جغرافیا و برنامه ریزی شهری
کرامت‌الله فرجی‌زاده؛ میرنجف موسوی؛ علی مصیب‌زاده
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عوامل موثر بر توسعه رشد هوشمند شهری در شهرهای کوچک مقیاس بود که به‌صورت موردی در شهر یاسوج انجام شد. پژوهش از نوع هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن به‌صورت محتوایی (صوری) و سازهای و پایایی آن با استفاده ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عوامل موثر بر توسعه رشد هوشمند شهری در شهرهای کوچک مقیاس بود که به‌صورت موردی در شهر یاسوج انجام شد. پژوهش از نوع هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن به‌صورت محتوایی (صوری) و سازهای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کارشناسان، مدیران شهری و اساتید دانشگاه که در زمینه توسعه شهری، برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی مشغول به فعالیت در شهر یاسوج هستند، بود. 50 نفر از افراد مذکور به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. تحلیل دادهها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزارهای SPSS و Smart PLS انجام شد. مدل ارزیابی شده در پژوهش از شاخص‌های برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد، مؤلفههای کالبدی ـ فضایی زیرساختی ـ دسترسی، اقتصادی ـ اجتماعی و زیستمحیطی در مجموع، تبیین کننده حدود 41 درصد از تغییرات توسعه رشد هوشمند شهری در شهر کوچک مقیاس یاسوج هستند.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
محمدرضا بسحاق؛ داود جمینی؛ احمد تقدیسی
دوره 3، شماره 5 ، فروردین 1391، ، صفحه 105-118
چکیده
یکی از مهم ترین مسائل اقتصادی و اجتماعی موجود در مناطق روستایی عصرحاضر مسئله اشتغال می باشد و امروزه اشتغال تنها یک امتیاز پر منزلت نیست بلکه یک ضرورت برای بقاست که اهمیت و نقش اساسی در مهاجرت های روستا- شهری و تعادل های منطقه ای ایفا می کند. هدف این پژوهش بررسی و سطح بندی مناطق روستایی استان های کشور به لحاظ برخورداری از شاخص های اشتغال ...
بیشتر
یکی از مهم ترین مسائل اقتصادی و اجتماعی موجود در مناطق روستایی عصرحاضر مسئله اشتغال می باشد و امروزه اشتغال تنها یک امتیاز پر منزلت نیست بلکه یک ضرورت برای بقاست که اهمیت و نقش اساسی در مهاجرت های روستا- شهری و تعادل های منطقه ای ایفا می کند. هدف این پژوهش بررسی و سطح بندی مناطق روستایی استان های کشور به لحاظ برخورداری از شاخص های اشتغال می باشد. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی از روشهای « توصیفی، اسنادی و کمی– تحلیلی» است. برای گردآوری دادهها در این پژوهش از مستندات مرکز آمار ایران به ویژه نتایج آمارگیری نیروی کار استفاده گردیده است. در راستای تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش از مدل Topsis و تحلیل خوشه ای استفاده شده است. در پایان با استفاده از نرم افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) سطح بندی مناطق روستایی استان های کشور جهت تحلیل فضایی وضعیت اشتغال نمایش داده شده و جایگاه هر یک از استان ها در برخورداری از شاخص های اشتغال مشخص گردیده است. نتایج حاصل از یافته ها حاکی از آن است که در مناطق روستایی ایران شکاف و نابرابری زیادی از نظر شاخص های اشتغال وجود دارد به گونه ای که به لحاظ برخورداری از شاخص های اشتغال، استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان در سطح بسیار ضعیف و استان های آذربایجان شرقی، زنجان، آذربایجان غربی و اردبیل در سطح بسیار قوی قرار گرفته اند.
نفیسه مرصوصی؛ سلیمان میرزاپور؛ سمیه تیموری
چکیده
هدف از پژوهش حاضر نقش تبلیغات انتخاباتی در دیوار نویسیهای وندالیستی فضاهای عمومی شهر خرمآباد و نیز روشهای کنترل و مقابله با آن است. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و پیمایشی است. به منظور بررسی دقیق‌تر موضوع، جامعه آماری تحقیق شامل جمعیت شهر خرمآباد طبق آمار سرشماری سال 1395 (373.416) که دارای 3 منطقه، ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر نقش تبلیغات انتخاباتی در دیوار نویسیهای وندالیستی فضاهای عمومی شهر خرمآباد و نیز روشهای کنترل و مقابله با آن است. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و پیمایشی است. به منظور بررسی دقیق‌تر موضوع، جامعه آماری تحقیق شامل جمعیت شهر خرمآباد طبق آمار سرشماری سال 1395 (373.416) که دارای 3 منطقه، 23 ناحیه و 77 محله شهری است و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر براساس نمونهگیری خوشهای انجام شد. برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ (839/0) و جهت روایی پرسشنامه از نظرسنجی کارشناسان امور شهری استفاده شده است. مطالعه نقش تبلیغات انتخاباتی در دیوار نویسیهای وندالیستی، نوآوری این پژوهش محسوب میشود. به منظور بررسی اثرات وندالیسم در شهر با استفاده از پرسش‌نامه‌هایی که توسط کارشناسان مسائل شهری تکمیل شد؛ از طریق مدل ELECTERE به رتبه‌بندی مهم‌ترین عوامل وندالیسم در شهر پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان داد که بیش‌ترین دیوار نویسی‌هایی که موجب از بین رفتن حقوق شهروندان و نیز صدمه به مبلمان شهری شده، مربوط به تبلیغات انتخاباتی نامزدهای این شهر بوده است و سایر دیوار نویسیهای وندالیستی کم‌ترین مقدار را به خود اختصاص داده است. بنابر بررسیهای انجام‌گرفته، بیش از 33/58 درصد دیوار نویسیهای شهر خرمآباد مربوط به تبلیغات نامزدهای انتخاباتی است.
مریم محمدی
چکیده
هدف از مطالعه حاضر ارائه مدلِ تحلیلیِ ابعاد ریخت‌شناسانه ورودی، مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی و بررسی ورودیهای اصلی شهر تهران میباشد. روش تحقیق کیفی-کمی بوده است. در بررسی نمونه از روش تحلیل اسنادی و مشاهده کامل (کارشناس‌محور) و از روش پیمایش (108 نفر) استفاده شده و دادهها به صورت کیفی-کمی تحلیل شده‌اند. از آن‌جا که بررسی ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر ارائه مدلِ تحلیلیِ ابعاد ریخت‌شناسانه ورودی، مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی و بررسی ورودیهای اصلی شهر تهران میباشد. روش تحقیق کیفی-کمی بوده است. در بررسی نمونه از روش تحلیل اسنادی و مشاهده کامل (کارشناس‌محور) و از روش پیمایش (108 نفر) استفاده شده و دادهها به صورت کیفی-کمی تحلیل شده‌اند. از آن‌جا که بررسی مشکلات ورودیهای شهری از منظر رویکرد پدیدارشناسی بررسی نشده، نوآوری پژوهش از حیث رویکرد و انتخاب نمونه موردی است. نتایج تحلیل کارشناسانه نشان داد که ورودی‌ها از حیث جهت‌یابی نسبتا مطلوب و از حیث شناسایی نامطلوب هستند. نتایج تحلیلی پرسشنامهها، ضمن تأیید رویکرد کارشناسانه نشان دادند که ورودی ساوه در ابعاد شناسایی و با امتیاز عددی 77.8 ٪ (مجموع امتیاز طیف کم و خیلی کم) در نامناسبترین وضعیت است و از حیث کاراکتر جهت‌یابی نیز در وضعیت متوسط (56 ٪) قرار دارد. در این میان ورودی دماوند با امتیاز 66.7 ٪ در بهترین وضعیت است. در رابطه با انواع هویت قابل تشخیص، ورودی ساوه تنها شامل عنصر طبیعی است و ورودی دماوند از حیث پوشش‌گیاهی (88 ٪) و فعالیت قابل انجام (63 ٪) در بهترین وضعیت قرار دارد. همچنین، ورودی کرج، بعد از دماوند به‌دلیل وجود عناصر کالبدی (64 ٪) و کاربری‌های شاخص (66 ٪)، مطلوب ارزیابی شده است. در تمامی ورودی‌ها طیف غایی درون بودگی محقق نشده و تنها در ورودی دماوند (11 ٪) این سطح، بسیار کم ادراک شده است. براساس یافته‌ها، برای ایجاد ورودی مطلوب باید به هویت «شناسایی» و «جهت‌یابی» توجه داشت. نوآوری این پژوهش در انجام مطالعه‌ای برای شهر تهران میباشد.
