مسعود صفایی پور؛ نبی الله حسینی؛ نرگس قیصری
دوره 6، شماره 11 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 25-40
چکیده
هدف انجام این پژوهش، سنجش رابطه میان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری و شاخصهای پایداری محیط زیست شهری شهر دزفول است. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بوده، گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه با حجم نمونه 322 نفر در سطح سه منطقه شهری در شهر دزفول انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS استفاده شده است. نتایج ...
بیشتر
هدف انجام این پژوهش، سنجش رابطه میان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری و شاخصهای پایداری محیط زیست شهری شهر دزفول است. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بوده، گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه با حجم نمونه 322 نفر در سطح سه منطقه شهری در شهر دزفول انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS استفاده شده است. نتایج بهدست آمده از آزمون T تک نمونهای متوسط به پایین بودن رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری را نشانمیدهد. همچنین در این پژوهش متغیرهای مستقل(سن، جنس، تحصیلات و ...) بر متغیر وابسته (رضایتمندی) مورد فرض قرارگرفته، طبق آزمون رگرسیون خطی وضعیت اقتصادی – اجتماعی شهروندان بر میزان رضایتمندی از شهرداری تفاوت معنیداری را نشان میدهد. آزمون من ویتنی نیز نشان داده که بین جنسیت (زن و مرد) و رضایتمندی تفاوت معنیداری وجود ندارد. تحلیل واریانس بین سن و میزان رضایتمندی از عملکرد شهرداری تفاوت معنیداری وجود دارد. بالاخره ضریب همبستگی پیرسون نشاندهنده آناست که رابطه مستقیم و قوی بین رضایتمندی و حفظ محیط زیست وجود دارد.
کیا بزرگمهر؛ سید یاسر حکیم دوست؛ علی محمد پورزیدی
دوره 7، شماره 14 ، آذر 1395، ، صفحه 25-38
چکیده
شهرستان تنکابن دارای 13 ایستگاه باران سنجی و یک ایستگاه کلیماتولوژی غیر فعال میباشد. نظر به بعد مسافتی این شهرستان با ایستگاههای سینوپتیک موجودمیتوان با توجه به مساحت شهرستان تنکابن به مکانیابی یک ایستگاه جدید سینوپتیک در شهرستان تنکابن اقدام نمود تا ضمن حل مشکل فاصله بین ایستگاههای موجوددر مطالعات اقلیمی و برنامه ریزیهای ...
بیشتر
شهرستان تنکابن دارای 13 ایستگاه باران سنجی و یک ایستگاه کلیماتولوژی غیر فعال میباشد. نظر به بعد مسافتی این شهرستان با ایستگاههای سینوپتیک موجودمیتوان با توجه به مساحت شهرستان تنکابن به مکانیابی یک ایستگاه جدید سینوپتیک در شهرستان تنکابن اقدام نمود تا ضمن حل مشکل فاصله بین ایستگاههای موجوددر مطالعات اقلیمی و برنامه ریزیهای شهری و عمرانی نیز از دادههای ایستگاه جدید استفاده کرد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و رویکرد حاکم بر آن تحلیلی و ترکیبی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرمافزارهای گرافیکمبنا مانند ARC GIS10 و آمارمبنا شامل PASW و Choise Expert استفاده گردیده است. هم چنین جهت تلفیق و استخراج وزنهای موثر در عملیات مکانیابی از مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش همپوشانی وزنی و منطق فازی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد با توجه به تلفیق فاکتورهای هفتگانه با مدل همپوشانی وزنی و استفاده از مدل AHP81/6 کیلومترمربع از منطقه مورد مطالعه دارای پتانسیل بسیار مناسب جهت احداث ایستگاه سینوپتیک میباشداین منطقه در شمال شهرستان متمرکز شده است و در حدود 38/0 درصد مساحت شهرستاناین قابلیت را دارا میباشد. هم چنین نتایج تلفیق نقشههای فاکتور با مدل فازی،1/2 کیلومترمربع از مساحت شهرستان را دارای قابلیت بسیار مناسب جهت احداث ایستگاه سینوپتیک معرفی مینماید. با توجه به مقایسه دو نقشه نهایی مدل فازی به دلیل قابلیت انعطاف بالاتر نسبت به مدل همپوشانی وزنی به عنوان مدل بهینه جهت اولویت بندی شهرستان به منظور احداث ایستگاه سینوپتیک معرفی میگردد.
عباسعلی آروین؛ هوشمند عطایی؛ پوریا کریمی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی قابلیت توسعه مناطق مناسب ورزشهای زمستانی در شهرستان سپیدان است. روش تحقیق به صورت تحلیلی- توصیفی و کاربردی است. در این مقاله از روش AHP برای تعیین مستعدترین مناطق توسعه ورزشهای زمستانی استفاده شده است. برای این منظور از متغیرهای مهم تأثیرگذار شامل؛ عناصر اقلیمی (بارندگی و دمای هوا)، ارتفاع، شیب و جهت شیب، راههای ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی قابلیت توسعه مناطق مناسب ورزشهای زمستانی در شهرستان سپیدان است. روش تحقیق به صورت تحلیلی- توصیفی و کاربردی است. در این مقاله از روش AHP برای تعیین مستعدترین مناطق توسعه ورزشهای زمستانی استفاده شده است. برای این منظور از متغیرهای مهم تأثیرگذار شامل؛ عناصر اقلیمی (بارندگی و دمای هوا)، ارتفاع، شیب و جهت شیب، راههای ارتباطی، تراکم راههای ارتباطی، فاصله از مناطق مسکونی و کاربری اراضی استفاده شد. همچنین از تصاویر ماهوارهای لندست 8 و سنجندههای TM و OLI برای بررسی تغییرات سطح پوشش برف استفاده گردید. استفاده از تصاویر ماهوارهای سطح پوشش برف در تلفیق با روش سلسلهمراتبی برای تعیین مناطق مساعد توسعه ورزشهای زمستانی نوآوریهای پژوهش حاضر میباشد. نتایج حاصل از وزندهی معیارهای مؤثر بر توسعه ورزشهای زمستانی در شهرستان نشان داد بارش در مرتبه اول اهمیت قرار دارد. از نظر مکانی تقریباً تمام اوزان بهدست آمده از 9 متغیر مؤثر بر توسعه گردشگری در مناطق شمالی و شمال غربی شهرستان دارای وزن بیشتری هستند و لذا این مناطق برای توسعه ورزشهای زمستانی مناسبتر هستند. تلفیق 9 لایه اطلاعاتی با روش تحلیل سلسلهمراتبی در محیط نرمافزاری ArcGIS و محاسبه وزن نهایی منتهی به استخراج 5 کلاس مختلف از نظر مناطق مستعد برای توسعه اکوتوریسم زمستانی شده است. نتایج نشان داد حدود 46/3 درصد مساحت شهرستان برای توسعه توریسم بسیار مناسب و مناسب است.
اسماعیل نصیری
پیش شماره، شماره 0 ، آذر 1388، ، صفحه 27-42
چکیده
چکیده
دستیابی به توسعه متوازن و یکپارچه در فضای منطقه ای و نظام یافته سکونتگاه ها که از نیازهای اساسی به شمار می آید
موجب توجه و تأکید برنامه ریزان به شهرهای کوچک شد. در حقیقت تقویت شهرهای کوچک یکی از راهکارهای توسعه
فضای منطقه ای است. دراستان تهران طی با اجرای سیاست تبدیل روستاها به شهر، بسیاری از نقاط روستایی بویژه در دو
دهه اخیر ...
