جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فرحناز اکبراقلی؛ مهدی وفائی
چکیده
گزارشهای سازمان جهانی گردشگری بیانگر این مطلب میباشد که امروزه گردشگری به یکی از بزرگترین صنایع دنیا تبدیل شده است. آن‌چه که در بحث گردشگری حائز اهمیت است تنها مسائل اقتصادی از قبیل اشتغالزایی، ارزآوری و ... نمی‌باشد؛ بلکه نقش آن در توسعه پایدار شهری و در کنار آن پاسخگویی به یکی از مهم‌ترین نیازهای انسانی یعنی نیاز ...
بیشتر
گزارشهای سازمان جهانی گردشگری بیانگر این مطلب میباشد که امروزه گردشگری به یکی از بزرگترین صنایع دنیا تبدیل شده است. آن‌چه که در بحث گردشگری حائز اهمیت است تنها مسائل اقتصادی از قبیل اشتغالزایی، ارزآوری و ... نمی‌باشد؛ بلکه نقش آن در توسعه پایدار شهری و در کنار آن پاسخگویی به یکی از مهم‌ترین نیازهای انسانی یعنی نیاز به امنیت، آرامش روحی و روانی و تفریح و سرگرمی است که انسان با رفتن به محیط‌های طبیعی و سپری‌کردن مدتی در آنجا، سبب ارضای این نیاز ذاتی او می‌گردد. در این راستا، پژوهش حاضر، به دنبال شناسایی پهنههای دارای قابلیت گردشگری در یکی از مناطق مستعد گردشگری در حوزه نفوذ کلان‌شهر مشهد، یعنی دهستان ابرده میباشد. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است که از طریق مطالعات اسنادی و میدانی و همچنین استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام می‌گیرد. بدین منظور، ابتداء عوامل مؤثر در پهنهبندی به روش دلفی شناسایی شده و سپس با روش تحلیل سلسله مراتبی و با استفاده از نرم افزار expert choice به متغیرها وزن داده میشود. در ادامه لایههای مختلف در نرم افزار GIS به وسیله توابع overley تلفیق شده و امتیاز هر پهنه با توجه به کل عوامل مؤثر و وزن آنها، به‌دست آمده و سپس کل پهنه‌ها به سه دسته پهنههای با ظرفیت بالا، متوسط و کم برای گردشگری، طبقهبندی شده است. نتایج مطالعه نشان میدهد که تنها 15 درصد اراضی موجود در دهستان ابرده دارای ظرفیت بالای گردشگری میباشد که بر این اساس، در جهت رونق هر چه بیشترگردشگری در این منطقه لازم است با توجه به ظرفیت بالقوه موجود در هر پهنه، کاربری جاذب گردشگر برای آنها پیشنهاد گردد.
نظام سکونتگاهی و مسکن
فاطمه السادات افصح حسینی؛ حسین ذبیحی؛ لعلا جهانشاهلو
چکیده
نظریه رقابت‌پذیری شهرها برگرفته از نظریه الماس پورتر میباشد. بین مسکن که سهم بزرگی از کل اقتصاد را دارا میباشد و رقابت‌پذیری اقتصادی شهری ارتباط وجود دارد. کفایت عرضه و تخصیص زمین برای توسعه مسکن جدید و همچنین، اهمیت نگهداری زمین ارزان، که می‌تواند توسط قدرت محلی برای توسعه‌شهری، نگهداری شود، آشکار است. در این تحقیق، هدف تخمین ...
بیشتر
نظریه رقابت‌پذیری شهرها برگرفته از نظریه الماس پورتر میباشد. بین مسکن که سهم بزرگی از کل اقتصاد را دارا میباشد و رقابت‌پذیری اقتصادی شهری ارتباط وجود دارد. کفایت عرضه و تخصیص زمین برای توسعه مسکن جدید و همچنین، اهمیت نگهداری زمین ارزان، که می‌تواند توسط قدرت محلی برای توسعه‌شهری، نگهداری شود، آشکار است. در این تحقیق، هدف تخمین تعداد واحدهای مسکونی مورد نیاز برای تامین واحدهای مسکونی در تهران در سال 1400 هجری شمسی میباشد. روش تحقیق این مقاله توصیفی- تحلیلی بر پایه اطلاعات است. با توجه به این‌که جمعیت عامل اصلی ایجاد تقاضای بالقوه برای مسکن است، ابتدا جمعیت شهر تهران برای سال 1400 با استفاده از سه مدل غیرخطی چندجملهای درجه دوم، گمپرتز و لجستیک، برآورد گردید. از آنجا که طرح جامع هر شهر، مهم‌ترین طرح آن شهر است، برآورد جمعیت مدل‌های چندجملهای درجه دوم و گمپرتز به علت نزدیک بودن به این طرح مدنظر قرار گرفتند. پس از آن با استفاده از مدل لجستیک که روش مناسبی برای برآورد تعداد واحد مسکونی در یک شهر است، تعداد واحدهای مسکونی براساس این سه برآورد جمعیت به‌دست آمده برآورد گردید. تعداد واحدهای مسکونی به‌دست آمده از مدل لجستیک بر پایه جمعیت به‌دست آمده از مدل گمپرتز معادل 663141 است. این نتایج می‌تواند به‌عنوان معیاری برای تصمیم‌سازی و برنامهریزی آینده توسعه‌شهری در راستای دستیابی به رقابت‌پذیری اقتصادی استفاده شود.
نظام سکونتگاهی و مسکن
امیراصلان درویش؛ حسین مدی؛ یوسف گرجی مهلبانی
چکیده
هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی و تحلیل سطوح انعکاسی با ضریب بازتابش زیاد است که به‌عنوان یکی از راهکارهای طراحی غیرفعال به‌منظور کنترل جذب انرژی تابشی خورشید و کاهش دما و مصرف انرژی مساکن شهری، به‌خصوص در اقلیم گرم و خشک، به‌شمار میرود. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی- مدل‌سازی است که شامل مطالعه میدانی و شبیهسازی رایانهای ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی و تحلیل سطوح انعکاسی با ضریب بازتابش زیاد است که به‌عنوان یکی از راهکارهای طراحی غیرفعال به‌منظور کنترل جذب انرژی تابشی خورشید و کاهش دما و مصرف انرژی مساکن شهری، به‌خصوص در اقلیم گرم و خشک، به‌شمار میرود. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی- مدل‌سازی است که شامل مطالعه میدانی و شبیهسازی رایانهای بامهای انعکاسی، با ضریب بازتابش متفاوت به کمک نرمافزار Energy plus است. این مطالعه، برای دو نوع بام رایج در ساختمانهای مسکونی شهر تهران صورت گرفته است و حاوی تغییرات دقیق دما و مصرف انرژی سرمایشی در طی ماه‌های مختلف سال میباشد. نتایج تحقیق نشان داد که افزایش مقادیر ضریب بازتابش سطوح بام به کمک متریالهای انعکاسی، تأثیر زیادی در کاهش دمای سطح و دمای هوای پیرامونی بام ساختمان دارد. علاوهبر این، مصرف انرژی سرمایشی بهعلت کاهش جذب حرارت خورشید توسط سطوح خارجی، کاهش مییابد.
