محیطی میزان انتشار کربن دی اکسید (CO2) در الگوی برآوردی شناسایی شد. نخست بُعد مکان (مجاورت و فاصله) در اطلاعات آماری مهاجرت داخلی براساس آزمون موران در سطح 95 درصد معنی‌دار شد. سپس براساس آزمون ناهمسانی واریانس و نیز آماره rho وابستگی فضایی در مدل وقفه فضایی (SAR) مورد تأیید قرار گرفت. بنابراین تحلیل فضایی براساس مدل وقفه فضایی انجام شد. نتایج رگرسیون فضایی نشان داد شاخصهای اقتصادی سرانه تولید ناخالص داخلی، بیکاری و شدت فقر بر خالص مهاجرت در استان‌های کشور از لحاظ آماری تأثیرگذار بود. بطوری که بیکاری و شدت فقر تأثیر منفی و درآمد اثر مثبت بر خالص مهاجرت در استان‌ها داشت. ولی میزان انتشار CO2 رابطه مثبت با متغیر وابسته داشت. از آنجایی که هر چه میزان انتشار گاز گلخانه‌ای CO2 افزایش یابد، میزان آلودگی هوا نیز افزایش می‌یابد، لذا انتظار بر این بود رابطه خالص مهاجرت با میزان انتشار CO2 معکوس باشد، اما آمار توصیفی خالص مهاجرت و متوسط انتشار CO2 نشان داد بجز استان خوزستان، استان‌های با میزان انتشار بالای CO2، مهاجر پذیر نیز بوده‌اند. بنابراین شاخص انتشار CO2 بیش از اینکه اثرات سوء آلودگی هوا را نشان دهد، اثرات مثبت صنعتی شدن استان‌ها را نشان داده است.
گردشگری
حمیدرضا بهادر؛ وحید مکی زاده؛ حسین منصوری
چکیده
پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی، ارائه الگوی سفر گردشگران در بحران اقتصادی صنعت گردشگری با تاکید بر توان بوم شناسی با رویکرد داده بنیاد را ارائه می دهد. پژوهش از نوع اکتشافی بود و از تحلیل محتوا جهت استخراج شاخص های عمومی و مصاحبه در بخش تئوری داده بنیاد جهت استخراج شاخص های اختصاصی استفاده شد جامعه آماری این تحقیق در بخش کیفی از ...
بیشتر
پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی، ارائه الگوی سفر گردشگران در بحران اقتصادی صنعت گردشگری با تاکید بر توان بوم شناسی با رویکرد داده بنیاد را ارائه می دهد. پژوهش از نوع اکتشافی بود و از تحلیل محتوا جهت استخراج شاخص های عمومی و مصاحبه در بخش تئوری داده بنیاد جهت استخراج شاخص های اختصاصی استفاده شد جامعه آماری این تحقیق در بخش کیفی از خبرگان و متخصصان و صاحب نظران حوزه گردشگری و مدیریت بازاریابی بود تعداد آنها 15 نفر با حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد بود که این روند تا رسیدن به اشباع نظری رسید. روایی از طریق متخصصان و پایایی از طریق روش بررسی مجدد یا بازدید توسط خبرگان استفاده شد. در این تحقیق برای ارائه مدل کیفی از روش تحلیل محتوا و تئوری داده بنیاد با نرم افزار MAXQDA استفاده شد. به منظور ارائه الگو با توجه به نتایج مصاحبه ها و تحلیل های صورت گرفت که تحریم های اقتصادی، تغییر در میزان درآمد، تغییر در نوع تبلیغات جهت گردشگری، تغییر نگرش گردشگران، تغییر در سرمایه گذاری بخش گردشگری، تغییر در نگرش- کاهش / حذف سفرهای خارجی- افزایش طبیعت گردی– شناسایی بیشتر مناطق گردشگری – شناخت ساعت گشت و گذار- رونق بوم گردی محلی / سنتی – افزایش استفاده از بیمه سفر – جلوگیری از کاهش تبادل فرهنگی اقوام و ملتها را در پی داشته باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدتقی حیدری؛ سعید محرمی؛ لیلا معینی
چکیده
پژوهش حاضر باهدف برنامه‌ریزی و امکان‌سنجی باغ‌های شفابخش به‌عنوان منظری برنامه‌ریزی‌شده و اثرات آن بر سلامت روان و ترمیم آسیبهای روحی در شرایط کووید 19 و پس از کووید 19 مطرح گردیده است. نوع پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تعداد 35 متخصص آشنا با موضوع باغ‌های شفابخش ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف برنامه‌ریزی و امکان‌سنجی باغ‌های شفابخش به‌عنوان منظری برنامه‌ریزی‌شده و اثرات آن بر سلامت روان و ترمیم آسیبهای روحی در شرایط کووید 19 و پس از کووید 19 مطرح گردیده است. نوع پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تعداد 35 متخصص آشنا با موضوع باغ‌های شفابخش در شهرهای ایران (نمونهگیری غیر احتمالی؛ از نوع زنجیره‌ای) در قالب تکنیک دلفی استفاده گردیده است. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بوده که در اختیار متخصصین امر قرار گرفت. با وجود گذشت زمان در تجربه این اپیدمی، هنوز درک فراگیر و عملیاتی در حوزه‌های مختلف علمی و از جمله مدیریت این بحران وجود نداشته و برای اولین‌بار هست که باغ‌های شفابخش به‌عنوان راهکاری در جهت برنامه‌ریزی شهری و مدیریت سلامت روان در این پژوهش مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج این مطالعه ضرورت طراحی و باز طراحی باغ شفابخش را بر اساس مؤلفه‌های شفابخشی و اکولوژیکی به‌ویژه در شرایط بحرانی کووید 19 در باغ هاشمی‌نژاد زنجان به‌عنوان پایلوت نمایان می‌سازد و در صورت نبود برنامه‌ریزی هوشمندانه در زمینه برنامه‌ریزی باغ شفابخش، اختلال روانی ناشی از کووید 19 دستخوش پیامدهای نامناسب و نامطلوب برای آحاد جامعه خواهد شد.