یزدان شیرمحمدی؛ محمدتقی امینی؛ اسماعیل نصیری هندخاله؛ مریم بهرامی
چکیده
هدف از مطالعه حاضر، سنجش اثر رضایت گردشگر از مناطق گردشگری بر تبلیغات شفاهی با میانجی‌گری هویت مقصد گردشگری در بین گردشگران قلعه رودخان و ماسوله (شهر فومن) بوده است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش پژوهش توصیفی میباشد که با استفاده از پیمایش اجرا شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه گردشگران در دو منطقه گردشگری ماسوله و قلعه ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر، سنجش اثر رضایت گردشگر از مناطق گردشگری بر تبلیغات شفاهی با میانجی‌گری هویت مقصد گردشگری در بین گردشگران قلعه رودخان و ماسوله (شهر فومن) بوده است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش پژوهش توصیفی میباشد که با استفاده از پیمایش اجرا شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه گردشگران در دو منطقه گردشگری ماسوله و قلعه رودخان بود که با توجه به نامشخص بودن تعداد جمعیت جامعه مورد بررسی، تعداد 385 نفر با استفاده از فرمول جوامع نامحدود کوکران بهعنوان حجم نمونه تعیین گردید. جهت نمونهگیری از روش نمونهگیری در دسترس استفاده شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق‌ساخته شامل متغیرهای میزان رضایت گردشگران از مقصد، هویت مقصد، وابستگی نسبت به مقصد، دلبستگی عاطفی به مقصد، پیوند اجتماعی، خاطره از مقصد و انتظار از مقصد بود. پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ با ضریب بالاتر از 7/0 مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد که دلبستگی مکانی و زیرشاخه‌های آن از آیتم‌های اصلی رضایت گردشگران است؛ همچنین هویت مقصد، وابستگی نسبت به مقصد، دلبستگی عاطفی به مقصد، پیوند اجتماعی، خاطره از مقصد و انتظار از مقصد گردشگران بر تبلیغات شفاهی اثرگذار است. از نوآوری حاصل در این پژوهش می‌توان به این مورد اذعان کرد که رضایت گردشگر از مقصدهای گردشگری بر تبلیغات شفاهی اثرگذار است؛ اما این اثر از طریق متغیر میانجی‌گری هویت مقصد رخ میدهد.
بهلول علیجانی؛ ام السلمه بابایی
پیش شماره، شماره 0 ، آذر 1388، ، صفحه 109-121
چکیده
خشکسالی پدیده ای اقلیمی است که وقوع آن در اغلب مناطق جهان اجتناب ناپذیر است و به لحاظ تلفات جانی پیامدهای
اقتصادی و اجتماعی در مقایسه با سایر بلایای طبیعی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این تحقیق پدیده خشکسالی
در بازه های زمانی 3 و 6 ماهه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار (SPI) در ایران با استفاده از شاخص بارش استاندارد
1976 با استفاده از ...
بیشتر
خشکسالی پدیده ای اقلیمی است که وقوع آن در اغلب مناطق جهان اجتناب ناپذیر است و به لحاظ تلفات جانی پیامدهای
اقتصادی و اجتماعی در مقایسه با سایر بلایای طبیعی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این تحقیق پدیده خشکسالی
در بازه های زمانی 3 و 6 ماهه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار (SPI) در ایران با استفاده از شاخص بارش استاندارد
1976 با استفاده از - گرفت و پس از محاسبه فراوانی نسبی خشکسالی ها در 70 ایستگاه سینوپتیک در دوره آماری 2005
تولید گردید. نتایج تحقیق نشان داد که در ArcGIS روش درون یابی کریجینگ معمولی نقشه های پهنه بندی آن ها در محیط
قسمت های شمال غرب، شمال و شمال شرق کشور خشکسالی ها بسیار شدید است در صورتی که در مناطق مرکز، جنوب
و جنوب شرق خشکسالی ها متوسط و ملایم می باشد. به طور کلی در بازه های کوتاه مدت که عمدتاً بر روی وضعیت خاک
اثر می گذارد تمرکز خشکسالی ها در نیمه شمالی کشور بیشتر بوده است. به عبارت دیگر اقلیم بارشی کشور در نیمه شمالی
متغیرتر از نیمه جنوبی است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نفیسه مرصوصی؛ اسماعیل صفرعلی زاده؛ رباب حسین زاده
دوره 5، شماره 10 ، مهر 1393، ، صفحه 111-124
چکیده
رشد شتابان جمعیت شهرها منجر به بروز مشکلات و مسائل پیچیده، به ویژه وقوع انواع ناهنجاری های اجتماعی شده است. افزایش جرم و جنایت در شهر ها، امنیت و آسایش شهروندان را تهدید می کند. ساختار کالبدی شهرها در بروز جرایم تأثیر بسزایی دارند و توزیع فضایی متفاوت بزهکاری را در سطح شهرها پدید می آورد. در این میان خصیصه های جمعیت شناسی و اجتماعی – ...
بیشتر
رشد شتابان جمعیت شهرها منجر به بروز مشکلات و مسائل پیچیده، به ویژه وقوع انواع ناهنجاری های اجتماعی شده است. افزایش جرم و جنایت در شهر ها، امنیت و آسایش شهروندان را تهدید می کند. ساختار کالبدی شهرها در بروز جرایم تأثیر بسزایی دارند و توزیع فضایی متفاوت بزهکاری را در سطح شهرها پدید می آورد. در این میان خصیصه های جمعیت شناسی و اجتماعی – اقتصادی در مورد مکانی که بزهکاران و مجرمان در آن زندگی می کنند،یکی از عناصر اصلی اکولوژی (بوم شناسی) جرم است و دیگر عنصر اکولوژیکی مکانی است که جرم در آن اتفاق می افتد. توجه به CPTED (پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی) می تواند کمک شایانی به این امر نماید. این اصطلاح به تئوری طراحی مناسب و کاربری موثر از فضا و محیط ساخته شده، که منجر به کاهش فرصت های مجرمانه، ترس از جرم و بهبود کیفیت زندگی می شود، مربوط می شود. این تئوری تاکید دارد که با بهینه سازی فرصت های نظارت، تعریف مشخص و واضح از قلمرو، کنترل دسترسی ها و مواردی از این قبیل که به عنوان استراتژِیهای (CPTED) شناخته می شوند می توان مجرمان را از ارتکاب جرم دلسرد نمود. روش تحقیق این پژوهش توصیفی - تحلیلی می باشد و از پرسشنامه به عنوان ابزاری برای گردآوری اطلاعات در بین شهروندان بخش مرکزی اصفهان استفاده گردیده است.نتایج تحقیق حاکی از آن است که توجه به اصول و شاخص های طراحی بهینه محیط و مساعدت شهرداری می تواند در کاهش وقوع جرائم نقش بسزایی ایفا کند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سید علی حسینی؛ رضا ویسی؛ مریم پورزال
دوره 4، شماره 8 ، مهر 1392، ، صفحه 113-124
چکیده
امروزه صنعت گردشگری پایدار آنچنان در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور¬ها نقش دارد که اقتصاد¬دانان آن را بعنوان موتور توسعه نواحی ساحلی تلقی می نمایند. توسعه این صنعت در دنیا، به کارآمدی نظام مدیریتی، تقویت زیرساختها و بهبود ظرفیت¬های لازم نیاز دارد. گسترش جریان¬های گردشگری در این منطقه، با برنامه¬ریزی نامناسب و ضعف زیرساخت ...