نظام سکونتگاهی و مسکن
علی عشقی چهاربرج؛ حسین نطم فر
چکیده
زلزله به‌عنوان یکی از فاجعه‌بارترین و مخرب‌ترین انواع مخاطرات طبیعی دارای اشکال بزرگ و پیش‌بینی‌ناپذیر میباشد. لذا، نمی‌توان از پیامدهای آن جلوگیری کرد. در مقابل این وضعیت، راهبرد‌های سازمان‌های بین‌المللی برای کاهش بلایا، ایجاد جوامع تاب‌آور در برابر زلزله است که این امر نیازمند ارزیابی میزان تاب‌آوری شهر در برابر زلزله ...
بیشتر
زلزله به‌عنوان یکی از فاجعه‌بارترین و مخرب‌ترین انواع مخاطرات طبیعی دارای اشکال بزرگ و پیش‌بینی‌ناپذیر میباشد. لذا، نمی‌توان از پیامدهای آن جلوگیری کرد. در مقابل این وضعیت، راهبرد‌های سازمان‌های بین‌المللی برای کاهش بلایا، ایجاد جوامع تاب‌آور در برابر زلزله است که این امر نیازمند ارزیابی میزان تاب‌آوری شهر در برابر زلزله و برنامهریزی اصولی در راستای تاب‌آور نمودن آن میباشد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سنجش میزان تاب‌آوری نواحی ده‌گانه منطقه یک شهرداری تهران در برابر زلزله صورت گرفته شده است. در این مقاله، روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربردی است.همچنین، برای سنجش تاب‌آوری نواحی منطقه یک تهران از ده معیار اصلی در قالب 42 زیر معیار استفاده شده است که برای تعیین اهمیت نسبی معیار‌های مورد پژوهش از فرآیند تحلیل شبکه‌ای تجزیه و تحلیل داده‌ها و تعیین میزان تاب‌آوری نواحی در برابر زلزله از مدل پرومته و گایا بهره برده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که نواحی 2، 7 و 8 از تاب‌آوری زیاد، نواحی 3 و 4 از تاب‌آوری متوسط، ناحیه 10 از تاب‌آوری کم و نواحی 1، 5، 6 و 9 از تاب‌آوری خیلی کم در برابر زلزله برخوردار می‌باشند. به‌طورکلی میتوان از نتایج پژوهش چنین استنباط نمود که نواحی که در غرب منطقه یک شهر تهران قرار گرفته‌اند از تاب‌آوری زیادی و نواحی که در قسمت مرکزی و به‌ویژه در شرق منطقه یک واقع شدند از تاب‌آوری کمی در برابر زلزله برخوردار می‌باشند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حمیدرضا کامیاب
چکیده
در توسعه پایدار ابعاد کالبدی مناطق انسانساخت اهمیت زیادی دارد. این مقاله، به منظور کمّی کردن الگوی رشد مناطق انسان ساخت، ارتباط نواحی ساخته شده شهرستان‌های استان گلستان با دمای سطح زمین با استفاده از شش سنجه سیمای سرزمین تعداد لکه، شاخص بزرگترین لکه، شاخص شکل، نزدیکترین فاصله اقلیدسی، تجمع و کوهژن مورد بررسی قرار میدهد. ...
بیشتر
در توسعه پایدار ابعاد کالبدی مناطق انسانساخت اهمیت زیادی دارد. این مقاله، به منظور کمّی کردن الگوی رشد مناطق انسان ساخت، ارتباط نواحی ساخته شده شهرستان‌های استان گلستان با دمای سطح زمین با استفاده از شش سنجه سیمای سرزمین تعداد لکه، شاخص بزرگترین لکه، شاخص شکل، نزدیکترین فاصله اقلیدسی، تجمع و کوهژن مورد بررسی قرار میدهد. انتخاب سنجهها باید براساس معیارهایی مانند استقلال بین سنجهها باشد. بررسی آماری همبستگی بین سنجهها نشان داد که همبستگی بین آنها وجود ندارد. سنجه‌های سیمای سرزمین با استفاده از نرمافزار Fragstats استخراج شد. نتایج تحلیل سیمای سرزمین نیز نشان داد که شهرستان گرگان دارای بالاترین ساختار همگن و شهرستان مراوهتپه دارای نامناسبترین ساختار مناطق انسانساخت است. مطالعات علم بومشناسی سیمای سرزمین بر اهمیت ساختار مکانی بر فرآیندهای بومشناختی استوار است. به همین منظور، ارتباط آماری بین ساختار و دمای سطح زمین با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون بررسی شد. اطلاعات دمای سطح زمین نیز با از دادههای سنجنده مادیس استخراج گردید. نتایج نشان داد که بین سنجه ساختار شکلی و دمای سطح زمین ارتباط معناداری وجود دارد. مناطق انسانساخت که دارای ساختار شکلی پیچیدهتری هستند و دمای سطح زمین در این مناطق نسبت به سایر مناطق بیشتر میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بیژن دادرس؛ اصغر نوروزی؛ رامین ریاحی
چکیده
خطر زلزله از دیرباز تاکنون سکونت‌گاه‌های انسانی را مورد تهدید قرار داده است. با وجود پیشرفت علم و فنّاوری در عصر حاضر نیز انسان هنوز نتوانسته به‌صورت دقیق به پیش‌بینی و مقابله با این بلای طبیعی بپردازد. با این وجود میتوان با مدیریت صحیح آثار زیان‌بار آن را به حداقل ممکن تقلیل داد. در پژوهش حاضر به مکان‌یابی سایت‌های اسکان موقت ...
بیشتر
خطر زلزله از دیرباز تاکنون سکونت‌گاه‌های انسانی را مورد تهدید قرار داده است. با وجود پیشرفت علم و فنّاوری در عصر حاضر نیز انسان هنوز نتوانسته به‌صورت دقیق به پیش‌بینی و مقابله با این بلای طبیعی بپردازد. با این وجود میتوان با مدیریت صحیح آثار زیان‌بار آن را به حداقل ممکن تقلیل داد. در پژوهش حاضر به مکان‌یابی سایت‌های اسکان موقت برای آسیب‌دیدگان زلزله در شهر بروجن به عنوان یکی از اقدامات مدیریت بحران در این زمینه، پرداخته شده است. بدین منظور با استفاده از مطالعات کتابخانهای و بهره‌گیری از نظر کارشناسان و متخصصین مدیریت بحران عوامل و پارامترهای مؤثر در مکان‌یابی سایت‌های اسکان موقت شناسایی و سپس با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی وزن نهایی هر یک از عوامل مشخص گردید. با کاربرد سامانه اطلاعات جغرافیایی نیز نقشه‌های موردنظر در لایههای مختلف تهیه شدند. اطلاعات مکانی و غیر‌مکانی با استفاده از وزن نهایی هر یک از عوامل ترکیب‌شده و تجزیه‌وتحلیل در محیط GIS انجام گردید. خروجی پژوهش، مکان‌یابی بهترین سایت‌ها برای اسکان موقت زلزله‌زدگان میباشد. نتایج تجزیه و تحلیل مقایسات زوجی نشان داد که معیار زمین‌شناسی با ضریب 106/0 دارای کمترین اهمیت و معیار ایمنی با ضریب 376/0دارای بیشترین اهمیت می‌باشند. همچنین نتایج نشان داد پارکها، فضاهای سبز و مدارس بهترین مکان‌ها برای ایجاد سایت‌های اسکان موقت آسیب‌دیدگان زلزله در شهر بروجن می‌باشند. با توجه به این نکته که تامین فضای لازم برای سایت‌های اسکان موقت در بخش مرکزی شهر با کمبود مواجه است.