سنجش از دور
علیرضا همایونفر؛ خلیل ولیزاده کامران؛ مصطفی موسی پور
چکیده
هدف از این تحقیق، مقایسه کارآیی توابع کرنل پیکسل پایۀ الگوریتم ماشین بردار پشتیبان و عملگرهای فازی شئ‌گرا در استخراج اراضی ساخته شده شهری همدان میباشد. برای این منظور از تصویر چند طیفی دارای قدرت تفکیک مکانی 10 متر ماهواره سنتینل 2 استفاده شده است. از نرم افزار ENVI جهت عملیات پیش پردازش تصویر و همچنین طبقه‌بندی پیکسل پایه و از نرم ...
بیشتر
هدف از این تحقیق، مقایسه کارآیی توابع کرنل پیکسل پایۀ الگوریتم ماشین بردار پشتیبان و عملگرهای فازی شئ‌گرا در استخراج اراضی ساخته شده شهری همدان میباشد. برای این منظور از تصویر چند طیفی دارای قدرت تفکیک مکانی 10 متر ماهواره سنتینل 2 استفاده شده است. از نرم افزار ENVI جهت عملیات پیش پردازش تصویر و همچنین طبقه‌بندی پیکسل پایه و از نرم افزار eCognation جهت طبقه‌بندی شئ‌گرا استفاده شده است. درمرحله پردازش، ابتدا در محیط نرم‌افزار ENVI، نقاط تعلیمی و نقاط واقعیت زمینی مشخص شدند و پس از آن با استفاده از توابع کرنل ماشین بردار پشتیبان، شامل توابع خطی، چند‌جمله‌ای، پایه شعاعی و سیگموئید، فرایند طبقه‌بندی پیکسل پایه انجام شد و پس از آن دقت طبقه‌بندی روش پیکسل پایه مورد ارزیابی قرار گرفت. در محیط نرم افزار eCognation، ابتدا عملیات قطعه‌بندی با مقیاس، ضریب شکل و ضریب فشردگی معین انجام شد و پس از آن با استفاده از عملگرهای فازی شئ‌گرا شامل AND، OR، MGE، MAR، MGWE و ALP فرایند طبقه‌بندی فازی شئ‌گرا نیز انجام گردید و میزان دقّت هر کدام از نقشه‌های تولید شده روش شئ‌گرا نیز محاسبه گردید. تولید نقشه اراضی ساخته شده شهری با دقت بهتر با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، جنبه نوآوری این تحقیق را توجیه می‌نماید. در این تحقیق عملگر فازی AND دارای بیشترین مقدار دقّت در نقشه‌های تولید شده بود که نشان دهنده این موضوع است که با استفاده از پردازش شئ‌گرای تصاویر ماهواره‌ای می‌توان به دقت بیشتری در تولید نقشه اراضی ساخته شده شهری رسید.
محیط زیست شهری
طیبه قلی پوردمیه؛ حیدر جهانبخش
چکیده
هدف از انجام این پژوهش؛ شناسایی و سنجش میزان تاثیرات مستقیم شاخص های کیفیت منظر بر طراحی بوم شناسانه، با استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در فضاهای سبز شهر پردیس است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان، مدیران و فعالان حوزه طراحی بوم شناسانه شهری بوده که با توجه قابلیت سنجش روش Smart-PLS با ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش؛ شناسایی و سنجش میزان تاثیرات مستقیم شاخص های کیفیت منظر بر طراحی بوم شناسانه، با استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در فضاهای سبز شهر پردیس است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان، مدیران و فعالان حوزه طراحی بوم شناسانه شهری بوده که با توجه قابلیت سنجش روش Smart-PLS با حجم نمونه اندک، تعداد (34) نفر با روش نمونه گیری غیرتصادفی انتخاب شدند. برای رتبهبندی متغیرهای شناسایی شده از روش تاپسیس فازی با طیف ۵ گانه لیکرت در Excel و برای بررسی رابطه کیفیت منظر و طراحی بوم‌شناسانه شهر از روش معادلات ساختاری تفسیری در نرم‌افزار Smart-PLS استفاده شد. پایایی پرسشنامه با مقادیر آلفای کرونباخ 798/0 و نیز پایایی ترکیبی متغیرها 876/0 مورد تایید است. نتایج تحلیل ها نشان داد، عامل کیفیت منظر بر طراحی بوم شناسانه شهری تأثیر مستقیمی دارد. علاوه بر این، شاخص محیط‌زیستی با متغیرهای محیط شهری و شاخص زیست محیطی به ترتیب با متغیرهای محیط شهری به میزان 65 %، اقتصاد شهری به میزان 60 %، زیبایی شناختی به میزان 55 %، فرهنگی-اجتماعی به میزان 55% و با متغیر معنایی-ادراکی به میزان 45% رابطه‌ی مستقیم و مثبتی را نشان داد. در این پژوهش، ارتباط مستقیم تأثیر شاخصهای کیفیت منظر و طراحی بوم‌شناسانه با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در شهر پردیس با استفاده از FUZZY و Smart-PLS مورد سنجش قرار گرفت.