بیشتر
چکیده
دستیابی به توسعه متوازن و یکپارچه در فضای منطقه ای و نظام یافته سکونتگاه ها که از نیازهای اساسی به شمار می آید
موجب توجه و تأکید برنامه ریزان به شهرهای کوچک شد. در حقیقت تقویت شهرهای کوچک یکی از راهکارهای توسعه
فضای منطقه ای است. دراستان تهران طی با اجرای سیاست تبدیل روستاها به شهر، بسیاری از نقاط روستایی بویژه در دو
دهه اخیر به شهر تبدیل شده اند. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل فرایند تبدیل روستا به شهر و نقش آن در سازماندهی
نظم فضایی است. پژوهش حاضر سعی دارد به این سوال پاسخ دهد که آیا سیاست تبدیل روستا به شهر کوچک می تواند
گامی در جهت رسیدن به سازماندهی فضایی تلقی گردد؟ در این راستا شهر بومهن (یکی از نقاط پیرامونی شهر تهران) که
در سال 1375 تبدیل به شهر شده، در دو دوره زمانی قبل از شهر شدن و بعد از آن، از لحاظ متغیرهای مختلف جمعیتی،
اشتغال، امکانات و تسهیلات خدماتی مورد بررسی قرار گرفت و تأثیر آن بر فضاهای روستایی پیرامون مورد ارزیابی
وتحلیل واقع شد. در این پژوهش از داده های اسنادی و آماری استفاده شده است. روش تحقیق میدانی و کتابخانه ای
وتحلیل علمی است به طوری که نخست از طریق پرسشنامه ها تأثیرعملکرد تبدیل بومهن به شهر را از سرپرستان خانوارهای
روستاهای حوزه نفوذ جویا شدیم و سپس یافته های به دست آمده از جامعه آماری را از طریق ضریب همبستگی مورد
بررسی قرار دادیم تا میزان همبستگی آنها را با شاخص هایی همچون میزان تمایل به ماندگاری در روستا، ایجاد اشتغال و
برخورداری از خدمات مورد بررسی قرار دهیم. نتایج حاصل از تحلیل ها نشان می دهد که این شهر، در تثبیت و نگهداری
جمعیت و ارائه اشتغال و امکانات و سازماندهی سکونتگاه های روستایی پیرامون خود موفق بوده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رضا مختاری؛ نفیسه مرصوصی؛ علی حسینی؛ محمد غلامی
دوره 5، شماره 9 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 29-44
چکیده
در میان انواع شهرها، شهرهای استخراجی دارای ویژگی های خاصی از جمله تمرکز بالای فعالیت های صنعتی و معدنی مرتبط با اکتشاف، استخراج، پالایش می باشد که می تواند مسئله ناپایداری را در ابعاد زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی در محیط شهری این نوع شهرها، به وجود آورده یا تشدید نماید. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل و ارزیابی ابعاد ...
بیشتر
در میان انواع شهرها، شهرهای استخراجی دارای ویژگی های خاصی از جمله تمرکز بالای فعالیت های صنعتی و معدنی مرتبط با اکتشاف، استخراج، پالایش می باشد که می تواند مسئله ناپایداری را در ابعاد زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی در محیط شهری این نوع شهرها، به وجود آورده یا تشدید نماید. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل و ارزیابی ابعاد زیست محیطی و اقتصادی توسعه شهری پایدار در شهر عسلویه در جنوب ایران و در کناره شمالی خلیج فارس بوده و به لحاظ روش، رویکرد حاکم بر این پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد. اطلاعات مورد نیاز از طریق بررسی های اسنادی، میدانی و تکمیل پرسشنامه جمع آوری شده و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و ارزش گذاری نماگرها با بهره گیری از طیف لیکرت، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحلیل پژوهش پس از انجام آزمون های آماری T استیودنت، ویلکاکسون و آزمون فریدمن، بیانگر آنست که فعالیت های استخراجی – معدنی در شهر ساحلی عسلویه نه تنها منجر به پایداری این شهر نشده است که به ناپایداری بیشتر آن نیز انجامیده است. در بعد پایداری زیست محیطی،مولفه کنترل آلودگی ها به عنوان یکی از مهم ترین پارامتر ها در مسئله وجود یا عدم وجود پایداری در سطح شهر عسلویه،دارای کمترین رتبه و امتیاز (05/1) در بین مولفه های این بعد می باشد. همچنین در بعد پایداری اقتصادی، مولفه های فعالیت و اشتغال(2.03) و سرمایه گذاری(1.41) در وضعیت مناسبی قرار ندارند.
گردشگری
محمد اجزاء شکوهی؛ عزت الله مافی؛ محمود رنجبر دستنایی؛ محمد قنبری
دوره 5، شماره 10 ، مهر 1393، ، صفحه 29-44
چکیده
هدف از تحقیق حاضر ارزیابی و اولویت بندی ابشارهای استان لرستان در جهت سرمایه گذاری و انتخاب یکی از آبشارهای هفت گانه استان لرستان در جهت معرفی به عنوان منطقه نمونه گردشگری است.جامعه آماری مورد نظر هفت آبشار مطرح استان و جامعه خبرگان وکارشناسان گردشگری استان میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی بوده و ابزار گرد آوری ...
بیشتر
هدف از تحقیق حاضر ارزیابی و اولویت بندی ابشارهای استان لرستان در جهت سرمایه گذاری و انتخاب یکی از آبشارهای هفت گانه استان لرستان در جهت معرفی به عنوان منطقه نمونه گردشگری است.جامعه آماری مورد نظر هفت آبشار مطرح استان و جامعه خبرگان وکارشناسان گردشگری استان میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی بوده و ابزار گرد آوری اطلاعات اسنادی، کتابخانه ای، مشاهدهی میدانی و پرسشنامه میباشد. از آنجا که شاخص مشخصی از سوی سازمان برای اولویت بندی جاذبهها به منظور انتخاب مناطق نمونه ارائه نگردیده، لذا با استفاده از نظر کارشناسان گردشگری استان معیارها و زیر معیارهایی انتخاب گردید؛ با توجه به اینکه معیارهای مورد نظر در اولویت بندی از ارزش واعتبار متفاوتی برخوردار بودند، لذا تکنیک سلسله مراتبی AHP بهترین روشی بود که در آن اهمیت هر یک از معیارها که ترکیبی از معیارهای کمی و کیفی بود مد نظر قرار میگرفت. لذا با استفاده از این تکنیک اقدام به اولویت بندی این مناطق شد. نتایج تحقیق نشان داد که: آبشار زیبای بیشه در شهرستان درود با کسب امتیاز 194/0دارای بهترین شرایط به منظور سرمایه گذاری بوده و پتانسیل کافی را جهت معرفی به عنوان یک منطقه نمونه گردشگری را داراست. بعد از این آبشار، آبشار نوژیان با ارتفاع بیش از 90 متر و امتیاز اکتسابی147/0 از شرایط مناسبی برای سرمایه گذاری برخوردار بوده وسایر آبشارها در ردههای بعدی قرار میگیرند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
هوشنگ سرور؛ وحید صلاحی ساریخان بیگلو؛ امید مبارکی
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، ، صفحه 29-42
چکیده
مجتمعهای تجاری به عنوان یکی از مهمترین کاربریهای شهری ، در کنار توسعه اقتصاد شهری، نقش مهمی در تولید فضاهای جدید شهری ایفا میکنند. امروزه ایجاد مجتمعهای تجاری چندمنظوره در شهرها راهکار مناسبی برای تولید هستههای جدید شهری محسوب میشود. در برنامهریزی برای ایجاد مجتمعهای تجاری جدید توجه همزمان به مولفههای دسترسی ...
