جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فرخنده هاشمی قندعلی؛ سعید امانپور
چکیده
هدف مطالعه حاضر بررسی نحوه ی توزیع و پراکندگی مدارس مقطع ابتدایی در شهر مسجدسلیمان با تلفیق GIS و روش BWM فازی است پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با ماهیت تحلیلی- توصیفی است. شیوه گردآوری اطلاعات ترکیب روش های کتابخانه ای، میدانی و مصاحبه با افراد خبره (20 نفر) است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار GIS و روش BMW بهره گرفته شد.. در ادامه به منظور ...
بیشتر
هدف مطالعه حاضر بررسی نحوه ی توزیع و پراکندگی مدارس مقطع ابتدایی در شهر مسجدسلیمان با تلفیق GIS و روش BWM فازی است پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با ماهیت تحلیلی- توصیفی است. شیوه گردآوری اطلاعات ترکیب روش های کتابخانه ای، میدانی و مصاحبه با افراد خبره (20 نفر) است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار GIS و روش BMW بهره گرفته شد.. در ادامه به منظور تعیین وزن هر یک از معیارها، یک فرمول براساس میزان کمینه و بیشینه متغیرها تعیین شده و نیز میزان سازگاری و یا عدم سازگاری شاخص ها نیز محاسبه می شود. این روش شامل گام های زیر است: گام اول: ایجاد سیستم تصمیم معیارها، گام دوم: تعیین بهترین (با اهمیتترین) معیار و بدترین (کم اهمیتترین) معیار، گام سوم: مقایسه زوجی بهترین معیار با دیگر معیارها، گام چهارم: مقایسه زوجی دیگر معیارها با معیار بدترین، گام پنجم: تعیین وزنهای بهینه و گام ششم: نرخ ناسازگاری. میزان نرخ مذکور بین اعداد 0 و 1 است؛یافته های پژوهش حاضر نشان داد که شاخص های مرتبط با آسیب شناسی پراکنش مدارس ابتدایی عبارتند از نزدیکی به اماکن ورزشی، اداری، فضای سبز، نواحی مسکونی، خیابان اصلی، مراکز نظامی، مراکز صنعتی، درمانی و فرهنگی. شاخص های نزدیکی به مراکز صنعتی، نظامی و خیابان اصلی دارای بیشترین وزن هستند. همچنین معیارهای نزدیکی به مراکز فرهنگی، ورزشی و اداری به ترتیب کمترین اوزان را به خود اختصاص داده اند.
نازنین حاجیپور؛ سعید امانپور؛ علی شجاعیان
چکیده
هدف این پژوهش، سنجش و ارزیابی زیستپذیری شهری با رویکرد شاخصهای محیطزیستی بر پایه تکنیکهای MCDM در سه محله از کلانشهر اهواز میباشد. این پژوهش از نظر روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف در زمره پژوهشهای کاربردی قرار دارد. همچنین جمعآوری دادهها و اطلاعات موردنیاز پژوهش به دو روش اسنادی و پیمایشی صورت گرفته است. سپس ...