سیستم های اطلاعات جغرافیایی
کاملیا علوی؛ صدیقه کیانژاد؛ سیده عالمه صباغ
چکیده
شهر تهران به‌عنوان بزرگترین شهر ایران در زمره آلوده‌ترین شهرهای جهان به‌حساب می‌آید بنابراین ضرورت شناخت دقیق آلاینده‌ها و مشخص ساختن پهنههای آلوده به‌منظور کاستن از شدت آنها آشکار است. هدف این پژوهش تهیه نقشه آلودگی هوای تهران و مشخص کردن مناطقی دارای بیشترین آلودگی است. برای بررسی وضعیت آلودگی هوای شهر تهران پس از جمعآوری ...
بیشتر
شهر تهران به‌عنوان بزرگترین شهر ایران در زمره آلوده‌ترین شهرهای جهان به‌حساب می‌آید بنابراین ضرورت شناخت دقیق آلاینده‌ها و مشخص ساختن پهنههای آلوده به‌منظور کاستن از شدت آنها آشکار است. هدف این پژوهش تهیه نقشه آلودگی هوای تهران و مشخص کردن مناطقی دارای بیشترین آلودگی است. برای بررسی وضعیت آلودگی هوای شهر تهران پس از جمعآوری غلظت 5 آلاینده جوی (CO، NOx، SOx، O3، PM25) از 20 ایستگاه ثبت‌کننده آلاینده‌های هوا، از سه روش درونیابی، کریجینگ و روش توابع شعاعی پایه و روش عکس فاصله وزنی IDW در نرمافزار ArcGIS و برای مقایسه روش‌ها و انتخاب بهترین آنها از ریشه میانگین مربعات خطا RMSE و ضریب همبستگی R2 استفاده شده است. با بررسی مقادیرRMSE مشخص گردید که در اکثر پارامترها روش IDW دارای دقت مناسبتری جهت پهنهبندی آلودگی منطقه میباشد. برای رسیدن به نتایج با استفاده از روشهای ذکرشده، نقشه محدوده‌های کیفی هوا در منطقه آماده و با تلفیق پنج نقشه و وزن دهی به هریک از پارامترها نقشه کلی آلودگی منطقه تهیه شد. نتایج نشان میدهد در نقشه پهنهبندی آلودگی CO بیشترین وضعیت آلودگی مربوط به طبقه ناسالم، در نقشه NO مربوط به طبقه بسیار ناسالم، در نقشه O3 مربوط به طبقه بسیار ناسالم، در نقشه PM مربوط به طبقه ناسالم و همچنین، در نقشه SO مربوط به طبقه ناسالم میباشد. در نقشه نهایی نیز بیشترین بخش مربوط به طبقه ناسالم است. به‌طورکلی ایستگاه مسعودیه با وزن آلودگی 1091 بیشترین آلودگی و خطرناک‌ترین وضعیت هوا را دارد و ایستگاه دروس با وزن آلودگی 628 دارای وضعیت مناسبتری بوده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسین حاتمی‌نژاد؛ احمد پوراحمد؛ سارا الله قلی‌پور
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تحلیل شاخص‌های پایداری سکونتی در ناحیه 1 منطقه 9 تهران که بخشی از بافت فرسوده شهری را شامل میشود، صورت گرفته شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف نیز کاربردی میباشد. براساس حجم نمونه از میان ساکنان بلوک‌های مسکونی ناحیه 1، 325 خانوار انتخاب شدند. برای این منظور و انجام آزمون شاخصها از روش تحلیل ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تحلیل شاخص‌های پایداری سکونتی در ناحیه 1 منطقه 9 تهران که بخشی از بافت فرسوده شهری را شامل میشود، صورت گرفته شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف نیز کاربردی میباشد. براساس حجم نمونه از میان ساکنان بلوک‌های مسکونی ناحیه 1، 325 خانوار انتخاب شدند. برای این منظور و انجام آزمون شاخصها از روش تحلیل عاملی استفاده گردید. در طی فرآیند آزمون 48 شاخص مورد مطالعه به 32 شاخص کاهشیافته است و به 6 عامل اصلی رتبهبندی شدند. نتایج تحلیل عاملی نشان میدهد که مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در پایداری مسکن شهری به ترتیب عامل کالبدی و طراحی با وزن 705/0، عامل سرمایه اجتماعی با وزن 694/0، عامل امنیت با وزن 673/0، عامل محیطی با وزن 711/0، عامل دسترسی با وزن 697/0 و عامل زیربنایی با وزن 731/0 هستند. نظارت بر ساختوسازها و توجه به ابعاد کالبدی، ارتقای آگاهی و آموزش ساکنان برای مشارکت بیشتر، ایجاد مشوقهای مالی و در نظر گرفتن فضاها و معابر عمومی بیشتر از مهم‌ترین پیشنهادهای ارائه شده می باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدجواد نوری؛ مهدی میکائیلی؛ میلاد محمدی
چکیده
مشکل اساسی که برنامه‌های شهری با آن مواجه هستند، عدم انعطاف‌پذیری آنها در مقابل عدم قطعیت‌هایی است که سیاست‌های برنامه‌های راهبردی را ناکارآمد ساخته و شهر را در مقابل آینده محتملی که پیش روی دارد آسیب‌پذیر می‌نمایند. عدم قطعیت‌های مذکور موجب شده که مطالعات مربوط به آینده‌پژوهی به موضوعی مهم تبدیل شود و برنامه ریزان شهری به ...