بیشتر
مجتمعهای تجاری به عنوان یکی از مهمترین کاربریهای شهری ، در کنار توسعه اقتصاد شهری، نقش مهمی در تولید فضاهای جدید شهری ایفا میکنند. امروزه ایجاد مجتمعهای تجاری چندمنظوره در شهرها راهکار مناسبی برای تولید هستههای جدید شهری محسوب میشود. در برنامهریزی برای ایجاد مجتمعهای تجاری جدید توجه همزمان به مولفههای دسترسی مناسب، طراحی فضاهای فراغت و گردشگری از اهمیت زیادی برخوردار میباشد. در این پژوهش پویایی مجتمع تجاری لالهپارک شهر تبریز بر اساس مولفههایی همچون فرم مناسب و انعطافپذیری؛ کاربریهای مختلط، سرزندگی، تناسب بصری و حس تعلق، نفوذپذیری، ایمنی، امنیت و زمانمند بودن مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده است و دادههای مورد نیاز از طریق منابع کتابخانهای و بررسیهای میدانی جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش را متخصصین و بازدیدکنندگان مجتمع تجاری لالهپارک تشکیل میدهد. حجم نمونه 384 نفر انتخاب شده و دادهها با استفاده از آزمون آماری «خیدو» در نرم افزار spss و به صورت کمی و کیفی تحلیل شدهاند. نتایج نحقیق نشان میدهد که بیش از 90 درصد از پاسخگویان نگاه مثبتی به مطلوبیت این مرکز تجاری داشته و این مجتمع در پویایی فضاهای شهری مناطق همجوار تأثیرگذار میباشد. چنانچه مکانگزینی کاربریهای مختلف تجاری، گردشگری، تفریحی و مسکونی در اراضی همجوار مجتمع نیز این یافته را تأیید میکند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
جلال الدین لطفی عیدویه؛ محمد علی خانی زاده
چکیده
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مکانگزینی کاربریهای ورزشی با تأکید بر عدالت اجتماعی و تعادل فضایی در شهر شیراز اجرا گردید. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده است که براساس 11 معیار صورت گرفت. برای بررسی معیارها از لایههای مجاورت با کاربریهای سازگار، عدم مجاورت با کاربریهای ناسازگار، دسترسی به حملونقل عمومی، دسترسی به پارکینگ ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مکانگزینی کاربریهای ورزشی با تأکید بر عدالت اجتماعی و تعادل فضایی در شهر شیراز اجرا گردید. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده است که براساس 11 معیار صورت گرفت. برای بررسی معیارها از لایههای مجاورت با کاربریهای سازگار، عدم مجاورت با کاربریهای ناسازگار، دسترسی به حملونقل عمومی، دسترسی به پارکینگ عمومی، دسترسی به شبکه حملونقل شریانی، تعیین شعاع عملکرد در مقیاس منطقهای و فرامنطقهای، توجه به کاربری مصوب طرح تفصیلی، جمعیت جوان، تراکم جمعیت، سرانه ورزشی موجود و عدم قرارگیری بر روی شیب نامناسب استفاده گردید. بهمنظور تعیین اولویت هرکدام از معیارها، پرسشنامه محققساخته با نرخ سازگاری (CR)، 1/0 معیارها و زیرمعیارها تنظیم توسط 40 نفر از متخصصین امر تکمیل، سپس با تشکیل ماتریس مقایسه زوجی دادهها امتیاز هر معیار توسط متخصصین تعیین شد و 7 اولویت استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان داد که روش همپوشانی فازی نسبت به همپوشانی شاخص، انعطافپذیری بالاتری دارد. نتایج 2 روش حدود 60 درصد باهم اشتراک داشتند. از یافتههای تحقیق میتوان نتیجه گرفت استفاده از GIS و AHP روشی مناسب برای ارزیابی مکانگزینی بوده و به برنامهریزان و مدیران شهری توصیه میشود از نتایج این تحقیق برای مکانگزینی مراکز ورزشی جدید استفاده نمایند. نوآوری این تحقیق در استفاده از چند روش تحلیلی ترکیبی در بستر GIS میباشد.
نفیسه مرصوصی؛ محمدرضا پورمحمدی؛ اسماعیل نصیری؛ یوسف محمدزاده
دوره 4، شماره 8 ، مهر 1392، ، صفحه 45-66
چکیده
امروزه شهرسازی با تبعیت از مدل های کلیشه ای توسعه شهری (عمدتا" متجدد) که نسبت به شرایط و خصوصیات بومی بی اعتنا است، نه تنها شرایط ناپایداری را در شهرها پدید آورده، بلکه ناپایداری مناطق اطراف را نیز به دنبال داشته است. به گونه ای که در کلان شهرهایی مثل تبریز، سطح اشغال شده شهری بر روند رشد جمعیت پیشی گرفته و این پدیده بر دامنه مشکلات زیست ...
بیشتر
امروزه شهرسازی با تبعیت از مدل های کلیشه ای توسعه شهری (عمدتا" متجدد) که نسبت به شرایط و خصوصیات بومی بی اعتنا است، نه تنها شرایط ناپایداری را در شهرها پدید آورده، بلکه ناپایداری مناطق اطراف را نیز به دنبال داشته است. به گونه ای که در کلان شهرهایی مثل تبریز، سطح اشغال شده شهری بر روند رشد جمعیت پیشی گرفته و این پدیده بر دامنه مشکلات زیست محیطی، زیرساختی و اقتصادی و در یک کلام ناپایداری شهرها افزوده و مدیریت شهری را با مشکلات عدیده ای روبروکرده است. هدف این تحقیق شناخت و تحلیل امکانات و محدودیت های توسعه پایدار کلان شهرتبریز با استفاده از شاخص های منتخب میباشد که با جمعآوری دادهها، اطلاعات حاصل از نقشه های تحلیلی تولید شده در محیط GIS و طرحهای توسعه شهری تبریز انجام شده است. همچنین روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی بوده که در آن از مدل ها و روشهای کمّی نظیر SWOT و AHP استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که ظرفیت ها و پتانسیل های توسعه پایدار در این شهر فراوان بوده و با برنامه ریزی استراتژیک و آینده نگر و رفع نقاط ضعف و غلبه بر تهدیدات می توان مسیر را برای تقویت نقاط قوت و شکوفایی فرصت های توسعه پایدار هموارتر نمود.
سیستم های اطلاعات جغرافیایی
محمد الماسی نیا؛ حسن علیزاده
چکیده
چکیدهدراین تحقیق برای ساماندهی مکانی دفن زباله در شهر دورود از منطق فازی (fuzzy logic) و سیستم اطلاعات مکانی GIS)) استفاده شده است. یکی از مهمترین مسائل مربوط به محل دفن بهداشتی، شناسایی مکان های مناسب است.انتخاب محل دفن زباله به دلیل تأثیر بسیار زیاد آن بر محیط زیست و سلامت محیط زیست، اقتصاد کشاورزی و محلی منطقه یک موضوع مهم و بحرانی در فرآیند ...