بیشتر
هدف این پژوهش، سنجش و ارزیابی زیستپذیری شهری با رویکرد شاخصهای محیطزیستی بر پایه تکنیکهای MCDM در سه محله از کلانشهر اهواز میباشد. این پژوهش از نظر روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف در زمره پژوهشهای کاربردی قرار دارد. همچنین جمعآوری دادهها و اطلاعات موردنیاز پژوهش به دو روش اسنادی و پیمایشی صورت گرفته است. سپس دادههای بهدست آمده در مرحله اول از طریق نرمافزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت، پایایی ابزار پژوهش از طریق آلفای کرونباخ آزمون گردید ضریب 882/0 نشان دهنده سطح بالایی پایایی پرسشنامه میباشد و با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و آزمون شفه و توکی وضعیت زیستپذیری شهری با استفاده از زیر شاخصهای محیط زیستی موردسنجش قرار گرفت و در مرحله بعد در محیط برنامه EXCEL وارد گردیده و با بهرهگیری از مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره ویکور، الکتر، SAW و مدل ادغامی کپلند، سه ناحیه مورد بررسی از لحاظ زیستپذیری شهری با تأکید بر شاخصهای محیط زیستی، رتبهبندی و اولویتبندی گردیدند. نتایج نهایی پژوهش نشان داد که براساس مدل ادغامی کپلند (POSET)، محله کیانپارس بیشترین میزان و اولویت را از حیث شاخص محیط زیستی مؤثر در زیستپذیری شهری را به خود اختصاص داده و پس از آن به ترتیب محلات گلستان و سپیدار در اولویتهای بعدی قرار گرفتند. همچنین تلفیق زیرشاخصهای محلات با هم دیگر و ضریب تناسب بهدست آمده محلات سهگانه در مدل ادغامی کپلند نشان داد که محله کیانپارس از لحاظ زیستپذیری شهری با رویکرد شاخص محیط زیستی در شرایط مناسب، محله گلستان در شرایط تا حدودی مناسب و محله سپیدار در وضعیت نامناسب قرار دارند.
سعید امانپور؛ سمیه غلامی؛ فرحناز غفارزاده
دوره 6، شماره 11 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 9-24
چکیده
یکی از عملیات ضروری در مطالعات جغرافیایی شهرها، تجزیهوتحلیل رشد شهری با استفاده از دادههای زمانی- مکانی میباشد. در این زمینه میتوان با استفاده از شاخصهای آماری، گسترش افقی و رشد شهرها را اندازهگیری نمود. هدف اصلی این مقاله دیدهبانی رشد شهری برای مناطق 9 گانه شهر شیراز در بازه زمانی 85تا91 و کمیسازی درجه آزادی رشد شهری، درجه ...
بیشتر
یکی از عملیات ضروری در مطالعات جغرافیایی شهرها، تجزیهوتحلیل رشد شهری با استفاده از دادههای زمانی- مکانی میباشد. در این زمینه میتوان با استفاده از شاخصهای آماری، گسترش افقی و رشد شهرها را اندازهگیری نمود. هدف اصلی این مقاله دیدهبانی رشد شهری برای مناطق 9 گانه شهر شیراز در بازه زمانی 85تا91 و کمیسازی درجه آزادی رشد شهری، درجه گسترش افقی بیرویه شهری و درجه خوببودن رشد شهری است. به این منظور، از آزمون کای اسکور پیرسن برای بررسی درجه آزادی شهر و از آنتروپی شانون برای تعیین درجه اسپرال شهری استفاده شده است و درنهایت درجه خوببودن رشد شهری بررسی گردید. نتایج نشان میدهد که درجه آزادی کلی رشد شهری برای کل شهر بالا میباشد. در دوره زمانی 88تا89 رشد ساختوساز مشاهدهشده از رشد ساختوساز موردانتظار پایینتر است و نیز در منطقه1، رشد مشاهدهشده با رشد موردانتظار در ساختوساز شهری برابر میباشد. آنتروپی شانون کلی نیز با در نظر گرفتن کل شهر بیانگر متمرکزبودن آن میباشد و درنهایت آنالیز درجه خوب شهری، نشان میدهد که رشد شهر شیراز در دوره زمانی مذکور مطلوب بوده است و میزان آن در همه مناطق مثبت میباشد.
پرویز سلیمانی مقدم؛ سعید امانپور؛ فرحناز غفارزاده
دوره 6، شماره 11 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 41-58
چکیده
توزیع فضایی نامطلوب مدارس در سطح شهر اهواز نیز مشکلاتی چون طولانی شدن مسافت و زمان دسترسی به مدارس ،عدم وجود سطح و سرانه مناسب فضاهای آموزشی ناسازگاری کاربری های آموزشی با سایر کاربری ها را به همراه داشته که آثار منفی به بار آورده است. بنابراین تحقیق حاضر به دنبال تحلیل الگوی فضایی کاربری آموزشی و تعیین الگوی بهینه پراکنش فضایی دبیرستان ...