بیشتر
مشکل اساسی که برنامه‌های شهری با آن مواجه هستند، عدم انعطاف‌پذیری آنها در مقابل عدم قطعیت‌هایی است که سیاست‌های برنامه‌های راهبردی را ناکارآمد ساخته و شهر را در مقابل آینده محتملی که پیش روی دارد آسیب‌پذیر می‌نمایند. عدم قطعیت‌های مذکور موجب شده که مطالعات مربوط به آینده‌پژوهی به موضوعی مهم تبدیل شود و برنامه ریزان شهری به استفاده از مدل‌های مختلف آینده‌پژوهی روی‌آورند تا از این طریق بتوانند آسیب‌پذیری شهرها را در برابر چالش‌های آینده کاهش دهند. یکی از متداول‌ترین روشهای آینده‌پژوهی، برنامهریزی سناریویی است که به شهرسازان کمک کرده تا حدودی بر این عدم قطعیت‌ها غلبه کنند. با پیشرفت تکنولوژی‌های رایانهای مرتبط با برنامهریزی سناریویی، نرم‌افزارهایی نظیر سناریو ویزارد این قابلیت را برای شهرسازان به ارمغان آورده که ابعاد گوناگون شهر، عوامل پیشران توسعه و عدم قطعیت‌های عوامل مختلف را مورد تحلیل قرار داده و سناریوهای محتملی را برای شهر استخراج نمایند. هدف اصلی این پژوهش ارائه چارچوبی جهت کاربست برنامهریزی سناریویی و نرمافزار سناریو ویزارد در تهیه برنامه‌های راهبردی شهری است. نوع پژوهش کاربردی بوده و جهت پیشبرد پژوهش، تحقیقات پیمایشی و مصاحبه با مسئولین شهر صورت پذیرفته است. در این پژوهش شهر نجف‌آباد به‌عنوان محدوده موردمطالعه در نظر گرفته‌شده است. نتایج نشان میدهد که مدیریت و حکمروایی شهری، مدیریت سطوح فرادست، آموزش عالی و همچنین اقتصاد شهری با زیرشاخه‌های کشاورزی پایدار، تجارت، صنعت و گردشگری عوامل کلیدی و پیشران توسعه شهر نجف‌آباد می‌باشند. در کنار این عوامل ورود تکنولوژی‌های نوین مانند مترو به شهر و نیز وضعیت منابع آب شهر به‌عنوان رخدادهای تأثیرگذار بر توسعه مشخص شده‌اند.
محیط زیست شهری
فرهاد برندک
چکیده
تحقق پایداری با بهره برداری مناسب از منابع و ایجاد توازن میان انسان، اجتماع و طبیعت امکان پذیر میباشد. از این رو، شرایط امروزی شهرها ایجاب می‌کند که برنامه‌ریزان، اقدام به بررسی، تجزیه و تحلیل و ارزیابی پایداری شهرها از جهات مختلف نمایند. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی کارایی برخی از شاخص‌های عملکرد زیستی مناطق شهری اصفهان با تاکید ...
بیشتر
تحقق پایداری با بهره برداری مناسب از منابع و ایجاد توازن میان انسان، اجتماع و طبیعت امکان پذیر میباشد. از این رو، شرایط امروزی شهرها ایجاب می‌کند که برنامه‌ریزان، اقدام به بررسی، تجزیه و تحلیل و ارزیابی پایداری شهرها از جهات مختلف نمایند. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی کارایی برخی از شاخص‌های عملکرد زیستی مناطق شهری اصفهان با تاکید بر مولفههای تاثیرگذاری چون؛ جمعیت، محدوده و مساحت، میزان تولید پسماند و همچنین میزان فضاهای سبز شهری، تعداد درختان موجود و میزان نهرها مناطق شهری اصفهان میباشد. روش تحقیق در این مقاله، روش توصیفی- تحلیلی است. در این راستا، از مدل تحلیل پوششی داده‌ها برای توصیف و تحلیل شرایط موجود استفاده شده است. جامعه آماری شامل مناطق چهاردهگانه شهر اصفهان، براساس اسناد رسمی شهر میباشد. مطابق با نتایج کلی، در مدل CCR-O، تنها مناطق شهری 4 و 9 دارای کارایی کامل و منطقه 5 دارای کارایی قابل قبول است. هم چنین، در روش BCC-O، مناطق 2، 12 و 13 شهری به مناطق کارآی موجود در مدل CCR-O اضافه شدند و مناطق 5 ، 6 ، 7 ، 8 ، 10، 11و 14، دارای کارایی قابل قبول می‌باشند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
زهره فنی؛ سعید نجفی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تأثیر شهروندان بر کیفیت زندگی در محلات شهری، نمونه موردی محلات کارمندان و اسلام‌آباد شهر زنجان میباشد. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی است با استفاده از نرمافزار Spss و آزمون‌های توصیفی نظیر میانگین، آزمون استنباطی پیرسون و آنوا، انجامشده است. نتایج پژوهش نشان داد که در محله کارمندان ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی تأثیر شهروندان بر کیفیت زندگی در محلات شهری، نمونه موردی محلات کارمندان و اسلام‌آباد شهر زنجان میباشد. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی است با استفاده از نرمافزار Spss و آزمون‌های توصیفی نظیر میانگین، آزمون استنباطی پیرسون و آنوا، انجامشده است. نتایج پژوهش نشان داد که در محله کارمندان و اسلام‌آباد میانگین شاخص‌های سرمایه‌های اجتماعی متفاوت بوده، اما در هر دو محله میانگین شاخص‌های مشارکت در امور محله و اوقات فراغت کم‌تر از میانگین متوسط حاصل‌شده است. همچنین شاخص‌های کیفیت محیط کالبدی در محله کارمندان در سطح بالایی قرار داشته و در مقابل میانگین شاخص‌های تسهیلات مسکن و امکانات اوقات فراغت کم‌تر از متوسط میانگین حاصل‌شده است. در محله اسلام‌آباد شاخص‌های امنیت تردد، وضعیت دفع زباله و دسترسی به خدمات عمومی بیشتر از میانگین و در سطح پایینی ازلحاظ این شاخصها نسبت به محله کارمندان قرار دارد. هر دو محله بیشتر ین میزان تأثیر در گروه‌های شغلی خانه‌دار و بازنشسته بوده است. تفاوت معناداری میان تأثیر اشتغال و کیفیت محیط کالبدی در محله کارمندان وجود دارد. درحالی‌که در محله اسلام‌آباد تفاوت معناداری میان اشتغال زنان و کیفیت محیط کالبدی وجود ندارد. اشتغال گروه‌های مختلف زنان نیز بر کیفیت محیط کالبدی آن تأثیر نداشته است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محسن کلانتری؛ احمد پوراحمد؛ یعقوب ابدالی
دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، ، صفحه 49-60
چکیده
بزهکاری ازجمله مهم‌ترین معضلات اجتماعی در اکثر شهرهای جهان است که بر زندگی افراد تأثیرات منفی روحی، جسمی و مالی می‌گذارد. این مقاله باهدف تحلیل فضایی بزهکاری در بافت ناکارآمد محله شهید هرندی در منطقه 12 تهران انجامشده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر تحلیلی و تطبیقی است و برای شناسایی و درک الگوهای مکانی بزهکاری در محله هرندی از آزمون‌های ...