بیشتر
چکیدهدراین تحقیق برای ساماندهی مکانی دفن زباله در شهر دورود از منطق فازی (fuzzy logic) و سیستم اطلاعات مکانی GIS)) استفاده شده است. یکی از مهمترین مسائل مربوط به محل دفن بهداشتی، شناسایی مکان های مناسب است.انتخاب محل دفن زباله به دلیل تأثیر بسیار زیاد آن بر محیط زیست و سلامت محیط زیست، اقتصاد کشاورزی و محلی منطقه یک موضوع مهم و بحرانی در فرآیند تصمیم گیری مکان مناسب می باشد. معیارهای متداول سازمان حفاظت از محیط زیست (IEPO) که برای این فرایند در نظر گرفته شده اند، شامل توپوگرافی و زمین شناسی(نوع خاک،شیب و...)، روستا، مرزهای اداری، کاداستر، هیدرولوژی و شبکه راه، محیط زیست و منطقه مسکونی با استفاده از GIS و تجزیه و تحلیل تصمیمات چند معیاره ی فازی برای حل مشکل ساماندهی مکانی دفن زباله و ایجاد رتبه بندی از مناطق دفن زباله بالقوه بکار رفته است. در مرحله اول، برای یافتن مکانهای مناسب، از تکنیکهای پوشش نقشه دیجیتال GIS (customized GIS application) استفاده شد. مرحله دوم یک رویکرد منطق فازی بود که سیستم سایت ها را در مقیاس 0-100٪ رتبه بندی می کرد که 100٪ مناسب ترین آنها بود. در مرحله سوم، سایتهای بالقوه ای که از مرحله آخر انتخاب شده اند، به منظور اولویت بندی سایتهای بالقوه، توسط فرآیند سلسله مراتبی تحلیلی (AHP) رتبه بندی می شوند. مشاهدات میدانی همچنین مناسب بودن سایت های منتخب را تأیید کرده و از این رو می توان از این روش در مناطق شهری برای روش انتخاب سایت دفع زباله استفاده کرد.
جغرافیای اقتصادی
آئیژ عزمی
دوره 2، شماره 4 ، مهر 1390، ، صفحه 0-0
چکیده
بخش کشاورزی در زندگی گروه کثیری از مردم تاثیرگذار است و توسعه یا عدم توسعه یافتگی آن نقش مهمی در زندگی کشاورزان می گذارد. لذا متخصصان و محققان تمایل به تحقیق بر روی کشاورزی و اثرات آن دارند. مقاله حاضر با هدف بررسی مشکلات پیش روی بخش کشاورزی به بررسی وضعیت و چالش های پیش روی زارعان در سهرین می پردازد. مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی بوده که ...
بیشتر
بخش کشاورزی در زندگی گروه کثیری از مردم تاثیرگذار است و توسعه یا عدم توسعه یافتگی آن نقش مهمی در زندگی کشاورزان می گذارد. لذا متخصصان و محققان تمایل به تحقیق بر روی کشاورزی و اثرات آن دارند. مقاله حاضر با هدف بررسی مشکلات پیش روی بخش کشاورزی به بررسی وضعیت و چالش های پیش روی زارعان در سهرین می پردازد. مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی بوده که از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده می کند. روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک بوده است. همچنین از ابزار مصاحبه در کنار مشاهده برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که کشاورزی در روستای فوق الذکر با مشکلاتی همچون عدم استفاده از بذور اصلاح شده، عدم استفاده از کودهای تلفیقی و همچنین بی توجهی به توصیه های مروجین در کنار ضعف دانش علمی مروجان روبرو است. با این همه بی سوادی و کم سوادی زارعان و عدم رغبت به پذیرش الگوهای جدید زراعی مزید بر علت شده تا تحول در کشاورزی با مشکل روبرو باشد. همچنین نتایج تحقیق از عدم توجه محققان به شرایط مکانی برای برگزاری کلاس های آموزشی دارد. در نهایت یافته های ناشی از ضریب همبستگی فی و کرامر نشان می دهند که کشاورزان بزرگ مقیاس تمایل بیشتری به پذیرش توصیه های مروجان و اداره جهاد کشاورزی دارند.
سارا سادات تجاره؛ فرح حبیب؛ حدیثه کامران کسمایی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف تدوین مدل مفهومی جهت استفاده از رویکرد زیست تقلیدی در طراحی پوستههای ساختمانی در راستای بهبود اکولوژی شهری انجام شده است. تحقیق از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی بوده و دادههای مورد نیاز به کمک مطالعات کتابخانهای و میدانی ساختمانهایی که با رویکرد زیست تقلیدی طراحی شده بودند تامین شد. برای این منظور ابتدا رویکرد ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف تدوین مدل مفهومی جهت استفاده از رویکرد زیست تقلیدی در طراحی پوستههای ساختمانی در راستای بهبود اکولوژی شهری انجام شده است. تحقیق از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی بوده و دادههای مورد نیاز به کمک مطالعات کتابخانهای و میدانی ساختمانهایی که با رویکرد زیست تقلیدی طراحی شده بودند تامین شد. برای این منظور ابتدا رویکرد زیست تقلیدی شناسایی شد سپس بیست نمونه از پوستههایی که توسط معماران در سراسر دنیا با استفاده از این رویکرد طراحی شده بودند بررسی شد و مولفهها و معیارهای مرتبط استخراج گردیدند، پس از حذف معیارهای تکراری و تنظیم آنها نظام وابستگی معیارها سنجیده شد و به کمک فرآیند تحلیل شبکهای با نظرسنجی از بیست تن از نخبگان و متخصصان این حوزه میزان اهمیت هر معیار مشخص گردید و با کمک نرم افزار سوپردسیژنز وزندهی شد، سپس برای مولفههای عملکردی، کالبدی و شکلی معیارها و زیر معیارهای مربوطه با توجه به میزان اهمیت آنها مشخص گردید و مدل مفهومی ارزیابی کیفی پوستههای ساختمانی با رویکرد زیست تقلیدی تدوین شد. نوآوری این تحقیق بررسی رویکرد زیست تقلیدی در پوستههای اجرا شده ایرانی بوده که در این راستا با استفاده از مدل ارزیابی کیفی تدوین شده، ساختمان بارین اسکی در شمیرانات ارزیابی شد تا با توجه به نقاط قوت و ضعف آن طراحان ایرانی بتوانند تصمیمات موثرتری در طراحی پوسته های ساختمانی با توجه به رویکرد زیست تقلیدی که از رویکرد های نوین پایداریست، بگیرند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
عیسی ابراهیم زاده؛ جمیل قادرمزی؛ دیمن کاشفی دوست
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تحلیل پراکنش فضایی کاربریهای خدماتی و سطحبندی محلات شهری در شهر دهگلان واقع در استان کردستان با رویکرد عدالت اجتماعی اجرا گردید. نوع پژوهش کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بود ه است. برای این منظور از مدلهای ANP، میانگین نزدیکترین همسایه، شاخص Moran''s و تکنیک TOPSIS در نرمافزارهای ARC GIS، Super Decision استفاده گردید. نتایج ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تحلیل پراکنش فضایی کاربریهای خدماتی و سطحبندی محلات شهری در شهر دهگلان واقع در استان کردستان با رویکرد عدالت اجتماعی اجرا گردید. نوع پژوهش کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بود ه است. برای این منظور از مدلهای ANP، میانگین نزدیکترین همسایه، شاخص Moran''s و تکنیک TOPSIS در نرمافزارهای ARC GIS، Super Decision استفاده گردید. نتایج تحقیق وجود نابرابری اجتماعی و فضایی به لحاظ برخورداری از خدمات شهری و تفاوتهای چشمگیر بین محلات شهر دهگلان را نشان می دهد. بهگونهای که برخوردارترین محله با درجه 6/0 و محرومترین محله با درجه 05/0، فاصله زیادی از یکدیگر دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رحمت اله بهرامی
دوره 9، شماره 17 ، خرداد 1397، ، صفحه 25-34
چکیده
اصولاٌ افزایش رفاه اقتصادی مردم و کاهش فقر یکی از اهداف اصلی برنامه های توسعه اقتصادی در هرکشور محسوب می گردد. یکی از راه های سنجش فقر، از طریق شاخص های اقتصادی است. هدف این نوشتار در پاسخ به این سوال انجام گرفته است که روند تغییرات خط فقر و شدت فقر در مناطق شهری استان کردستان طی دوره چهار ساله (90-1387) چگونه بوده است؟ این مطالعه تحلیلی ...