گردشگری
حامد حیاتی
چکیده
هدف نوشتار حاضر تحلیل و شناسایی عوامل موثر بر حس مکان در ابنیه مذهبی- فرهنگی و ارتقا این عوامل به منظور اغنا حس مکان در این بناهاست. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی است. جامعه آماری بر اساس جدول مورگان 78n= نفر برآورد شده است. آنچه که این پژوهش را با پژوهش های مشابه متمایز می سازد، تحلیل و بررسی مولفه های حس مکان در آرامگاه علی بن مهزیار به ...
بیشتر
هدف نوشتار حاضر تحلیل و شناسایی عوامل موثر بر حس مکان در ابنیه مذهبی- فرهنگی و ارتقا این عوامل به منظور اغنا حس مکان در این بناهاست. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی است. جامعه آماری بر اساس جدول مورگان 78n= نفر برآورد شده است. آنچه که این پژوهش را با پژوهش های مشابه متمایز می سازد، تحلیل و بررسی مولفه های حس مکان در آرامگاه علی بن مهزیار به عنوان شاخص ترین بنای زیارتگاهی درون شهری اهواز است که تاکنون در این زمینه پژوهشی تدوین نشده است. نتایج آزمون پیرسون ضمن تایید همبستگی تمام معیارها و زیر معیارها با حس مکان، نشان می دهد؛ متغیر آرامش و معنویت بالاترین و متغیر امنیت کمترین مقدار همبستگی را با میزان حس مکان دارد. مطابق نتایج آزمون رگرسیون خطی، ابعاد ادراکی و کالبدی بیشترین اثر و ابعاد عملکردی و اجتماعی تاثیر کمتری در القای حس مکان را دارند. نتایج پژوهش نشان می دهد، علاوه بر چهار مؤلفه‌ی کالبدی، معناشناختی، اجتماعی و خدمات، مؤلفه‌های دیگری بر ایجاد حس مکان در بناهای آرامگاهی و مذهبی دخیل هستند.بنابراین می‌توان ضمن توجه به ابعاد پنهان موثر، با فراهم نمودن زمینه برای دو مؤلفه کالبدی و معناشناختی به تعمیق حس مکان میان زائران در بناهای زیارتی دست یافت. مولفه کالبدی از طریق نشانه‌ها و نمادها، بافت، مصالح، رنگ، نورپردازی، و مولفه معناشناختی از طریق تزیینات مزین به آیات قرآنی، استفاده از نقوش اسلیمی_ایرانی و کاشیکاری، می تواند حس آرامش و معنویت در زایرین و نهایتا القا حس مکان و هویت بخشی به اماکن مذهبی- فرهنگی را موجب شوند.
محیط زیست شهری
سید مجید مفیدی شمیرانی؛ سیده فائزه اعتماد شیخ الاسلامی؛ اصغر سیف
چکیده
مرکز محلات بومی شهر همدان که در اصطلاح به «فضای چمن» مشهورند، در سرمای شدید زمستان؛ پاییز و بهار بادخیز و تابستان‌های گرم با تابش شدید خورشید، شرایط آسایشی را برای اهالی فراهم می‌سازند و امکان حضور، برقراری تعاملات اجتماعی و دسترسی به خدمات تجاری، مذهبی، فرهنگی و بهداشتی پیرامونی را میسر می‌کنند. هدف پژوهش کشف رابطه همبستگی ...