بیشتر
بزهکاری ازجمله مهم‌ترین معضلات اجتماعی در اکثر شهرهای جهان است که بر زندگی افراد تأثیرات منفی روحی، جسمی و مالی می‌گذارد. این مقاله باهدف تحلیل فضایی بزهکاری در بافت ناکارآمد محله شهید هرندی در منطقه 12 تهران انجامشده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر تحلیلی و تطبیقی است و برای شناسایی و درک الگوهای مکانی بزهکاری در محله هرندی از آزمون‌های آماری و گرافیک مبنا در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS استفادهشده، که اطلاعات موردنیاز از میزان و نوع جرائم به‌صورت کتابخانهای از نیروی انتظامی تهران بزرگ اخذشده است. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که کانونهای جرم خیز در محله هرندی به‌صورت تصادفی توزیع‌شده است. از سوی دیگر بالا بودن میزان شدت فرسودگی، نفوذناپذیری بالا، وجود زمین‌های خالی و متروکه و همچنین کمبود یا نبود برخی کاربری‌های موردنیاز شهروندان، در افزایش توزیع جغرافیایی نوع و میزان جرائم و شکل‌گیری الگوهای فضایی بزهکاری مؤثر بوده است. به نظر می‌رسد با بهسازی و نوسازی بافت فرسوده و اصلاح فیزیکی و کالبدی فضاهای مسکونی، تعریض معابر زیر 6 متر و ایجاد راه در رو برای کوچه‌های بن‌بست، مکان‌یابی مراکز انتظامی و ایجاد فضاهای تفریحی و فراغتی سالم جهت افزایش نظارت رسمی در این محله میتوان امکان آسیب‌پذیری این‌گونه محلات و میزان وقوع جرائم را کاهش داد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نازنین شیرانی سرمازه؛ غلامرضا سبزقبائی؛ نرگس شیرانی؛ سیده سولماز دشتی
چکیده
در این پژوهش سعی گردید ظرفیت برد گردشگری بوستان خلیج‌فارس فولادشهر به‌عنوان یکی از پارک‌های شهری موردبررسی قرار گیرد. هدف اصلی این تحقیق مقایسه انواع ظرفیت برد گردشگری با استفاده از روش IUCNو شناسایی نقاط ضعف و قوت آن به‌عنوان راهکاری جهت بهبود مدیریت آن، میباشد. دادههای لازم از طریق بازدید میدانی، پرسشنامه، آمار اقلیمی ایستگاه ...
بیشتر
در این پژوهش سعی گردید ظرفیت برد گردشگری بوستان خلیج‌فارس فولادشهر به‌عنوان یکی از پارک‌های شهری موردبررسی قرار گیرد. هدف اصلی این تحقیق مقایسه انواع ظرفیت برد گردشگری با استفاده از روش IUCNو شناسایی نقاط ضعف و قوت آن به‌عنوان راهکاری جهت بهبود مدیریت آن، میباشد. دادههای لازم از طریق بازدید میدانی، پرسشنامه، آمار اقلیمی ایستگاه هواشناسی زرینشهر و نیز نظر کارشناسان جمعآوری گردید.نتایج حاصل از بهکارگیری دستورالعمل IUCNنشان داد که بوستان خلیج‌فارس با مساحت 93000 مترمربع دارای ظرفیت برد فیزیکی 325872 نفر، ظرفیت برد واقعی 78183 نفر و ظرفیت برد مؤثر 39091 نفر در سال میباشد. همچنین ظرفیت برد خدماتی پارک بیش از ظرفیت برد مدیریتی آن بوده است، لذا پیشنهاد می‌گردد پیش از طراحی و اجرای زیرساختها و امکانات گردشگری در پارک‌های شهری، ابتدا اقدام به برآورد ظرفیت برد ﻣﺆﺛﺮ نموده و طراحی و بهکارگیری امکانات، بر اساس اصول و متناسب با ظرفیت برد اجرا گردد.
محیط زیست شهری
وحید صفریان زنگیر؛ بتول زینالی؛ لیلا جعفرزاده علی آباد
چکیده
پژوهش حاضر باهدف تحلیل شرایط سینوپتیکی وقوع بارش‌های منجر به سیلاب شهرستان خلخال در استان اردبیل، دادههای آماری بارش 30 ساله مربوط به 1366 تا 1395 را مورد بررسی قرار میدهد. بیشترین بارش در تاریخ 18/09/1370 رخ داده است. نقشه‌های جوی سینوپتکی این بازه زمانی در تراز 500 میلی‌بار شامل نقشه فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، سرعت و جهت باد، ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف تحلیل شرایط سینوپتیکی وقوع بارش‌های منجر به سیلاب شهرستان خلخال در استان اردبیل، دادههای آماری بارش 30 ساله مربوط به 1366 تا 1395 را مورد بررسی قرار میدهد. بیشترین بارش در تاریخ 18/09/1370 رخ داده است. نقشه‌های جوی سینوپتکی این بازه زمانی در تراز 500 میلی‌بار شامل نقشه فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، سرعت و جهت باد، رطوبت، دما، آب قابل بارش در سطح زمین و بلوکینک (امگا)، با استفاده از تصاویر ماهوارهای از پایگاه دادههایNCEP/NCA وابسته به سازمان ملی اقیانوس‌شناسی ایالات‌متحده، تهیه‌شده است. روش تحقیق رویکرد محیطی به گردشی انجام شده است. نتایج نشان داد که علاوه بر شرایط جوی و زمینی مؤثر در ایجاد بارش سنگین در تاریخ مذکور، وضعیت داخلی همراه با الگوی خارجی مثل دریاهای اطراف و مجاور ایران مثل دریای سیاه و مدیترانه تأثیر داشته است. مقدار بارش ماهیانه ایستگاه خلخال به‌عنوان منطقه‌ای که در جنوب استان اردبیل و جنوب غربی دریای خزر، در سه ماه فصل بهار دارای بارش بیشتر میباشد. در ماه‌های اسفند (8/1321)، فروردین (7/1716) و اردیبهشت (5/1448) میلی‌متر بود. بیشترین مخاطرات طبیعی جوی متأثر از بارش‌های سنگین و سیلاب در خلخال خسارات داخل شهری، روستای، حاشیه رودخانه‌ها و کشاورزی، در ماه‌های مذکور صورت گرفته است. The present study with aims of analyzing the synoptic conditions of rainfall occurring in the Khalkhal cit
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
کرامت الله زیاری؛ یعقوب ابدالی؛ سارا الله قلی پور
چکیده
در دهههای اخیر همگام با رشد سریع شهرنشینی، کیفیت زندگی، به عنوان جانشینی برای رفاه مادی، به اصلیترین هدف اجتماعی کشورهای مختلف تبدیل شده است. در همین راستا هدف از تدوین این مقاله تحلیل و ارزیابی مؤلفههای کیفیت زندگی در کانونهای جرم خیز منطقه 12 شهرداری تهران است. روش کار در این تحقیق با رویکرد توصیفی- تحلیلی و جمعآوری ...