بیشتر
اصولاٌ افزایش رفاه اقتصادی مردم و کاهش فقر یکی از اهداف اصلی برنامه های توسعه اقتصادی در هرکشور محسوب می گردد. یکی از راه های سنجش فقر، از طریق شاخص های اقتصادی است. هدف این نوشتار در پاسخ به این سوال انجام گرفته است که روند تغییرات خط فقر و شدت فقر در مناطق شهری استان کردستان طی دوره چهار ساله (90-1387) چگونه بوده است؟ این مطالعه تحلیلی با استناد به داده های مرکز آمار ایران و قیمت سبد غذایی که از طریق بانک مرکزی به دست آمده بر اساس پنج روش: خط فقر نسبی، خط فقر مطلق غذایی، روش تحلیل میانگین؛ روش ارشانسکی و ضریب انگل؛ در مناطق شهری استان کردستان مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد روند تورم صعودی بوده و به طور متوسط9/6 درصد رشد داشته است . هم چنین هزینه تامین سبد استاندارد غذایی نیز طی دوره مذکور حدود32 درصد افزایش داشته است. نتایج تحقیق خط فقرنسبی ماهیانه شهری به روش میانگین رشدی معادل 3/35 درصد ، شدت فقر نسبی معادل 5/20 درصد، خط فقر مطلق ماهیانه به روش میانگین 18 درصد افزایش را نشان می دهد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نادر زالی؛ علی مهدی؛ علی طورانی؛ معصومه مهدیان بهنمیری
دوره 4، شماره 8 ، مهر 1392، ، صفحه 27-44
چکیده
امروزه یکی از ارکان اساسی برنامه¬ریزی شهری، توجه به مشارکت آگاهانه و فعالانه شهروندان در تمامی ابعاد توسعه می¬باشد؛ بنابراین آنچه که در حال حاضر ضرورت انکارناپذیری برای مدیریت¬شهری است، لزوم تغییر در جهت استفاده از رویکردهای مشارکتی و جلب رضایت شهروندان می¬باشد. در این راستا، تحقیق حاضر با هدف بررسی عملکرد مدیریت¬شهری ...
بیشتر
امروزه یکی از ارکان اساسی برنامه¬ریزی شهری، توجه به مشارکت آگاهانه و فعالانه شهروندان در تمامی ابعاد توسعه می¬باشد؛ بنابراین آنچه که در حال حاضر ضرورت انکارناپذیری برای مدیریت¬شهری است، لزوم تغییر در جهت استفاده از رویکردهای مشارکتی و جلب رضایت شهروندان می¬باشد. در این راستا، تحقیق حاضر با هدف بررسی عملکرد مدیریت¬شهری از منظر مشارکت و رضایتمندی شهروندی به مطالعه شهر مهاباد پرداخته است. پژوهش حاضر از نوع ماهیت کاربردی بوده و روش تحقیق آن نیز توصیفی- تحلیلی می¬باشد. بر این اساس، پس از بررسی مفاهیم و مبانی مرتبط با موضوع پژوهش، جهت گردآوری اطلاعات از روش مطالعة میدانی استفاده شد. نتایج این تحقیق نیز که پس از آنالیز 384پرسشنامة توزیعی میان شهروندانی که به نحوی با شهرداری و عملکرد آنها در ارتباط بودند، نشان¬دهنده تمایل بسیار بالای شهروندان به مشارکت در مدیریت¬شهری است؛ هرچند بررسی¬ها نشان می¬دهد سابقه مشارکت مردم در زمینه مدیریت¬شهری چندان چشمگیر نبوده و بیشتر در زمینه مشارکت¬های فیزیکی بوده است، اما با این وجود، نتایج حاصل از آزمون همبستگی اسپرمن گویای وجود رابطه مستقیم و معناداری آماری بین میزان مشارکت شهروندان در مدیریت¬شهری و میزان رضایت¬مندی آنان می¬باشد. همچنین این تحقیق نتیجه¬گیری می¬کند که عوامل موثر بر میزان مشارکت شهروندان در مدیریت شهری در چهار بعد فردی، اقتصادی، اجتماعی و مدیرتی قابل تقسیم¬بندی است که در این میان تاثیرگذارترین شاخص در بعد فردی سلامت جسمی و روحی شهروندان، در بعد اجتماعی تعلق مکانی، در بعد اقتصادی سودآور بودن فعالیت مشارکتی و در نهایت در بعد مدیریتی اعتماد نهادی(اعتماد دوسویه بین مردم و مدیریت¬شهری) می¬باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
زهره فنی؛ سعید نجفی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تأثیر شهروندان بر کیفیت زندگی در محلات شهری، نمونه موردی محلات کارمندان و اسلامآباد شهر زنجان میباشد. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی است با استفاده از نرمافزار Spss و آزمونهای توصیفی نظیر میانگین، آزمون استنباطی پیرسون و آنوا، انجامشده است. نتایج پژوهش نشان داد که در محله کارمندان ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی تأثیر شهروندان بر کیفیت زندگی در محلات شهری، نمونه موردی محلات کارمندان و اسلامآباد شهر زنجان میباشد. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی است با استفاده از نرمافزار Spss و آزمونهای توصیفی نظیر میانگین، آزمون استنباطی پیرسون و آنوا، انجامشده است. نتایج پژوهش نشان داد که در محله کارمندان و اسلامآباد میانگین شاخصهای سرمایههای اجتماعی متفاوت بوده، اما در هر دو محله میانگین شاخصهای مشارکت در امور محله و اوقات فراغت کمتر از میانگین متوسط حاصلشده است. همچنین شاخصهای کیفیت محیط کالبدی در محله کارمندان در سطح بالایی قرار داشته و در مقابل میانگین شاخصهای تسهیلات مسکن و امکانات اوقات فراغت کمتر از متوسط میانگین حاصلشده است. در محله اسلامآباد شاخصهای امنیت تردد، وضعیت دفع زباله و دسترسی به خدمات عمومی بیشتر از میانگین و در سطح پایینی ازلحاظ این شاخصها نسبت به محله کارمندان قرار دارد. هر دو محله بیشتر ین میزان تأثیر در گروههای شغلی خانهدار و بازنشسته بوده است. تفاوت معناداری میان تأثیر اشتغال و کیفیت محیط کالبدی در محله کارمندان وجود دارد. درحالیکه در محله اسلامآباد تفاوت معناداری میان اشتغال زنان و کیفیت محیط کالبدی وجود ندارد. اشتغال گروههای مختلف زنان نیز بر کیفیت محیط کالبدی آن تأثیر نداشته است.