بیشتر
مرکز محلات بومی شهر همدان که در اصطلاح به «فضای چمن» مشهورند، در سرمای شدید زمستان؛ پاییز و بهار بادخیز و تابستان‌های گرم با تابش شدید خورشید، شرایط آسایشی را برای اهالی فراهم می‌سازند و امکان حضور، برقراری تعاملات اجتماعی و دسترسی به خدمات تجاری، مذهبی، فرهنگی و بهداشتی پیرامونی را میسر می‌کنند. هدف پژوهش کشف رابطه همبستگی کالبد مرکز محله های بومی همدان با اقلیم است. روش پژوهش بررسی میدانی با استفاده از 4158 پرسشنامه است که در ده محلة اصیل همدان در نیمة فصول یک سال، در سه وعده صبح، ظهر و عصر، مورد ارزیابی قرار گرفته. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار صورت پذیرفته و نتایج آن در دو بخش شاخصهای توصیفی و مدلسازی ارائه شده است در رابطة همبستگی بین دما، آسایش حرارتی و سن؛ آسایش دمایی و آسایش حرارتی در سنین بالاتر بیشتر است. احساس رضایت از رطوبت در جنس مؤنث دو برابر جنس مذکر است. شانس آسایش حرارتی در فصل بهار با فرض ثابت بودن مقدار سایر متغیرها 77/12 برابر شانس آسایش حرارتی در فصل زمستان است. شانس آسایش حرارتی در فصل تابستان با فرض ثابت بودن مقدار سایر متغیرها 14/17 برابر شانس آسایش حرارتی در فصل زمستان است. همچنین شانس آسایش حرارتی در فصل زمستان با فرض ثابت بودن مقدار سایر متغیرها 63/7 برابر شانس آسایش حرارتی در فصل پاییز است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محسن شاطریان؛ یونس غلامی؛ سید احمد حسینی؛ نسترن خلجی
چکیده
در بیشتر شـهرهای قـدیمی ایــران، بافت‌های دارای ارزش تــاریخی به‌وفور دیــده می‌شوند کــه بــا ویژگی‌های مختلفــی نظیــر ریزدانگــی، مشــکلات دسترســی و ناپایــداری شــناخته می‌شوند بــا در نظر گرفتن مشــکلاتی از قبیل رشــد منفــی جمعیــت، نداشــتن دسترسی‌های درون محلهای لازم، گســترش روزافــزون ...
بیشتر
در بیشتر شـهرهای قـدیمی ایــران، بافت‌های دارای ارزش تــاریخی به‌وفور دیــده می‌شوند کــه بــا ویژگی‌های مختلفــی نظیــر ریزدانگــی، مشــکلات دسترســی و ناپایــداری شــناخته می‌شوند بــا در نظر گرفتن مشــکلاتی از قبیل رشــد منفــی جمعیــت، نداشــتن دسترسی‌های درون محلهای لازم، گســترش روزافــزون فضــاهای مخروبه و متروکه، نداشتن تسـهیلات موردنیاز، بایـد حرکـت در راسـتای رفـع ایـن مشـکلات صـورت گیرد. این پـژوهش با هدف تحلیل عوامل مؤثر مانند اجتماعی، اقتصادی و کالبدی بر بازآفرینی محلات بافت مرکزی شهر کاشان (شامل هفت محله) انجام و روش پژوهش توصـیفی، تحلیلی و اطلاعات مورد نظر به‌صورت پیمایشی جمعآوری شد، جامعه آماری تحقیق ساکنین محلات مرکزی شهر کاشان یه تعداد حدود 44 هزار نفر بود. حجم نمونه تحقیق با استفاده از فرمول کوکران تعداد 385 نفر برآورد گردید. برای تحلیل دادههای تحقیق از نرم‌افزار SPSS و AMOS استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که دسترسی به خدمات و امکانات، هویت و سرمایه اجتماعی و مالکیت مسکن و درآمد از عوامل مؤثر بر بازآفرینی بافت‌های فرسوده بود و در محله‌های سلطان میراحمد و درب اصفهان که از امتیازات نامبرده برخوردار بودند، ساکنان تمایل بیشتری به بازآفرینی بافت‌های فرسوده دارند.
نظام سکونتگاهی و مسکن
فائزه یزدانی رستم؛ زهراسادات سعیده زرآبادی؛ فرح حبیب
چکیده
مطالعه حاضر کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، الزامات مؤثر بر طراحی معماری بیوفیلیک فضاهای بینابین شهری در فاز یک شهرک اکباتان تهران را بازشناسی و خوشه‌بندی کند. دادههای نظری با روش اسنادی و دادههای تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. نمونه‌های آماری 20 نفر از خبرگان و متخصصان شهری بودند که به روش نمونهگیری ...
بیشتر
مطالعه حاضر کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، الزامات مؤثر بر طراحی معماری بیوفیلیک فضاهای بینابین شهری در فاز یک شهرک اکباتان تهران را بازشناسی و خوشه‌بندی کند. دادههای نظری با روش اسنادی و دادههای تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. نمونه‌های آماری 20 نفر از خبرگان و متخصصان شهری بودند که به روش نمونهگیری گلوله برفی انتخاب شدند. 55 پیشران اولیه در 6 دسته احصاء و شناسایی شده با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MICMAC پردازش شد. طبق نتایج الگوی کلی پراکندگی الزامات مورد مطالعه، از نظر تحلیل اثرات متقابل بیانگر وضعیت یک سیستم محیطی ناپایدار است که در آن الزامات طراحی فضاهای بینابین بیوفیلیک از نظر اثرگذاری و اثرپذیری، حالت پیچیده و بینابین دارد و تمرکز الزامات بیشتر در خوشه عوامل مستقل است. الگوهای کلی، ترکیب اجزا و زیستگاه و اکوسیستمها به ترتیب با کسب میزان تأثیرگذاری مستقیم 311، 296 و 278 در جایگاه اول تا سوم قرار گرفته‌اند و به‌عنوان کلیدیترین الزامات طراحی فضاهای بینابین بیوفیلیک در مجموعه مسکونی فاز 1 شهرک اکباتان تهران انتخاب شدند. الگوهای کلی، ترکیب اجزا، زیستگاه‌ها و اکوسیستمها، الهام از طبیعت، اتصال جغرافیایی به محل، اتصال اکولوژیکی به محل، فرم ساختمان، فضا به‌عنوان شکل و فرم، عامل هماهنگی شکل و فرم فضایی، نور طبیعی، تعریف کننده فضاهای داخلی و خارج، نور و سایه و رشد و اثربخشی به‌عنوان 13 الزام کلیدی برای طراحی فضاهای بینابین بیوفیلیک در مجموع مسکونی فاز 1 اکباتان انتخاب شدند. نیروهای کلیدی از نظر عملکرد سیستمی در محیط سیستم طراحی، نقش اثرگذاری بالا و اثرپذیری اندک دارد. در نتیجه، به‌عنوان الزامات باثبات، وضعیت کلان سیستم و تغییرات آن را کنترل میکند؛ الزامات کلیدی اثرگذار ورودی سیستم طراحی فضاهای بینابین بیوفیلیک در مجموعه مسکونی فاز 1 شهرک اکباتان تهران محسوب می‌شوند.