بیشتر
امروزه صنعت گردشگری پایدار آنچنان در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور¬ها نقش دارد که اقتصاد¬دانان آن را بعنوان موتور توسعه نواحی ساحلی تلقی می نمایند. توسعه این صنعت در دنیا، به کارآمدی نظام مدیریتی، تقویت زیرساختها و بهبود ظرفیت¬های لازم نیاز دارد. گسترش جریان¬های گردشگری در این منطقه، با برنامه¬ریزی نامناسب و ضعف زیرساخت ها و مدیریت گردشگری اثرات نامطلوبی بر زیست محیط و سازمان اجتماعی در پی داشته است. بر این اساس تحقیق حاضر در پی شناخت نقش عوامل مدیریتی در توسعۀ گردشگری شهر نوشهر و ارائۀ راهکارهای مناسب جهت توسعۀ پایدار گردشگری است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و نوع آن پیمایشی است. جامعه آماری، ساکنان شهر نوشهر با 42175 نفر بوده که طبق جدول مورگان از این تعداد 350 نفر انتخاب شده است. در تحقیق حاضر برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیات از روش¬ آماری ضریب همبستگی اسپیرمن در محیط نرم¬افزار Spss استفاده شده است. نتایج یافته ها بیانگر رابطه مثبت و معنی دار بین ویژگی¬های مدیران شهری، تغییرات رشد تسهیلات گردشگری و توسعه پایدار گردشگری و نیز عدم وجود رابطه معنی دار بین تغییر کاربری اراضی ساحلی با توسعه پایدار گردشگری است. در ضمن این یافته¬ها بیانگر رابطه مثبت و معنی دار بین متغیرهای برنامه¬ریزی¬های ساحلی، هماهنگی سازمانهای مرتبط با گردشگری، ایجاد فرصت¬های شغلی و توسعه خدمات خرده فروشی و توسعه زیرساختهای لازم، احداث کمپینگ¬ها، سازماندهی خانه¬های اجاره¬ای، اطلاع رسانی و انجام بازرسی¬های فصلی و نظارت مستمر با توسعه پایدار گردشگری شهری می باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ناهیده رضایی؛ فرزین حق‌پرست؛ رحمت محمدزاده
چکیده
هدف از مطالعه حاضر تحلیل سیر تحول فضاهای تجاری معاصر شهر تبریز با محوریت بازار سنتی بوده است. تحقیق از نوع کیفی مبتنی بر دو روش کتابخانهای و میدانی با راهبرد منطق پس‌کاوی است. روش جمعآوری اطلاعات در بخش کتابخانهای از طریق مرور نظام‌مند اسناد طرح‌های شهری و مطالعات مربوط به مسئله موردنظر و در بخش میدانی با استفاده از روش پدیدارشناسی ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر تحلیل سیر تحول فضاهای تجاری معاصر شهر تبریز با محوریت بازار سنتی بوده است. تحقیق از نوع کیفی مبتنی بر دو روش کتابخانهای و میدانی با راهبرد منطق پس‌کاوی است. روش جمعآوری اطلاعات در بخش کتابخانهای از طریق مرور نظام‌مند اسناد طرح‌های شهری و مطالعات مربوط به مسئله موردنظر و در بخش میدانی با استفاده از روش پدیدارشناسی و به کمک مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته میباشد. مصاحبه‌شوندگان از بین بازاریان و کارشناسان امر انتخاب شده و مصاحبه از افراد تا اشباع اطلاعات انجام گرفته است (14 نفر). نوآوری این مقاله در فهم پدیدارشناسانه روند تاریخی بازار با عوامل سیاسی و جغرافیایی و اقتصادی شهر و منطقه باشد. ازاین‌رو، در ترسیم چشم‌اندازی آینده بازار، توجه به ارتباط متقابل اثرگذار یک ضرورت جدی می‌نماید. نتایج نشان میدهد که این بازار قبل از ورود محصولات تولیدی جدید، دارای فضاهای تولید، فروش و خدمات بوده و توانایی بالایی در ایجاد ارزش‌افزوده، تجمیع و شکل‌گیری خوشه‌های فعالیتی بوده که با ورود کالا و خدمات جدید و طبعاً ظهور فضاهای جدید و خلل مدیریتی، دچار رکود شده و از رقابت بازماند. فضاهای جدید تجاری نیز، به دلیل ضعف در بنیان‌های تولید و عدم ایجاد ارزش‌افزوده، ضعف در شکل‌دهی به خوشه‌های فعالیتی، نمی‌توانند نقشی بنیادین در اقتصاد شهری ایفا کنند. استفاده از تجارب گذشته در جهت احیاء فعالیتهای تولیدی- کارگاهی به شیوه امروزی، تبدیل بازار به فضایی چندمنظوره با اولویت تولید و بازتولید و وجود سیستم قوی مدیریت ازجمله روش‌هایی است که می‌تواند موجب حفظ و توسعه مجدد بازار شود.