جغرافیای اقتصادی
رحیم سرور؛ میرنجف موسوی؛ امید مبارکی
دوره 1، شماره 2 ، آذر 1389، ، صفحه 33-41
چکیده
کیفیت توسعه و زیرساختهای آن در اثر برنامهریزیهای نامطلوب و متمرکز گذشته مسائل عمدهای را در روند توسعه نواحی کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی در عرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمار میآید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادلهای منطقهای، گام نخست شناخت و سطحبندی ...
بیشتر
کیفیت توسعه و زیرساختهای آن در اثر برنامهریزیهای نامطلوب و متمرکز گذشته مسائل عمدهای را در روند توسعه نواحی کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی در عرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمار میآید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادلهای منطقهای، گام نخست شناخت و سطحبندی مناطق از نظر برخورداری در زمینههای اقتصادی، زیربنایی و ارتباطات، اجتماعی- فرهنگی، بهداشتی درمانی، آموزشی است. روش کار در این پژوهش ترکیبی از روشهای همبستگی، اسنادی، تحلیلی است. 44 شاخص مورد بررسی در این مطالعه در 6 بخش زیربنایی و ارتباطات، بهداشت و درمان، کشاورزی، جمعیتی و اقتصادی، فرهنگ و ورزش، آموزشی قرار میگیرند. تکنیکهای آماری تاپسیس و روش تحلیل خوشهای سلسله مراتبی روشهای اصلی به کاربرده شده در این تحقیق هستند. نتایج این پژوهش نشان میدهد تفاوتها و نابرابریهایی درسطح توسعهیافتگی شهرستانها وجود دارد، به طوری که شهرستانهای تبریز، آذرشهر در یک سطح (سطح یک توسعه) و شهرستانهای مراغه، اهر، بناب، مرند، میانه، سراب در یک سطح (سطح 2 توسعه) شهرستانهای شبستر، اسکو، بستانآباد در یک سطح (سطح 3 توسعه) و شهرستانهای جلفا، کلیبر،هریس، هشترود و ملکان در یک سطح (سطح 4 توسعه) قرار دارند. لذا این تفاوتها لزوم تهیه و اجرای برنامهها و طرحهای هدفمند را برای توسعه یکپارچه و متوازن شهرستانها ایجاب میکند.
گردشگری
علی حاجی نژاد؛ زهر ا تقی زاده؛ دانا رحیمی
دوره 4، شماره 7 ، فروردین 1392، ، صفحه 33-56
چکیده
امروزه توسعه شهرنشینی و نیاز به گذران اوقات فراغت و رهایی از تنش¬های روزمره، اهمیت جاذبه¬های گردشگری در نواحی جغرافیایی را بیشتر نمایان ساخته؛ از این رو الگوهای نوین توسعه گردشگری بر مدار توسعه محلی و بهره¬گیری از تنوع¬های مکانی- فضایی گردشگری استوار هستند؛ لذا در برنامه¬ریزی آمایش سرزمین به منظور شناخت محیط¬های مستعد، ...
بیشتر
امروزه توسعه شهرنشینی و نیاز به گذران اوقات فراغت و رهایی از تنش¬های روزمره، اهمیت جاذبه¬های گردشگری در نواحی جغرافیایی را بیشتر نمایان ساخته؛ از این رو الگوهای نوین توسعه گردشگری بر مدار توسعه محلی و بهره¬گیری از تنوع¬های مکانی- فضایی گردشگری استوار هستند؛ لذا در برنامه¬ریزی آمایش سرزمین به منظور شناخت محیط¬های مستعد، هدایت گردشگران، کاهش آسیب¬های زیست محیطی و تمرکز فعالیت در مناطق مستعد، اولویت بندی نواحی و سپس ارائه برنامه-ریزی راهبردی برای اجرای طرح¬های توسعه در کانون توجه برنامه ریزان توسعه قرار دارد. بر این اساس استفاده ازروش¬های مناسب جهت شناسایی بهترین مکان از میان تعداد زیادی مکان، با مدد معیارها و شاخص ها، ضروری می¬باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف اولویت بندی قطب¬های گردشگری استان کرمانشاه بر اساس 4 شاخص(طبیعی، تاریخی، تفریحی، تجاری) صورت گرفته که بر اساس این اولویت بندی به تدوین راهبردهای توسعه گردشگری در این قطب¬ها می¬پردازد. پژوهش حاضر از نظر روش و ماهیت توصیفی – تحلیلی و پیمایشی و بر حسب محتوا کاربردی- توسعهای می¬باشد. ابزار پژوهش پرسشنامه و جامعه آماری پژوهش را صاحبنظران و کارشناسان گردشگری در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تشکیل می¬دهد و جهت تجزیه و تحلیل داده¬ها از مدل¬های TOPSIS و SWOT استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می¬دهد که میزان به ترتیب اهمیت در قطب گردشگری کنگاور 93/0، اورامانات 92/0(بسیار خوب)، قصر شیرین 61/0(خوب)، کرمانشاه با 45/0(متوسط) و اسلام آباد غرب با صفر(ضعیف) ارزیابی شده است. که نشان دهنده این است که قطب¬های گردشگری به برنامه ریزی استراتژیک نیازمند می¬باشد.
محیط زیست شهری
بهروز ساری صراف؛ طاهره جلالی عنصرودی؛ فاطمه سرافروزه
دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، ، صفحه 33-48
چکیده
در حال حاضر، گرمایش یکی از مهمترین مسایل زیستمحیطی به شمار میرود. در تحقیق حاضر، به منظور آشکار شدن اثر گرمایش بر اقلیم شهرهای واقع در حوضه دریاچه ارومیه، تغییرات 14 متغیر اقلیمی در سه مقیاس زمانی سالانه، فصل تر و فصل خشک با استفاده از دو روش منکندال و حداقل مربعات خطا بررسی گردید. نتایج نشان داد که بر اساس هر دو آزمون مذکور، در ...