بیشتر
توزیع فضایی نامطلوب مدارس در سطح شهر اهواز نیز مشکلاتی چون طولانی شدن مسافت و زمان دسترسی به مدارس ،عدم وجود سطح و سرانه مناسب فضاهای آموزشی ناسازگاری کاربری های آموزشی با سایر کاربری ها را به همراه داشته که آثار منفی به بار آورده است. بنابراین تحقیق حاضر به دنبال تحلیل الگوی فضایی کاربری آموزشی و تعیین الگوی بهینه پراکنش فضایی دبیرستان های منطقه 3 شهر اهواز می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی می باشد. داده های مورد نیاز (لایه های نقشه) با استفاده از تصاویر ماهواره ای، نقشه های کاربری اراضی شهری و نقشه تفصیلی شهر اهواز بدست آمده است. تجزیه و تحلیل و استاندارد سازی لایه ها با استفاده از نرم افزار ArcGis صورت گرفته است. وزن دهی لایه ها نیز با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP انجام شده است. تلفیق نهایی لایه ها به روش همپوشانی و با استفاده از گزینه Raster Calculator صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از تعداد 17 دبیرستان در محدوده مورد مطالعه تعداد 6 دبیرستان (تندگویان – جنت – فرهنگیان – حکمت – فردوسی- آزادگان ) در محدوده طیف مکان های بسیار مناسب از نظر الگوی بهینه توزیع فضایی مدارس قرار دارند. همچنین دبیرستان موعود در وضعیت فضایی بسیار نامناسب قرار دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سعید امان پور؛ رضا صالحی؛ غلام حسین حمیدی
دوره 5، شماره 9 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 45-56
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل میزان تعادل نظام شهری استان خوزستان در دهههای 65 تا 85 می باشد. جامعه آماری آن را جمعیت نقاط شهری استان خوزستان در دوره های 85 تا 1365 تشکیل میدهد. داده های بدست آمده از آمارنامه های مرکز آمار و سالنامه های سرشماری عمومی نفوس و مسکن، ابتدا در محیط های Excel و Spss وارد شده، سپس با استفاده از روش های شاخص تمرکز ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل میزان تعادل نظام شهری استان خوزستان در دهههای 65 تا 85 می باشد. جامعه آماری آن را جمعیت نقاط شهری استان خوزستان در دوره های 85 تا 1365 تشکیل میدهد. داده های بدست آمده از آمارنامه های مرکز آمار و سالنامه های سرشماری عمومی نفوس و مسکن، ابتدا در محیط های Excel و Spss وارد شده، سپس با استفاده از روش های شاخص تمرکز شهری(مهتا)، مدل رتبه - اندازه، ضریب آنتروپی و ضریب تغییرات مورد مطالعه قرار گرفته اند. این تحقیق از نوع نظری و روش انجام آن پیمایشی- تحلیلی میباشد. داده های مورد نیاز این پژوهش از آمارنامهها و تحلیل وبسایتهای مربوط به مرکز آمار ایران و سرشماری عمومی نفوس و مسکن نقاط شهری استان خوزستان جمع آوری گردید است. از جمله نتایج این پژوهش می توان به این موارد اشاره نمود: فقدان تعادل در سسله مراتب شهری هنوز یکی از مشخصه های بارز نظام شهری استان خوزستان است. به علت وجود نخست شهر اهواز، سلسله مراتب شهری استان از قانون رتبه- اندازه تبعیت نکرده و ناهمخوانی، عدم تعادل و گسیختگی در نظام شهری آن مشهود می باشد. جهت رسیدن به نظام شهری متعادل، به سیاستگذاری و برنامه ریزی در جهت ایجاد نظامی توسعه یافته، متشکل از شهرهای کوچک و میانی در چارچوب راهبردهای ملی شهرنشینی که بتوانند یکپارچگی و انسجام فضایی سرزمین را به دنبال داشته باشد، نیاز می باشد.