گردشگری
صدیقه کیانی سلمی؛ نجمه نظری مزیدی
چکیده
مطالعه حاضر به شناسایی عوامل مؤثر بر جذب و افزایش مدت‌زمان اقامت و ماندگاری گردشگران در شهر کاشان می‌پردازد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده است که گردشگران بازدیدکننده از کاشان به آن پاسخ گفته‌اند. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار سمپل پاور به تعداد 200 نفر محاسبه و به‌طور تصادفی در اختیار گردشگران قرار گرفت. تحقیق به ...
بیشتر
مطالعه حاضر به شناسایی عوامل مؤثر بر جذب و افزایش مدت‌زمان اقامت و ماندگاری گردشگران در شهر کاشان می‌پردازد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده است که گردشگران بازدیدکننده از کاشان به آن پاسخ گفته‌اند. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار سمپل پاور به تعداد 200 نفر محاسبه و به‌طور تصادفی در اختیار گردشگران قرار گرفت. تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت ازجمله تحقیقات توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات میدانی بوده است. این پژوهش برای اولین بار با رویکردی جامع و سیستماتیک در منطقه صورت گرفته است.. نتایج حاصل از آزمون تی بیانگر اثرگذاری جاذبههای تاریخی، فرهنگی - مذهبی، طبیعی، خرید و موقعیت و دسترسی بر جذب گردشگران در شهر کاشان است. اولویتبندی عوامل اثرگذار بر جذب گردشگران با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری صورت گرفته است. کسب بار عاملی 78/0 برای مؤلفه جاذبههای فرهنگی – مذهبی نشان میدهد این عامل، اثرگذارترین مؤلفه بر شکلگیری انگیزه سفر به کاشان بوده است. در ادامه، شناسایی عوامل اثرگذار بر افزایش مدت‌زمان ماندگاری و اقامت گردشگران با استفاده از تحلیل عاملی، عامل خدمات و تسهیلات گردشگری موجود در شهر کاشان از بین شش عامل شناسایی شده، تبیین‌کننده 46/15 درصد واریانس کل مجموعه مورد تحلیل بوده است. به عبارت دیگر، بهبود خدمات و تسهیلات در شهر کاشان قادر خواهد بود بیش از سایر عوامل منجر به افزایش مدت‌زمان حضور و اقامت گردشگران در شهر کاشان گردد.
گردشگری
تقی طاوسی؛ زبیده پویش
چکیده
هدف پژوهش حاضر، تعیین زمان مناسب گردشگری شهرهای استان سیستان و بلوچستان بر پایه شاخص دمای معادل فیزیولوژیک است. این شاخص، یکی از خروجی‌های نرم‌افزار ریمن است که برای تبیین شرایط اقلیم گردشگری شهرهای زاهدان، خاش، سراوان، زابل، ایرانشهر و چابهار استفاده شد. بدین منظور، دادههای روزانه (10957 روز) دمای هوا، ابرناکی، فشار بخارآب، سرعت ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، تعیین زمان مناسب گردشگری شهرهای استان سیستان و بلوچستان بر پایه شاخص دمای معادل فیزیولوژیک است. این شاخص، یکی از خروجی‌های نرم‌افزار ریمن است که برای تبیین شرایط اقلیم گردشگری شهرهای زاهدان، خاش، سراوان، زابل، ایرانشهر و چابهار استفاده شد. بدین منظور، دادههای روزانه (10957 روز) دمای هوا، ابرناکی، فشار بخارآب، سرعت باد و رطوبت نسبی ایستگاه‌های هواشناسی این شهرها (1394- 1365) گردآوری و نتایج خروجی نرم‌افزار ریمن به صورت تقویم‌‌های اقلیمی روزانه استخراج گردید. با توجه به درصد ماهانه روزهای بدون تنش (آسایش دمایی)، نتایج نشان داد که در فروردین (زابل و ایرانشهر، 67 درصد)، اردیبهشت، خرداد، تیر و شهریور (زاهدان، 90 – 28 درصد)، مهر (سراوان، 87 درصد)، آبان (ایرانشهر، 87 درصد)، آذر، دی، بهمن و اسفند (چابهار، 95 – 42 درصد)، بهترین شرایط برای حضور گردشگران را دارند. بهترین شرایط مناسب گردشگری زاهدان (اردیبهشت و شهریور، 90 درصد)، خاش (اردیبهشت، 76، شهریور، 54 و مهر، 60 درصد)، سراوان (فروردین، 43 و مهر، 87 درصد)، زابل (فروردین، 67 و مهر، 60 درصد)، ایرانشهر (فروردین، 67 و آبان، 87 درصد) و چابهار (آذر، 88، دی، 60، بهمن، 42، اسفند، 95 و فروردین، 45 درصد) برآورد شده که بیشترین درصد روزهای توأم با آسایش دمایی را دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