مهجبین ردایی؛ اسماعیل صالحی؛ شهرزاد فریادی؛ محمدرضا مثنوی؛ لعبت زبردست
چکیده
هدف پژوهش حاضر شناخت الگوهای اجرایی عقلانیت اکولوژیک در جهت ارتقای زیست‌پذیری در بناهای مسکونی کویری شهر یزد بوده است. روش انجام پژوهش توصیفی – تحلیلی و استنباطی بوده و معیارهای مؤثر در ارزیابی الگوی اجرایی عقلانیت اکولوژیک با استفاده از مطالعات کتابخانهای و نظرات کارشناسان تعیین شدند. به‌منظور ارزیابی از 20 معیار اصلی استفاده ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر شناخت الگوهای اجرایی عقلانیت اکولوژیک در جهت ارتقای زیست‌پذیری در بناهای مسکونی کویری شهر یزد بوده است. روش انجام پژوهش توصیفی – تحلیلی و استنباطی بوده و معیارهای مؤثر در ارزیابی الگوی اجرایی عقلانیت اکولوژیک با استفاده از مطالعات کتابخانهای و نظرات کارشناسان تعیین شدند. به‌منظور ارزیابی از 20 معیار اصلی استفاده شد. ابزار جمعآوری دادهها پیمایش (نمونهگیری هدفمند، 4 خانه بومی از بافت کهن شهر کویری یزد) و پرسشنامه محقق‌ساخته با ضریب پایایی 86/0 و جامعه آماری شامل متخصصان شهرسازی، معماری و محیط زیست آگاه به معماری بومی مناطق کویری بود. نوآوری پژوهش، بررسی ارتباط عقلانیت اکولوژیک و زیست‌پذیری شهرهای کویری به خصوص در مقیاس معماری بنا است. نتاج نشان داد سکونتگاه‌های کهن کویری بر پایه اصول و قواعد عقلانیت اکولوژیک شکل گرفته و سمبلی از پایداری است. ازاین‌رو بازآفرینی اصول عقلانیت اکولوژیک در مقیاسهای متعدد، می‌تواند زمینهساز ارتقای پایداری و زیست‌پذیری بافت‌های شهری معاصر باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
داود حبیبی؛ علامرضا لطیفی؛ مسعود ظفری؛ ابوالفتح رحمانی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف تبیین برنامه‌ریزی محله مبنا در بافت‌های فرسوده شهری با تأکید بر رویکرد نوشهرگرایی در منطقه 19 شهر تهران اجرا گردید. تحقیق یک مطالعه توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایش بوده است. برای گردآوری دادههای موردنیاز، از برداشت‌های میدانی، اسناد و مطالعات طرح‌های بالادست و مصاحبه محلی و پرسشنامه در بین ساکنین ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف تبیین برنامه‌ریزی محله مبنا در بافت‌های فرسوده شهری با تأکید بر رویکرد نوشهرگرایی در منطقه 19 شهر تهران اجرا گردید. تحقیق یک مطالعه توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایش بوده است. برای گردآوری دادههای موردنیاز، از برداشت‌های میدانی، اسناد و مطالعات طرح‌های بالادست و مصاحبه محلی و پرسشنامه در بین ساکنین محله‌های مورد مطالعه استفاده شد. برای پاسخگویی به سؤال اول با توجه به اهداف و فرضیه تحقیق، از تحلیل رگرسیون دومتغیره استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که دو متغیری که در بالا بیان شد با یکدیگر رابطه معنادار داشته و مقدار آلفا کوچک‌تر از 05/0 میباشد و این بدین معناست که نوشهرگرایی بر تمایل به نوسازی تأثیر داشته و تغییرات تمایل به نوسازی (نوسازی بافت فرسوده) را تبیین می‌کند. برای پاسخگویی به سؤال دوم از مدل متاسوات استفاده شد. با توجه به نقشه رقابتی، اولویت‌بندی رقیبان و مقایسه‌ها انجام گرفت. طبق نتایج تحقیق، از نظر نوشهرگرایی محلات شهید کاظمی با وزن 97/3 دارای بیش‌ترین مشکلات بوده و باید بیشتر به آن توجه نمود. همچنین درزمینة تمایل به نوسازی بافت فرسوده محله نعمت‌آباد، با رتبه 82/3 دارای بالاترین اولویت بوده که نشان‌دهنده عدم تمایل اهالی به نوسازی است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رودابه فرهادی؛ دنیا سلیمانی‌زاده
چکیده
این پژوهش وضعیت سکونتگاه‌های غیررسمی بندر امام‌خمینی (ره) را با توجه به شاخص‌های راهبرد توسعه شهری (CDS) بررسی نموده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و کمی است. برای تشریح اهداف و اصول CDS از روشهای اسنادی و کتابخانهای، برای بررسی شاخص‌های آن در منطقه مورد مطالعه از پیمایش میدانی و برای گردآوری دادهها از پرسشنامه ...
بیشتر
این پژوهش وضعیت سکونتگاه‌های غیررسمی بندر امام‌خمینی (ره) را با توجه به شاخص‌های راهبرد توسعه شهری (CDS) بررسی نموده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و کمی است. برای تشریح اهداف و اصول CDS از روشهای اسنادی و کتابخانهای، برای بررسی شاخص‌های آن در منطقه مورد مطالعه از پیمایش میدانی و برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده شد. حجم نمونه با فرمول کوکران به تعداد 376 نفر از ساکنان با نمونهگیری تصادفی ساده و 50 نفر از کارشناسان تعیین شد و 26 مؤلفه برای شاخص‌های حکمروایی، رقابتی بودن، بانکی بودن و قابل زندگی بودن به عنوان متغیرهای وابسته انتخاب گردید. پایایی پرسشنامهها طبق ضریب آلفای کرونباخ، 76/0 برای پرسشنامه ساکنان و 81/0 برای پرسشنامه کارشناسان تایید شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آمار استنباطی مانند آزمون T و برای تعیین راهبردهای مناسب از تحلیل SWOT و برای اولویت بندی راهبردها از روش QSPM استفاده شد. نتایج شاخص‌های مورد بررسی از نظر شهروندان با میانگین 3/2 و کارشناسان با میانگین 9/2 نشان داد که شاخص‌های CDS در بندر امام خمینی (ره) وضعیت مناسبی ندارند. راهبردهای مناسب (WT) با موقعیت تدافعی تعیین و اولویت بندی شدند. اولویت اول تا چهارم به‌ترتیب جلب مشارکت مردم، تمرکز بر تفکر استراتژیک و مدیریت یکپارچه شهری، توجه ویژه به مسائل زیستمحیطی و عدالت در دسترسی به امکانات تعیین شد. رویکرد نوآورانه این پژوهش، ارائه راهکارهای عملیاتی برای بهبود وضعیت شهری است که در خلال 8 سال دفاع مقدس میزبان مهاجران جنگ تحمیلی بوده و فشار زیادی را تحمل کرده است.
حسن کامران؛ طاهر پریزادی؛ حسن حسینی امینی
دوره 1، شماره 1 ، فروردین 1389، ، صفحه 147-164
چکیده
یکی از اساسی ترین عناصر شهری جهت افزایش سطح رفاه اجتماعی مردم شهر، وجود خدما ت شهری
است. در این پژوهش مناطق 22 گانه شهر تهران از لحاظ برخورداری از خدمات شهری توسط تکنیک
تجزیه و تحلیل تاکسونومی عددی و بر اساس 8 شاخص عمده ی خدمات شهری رتبه بندی شده اند. نتایج
حاصل از پژوهش نشان می دهد که منطقه ی 6 به علت حد بالای بهره مندی قابل مقایسه با ...
بیشتر
یکی از اساسی ترین عناصر شهری جهت افزایش سطح رفاه اجتماعی مردم شهر، وجود خدما ت شهری
است. در این پژوهش مناطق 22 گانه شهر تهران از لحاظ برخورداری از خدمات شهری توسط تکنیک
تجزیه و تحلیل تاکسونومی عددی و بر اساس 8 شاخص عمده ی خدمات شهری رتبه بندی شده اند. نتایج
حاصل از پژوهش نشان می دهد که منطقه ی 6 به علت حد بالای بهره مندی قابل مقایسه با دیگر مناطق
شهر تهران نبوده لذا از دامنه مقایس های مناطق کنار گذاشته شد و از میان دیگر مناطق ، منطقه ی 12 با
0 رتبه آخر را کسب کرد. بر پایه / 0رتبه اول و منطقه ی 22 با درجه بهره مندی 98 / درجه بهره مندی 44
یافته های تحقیق می توان پی برد که با توجه به کسب رتبه های مختلف، عدالت فضایی در پراکندگی
خدمات شهری رعایت نشده و نیازمند توجه خاص برنامه ریزان است و دوری از مرکز شهر و کم جمعیت
بودن مناطق حاشیه ای جدید شهر و... از عوامل تأثیرگذار در عدم توزیع بهین هی خدمات شهری هستند.