بیشتر
در دهههای اخیر همگام با رشد سریع شهرنشینی، کیفیت زندگی، به عنوان جانشینی برای رفاه مادی، به اصلیترین هدف اجتماعی کشورهای مختلف تبدیل شده است. در همین راستا هدف از تدوین این مقاله تحلیل و ارزیابی مؤلفههای کیفیت زندگی در کانونهای جرم خیز منطقه 12 شهرداری تهران است. روش کار در این تحقیق با رویکرد توصیفی- تحلیلی و جمعآوری اطلاعات براساس مطالعات کتابخانهای (اسنادی) و مشاهدات میدانی است. ابتدا با استفاده از دادههای جرائم سرقت به کمک نرمافزار ArcGIS از طریق اکستنشن تخمین تراکم کرنل، کانونهای جرم خیز مشخص گردید، سپس از بین جامعه آماری 400 پرسشنامه به شیوه تصادفی در کانونهای جرم خیز تکمیل گردید. به منظور تحلیل متغیرهای مورد مطالعه، از نرمافزار spss و روشهای آماری t تک نمونه‌ای و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه‌ای نشان داد که متوسط میانگین رضایتمندی ساکنین در ابعاد اجتماعی- فرهنگی 63/2، اقتصادی 98/1، امنیت 56/2، دسترسی به مراکز خرید روزانه 86/2، دسترسی به مراکز تفریحی 65/2، دسترسی به مراکز آموزشی 43/2، زیستمحیطی 33/2، زیرساختهای شهری 83/2، مسکن 37/2، حملونقل و ترافیک 58/2 و حکمروایی شهری 24/2 در سطح پایینی قرار دارد. همچنین برای بررسی ضرایب همبستگی ابعاد کیفیت زندگی با کل کیفیت زندگی شهری از همبستگی پیرسون استفاد شد. این آزمون نشان داد که ابعاد یازدهگانه کیفیت زندگی با کل کیفیت زندگی شهری رابطهی مستقیم و معناداری دارد، یعنی با افزایش هر یک از ابعاد کیفیت زندگی بر میزان کل کیفیت زندگی شهری نیز افزوده میشود. در نهایت نتایج نشان داد که مطلوبیت کیفیت زندگی شهری در کانونهای جرم خیز منطقه 12 شهر تهران با توجه به کلیه ابعاد و مؤلفه‌ها خیلی ضعیف بوده است، بنابراین این بخش از شهر تهران از کیفیت زندگی پایینی برخوردار است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
شهریور روستایی؛ رقیه ناصری
چکیده
در طول دهههای گذشته، به‌واسطه اتکا بیش‌ازحد شهرسازی مدرن به نیازهای حرکت سواره و غفلت از ساماندهی فضاهای پیاده، فرآیند روبه‌زوال مراکز شهرها شدت گرفته است، امری که برخلاف توسعه پایداری شهر است. ازدیاد گرایش به توسعه پایدار شهری باعث شده که شهرسازان تئوری نوشهرگرایی برای نجات مراکزی شهری مطرح کنند و مسئولان امور شهری طرحهایی ...
بیشتر
در طول دهههای گذشته، به‌واسطه اتکا بیش‌ازحد شهرسازی مدرن به نیازهای حرکت سواره و غفلت از ساماندهی فضاهای پیاده، فرآیند روبه‌زوال مراکز شهرها شدت گرفته است، امری که برخلاف توسعه پایداری شهر است. ازدیاد گرایش به توسعه پایدار شهری باعث شده که شهرسازان تئوری نوشهرگرایی برای نجات مراکزی شهری مطرح کنند و مسئولان امور شهری طرحهایی را در راستای توجه به پیادهمداری که خود به‌نوعی از بطن نوشهر گرایی برمیخیزد را در دستور کار خود قرار دهند. مقاله حاضر نیز به دنبال بررسی قابلیت پیادهمداری معابر موجود در بافت تاریخی است؛ که در این راستا ابتدا نظر عابران پیاده در محدوده مورد مطالعه، در قالب توزیع 400 پرسشنامه در رابطه باکیفیت هفت شاخص اصلی قابلیت پیادهمداری، دسترسی، ایمنی، امنیت، مبلمان، جذابیت، حملونقل و فعالیتهای اجتماعی موردسنجش قرار داده است و بر همین اساس معابر موجود در بافت تاریخی را با استفاده از تکنیک پرومته نوع دوم اولویتبندی کرده است که به ترتیب معابر بهشتی، خواجه نصیر جنوبی، اوحدی، امام خمینی و دانشسرا و... دارای بالاترین میزان قابلیت پیادهمداری هستند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که تنها 20% معابر موجود در محدودهی بافت تاریخی دارای ویژگیهای پیادهمداری میباشد.
محیط زیست شهری
بهروز سبحانی؛ وحید صفریان زنگیر؛ رباب دیهم ساریخان
چکیده
بارش‌های رعد و برقی نوعی از رگبارهای غیر پایدار هستند که با یک حالت غیرعادی فوق‌العاده قوی، از جابهجایی اتمسفر ایجاد میشوند و از پدیده‌های مهم آب و هوایی در شمال غرب کشور محسوب میشوند. هدف از این پژوهش بررسی توزیع مکانی بارش‌های رعد و برقی استان اردبیل با استفاده از تصاویر ماهواره‌ی و برآورد آب قابل بارش است. در این تحقیق از ...
بیشتر
بارش‌های رعد و برقی نوعی از رگبارهای غیر پایدار هستند که با یک حالت غیرعادی فوق‌العاده قوی، از جابهجایی اتمسفر ایجاد میشوند و از پدیده‌های مهم آب و هوایی در شمال غرب کشور محسوب میشوند. هدف از این پژوهش بررسی توزیع مکانی بارش‌های رعد و برقی استان اردبیل با استفاده از تصاویر ماهواره‌ی و برآورد آب قابل بارش است. در این تحقیق از دادههای ایستگاه‌های سینوپتیک، تصاویر ماهوارهای و همچنین برای برآورد آب قابل بارش از باندهای 17 و 18 سنجیده مودیس استفاده شد.ه است تصاویر بارش‌های رعد و برقی روزهای 10/5/2010 و 18/6/2012 در نرمافزار ENVI4.4 پردازش و سپس در محیط ArcGIS درونیابی گردید. همچنین نتایج درونیابی دادههای زمینی نیز نشان داد که بیشترین بارش‌های رعد و برقی در ایستگاه خلخال، کمترین آن در ایستگاه مشکینشهر رخ میدهد و بارش‌های رعد و برقی استان در فصل بهار و اوایل تابستان اتفاق می‌افتد. نتایج حاصل از تحلیل دادههای زمینی و تصاویر ماهواره حاکی از این واقعیت است که بارش‌های رعد و برقی مستخرج از تصاویر ماهوارهای به‌مراتب دقیق‌تر از دادههای حاصل از طریق برداشتهای زمینی است و نیز میتوان نقشه‌های بارش‌های رعد و برقی را با سرعت و دقت، استخراج و درروند پیش‌بینیهای مخاطرات جوی و برنامهریزی بهینه منابع آب در استان اردبیل به کار گرفت.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
عیسی ابراهیم زاده؛ جمیل قادرمزی؛ دیمن کاشفی دوست