میرنجف موسوی؛ شراراه سعیدپور؛ محمد رسولی؛ ناهیده عبدی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تابآوری در حوزه مسکن شهری سقز است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنان محلات 22گانۀ شهر سقز است که براساس نتایج سرشماری 1395 تعداد آنها 258/165 نفر بوده است. روش انجام تحقیق، توصیفی-تحلیلی با تأکید بر جنبۀ کاربردی است که ابزار گرداوری داده‌ها از طریق کتابخانهای، برداشت میدانی، نقشه کاربری اراضی شهری، استفاده ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی تابآوری در حوزه مسکن شهری سقز است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنان محلات 22گانۀ شهر سقز است که براساس نتایج سرشماری 1395 تعداد آنها 258/165 نفر بوده است. روش انجام تحقیق، توصیفی-تحلیلی با تأکید بر جنبۀ کاربردی است که ابزار گرداوری داده‌ها از طریق کتابخانهای، برداشت میدانی، نقشه کاربری اراضی شهری، استفاده از آمارنامه‌ها و سرشماریهای سال 1395 است بدین منظور که برای انجام تحلیل‌های لازم ابتدا شعاع عملکردی معیار کالبدی بیرونی با مدل تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی مشخص گردیده است و دادههای مربوط به سایر معیارها با استفاده از برداشت میدانی و اطلاعات آماری جمعآوری و سپس برای وز‌ن‌دهی اولویت‌ها بر اساس اهمیت و نیاز شهروندان، در ماتریس سلسلهمراتبی AHP وز‌ن‌دهی شدند و سپس برای انجام تحلیل‌های جدی در مدل تودیم مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان میدهد که با توجه به معیارهای ارزیابی تابآوری در حوزه مسکن محلات رسمی 22گانۀ شهر سقز، محلات16، 17، 6، 19، 18 و 12 که در جنوب غربی، قسمتی از شمال شرقی و غربی شهر واقع شده‌اند از تابآوری غیرقابل‌تحمل و نامناسبی برخوردارند. می‌توان بیان کرد که بهبود فضای و توزیع مناسب درآمدها، انسجام و احساس تعلق بیشتر، نظارت بر ضوابط و مقررات ساخت‌وسازها، امکان دسترسی این محلات به شبکه معابر اصلی و ایجاد مشوق‌های مالی از مهم‌ترین پیشنهادهای ارائه شده میباشد. نوآوری این مطالعه در به‌کارگیری نرمافزارهای تحلیل شبکه، بیلدر و تودیم برای تعیین شعاع عملکردی و رتبهبندی میزان تابآوری در حوزۀ مسکن شهری در سطح محلات شهر سقز است.
سید زین العابدین حسینی؛ اسماعیل صالحی؛ هما ایرانی بهبهانی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف ارزیابی تحلیلی روند توسعه شهری سبز در منطقه 22 شهر تهران طی یک دوره پنج‌ساله 1390 الی 1395، انجام پذیرفت. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده است. دادههای تحقیق در دو بازه زمانی (1390 و 1395) از اسناد رسمی و پایگاه‌های سازمان‌های دولتی و غیردولتی به ویژه معاونت‌های زیستمحیطی و شهرداری تهران جمعآوری گردید. جهت تعیین ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف ارزیابی تحلیلی روند توسعه شهری سبز در منطقه 22 شهر تهران طی یک دوره پنج‌ساله 1390 الی 1395، انجام پذیرفت. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده است. دادههای تحقیق در دو بازه زمانی (1390 و 1395) از اسناد رسمی و پایگاه‌های سازمان‌های دولتی و غیردولتی به ویژه معاونت‌های زیستمحیطی و شهرداری تهران جمعآوری گردید. جهت تعیین میزان تأثیر هر یک از معیارهای ارزیابی شهر سبز و امتیازدهی بهعملکرد آنها در این دوره 5 ساله، از نظر خبرگان طی دو پرسشنامه مجزا استفاده گردید. تحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار Expert Choice و ماتریس ارزیابی عملکرد و صفحه گسترده اکسل انجام پذیرفت. نوآوری تحقیق، بهره‌گیری از معیارهای متنوع و چندگانه معتبر در رابطه با شهر سبز جهت ارزیابی عملکرد توسعه شهری سبز در طول یک دوره پنج‌ساله در منطقه 22 شهر تهران میباشد. نتایج مطالعه نشان داد که در دوره زمانی مورد مطالعه از 39 معیار بررسی شده، 18 معیار در طول این مدت عملکرد مطلوب داشتند ازجمله: سیاست پایداری آب، میانگین روزانه میزان SO2 و سرانه فضای سبز و 21 معیار دیگر دارای عملکرد بی‌تأثیر یا نامطلوب بودند. نتیجه نهایی ارزیابی عملکرد شهر سبز نشان داد که توسعه شهری سبز در این منطقه با توجه به پتانسیل‌های زیستمحیطی قابل توجه آن در وضعیت متوسط قرار گرفته است و فاصله نسبتا زیادی با نقطه ایده ال دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسین شیخ حسنی؛ امیر مرادی فر؛ بهناز پورخداداد