طاهر پریزادی؛ مظهر احمدی؛ آزاد رحیم‌زاده
چکیده
هدف این پژوهش ارزیابی تطبیقی محلات منطقه 6 کلانشهر تهران براساس شاخص‌های شکوفایی شهری میباشد. به‌کارگیری شکوفایی شهری در برنامه‌ریزی محله‌ای سیاستی نوین در توسعة شهری پایدار است. این پژوهش براساس روش از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی و براساس هدف کاربردی میباشد. روش گردآوری دادهها به‌صورت اسنادی- کتابخانهای بوده ...
بیشتر
هدف این پژوهش ارزیابی تطبیقی محلات منطقه 6 کلانشهر تهران براساس شاخص‌های شکوفایی شهری میباشد. به‌کارگیری شکوفایی شهری در برنامه‌ریزی محله‌ای سیاستی نوین در توسعة شهری پایدار است. این پژوهش براساس روش از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی و براساس هدف کاربردی میباشد. روش گردآوری دادهها به‌صورت اسنادی- کتابخانهای بوده است. از مدل WASPASبرای رتبه‌بندی محله‌ها و از مدل آنتروپی برای وزندهی به شاخصها استفاده شده است. نوآوری پژوهش استفاده از رویکرد تطبیقی و مدل جدید در تعیین و ارزیابی شاخص‌های شکوفایی شهری در مقیاس محله‌های شهری منطقه شش تهران است. نتایج حاصل از به‌کارگیری مدل تصمیم‌گیری WASPASنشان میدهد بین محلات 14 گانه منطقه شش نسبت به شاخص‌های شکوفایی شهری تفاوت وجود دارد. سطحبندی محلات ازلحاظ شکوفایی شهری بیانگر این مطلب بوده است که سه محله یوسف‌آباد، کشاورز و ولیعصر به ترتیب با امتیاز نهایی، 337/0، 334/0 و 259/0 دارای وضعیت مطلوب، شش محله دارای وضعیت متوسط و پنج محله (نظامی گنجوی، جهاد، بهجت‌آباد، فاطمی و جمال‌زاده) دارای وضعیت نامطلوب و در اولویت برنامه‌ریزی توسعة شهری می‌باشند. همچنین نتایج نشان داد که بعد زیستمحیطی شکوفایی شهری دارای بیش‌ترین محلات (11 محله) با شرایط نامطلوب بوده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
یزدان شیرمحمدی
چکیده
امروزه پلتفورم‌های رزرو بخش اقامتی اهمیت زیادی در مناطق شهری پیدا کرده‌اند. این سایت‌های رزرو چند وجهی تحولی را در صنعت اقامتی رقم زده‌اند. در سطح خرد، این پلتفورم‌های مجموعه‌ای از اتاق‌های خصوصی، آپارتمان‌ها و خانه‌ها است که هرکدام متعلق به یک مالک شخصی است و در مکان‌های مختلف واقع شده و به طور مستقل اداره میشود. هدف این پژوهش ...
بیشتر
امروزه پلتفورم‌های رزرو بخش اقامتی اهمیت زیادی در مناطق شهری پیدا کرده‌اند. این سایت‌های رزرو چند وجهی تحولی را در صنعت اقامتی رقم زده‌اند. در سطح خرد، این پلتفورم‌های مجموعه‌ای از اتاق‌های خصوصی، آپارتمان‌ها و خانه‌ها است که هرکدام متعلق به یک مالک شخصی است و در مکان‌های مختلف واقع شده و به طور مستقل اداره میشود. هدف این پژوهش بررسی اثر اصالت برند، اصالت میان فردی و اصالت وجودی تجربه گردشگران شهری بر طنین برند اقامتی سایت‌های رزو اینترنتی در مناطق بوم گردی شهرهای استان گیلان است که این تأثیر اصالت برند با توجه به نقش میانجی عشق برند، سرزندگی و احساس به یادماندن تجربه مورد سنجش قرار گرفته است. روش نمونهگیری این پژوهش در دسترس و تعداد آن 384 نفر بود. ابزار سنجش در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل‌های آماری نیز با استفاده روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزار SPSS و Amos انجام شده است. برآورد تحلیل مسیر این پژوهش نشان داد که اصالت برند پلتفورم‌های رزور اینترنتی با ضریب مسیر993/0بر عشق برند اثر مثبت و معناداری دارد. همچنین ضریب مسیر فرضیه اثر اصالت وجودی بر سرزندگی566/0و ضریب مسیر فرضیه اصالت میان فردی بر سرزندگی488/0است. یافته‌ها پژوهش نشان داد که بیاد ماندنی بودن تجربه گردشگر بر برجستگی برند با ضریب مسیر 985/0 اثر است؛ بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه‌های تحقیق، به مدیران این نوع پلتفورم‌های اقامتی توصیه میشود، تصویر سایت اقامت مسافران را ارتقا بخشند؛ ابتکارات مختلف برای مسافران ابتکار را در نظر بگیرند؛
محیط زیست شهری
علی اکبر حیدری
چکیده
زنان به عنوان نیمی از جمعیت شکل دهنده شهرها دارای حساسیت‌های ویژه‌ای در ادراک مناطق جرم‌خیز شهری در مقایسه با مران از خود نشان می‌دهند و همین امر لزوم پرداختن به مسئله امنیت زنان و عوامل مخل آن در سطح فضاهای شهری را تبیین می‌نماید. در این پژوهش این موضوع در سطح یک پارک شهری به عنوان یک نمونه از فضاهای باز شهری مورد بررسی قرار می‌گیرد. ...
بیشتر
زنان به عنوان نیمی از جمعیت شکل دهنده شهرها دارای حساسیت‌های ویژه‌ای در ادراک مناطق جرم‌خیز شهری در مقایسه با مران از خود نشان می‌دهند و همین امر لزوم پرداختن به مسئله امنیت زنان و عوامل مخل آن در سطح فضاهای شهری را تبیین می‌نماید. در این پژوهش این موضوع در سطح یک پارک شهری به عنوان یک نمونه از فضاهای باز شهری مورد بررسی قرار می‌گیرد. راهبرد تحقیق در این پژوهش مشتمل بر ترکیب دو روش کمی و کیفی است و گردآوری اطلاعات در این خصوص از طریق پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و تصویربرداری ذهنی صورت گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که مجموعه عوامل موثر بر احساس ناامنی زنان در سطح پارکهای شهری درذیل چهار شاخص کالبدی، کارکردی، اجتماعی و ادراکی–بصری قابل دستهبندی هستند. این عوامل شامل مواردی چون میزان تراکم پوشش گیاهی، وجود فضاهای فرعی و پرت، تفکیک قلمرویی، وجود علائم و نشانهها، شبانهروزی بودن کاربریها، مکانیابی مناسب ورودی و خروجی، امکان مسیریابی مناسب در فضا، مراقبت مصنوعی، شهرت (خوشنامی یا بدنامی) یک فضا، تسلط پذیری جنسیتی در بخشهایی از پارک، ارتباط بصری با نقاط مختلف پارک، نورپردازی مناسب در شب، روشنایی و وضوح فضا در ذهن افراد و نیز وجود امنیت فیزیکی در پارک هستند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مصطفی امیرفخریان؛ حسین مبینی
چکیده
با توجه به این که پروژه‌های بازسازی به دنبال احیاء هویت و رونق مجدد بافت فرسوده با حفظ بافت اجتماعی آن می‌باشند، حفظ حیات اجتماعی و هویت محدوده قبلی یکی از چالش‌های پیش روی این طرح‌هاست. در همین راستا پژوهش حاضر تغییرات اجتماعی ناشی از پروژه بازسازی مجد در محله عامل‌شهر مشهد را از منظر ساکنان بررسی نمود. برای این منظور ضمن بهره‌گیری ...