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تحلیل پراکنش فضایی کاربری‌های خدماتی و سطح‌بندی محلات شهری در شهر دهگلان واقع در استان کردستان با رویکرد عدالت اجتماعی اجرا گردید. نوع پژوهش کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بود ه است. برای این منظور از مدل‌های ANP، میانگین نزدیکترین همسایه، شاخص Moran''s و تکنیک TOPSIS در نرم‌افزارهای ARC GIS، Super Decision استفاده گردید. نتایج ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تحلیل پراکنش فضایی کاربری‌های خدماتی و سطح‌بندی محلات شهری در شهر دهگلان واقع در استان کردستان با رویکرد عدالت اجتماعی اجرا گردید. نوع پژوهش کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بود ه است. برای این منظور از مدل‌های ANP، میانگین نزدیکترین همسایه، شاخص Moran''s و تکنیک TOPSIS در نرم‌افزارهای ARC GIS، Super Decision استفاده گردید. نتایج تحقیق وجود نابرابری اجتماعی و فضایی به لحاظ برخورداری از خدمات شهری و تفاوتهای چشمگیر بین محلات شهر دهگلان را نشان می دهد. بهگونهای که برخوردارترین محله با درجه 6/0 و محرومترین محله با درجه 05/0، فاصله زیادی از یکدیگر دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
چنور محمدی؛ حسین نظم فر؛ سعدی محمدی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی توزیع فضایی کیفیت زندگی در محلات منطقه دو شهر اردبیل میباشد. نوع تحقیق کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری مورد بررسی کلیه ساکنین محله‌های یازدهگانه منطقه دو شهر اردبیل بود که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 385 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. در تحقیق حاضر شاخص‌های ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی توزیع فضایی کیفیت زندگی در محلات منطقه دو شهر اردبیل میباشد. نوع تحقیق کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری مورد بررسی کلیه ساکنین محله‌های یازدهگانه منطقه دو شهر اردبیل بود که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 385 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. در تحقیق حاضر شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی برای سنجش کیفیت زندگی شهری استخراج و به کمک روش سرانهسازی و روش وزندهی آنتروپی شانون به عنوان شاخص‌های تحقیق در نظر گرفته شدند. تجزیه و تحلیل دادههای تحقیق با استفاده از روش تصمیمگیری چند معیاره ویکور انجام یافت. طبق نتایج مطالعه در بین محله‌های یازدهگانه شهر اردبیل از نظر توزیع فضایی کیفیت زندگی اختلاف قابل توجه وجود دارد، بهطوریکه محله سه برخوردارترین و محله نه محرومترین محلهها بودند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
علیرضا پرویزیان؛ سعید امان پور؛ هاجر احمدی؛ نازنین حاجی پور
چکیده
هدف مطالعه حاضر آسیب‌شناسی پراکنش فضایی مدارس ابتدائی با استفاده از نرم افزار GIS، در منطقه3 اهواز میباشد. تحقیق از نوع کاربردی با ماهیت توصیفی-تحلیلی و بوده است. اطلاعات مورد نیاز از منابع در دسترس گردآوری گردید و پس از استخراج شاخصها، وزن شاخصها با استفاده از مدل چند متغیره (FAHP) به‌دست آمدند. تحلیل دادههای تحقیق با استفاده ...
بیشتر
هدف مطالعه حاضر آسیب‌شناسی پراکنش فضایی مدارس ابتدائی با استفاده از نرم افزار GIS، در منطقه3 اهواز میباشد. تحقیق از نوع کاربردی با ماهیت توصیفی-تحلیلی و بوده است. اطلاعات مورد نیاز از منابع در دسترس گردآوری گردید و پس از استخراج شاخصها، وزن شاخصها با استفاده از مدل چند متغیره (FAHP) به‌دست آمدند. تحلیل دادههای تحقیق با استفاده از نرم افزار GIS صورت پذیرفت. نتایج به‌دست آمده، نشان داد، مدارس مقطع ابتدایی منطقه 3 شهر اهواز از نظر توزیع فضایی در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارند. از بین دبستانهای منطقه سه؛ از مجموع مدارس 2 مدرسه با 25/6 درصد در طیف نامناسب، 16 مدرسه با 50 درصد در وضعیت متوسط، 13 مدرسه با 62/40 درصد در شرایط مناسب و فقط یک مدرسه با 13/3 درصد در وضعیت کاملا مناسب از نظر فضایی - مکانی قرار داشتند. بنابراین نتیجه گیری میشود که مدارس مقطع ابتدایی منطقه سه شهر اهواز از نظر توزیع فضایی در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سید مهدی پورباقر کردی؛ سپیده رضایی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، مطالعه نقش تأمین امنیت گردشگری و شناسایی نقاط ناامن گردشگری در افزایش جذب گردشگر به استان همدان در سال 1395 بوده است. در اجرای تحقیق از آمار توصیفی و تکنیک‌های زمین‌آمار استفاده گردید. جامعه مورد بررسی کارشناسان بنگاه‌های گردشگری استان همدان به تعداد 80 نفر بود. برای تشخیص وجود یا عدم وجود ساختار فضایی میان نقاط ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، مطالعه نقش تأمین امنیت گردشگری و شناسایی نقاط ناامن گردشگری در افزایش جذب گردشگر به استان همدان در سال 1395 بوده است. در اجرای تحقیق از آمار توصیفی و تکنیک‌های زمین‌آمار استفاده گردید. جامعه مورد بررسی کارشناسان بنگاه‌های گردشگری استان همدان به تعداد 80 نفر بود. برای تشخیص وجود یا عدم وجود ساختار فضایی میان نقاط نا امن گردشگری با یکدیگر، اقدام به ترسیم نمودار سهمی واریوگرام یا نیم تغییرنما با استفاده از ابزار زمین‌آمار در نرم افزار ARCMAP شد. نتایج بیانگر آن است که توزیع نقاط نا امن، بهطور اتفاقی و بدون الگو نبوده، بلکه از مدل آماری کروی پیروی میکنند. همچنین بین تامین امنیت گردشگری و تامین امنیت کانونهای نا امن با افزایش جذب گردشگران، رابطه معنادار مشاهده شد. به طوریکه آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن کم تر از 5 درصد را نشان داده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نینا الوندی پور؛ هاشم داداش پور
چکیده
در این مقاله کوشش شده است با استفاده از طرح پژوهش ترکیبی و راهبرد پژوهشی فراروش به ارزیابی و آسیب‌شناسی وضعیت مؤلفه‌هـای روش‌شناسـی پژوهش‌های انجام شده و تلفیق تفسیری نتایج آنها پرداخته شود. جامعه مورد مطالعه ۴۴ مقاله علمی- پژوهشی با محوریت موضوعی عدالت فضایی در بـازة زمـانی سال‌های ۱۳94-۱۳83، بودند که به‌صورت جداگانه کدگذاری، ...