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار اجتماعی برجای مانده از تغییر کارکردهای میادین و معابر بخش مرکزی شهر رشت از محور سواره به محور پیاده‌راه است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی که با استفاده از پیمایش اجرا گردید. برای جمعآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، شهروندان بالای 18 سال شهر رشت بوده است. حجم نمونه با استفاده ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار اجتماعی برجای مانده از تغییر کارکردهای میادین و معابر بخش مرکزی شهر رشت از محور سواره به محور پیاده‌راه است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی که با استفاده از پیمایش اجرا گردید. برای جمعآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، شهروندان بالای 18 سال شهر رشت بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین گردید که به شیوه نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 78 /0 تائید گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS، استفاده شد. نتایج آزمون نشان داد که احداث این پیاده‌راه در خلق فضای آرامش روحی و روانی عابران، افزایش امنیت اجتماعی، ارتقاء فرهنگ و آداب شهرنشینی، ترویج فرهنگ پیاده‌روی و استفاده از حمل‌ونقل عمومی، انجام فعالیت‌های فراغتی ـ تفریحی، شکلگیری خاطرات فردی و جمعی، تقویت حس تعلّق به مکان و دلبستگی به فضای بخش مرکزی شهر، تأثیر مطلوبی داشته و سبب بهبود وضع ارتباطات اجتماعی شهروندان با یکدیگر شده است. حتی در جلب بیشتر گردشگران و افزایش ماندگاری آنها در شهر و به تبع آن در رونق اقتصادی محدوده بخش مرکزی شهر تأثیرات مثبتی به‌همراه داشته است. نوآوری این پژوهش، در بهره‌گیری از مجموعه متنوع و متعددی از شاخص‌ها بوده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سجاد فردوسی؛ محمدعلی آغنده؛ یاور بابائی
چکیده
پژوهش حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف شناسایی و اولویتبندی ریسک‌های گردشگری انجام شده است. دادههای پژوهش به صورت کتابخانهای و همچنین به روش میدانی از طریق پرسشنامه جمعآوری گردید. سنجش روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوایی انجام شده و نیز ، برای سنجش پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفادهشده است که میزان ...
بیشتر
پژوهش حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف شناسایی و اولویتبندی ریسک‌های گردشگری انجام شده است. دادههای پژوهش به صورت کتابخانهای و همچنین به روش میدانی از طریق پرسشنامه جمعآوری گردید. سنجش روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوایی انجام شده و نیز ، برای سنجش پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفادهشده است که میزان آن با 76/0 دارای ضریب قابل قبولی میباشد. در این زمینه، برای شناسایی ریسک‌های استنباط شده از تحلیل عاملی اکتشافی و جهت اولویتبندی ریسک‌های شناساییشده، از آزمون آماری فریدمن استفاده گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاخص اقتصادی و مالی با رتبه میانگین 85/2، بیشترین احتمال وقوع را دارا میباشد و در رتبه یک قرارگرفته است. سپس، شاخص امکانات و خدمات با رتبه میانگین 48/2 در رتبه دوم می باشد و پس از آن شاخص ایمنی و امنیت با رتبه میانگین 08/2 در رتبه سوم قرارگرفته است. همچنین، شاخص بهداشت و سلامت با رتبه میانگین 77/1 در رتبه چهارم، شاخص بلایای طبیعی با رتبه میانگین 74/1 در رتبه پنجم قرار گرفته‌اند. شاخص فرهنگی و اجتماعی با رتبه میانگین 26/1، کمترین احتمال وقوع را دارد و در رتبه ششم قرار می‌گیرد. در پایان مقاله نیز اولویتبندی ریسک‌های استنباط شده از دیدگاه گردشگران صورت گرفته شده است.
فهیمه خواجه نبی؛ محمد رضا زند مقدم؛ زینب کرکه آبادی
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف تحلیل ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، محیطی و نهادی در رشد و توسعه گردشگری شهری در شهر گلوگاه اجرا گردید. نوع پژوهش توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای شهرستان گلوگاه، مدیران و گردشگران منطقه بود که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 360 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین ...