بیشتر
با توجه به این که پروژه‌های بازسازی به دنبال احیاء هویت و رونق مجدد بافت فرسوده با حفظ بافت اجتماعی آن می‌باشند، حفظ حیات اجتماعی و هویت محدوده قبلی یکی از چالش‌های پیش روی این طرح‌هاست. در همین راستا پژوهش حاضر تغییرات اجتماعی ناشی از پروژه بازسازی مجد در محله عامل‌شهر مشهد را از منظر ساکنان بررسی نمود. برای این منظور ضمن بهره‌گیری از روشهای کیفی و کمی و با تکمیل 630 پرسشنامه از ساکنین محله، وضعیت شاخص‌های پایداری اجتماعی در قبل و بعد از انجام پروژه مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که سطح شادابی در محله بعد از اجرای پروژه به 50 درصد و تمایل به حضور در محله 10 درصد کاهش یافته است. عوامل ایجاد کننده ناامنی، وضعیت شاخصهایی مانند حس غربت و ناهمگنی اجتماعی افزایش داشته و تمایل به ماندن در محله از سوی ساکنین کاهش یافته و این مسئله سبب کاهش همبستگی اجتماعی تا 60 درصد در محله گردیده است. همچنین حضور غریبهها و تخلیه بافت از ساکنین قدیمی که از شاخص‌های پایداری اجتماعی می‌باشند را بههمراه داشته است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فریده کریمی؛ علیرضا عبداله زاده فرد؛ علی شکور
دوره 9، شماره 17 ، خرداد 1397، ، صفحه 91-104
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، بررسی شاخص‌های CDS در منطقه 3 شهر شیراز جهت بهبود وضع موجود و نقش آن در دستیابی به توسعه پایدار شهری میباشد. روش پژوهش در دو بخش توصیفی- تحلیلی انجام گرفت. در این راستا با استفاده از روش کوکران و با لحاظ کردن جمعیت 205775 نفر ساکن در محدوده به عنوان جامعه آماری، حجم نمونه تعداد 384 نفر تعیین شد. جهت سنجش روایی سازهای ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، بررسی شاخص‌های CDS در منطقه 3 شهر شیراز جهت بهبود وضع موجود و نقش آن در دستیابی به توسعه پایدار شهری میباشد. روش پژوهش در دو بخش توصیفی- تحلیلی انجام گرفت. در این راستا با استفاده از روش کوکران و با لحاظ کردن جمعیت 205775 نفر ساکن در محدوده به عنوان جامعه آماری، حجم نمونه تعداد 384 نفر تعیین شد. جهت سنجش روایی سازهای از آزمون آلفای کرونباخ، برای تعیین روایی محتوایی از تحلیل عاملی اکتشافی و به منظور تحلیل دادهها از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره گام به گام استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، میانگین معیار قابلیت زندگی 56/2، رقابتپذیری 08/3، بانکی بودن 81/2 و حکمروایی خوب شهری 16/2 میباشد و با توجه به عدد 5/2 به عنوان میانه نظری، می‌توان گفت که منطقه 3 به لحاظ برخورداری از شاخص‌های CDS وضعیت نسبتا خوبی دارا می‌باشند. معیارهای قابلیت زندگی، رقابتپذیری و حکمروایی خوب شهری دارای رابطه معنیدار می‌باشند و باتوجه به نتیجه آزمون رگرسیون چندمتغیره، معیار بانکی بودن بیش‌ترین تأثیر را در جهت ارتقاء رویکرد CDS در منطقه 3 دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نفیسه مرصوصی؛ صالح رشوند
دوره 8، شماره 16 ، مهر 1396، ، صفحه 101-118
چکیده
هدف از مطالعه حاضر تحلیل تغییرات دوره‌ای فضای سبز شهری زنجان و مکانیابی بهینه آن در منطقه 2 شهرداری زنجان است. روش تحقیق؛ توصیفی- تحلیلی بوده و از لحاظ نوع پژوهش، کاربردی میباشد. روند تغییرات کمّی وکیفی براساس مدل LCM و مقایسه دودوئی محاسبه گردید . جهت وزندهی به معیارهای مکانیابی فضای سبز شهری از مدل تحلیل سلسله مراتبی در محیط ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر تحلیل تغییرات دوره‌ای فضای سبز شهری زنجان و مکانیابی بهینه آن در منطقه 2 شهرداری زنجان است. روش تحقیق؛ توصیفی- تحلیلی بوده و از لحاظ نوع پژوهش، کاربردی میباشد. روند تغییرات کمّی وکیفی براساس مدل LCM و مقایسه دودوئی محاسبه گردید . جهت وزندهی به معیارهای مکانیابی فضای سبز شهری از مدل تحلیل سلسله مراتبی در محیط نرم افزاری سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که سرانه فضای سبز در سال 1385 از 64/34 متر مربع به 46/12 متر مربع در سال 1390 کاهش یافته است. همچنین در سال1385 بیش‌ترین میزان تغییرات کمّی و کیفی به نفع مناطق فاقد فضای سبز 91/69 درصد بوده که این میزان در سال1390 به 69/80 درصد افزایش یافته است. طی سالهای1390- 1385 بیش‌ترین میزان مساحت افزایشی در مناطق فاقد فضای سبز با حدود تقریبی250 هکتار و بیش‌ترین مساحت کاهشی از مناطق با فضای سبز کم با حدود تقریبی250 هکتار بوده است. طی این باز ه زمانی افزایش ساخت وساز‌ها و سرریز جمعیتی به این منطقه از عوامل مؤثر در کاهش فضای سبز است. از کل مساحت 2250 هکتاری منطقه، 356 هکتار معادل 15 درصد از کل مساحت منطقه، وضعیتی کاملا سازگار برای گسترش فضای سبز دارد. در یک بررسی کلی می‌توان گفت که طی این سال‌ها میزان فضای سبز به نفع سایر کاربری‌های خدماتی افزایش داشته و این میزان در سال1390 شدت گرفته که نیازمند اتخاذ تمهیدات و انجام اقدامات پیش‌گیرانه از کاهش بی‌رویه کاربری فضای سبز است.
بتول زینالی؛ صیاد اصغری سراسکانرود
دوره 3، شماره 6 ، مهر 1391، ، صفحه 103-116
چکیده
هدف این تحقیق، بررسی تغییرات سطح آب دریاچه ارومیه، همچنین تعیین عوامل اصلی کاهش آب این دریاچه با استفاده از روش آماری چند متغیره تحلیل مولفه‌های اصلی در بین عوامل مورد مطالعه و تاثیر آن بر شهرهای اطراف میباشد. برای این مننظور از تصاویر ماهواره‌ای لندست و همچنین دادههای 29 متغیر شامل دادههای اقلیمی و دبی ماهانه کل حوضه ...