بیشتر
در این مقاله کوشش شده است با استفاده از طرح پژوهش ترکیبی و راهبرد پژوهشی فراروش به ارزیابی و آسیب‌شناسی وضعیت مؤلفه‌هـای روش‌شناسـی پژوهش‌های انجام شده و تلفیق تفسیری نتایج آنها پرداخته شود. جامعه مورد مطالعه ۴۴ مقاله علمی- پژوهشی با محوریت موضوعی عدالت فضایی در بـازة زمـانی سال‌های ۱۳94-۱۳83، بودند که به‌صورت جداگانه کدگذاری، تجزیه و تحلیل شده‌اند. فراروش مطالعات منتخب حاکی از وجود ابهامات روششناسی، پایین بودن کیفیت اغلب مطالعات و اخذ نتایج بدیهی از انجام پژوهش است. طبق یافتههای تحقیق، جریان اصلی مطالعاتی در این حوزه را مقالههای کمی با راهبرد پیمایشی، روشهای شاخصساز و با بهره‌گیری از تحلیلهای توصیفی آمار پایه و تحلیل همبستگی تشکیل دادهاند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مصطفی امیرفخریان؛ حسین مبینی
چکیده
با توجه به این که پروژه‌های بازسازی به دنبال احیاء هویت و رونق مجدد بافت فرسوده با حفظ بافت اجتماعی آن می‌باشند، حفظ حیات اجتماعی و هویت محدوده قبلی یکی از چالش‌های پیش روی این طرح‌هاست. در همین راستا پژوهش حاضر تغییرات اجتماعی ناشی از پروژه بازسازی مجد در محله عامل‌شهر مشهد را از منظر ساکنان بررسی نمود. برای این منظور ضمن بهره‌گیری ...
بیشتر
با توجه به این که پروژه‌های بازسازی به دنبال احیاء هویت و رونق مجدد بافت فرسوده با حفظ بافت اجتماعی آن می‌باشند، حفظ حیات اجتماعی و هویت محدوده قبلی یکی از چالش‌های پیش روی این طرح‌هاست. در همین راستا پژوهش حاضر تغییرات اجتماعی ناشی از پروژه بازسازی مجد در محله عامل‌شهر مشهد را از منظر ساکنان بررسی نمود. برای این منظور ضمن بهره‌گیری از روشهای کیفی و کمی و با تکمیل 630 پرسشنامه از ساکنین محله، وضعیت شاخص‌های پایداری اجتماعی در قبل و بعد از انجام پروژه مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که سطح شادابی در محله بعد از اجرای پروژه به 50 درصد و تمایل به حضور در محله 10 درصد کاهش یافته است. عوامل ایجاد کننده ناامنی، وضعیت شاخصهایی مانند حس غربت و ناهمگنی اجتماعی افزایش داشته و تمایل به ماندن در محله از سوی ساکنین کاهش یافته و این مسئله سبب کاهش همبستگی اجتماعی تا 60 درصد در محله گردیده است. همچنین حضور غریبهها و تخلیه بافت از ساکنین قدیمی که از شاخص‌های پایداری اجتماعی می‌باشند را بههمراه داشته است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
اکبر شربتی؛ ایوب بدرق نژاد؛ رضا سارلی
چکیده
در پژوهش حاضر نقش و جایگاه مبلمان در فضاهای شهری شهرگرگان از دیدگاه شهروندان این شهر مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. ماهیت تحقیق توصیفی– تحلیلی بوده و با استفاده از روش پیمایشی در مناطق مختلف شهر گرگان اجرا گردید. حجم نمونه آن با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 384 نفر تعیین شد. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که ...
بیشتر
در پژوهش حاضر نقش و جایگاه مبلمان در فضاهای شهری شهرگرگان از دیدگاه شهروندان این شهر مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. ماهیت تحقیق توصیفی– تحلیلی بوده و با استفاده از روش پیمایشی در مناطق مختلف شهر گرگان اجرا گردید. حجم نمونه آن با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 384 نفر تعیین شد. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط اساتید و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 85/0 مورد تأیید قرار گرفت. براساس نتایج به‌دست آمده، مبلمان شهری بر زیباسازی و هویتبخشی فضاهای شهری، سلامت جسمانی و روانی شهروندان و کیفیتبخشی فضاهای شهری تأثیر دارد. همچنین بین متغیرهای مبلمان شهری و جذب گردشگر در شهرگرگان و نیز بین متغیرهای مبلمان شهری و توسعه گردشگری شهری رابطه معنادار و مثبت وجود دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
علیرضا سلیمانی؛ رباب حسین زاده؛ اسماعیل حسین زاده؛ نرمین آقایی
چکیده
ایجاد بسترهای فضایی کالبدی مناسب جهت استفاده همه اقشار جامعه از خدمات و امکانات عمومی به‌منظور تحرک و جابهجایی بهتر انسان و دسترسی آسان‌تر در سطح شهر،به منظور رشد و توسعه جوامع، امری ضروری است. ناتوانان جسمی، معلولان و جانبازان بخشی از افراد جامعه هستند که همانند سایر افراد، نیازمند دسترسی و استفاده از امکانات و خدمات عمومی هستند؛ ...
بیشتر
ایجاد بسترهای فضایی کالبدی مناسب جهت استفاده همه اقشار جامعه از خدمات و امکانات عمومی به‌منظور تحرک و جابهجایی بهتر انسان و دسترسی آسان‌تر در سطح شهر،به منظور رشد و توسعه جوامع، امری ضروری است. ناتوانان جسمی، معلولان و جانبازان بخشی از افراد جامعه هستند که همانند سایر افراد، نیازمند دسترسی و استفاده از امکانات و خدمات عمومی هستند؛ اما وجود برخی موانع به‌خصوص در نحوه طراحی، معماری و شهرسازی بسیاری از فضاهای شهری، به‌ویژه معابر عمومی، پارکها و فضاهای سبز را فاقد شرایط لازم برای برآورده ساختن نیازهای دسترسی افراد معلول کرده است. براساس مطالعات انجامشده طرح کالبدی مناسب فضاهای شهری سبب پایداری این فضاها می‌گردد. بنابراین، تحقیق حاضر کیفیت طرح کالبدی مسیرهای پیاده را از دیدگاه معلولاندر خیابانهای امام، کاشانی، سرداران، عطایی و خیام شهر ارومیه مورد بررسی قرار داده است. نوع تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق چهار شاخص (مبلمان، خدمات، دسترسی و حملونقل) در بین پنج گروه از معلولان (نابینایان، کم‌بینایان، معلولان حرکتی، ناشنوایان و جانبازان) در پیادهراه‌های شهر ارومیه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق از طریق مشاهدات میدانی و پرسشنامه گردآوری‌شده و برای پردازشاطلاعاتاز نرم‌افزارهای آماری و برای سنجش ورتبهبندی شاخصها و گروه‌های موردمطالعه ازمدلتصمیمگیری چندمعیاره استفادهشده است. یافتههای پژوهش، بیشترین مطلوبیت را مربوط به شاخص دسترسی و کمترین مطلوبیت را در شاخص حملونقل برای سنجش مطلوبیت پیادهراه معلولان نشان میدهد. نتایج این پژوهش بیانگر این است که پیاده راه‌های شهر ارومیه متناسبترین طراحی را برای گروه کم‌بینایان و نامطلوبترین طراحی را برای گروه ناشنوایان دارد.