بیشتر
پژوهش حاضر، با هدف تحلیل ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، محیطی و نهادی در رشد و توسعه گردشگری شهری در شهر گلوگاه اجرا گردید. نوع پژوهش توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای شهرستان گلوگاه، مدیران و گردشگران منطقه بود که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 360 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. جهت انتخاب نمونه‌های تحقیق از روش نمونهگیری تصادفی استفاده گردید. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته بود که براساس نتایج آزمون آلفای کرونباخ، حداقل ضریب پایایی برای تمام متغیرها، 7/0، مورد تأیید قرار گرفت. با وجود اینکه شهر گلوگاه در سال‌های اخیر به عنوان یک مقصد گردشگری مطرح شده است اما تاکنون مطالعه علمی در رابطه با ساختارها و پتانسیل موجود در آن جهت بهرهمندی برای توسعه گردشگری شهر انجام نشده است و تحقیق حاضر، اولین تحقیق در جهت شناخت عوامل تأتیرگذار بر توسعه گردشگری شهری در محدوده مورد مطالعه میباشد. طبق نتایج بهدست آمده، در بخش گردشگران و جامعه میزبان ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، محیطی و نهادی بر توسعه پایدار گردشگری شهر گلوگاه، تأتیر مستقیم دارند.
جغرافیای سیاسی
مهدیه محمدی بیرنگ؛ علی آذر
چکیده
ضرورت و اهمیت توجه به زنان بدین سبب است که امروزه نیمی از جمعیت شهرها را زنان تشکیل میدهند و در صورت تأمین امنیت آنها، میزان استفاده زنان از فضای عمومی در پارکهای شهری بیشتر خواهد شد. از سوی دیگر، عدم احساس امنیت و رضایت از پارکهای شهری باعث میشود که زنان این‌گونه از فضاها را ترک نمایند. هدف اصلی مقاله، بررسی میزان امنیت ...
بیشتر
ضرورت و اهمیت توجه به زنان بدین سبب است که امروزه نیمی از جمعیت شهرها را زنان تشکیل میدهند و در صورت تأمین امنیت آنها، میزان استفاده زنان از فضای عمومی در پارکهای شهری بیشتر خواهد شد. از سوی دیگر، عدم احساس امنیت و رضایت از پارکهای شهری باعث میشود که زنان این‌گونه از فضاها را ترک نمایند. هدف اصلی مقاله، بررسی میزان امنیت در انواع پارکها و تأثیر امکانات فیزیکی و محیطی و امکانات و خدمات فضاهای عمومی در احساس امنیت زنان میباشد. روش تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی میباشد که از ابزار پرسشنامه برای تجزیه و تحلیل دادههای گردآوری شده استفاده شده است. جامعه آماری شامل تمامی زنان استفاده کننده از پارکهای شهر تبریز می باشد و میزان حجم نمونه 320 نفر تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد تفاوت معناداری از نظر احساس امنیت در انواع پارکها وجود دارد. نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان میدهد که میزان احساس امنیت زنان در پارکهای محلهای و ناحیهای بطور معنی‌داری پایین‌تر از پارکهای حاشیه خیابان، شهری و فراشهری است. همچنین نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان میدهد میان کیفیت کالبدی و احساس امنیت زنان رابطه مثبت معنی‌داری وجود دارد (001/0=p و 29/0=r). نتایج دیگر تحقیق بیانگر وضعیت نسبتاً مناسب امنیت زنان در پارکهای شهر تبریز با میانگین 44/3 با سطح معنی‌داری آزمون 001/0 میباشد.
رستم صابری فر
چکیده
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان تحقق سیاستهای شهر سالم براساس نیازهای محلی و منطقه‌ای در استان خراسان جنوبی اجرا گردید تحقیق از نظر ماهیت، توصیفی و تحلیلی بوده است دادههای مورد نیاز از سرشماریهای عمومی، نمونهگیری مرکز آمار و 300 خانوار نمونه از 11 شهرستان استان، گردآوری گردید. شاخصهای بهداشتی، اجتماعی، سکونتی منطقه، ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان تحقق سیاستهای شهر سالم براساس نیازهای محلی و منطقه‌ای در استان خراسان جنوبی اجرا گردید تحقیق از نظر ماهیت، توصیفی و تحلیلی بوده است دادههای مورد نیاز از سرشماریهای عمومی، نمونهگیری مرکز آمار و 300 خانوار نمونه از 11 شهرستان استان، گردآوری گردید. شاخصهای بهداشتی، اجتماعی، سکونتی منطقه، در این مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل اطلاعات از SPSS و ArcView استفاده شد. نوآوری تحقیق در استفاده از شاخص های متنوع و اولویت دادن بهشاخصهای بهداشت و سلامت بوده است. نتایج نشان داد که خراسان جنوبی در شمار یکی از محرومترین استان‌های کشور میباشد و امکانات اندک، در بخشهای محدودی متمرکز شده و سایر مناطق در شرایط نامطلوبی بهسر میبرند. این مناطق علاوه بر آن که فقیرترین گروههای جمعیتی را در خود جای داده‌اند، اغلب با مناطق مرزی همجوار بوده و بیشتر در معرض آلودگیهای ویروسی و میکروبی شایع در کشورهای افغانستان و پاکستان قرار دارند.