بیشتر
هدف این تحقیق، بررسی تغییرات سطح آب دریاچه ارومیه، همچنین تعیین عوامل اصلی کاهش آب این دریاچه با استفاده از روش آماری چند متغیره تحلیل مولفه‌های اصلی در بین عوامل مورد مطالعه و تاثیر آن بر شهرهای اطراف میباشد. برای این مننظور از تصاویر ماهواره‌ای لندست و همچنین دادههای 29 متغیر شامل دادههای اقلیمی و دبی ماهانه کل حوضه در دوره آماری 1384-1349 و دادههای وضعیت گردشگری شهرهای حوضه بویژه شهر ارومیه استفاده شده است. از روی تصاویر می‌توان تشخیص داد که در طی 35 سال گذشته (1384-1349) خطوط ساحلی در شرق و به ویژه جنوب شرق (مصب رودخانه دائمی و پر آب زرینه رود) پسروی بسیار مشخصی داشته است. با استفاده از تحلیل مولفه‌های اصلی 6 عامل اصلی به عنوان مولفه‌های اصلی کاهش آب دریاچه ارومیه در بین عوامل مورد مطالعه مشخص شد که 8/78 درصد از واریانس کل را به خود اختصاص دادند. دبی‌های ژانویه، فوریه، مارس، نوامبر و دسامبر به عنوان مولفه اول تعیین شد که 8/38 درصد از واریانس کل را شامل میشود. همچنین نتایج نشان داد پایین آمدن تراز آب دریاچه ارومیه مشکلات عدیده‌ای را مخصوصاً برای شهرهایی که در اطراف دریاچه تا فاصله 40 کیلومتری آن قرار دارند، همچنین شهرهایی که دارای جهت باد غربی و جنوبغربی و در شرق دریاچه قرار دارند، بوجود خواهد آورد. رتبهی گردشگری شهر ارومیه از یک به چهار بعد از خشک شدن دریاچه تغییر یافته است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
کرامت الله زیاری؛ یعقوب ابدالی؛ سارا الله قلی پور
چکیده
در دهههای اخیر همگام با رشد سریع شهرنشینی، کیفیت زندگی، به عنوان جانشینی برای رفاه مادی، به اصلیترین هدف اجتماعی کشورهای مختلف تبدیل شده است. در همین راستا هدف از تدوین این مقاله تحلیل و ارزیابی مؤلفههای کیفیت زندگی در کانونهای جرم خیز منطقه 12 شهرداری تهران است. روش کار در این تحقیق با رویکرد توصیفی- تحلیلی و جمعآوری ...
بیشتر
در دهههای اخیر همگام با رشد سریع شهرنشینی، کیفیت زندگی، به عنوان جانشینی برای رفاه مادی، به اصلیترین هدف اجتماعی کشورهای مختلف تبدیل شده است. در همین راستا هدف از تدوین این مقاله تحلیل و ارزیابی مؤلفههای کیفیت زندگی در کانونهای جرم خیز منطقه 12 شهرداری تهران است. روش کار در این تحقیق با رویکرد توصیفی- تحلیلی و جمعآوری اطلاعات براساس مطالعات کتابخانهای (اسنادی) و مشاهدات میدانی است. ابتدا با استفاده از دادههای جرائم سرقت به کمک نرمافزار ArcGIS از طریق اکستنشن تخمین تراکم کرنل، کانونهای جرم خیز مشخص گردید، سپس از بین جامعه آماری 400 پرسشنامه به شیوه تصادفی در کانونهای جرم خیز تکمیل گردید. به منظور تحلیل متغیرهای مورد مطالعه، از نرمافزار spss و روشهای آماری t تک نمونه‌ای و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه‌ای نشان داد که متوسط میانگین رضایتمندی ساکنین در ابعاد اجتماعی- فرهنگی 63/2، اقتصادی 98/1، امنیت 56/2، دسترسی به مراکز خرید روزانه 86/2، دسترسی به مراکز تفریحی 65/2، دسترسی به مراکز آموزشی 43/2، زیستمحیطی 33/2، زیرساختهای شهری 83/2، مسکن 37/2، حملونقل و ترافیک 58/2 و حکمروایی شهری 24/2 در سطح پایینی قرار دارد. همچنین برای بررسی ضرایب همبستگی ابعاد کیفیت زندگی با کل کیفیت زندگی شهری از همبستگی پیرسون استفاد شد. این آزمون نشان داد که ابعاد یازدهگانه کیفیت زندگی با کل کیفیت زندگی شهری رابطهی مستقیم و معناداری دارد، یعنی با افزایش هر یک از ابعاد کیفیت زندگی بر میزان کل کیفیت زندگی شهری نیز افزوده میشود. در نهایت نتایج نشان داد که مطلوبیت کیفیت زندگی شهری در کانونهای جرم خیز منطقه 12 شهر تهران با توجه به کلیه ابعاد و مؤلفه‌ها خیلی ضعیف بوده است، بنابراین این بخش از شهر تهران از کیفیت زندگی پایینی برخوردار است.
محسن کاملی؛ حسن حسینی امینی؛ سید بهشید حسینی؛ سیدباقر حسینی
دوره 7، شماره 14 ، آذر 1395، ، صفحه 113-124
چکیده
هدف پژوهش حاضر تبیین معیارها و ضوابط پدافند ی در تخلیه و اسکان اضطراری میباشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و تکنیک مورد استفاده در آن دلفی است و جهت نهایی سازی معیارها از نظرات فوکوسگروپ استفاده گردید. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه متخصصان حوزه پدافند و معماری است که از آنها 10 نفر بهعنوان نمونه انتخاب گردیدند. نتایج ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تبیین معیارها و ضوابط پدافند ی در تخلیه و اسکان اضطراری میباشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و تکنیک مورد استفاده در آن دلفی است و جهت نهایی سازی معیارها از نظرات فوکوسگروپ استفاده گردید. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه متخصصان حوزه پدافند و معماری است که از آنها 10 نفر بهعنوان نمونه انتخاب گردیدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که معیارهای پدافند غیرعامل در تخلیه و اسکان اضطراری در دو دسته کلی تخلیه و اسکان گنجانده میشوند. مرحله تخلیه شامل فرایند تخلیه، حمل و نقل و مسیرهای تخلیه جمعیت گشته و مرحله اسکان نیز مکانیابی فضاهای اسکان، مسیرها و راههای دسترسی به مناطق اسکان، مراکز اسکان موقت در داخل و خارج شهر را در بر می‌گیرد. اعضای پانل در راستای رسیدن به معیارهای پدافند ی به 69 معیار دست یافته که در نهایت به منظور تعدیل معیارها در فوکوس گروپهای تشکیل شده 21 معیار بهعنوان معیارهای مهم پدافند غیرعامل در تخلیه و اسکان اضطراری شهرهای بزرگ استخراج و نهایی سازی شد.
عبدالرضا رکن الدین افتخاری؛ مرضیه نوری؛ غلامعلی منتظر
پیش شماره، شماره 0 ، آذر 1388، ، صفحه 123-142
چکیده
امروزه تلاش برای فراهم کردن دسترسی همگانی به فنّاوری اطلاعات در مناطق روستایی مورد توجه بسیاری از کشورهای
جهان قرار گرفته است و هر کدام راهکارهایی را بدین منظور به کار برده اند. اما راهکار غالب برای ایجاد دسترسی همگانی
به اطلاعات و خدمات الکترونیکی در مناطق روستایی ایجاد مراکز ارتباط از راه دور یا مراکز فنّاوری اطلاعات است. در
مقّرر ...