بیشتر
در حال حاضر، گرمایش یکی از مهمترین مسایل زیستمحیطی به شمار میرود. در تحقیق حاضر، به منظور آشکار شدن اثر گرمایش بر اقلیم شهرهای واقع در حوضه دریاچه ارومیه، تغییرات 14 متغیر اقلیمی در سه مقیاس زمانی سالانه، فصل تر و فصل خشک با استفاده از دو روش منکندال و حداقل مربعات خطا بررسی گردید. نتایج نشان داد که بر اساس هر دو آزمون مذکور، در منطقه، دمای حداقل، حداکثر و متوسط هم در مقیاس سالانه و هم در مقیاس فصلی روند افزایشی را تجربه کرده است. دمای متوسط منطقه به میزان 06/0 درجه سانتیگراد در سال افزایش داشته و بیشترین میزان افزایش در مراغه حدود 13/0 درجه سانتیگراد در سال میباشد. روزهای خیلی گرم (با دمای حداکثر 30 درجه سانتیگراد یا بیشتر) افزایش و روزهای خیلی سرد (با دمای حداقل 4 درجه سانتیگراد یا کمتر) کاهش داشتهاند. مجموع بارش و همچنین مقدار بارشهای سنگین کاهش پیدا کرده است. به طور متوسط در کل منطقه میزان بارندگی حدود 4 میلیمتر در سال کاهش داشته است. در عنصر سرعت باد هر سه روند منفی، مثبت و ایستا در منطقه مشاهده شد، ولی روند رطوبت نسبی در اکثر ایستگاهها منفی است. در مجموع نتایج دو روش من- کندال و حداقل مربعات خطا با یکدیگر مطابقت زیادی دارد. به طور کلی، روند عناصر اقلیمی، همسو با آخرین یافتههای هیأت بینالدول تغییر اقلیم میباشد.
نظام سکونتگاهی و مسکن
حمید جلالیان؛ اصغر پاشازاده؛ فریوش نامداری
دوره 7، شماره 13 ، خرداد 1395، ، صفحه 33-50
چکیده
مهاجرپذیری و رشد کلانشهرها همواره ملازم با دگرگونیهایعمده درنواحی پیرامونیآنها است. کلانشهر ملی تهران در دهههای اخیر با رشد بالای خود موجب افزایش جمعیت و گسترش فیزیکی شهرها و روستاهای پیرامونش شده است.هدف اصلی این تحقیق، بررسیو تحلیل عوامل موثر بر تحولات جمعیتی و کالبدی شهر قرچک بهعنوان یکی از سکونتگاههای ...
بیشتر
مهاجرپذیری و رشد کلانشهرها همواره ملازم با دگرگونیهایعمده درنواحی پیرامونیآنها است. کلانشهر ملی تهران در دهههای اخیر با رشد بالای خود موجب افزایش جمعیت و گسترش فیزیکی شهرها و روستاهای پیرامونش شده است.هدف اصلی این تحقیق، بررسیو تحلیل عوامل موثر بر تحولات جمعیتی و کالبدی شهر قرچک بهعنوان یکی از سکونتگاههای پیرامون کلانشهر تهران و پیآمدهای آن است. روشپژوهش روشتوصیفی- تحلیلی وروشجمعآوری اطلاعاتمبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی (مشاهده، مصاحبه عمیق و تکمیل 300 پرسشنامه خانوار به صورت تصادفی) است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونT تک نمونهای، رگرسیون چندگانه، تفسیر تصاویرماهوارهایشهر قرچک (سالهای 1366 و 1390) و مدل هلدرن استفاده شده است. نتایج تحقیق گواه بر این است که، شهر قرچک به دلایلی همچون قرارگرفتن در محور تهران- ورامین، مسافت کوتاه و دسترسی آسان به کلانشهر تهران و خدمات آن، و همچنین ارزانی زمین و مسکن، مهاجرپذیری و در نتیجه، رشد جمعیتی و کالبدی بالایی داشته است؛ بهگونهای که بهعنوان عرصهای تکمیلی برای کارکردهای کلانشهر تهران، در زمینه سکونتی- خوابگاهی ایفاء نقش نموده است. بر اساس تحلیل مدل هلدرن، 68 درصداز رشد فیزیکی شهر قرچک مربوط به رشد جمعیت و 32 درصد آن مربوط به رشد افقی و اسپرال بوده است، که این رشد سریع سبب ایجاد تغییرات گسترده در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی شهر شده است.
حسن افراخته
دوره 2، شماره 3 ، خرداد 1390، ، صفحه 35-51
چکیده
آسیب پذیری شرایطی است که در رابطه با موقعیت جغرافیایی و محیطی، نیروهای اجتماعی، نهادها و ارزشهای فرهنگی، انسان را در برابر خطرات متعدد طبیعی و اجتماعی حساس، ضعیف و بی دفاع میسازد. شواهدحاکی از آن است که زنان دارای موقعیت آسیب پذیرتری در جامعه روستایی می باشند. هدف اصلی تحقیق حاضر عبارت از بررسی، تجزیه و تحلیل موقعیت آسیب پذیری ...
بیشتر
آسیب پذیری شرایطی است که در رابطه با موقعیت جغرافیایی و محیطی، نیروهای اجتماعی، نهادها و ارزشهای فرهنگی، انسان را در برابر خطرات متعدد طبیعی و اجتماعی حساس، ضعیف و بی دفاع میسازد. شواهدحاکی از آن است که زنان دارای موقعیت آسیب پذیرتری در جامعه روستایی می باشند. هدف اصلی تحقیق حاضر عبارت از بررسی، تجزیه و تحلیل موقعیت آسیب پذیری زنان روستایی، عوامل و عواقب آن می باشد. نواحی روستایی کوهپایه ای فومنات در گیلان ناحیه مورد مطالعه تحقیق را تشکیل می دهد. داده های تحقیق از طریق مشاهده ، تکمیل پرسشنامه در روستاهای منتخب نمونه و برخی اسناد در دسترس جمع آوری شده است. داده های تحقیق بر اساس آمار توصیفی، استنباطی، روابط کمی بین متغر ها (آزمون T، آزمون ویلکاکسون ، روش لیکرت) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتیجه نشان می دهد که ساکنان ناحیه مورد مطالعه در معرض انواع آسیب های محیطی، اجتماعی و اقتصادی قرار دارند. جمعیت آموزش ندیده، فاقد مهارت و فاقد بنیان های حفاظتی نمی تواند خود را با با بلایای طبیعی سازگار نماید ، بلکه آن را به آسیب های اجتماعی و اقتصادی مبدل می سازد. در این اکولوژی سیاسی زنان آسیب پذیری اجتماعی و اقتصادی به مراتب بالاتری را تجربه می کنند.
محمدحسین صائبی
دوره 3، شماره 5 ، فروردین 1391، ، صفحه 35-50
چکیده
چکیدهیکی از مهمترین اهداف برنامه ریزی منطقه ای ، توسعه متوازن مجتمع های زیستی منطقه مورد نظر است. مدلهای مختلفی برای سنجش توفیق برنامه ها و طرحهای منطقه ای، در ارتباط با رشد و توسعه متوازن و نابرابریهای منطقه ای مورد استفاد قرار می گیرد. در این پژوهش سعی شده است با استفاده از مدل شاخص ترکیبی توسعه انسانی (HDI) ، توسعه منطقه ای خراسان رضوی ...
بیشتر
چکیدهیکی از مهمترین اهداف برنامه ریزی منطقه ای ، توسعه متوازن مجتمع های زیستی منطقه مورد نظر است. مدلهای مختلفی برای سنجش توفیق برنامه ها و طرحهای منطقه ای، در ارتباط با رشد و توسعه متوازن و نابرابریهای منطقه ای مورد استفاد قرار می گیرد. در این پژوهش سعی شده است با استفاده از مدل شاخص ترکیبی توسعه انسانی (HDI) ، توسعه منطقه ای خراسان رضوی بررسی گردد و با مقایسه تطبیقی توسعه شهرستان های استان، توسعه مبتنی بر برنامه ریزی و رشد متوازن استان در بازه زمانی سرشماری سال 1375 تا 1385 مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد.بررسی و ارزیابی شاخص های مورد مطالعه حاکی از توسعه نامتوازن استان است. در خصوص شاخص اشتغال، اختلاف سطح محرومیت شهرستانها با رقم میانگین، در سالهای مورد مطالعه بویژه در سال 1375، نشانگر توزیع نامناسب فرصت های شغلی بین شهرستانهای استان است. توزیع فضایی سطح برخورداری و محرومیت شهرستانها از نظر شاخص با سوادی- سوای مرکز استان – مفهوم خاصی را به ذهن متبادر نمی سازد. همچنین بررسی شاخص بارتکفل، حاکی از این موضوع است که غالبا شهرستانهای توسعه یافته این شاخص در مرکز و غرب استان تمرکز یافته اند و شهرستانهای محروم در شرق استان.