بیشتر
امروزه تلاش برای فراهم کردن دسترسی همگانی به فنّاوری اطلاعات در مناطق روستایی مورد توجه بسیاری از کشورهای
جهان قرار گرفته است و هر کدام راهکارهایی را بدین منظور به کار برده اند. اما راهکار غالب برای ایجاد دسترسی همگانی
به اطلاعات و خدمات الکترونیکی در مناطق روستایی ایجاد مراکز ارتباط از راه دور یا مراکز فنّاوری اطلاعات است. در
مقّرر شده که در ده هزار روستای « تجهیز ده هزار مرکز فنّاوری اطلاعات و ارتباطات روستایی » ایران نیز براساس طرح
کشور مرکز فنّاوری اطلاعات ایجاد شود. اما با توجه به تجارب جهانی، برای اینکه این مراکز بتوانند در توسعة روستایی
نقش آفرین باشند، باید علاوه بر زیرساخت های فنّی، زیرساخت های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و قانونی نیز در
سطوح مختلف ملی، منطقه ای و محلی (روستا) فراهم باشد. از جمله زیرساخت های اجتماعی و فرهنگی که در بهره برداری
مطلوب از فنّاوری اطلاعات مؤثر هستند؛ می توان به احساس نیاز به فنّاوری اطلاعات، آگاهی در مورد اثرات این فنّاوری،
تمایل به هزینه کردن در این زمینه، باورهای فرهنگی مثبت و مهارت های پایه، انگلیسی و کامپیوتری اشاره نمود. در این
تحقیق این ساختارهای انسانی لازم برای بهره برداری بهینه از فنّاوری اطلاعات با روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی مورد
بررسی قرار گرفته و به منظور مشخص شدن وزن و اهمیت هر یک از این عوامل از نظر 20 نفر از کارشناسان استفاده شد.
همچنین تعداد 350 نفر از جمعیت 15 سال به بالای روستاییان استان خراسان رضوی به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار
گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که بین وضعیت موجود روستاییان نمونه استان خراسان رضوی از نظر
متغیرهای تمایل و مهارت تا سطح استاندارد مورد نظر کارشناسان برای بهره برداری بهینه از فنّاوری اطلاعات فاصله
معناداری وجود دارد. بدین معنا که شرایط روستاییان از نظر این دو متغیر برای بهره برداری مطلوب از فنّاوری اطلاعات در
سطح مناسبی نیست. اما بین متغیرهای احساس نیاز، آگاهی و باورهای فرهنگی روستاییان با سطح استاندارد مورد نظر
کارشناسان فاصلة معناداری وجود ندارد و این بدان معنی است که روستاییان استان خراسان برای استفاده از فنّاوری
اطلاعات احساس نیاز کرده و باورهای فرهنگی غلط و مانع کاربرد این فنّاوری، در جامعه وجود ندارد. در ضمن نسبت به
فواید و مضرات فنّاوری اطلاعات آگاهی نسبی را دارند. بنابراین هر گونه برنامه ریزی برای توسعة فنّاوری اطلاعات در
مناطق روستایی باید با توجه به ضعف موجود در سطح مهارت های روستاییان و تمایل آنها برای سرمایه گذاری و هزینه
کردن در این زمینه انجام شود.
موسی عابدینی؛ علی عشقی چهاربرج؛ سعیده علوی
چکیده
افزایش جمعیت و رشد روزافزون شهرنشینی منجر به رشد و گسترش شهرها در مکان‌های نامساعد بدون توجه به پارامترهای طبیعی و بوم‌شناختی شده است. نبود برنامه‌ریزی اصولی در روند توسعه فیزیکی شهرهای کشور آسیب‌پذیری مجموعه شهرها را در برابر مخاطرات محیطی تشدید کرده است که هدایت آگاهانه و برنامه‌ریزی اصولی در جهت ایجاد پایداری محیطی را می‌طلبد. ...
بیشتر
افزایش جمعیت و رشد روزافزون شهرنشینی منجر به رشد و گسترش شهرها در مکان‌های نامساعد بدون توجه به پارامترهای طبیعی و بوم‌شناختی شده است. نبود برنامه‌ریزی اصولی در روند توسعه فیزیکی شهرهای کشور آسیب‌پذیری مجموعه شهرها را در برابر مخاطرات محیطی تشدید کرده است که هدایت آگاهانه و برنامه‌ریزی اصولی در جهت ایجاد پایداری محیطی را می‌طلبد. از این‌رو پژوهش حاضر درصدد است تا با استفاده از مدل ANP در رویکردی تلفیقی با GIS، میزان تاب‌آوری و توان اکولوژی منطقه سه شهر تهران در برابر زلزله را در ارتباط با 8 معیار اصلی (شیب، جهات شیب، سازندهای زمین‌شناسی، نوع گسل، فاصله از بستر رودخانه‌ها، فاصله از مسیر قنات‌ها، کاربری اراضی و فاصله از اراضی ناپایدار به لحاظ شهرسازی) 38 زیرمعیار ارزیابی نماید. یافته‌های پژوهش نشان میدهد که 72/41 درصد از پهنه منطقه 3 شهر تهران از تاب‌آوری و توان اکولوژیکی خیلی زیاد (که بیشتر در محلات کاووسیه، امانیه، داوودیه و چالهز)، 36/12 درصد از تاب‌آوری و توان اکولوژیکی زیاد (که بیشتر در محلات امانیه، داوودیه و احتشامیه)، 80/13 درصد از تاب‌آوری و توان اکولوژیکی متوسط (که بیشتر در محله امانیه)، 11/8 درصد از تاب‌آوری و توان اکولوژیکی کم (که بیشتر در محلات ده ونک و داوودیه) و 98/23 درصد از تاب‌آوری و توان اکولوژیکی خیلی کم (که بیشتر در سطح محلات ده ونک، حسن‌آباد زرگنده، درب دوم، قلهک و رستم‌آباد) در برابر زلزله برخوردار است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
اسماعیل صالحی؛ سعید کریمی؛ امید حیدری
چکیده
هدف اصلی پژوهش ارزیابی جایگاه شاخص‌های اقتصادی در تحقق عدالت فضایی پارک‌ها و فضاهای سبز شهری شهر بندرعباس بود. روش پژوهش حاضر مبتنی بر روش ارزیابی – تحلیلی بوده است. گردآوری دادهها به شیوه کتابخانهای و میدانی انجام شد. برای ارزیابی شاخص‌های اقتصادی در عدالت فضایی از شاخص‌های ضریب جینی، نسبت تولید ناخالص برجمعیت، نرخ تورم ...
بیشتر
هدف اصلی پژوهش ارزیابی جایگاه شاخص‌های اقتصادی در تحقق عدالت فضایی پارک‌ها و فضاهای سبز شهری شهر بندرعباس بود. روش پژوهش حاضر مبتنی بر روش ارزیابی – تحلیلی بوده است. گردآوری دادهها به شیوه کتابخانهای و میدانی انجام شد. برای ارزیابی شاخص‌های اقتصادی در عدالت فضایی از شاخص‌های ضریب جینی، نسبت تولید ناخالص برجمعیت، نرخ تورم و نرخ توسعه فضاهای سبز استفاده شده و با نرمافزار Eveiws، تأثیرگذاری شاخصها برعدالت فضایی پارک‌ها و فضاهای سبز مشخص گردیده بود. ضریب تعیین در مدل رگرسیونی حاصل شده معادل 99/0 بهدست آمد که نشانگر این است که متغیرهای مستقل 99/0 تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند. شاخص‌های مورد بررسی به ترتیب اولویت، شاخص‌های ضریب جینی، نسبت جمعیت برتولید ناخالص و نرخ تورم مشخص گردیدند که در این میان ضریب جینی بیش‌ترین اثر را داشته، این معنا که توسعه پارکهای با کیفیت؛ از لحاظ عملکردی و اکولوژیکی در شهر بندرعباس، گرایش به سمتی دارد که جمعیت آن بخش از شهر ضریب جینی پایینی دارد. بنابراین با درنظر گرفتن متغیرهای اقتصادی تأثیرگذار و داشتن نگاهی همه جانبه می‌توان حرکتی عادلانه را در گسترش موزون فضاهای سبز آغاز کرد.