معصومه جعفری؛ منوچهر طبیبیان
چکیده
هدف از مطالعه حاضر سنجش شاخصهای خلاقیت شهری و مقایسه سه کلانشهر تهران، مشهد و اصفهان بوده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربردی انجام شد. برای سنجش اطلاعات چهار معیار و 23 زیرمعیار استخراج شده که برای تعیین اهمیت نسبی معیارهای مورد پژوهش از مدل آنتروپی شانون و روش تحلیل رابطهای خاکستری استفاده گردید. نوآوری تحقیق ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر سنجش شاخصهای خلاقیت شهری و مقایسه سه کلانشهر تهران، مشهد و اصفهان بوده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربردی انجام شد. برای سنجش اطلاعات چهار معیار و 23 زیرمعیار استخراج شده که برای تعیین اهمیت نسبی معیارهای مورد پژوهش از مدل آنتروپی شانون و روش تحلیل رابطهای خاکستری استفاده گردید. نوآوری تحقیق پرداختن به معیارهای مشترک خلاقیت شهری و توسعه شهری دانشپایه میباشد. یافتههای تحقیق نشان داد که رتبهبندی نهایی کلانشهرها از نظر برخورداری از شاخصهای خلاقیت شهری، کلانشهر تهران رتبه اول، کلانشهر مشهد رتبه دوم و کلانشهر اصفهان در رتبه سوم قرار دارند. همچنین اولویتبندی کلانشهرها در رابطه با توسعه شهری دانشپایه، تهران با کسب رتبه اول، مشهد در رتبه دوم و اصفهان در رتبه سوم قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که خلاقیت شهری مفهومی بالقوه است که در کلانشهرهای تهران، اصفهان و مشهد باید بهطور جدی تقویت شود تا امکان توسعه شهری دانشپایه را فراهم کند. جنبه نوآورانه پژوهش نشان داد که زمانی توسعه دانشپایه امکانپذیر میشود که خلاقیت به همراه دانش در محیطی خلاق با اقتصاد دانشپایه و تحت نظارت مدیران دانشی بهوسیله کارکنان دانشی صورت پذیرد.
علی شماعی؛ شایسته نازنینپوری
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تبیین شاخصهای کیفیت زندگی در مناطق شهری سنندج می باشد. پژوهش از نوع هدف کاربردی و براساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده است. در این پژوهش4 متغیر اصلی و بیش از 42 شاخص عینی و ذهنی کیفیت زندگی شهری درزمینههای اجتماعی- اقتصادی، کالبدی شهر سنندج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است و برای تجزیه ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر تبیین شاخصهای کیفیت زندگی در مناطق شهری سنندج می باشد. پژوهش از نوع هدف کاربردی و براساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده است. در این پژوهش4 متغیر اصلی و بیش از 42 شاخص عینی و ذهنی کیفیت زندگی شهری درزمینههای اجتماعی- اقتصادی، کالبدی شهر سنندج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است و برای تجزیه و تحلیل از مدل ویکور- فازی مبنا استفاده شده است. روش جمعآوری دادهها از طریق پرسشنامه و در مناطق سهگانه شهر سنندج میباشد. برای سنجش پایایی ابزار از آزمون کرونباخ در نرمافزار SPSS استفاده شده است. نتایج برای کل ابعاد رقم 734/0 به دست آمد که دلالت بر پایایی قابلقبول ابزار دارد. نمونههای پژوهش با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. نوآوری تحقیق از نظر جامعنگری به کلیه شاخصها است. یافتههای بهدست آمده از مدل ویکور- فازی نشان داد که شاخصهای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و دسترسی به خدمات در منطقه 3، با بالاترین سطح کیفیت زندگی و منطقه 1و 2 به ترتیب در ردههای بعدی طبقهبندی کیفیت زندگی قرار دارند. نتایج نشان دادند: از بین عوامل گوناگون طبیعی و انسانی، چگونگی برنامهریزیها، نحوه مدیریت شهری، مشارکت، امنیت، همبستگی اجتماعی وضعیت تصرف واحد مسکونی، دسترسی به مراکز درمانی، کیفیت اوقات فراغت، توسعه فضای سبز و ... در ارتقای کیفیت زندگی شهری سنندج نقش مؤثری دارند. ارتقای کیفیت زندگی در منطقه 3 شهر سنندج با توجه به نتایج پژوهش، تحت تاثیر نقش مدیریت شهری، مشارکت مؤثر در توسعه زیرساختهای شهری و عدالت فضایی در توزیع خدمات شهری، ارتقای شاخصهای اجتماعی و اقتصادی از قبیل اشتغال پایدار است.
مصطفی محمدی دهچشمه؛ محمدعلی فیروزی؛ جعفر سعیدی؛ فتحالله شمسایی زفرقندی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف سنجش شاخصهای تابآوری کالبدی، زیستمحیطی و مخاطرات در شهرهای آبادان و خرمشهر انجام گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، کاربردی - نظری و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی و پیمایشی میباشد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محققساخته بود که براساس نتایج روش آلفای کرونباخ با حداقل ضریب پایایی (7/0)، برای هریک از ابعاد تابآوری ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف سنجش شاخصهای تابآوری کالبدی، زیستمحیطی و مخاطرات در شهرهای آبادان و خرمشهر انجام گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، کاربردی - نظری و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی و پیمایشی میباشد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محققساخته بود که براساس نتایج روش آلفای کرونباخ با حداقل ضریب پایایی (7/0)، برای هریک از ابعاد تابآوری شهری مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه خبرگان دانشگاهی، کارشناسان و مدیران نهادی - سازمانی بود که براساس روش «نمونهگیری هدفمند و زنجیرهای»، تعداد (106) نفر که در زمینه تابآوری شهری و شناخت قلمرو مطالعه از دانش و تجربه کافی برخوردار بودند انتخاب و مورد پرسشگری قرار گرفتند. بهمنظور تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار تحلیل آماری SPSS استفاده شده است. نوآوری پژوهش حاضر در ارائه و سنجش شاخصهای همساز تابآوری شهری براساس ابعاد کالبدی، زیستمحیطی و مخاطرات در شهرهای آبادان و خرمشهر است. براساس مقادیر محاسبهشده برای هریک از ابعاد تابآوری شهری (زیستمحیطی، کالبدی - زیرساختی و تابآوری مخاطرات)، نتایج پژوهش، حاکی از وضعیت ناپایدار و نامناسب تابآوری شهرهای آبادان و خرمشهر است و بین تابآوری موجود و تابآوری مطلوب، تفاوت معناداری وجود دارد.