جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدرضا میرسعیدی؛ فرشته احمدی؛ مسلم سید الحسینی؛ امیرحسین شبانی
چکیده
کلانشهرها با مراکز گوناگون تجاری باعث شده است که حجم بالایی از سفرها به طرف این مراکز گسیل شود. تجمع و پراکندگی این مراکز موجب افزایش و کاهش سفر وسایل نقلیه و میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود. هدف این پژوهش تحلیل تاثیر سازمان فضایی شهر و وضعیت ارتباطی عملکردهای تجاری آن با یکدیگر می‌باشد. تک‌مرکزیتی و چند مرکزیتی بودن شهرها ...
بیشتر
کلانشهرها با مراکز گوناگون تجاری باعث شده است که حجم بالایی از سفرها به طرف این مراکز گسیل شود. تجمع و پراکندگی این مراکز موجب افزایش و کاهش سفر وسایل نقلیه و میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود. هدف این پژوهش تحلیل تاثیر سازمان فضایی شهر و وضعیت ارتباطی عملکردهای تجاری آن با یکدیگر می‌باشد. تک‌مرکزیتی و چند مرکزیتی بودن شهرها می‌تواند تاثیر شگرف بر مسافت سفرها ایفا نماید و بدین ترتیب از اتلاف وقت و انرژی در شهرها جلوگیری شود. وسایل نقلیه موتوری تولید کننده گازهای گلخانه‌ای می‌باشند و موجب گرمایش زمین در طولانی مدت می‌شوند. شناخت این عوامل می‌تواند میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش داده و از گرمایش زمین جلوگیری کند. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی-تحلیلی می‌باشد. این تحقیق، پس از مطالعات علمی جهت برآورد گازهای گلخانه‌ای بر اساس فرمول های پیشنهادی توسعه پاک (CDM) انجام گرفته است. سازمان فضایی کلانشهر مشهد در دو سناریو مورد بررسی قرار گرفت. سناریو اول ، سازمان فضایی تک مرکزی موجود شهر و سناریو دیگر شهر با سازمان فضایی سه مرکزی در امتداد استخوان بندی شهر در نظر گرفته شد. سازمان فضایی متعادل کلانشهر مشهد موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه تا حدود 43 درصد در بخش خودروهای شخصی می‌شود. میانگین مسافت طی شده به وسیله خودروهای شخصی در سازمان فضایی متعادل حدود 4 کیلومتر کاهش می‌یابد. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به میزان 7.9 کیلوگرم CO2 به ازای هر مسافر می باشد .
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمد حسن یزدانی؛ حسین سعدلونیا؛ قاسم زارعی؛ رحیم حیدری چیانه
چکیده
با غلبه مدرنیسم در شهرها فرهنگ بومی جوامع و هویت کالبدی بافت‌های قدیمی و سنتی و همچنین منظر جاذبه‌های تاریخی مورد آسیب قرار می‌گیرد. بازار تبریز به‌عنوان اثر ثبت‌شدۀ تاریخی در یونسکو از این آسیب‌ها به دور نبوده و توجه به زمینۀ اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و نیازهای بازدیدکنندگان در طراحی و ساماندهی این بازار به‌عنوان واکنش در مقابل ...
بیشتر
با غلبه مدرنیسم در شهرها فرهنگ بومی جوامع و هویت کالبدی بافت‌های قدیمی و سنتی و همچنین منظر جاذبه‌های تاریخی مورد آسیب قرار می‌گیرد. بازار تبریز به‌عنوان اثر ثبت‌شدۀ تاریخی در یونسکو از این آسیب‌ها به دور نبوده و توجه به زمینۀ اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و نیازهای بازدیدکنندگان در طراحی و ساماندهی این بازار به‌عنوان واکنش در مقابل مدرنیسم ضروری به نظر می‌رسد. سؤال قابل‌طرح این است که این نوع توجه یعنی زمینه گرایی چه تأثیری بر ارزش ویژه برند بازار شهر تبریز دارد. این پژوهش با رویکرد پژوهشی ترکیبی با طرح متوالی اکتشافی (ابتدا روشی کیفی و سپس روشی کمی) انجام شده است. در مرحلۀ اول، برای استخراج الگوی زمینه‌گرایی فضاهای تجاری سنتی ـ که پیش‌ازاین الگویی در این مورد وجود نداشت ـ با متخصصین مصاحبه شد و داده‌های حاصل از مصاحبه با خبرگان با روش تحلیل مضمون مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحلیل الگوی زمینه گرایی فضاهای تجاری سنتی را نشان داد. در ادامه و پس از تدوین سؤالات زمینه گرایی در قالب پرسشنامه، پرسشنامه کامل -که شامل سؤالات زمینه گرایی و ارزش ویژه برند بود- بین 374 نفر از گردشگران بازار تبریز توزیع و جمع‌آوری شد. در ادامه دادهها با استفاده از نرم‌افزار Smart-Pls و مدلسازی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد که از دیدگاه گردشگران بازار تبریز، زمینه‌گرایی بر ارزش ویژه برند اثر مثبت داشت. درنتیجه می‌توان از الگوی زمینه‌گرایی به‌دست‌آمده پژوهش حاضر و حفظ ارزش‌های اجتماعی، فرهنگی و تاریخی برای تقویت ارزش ویژه برند بازار تبریز بهره برد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مهدی محمدی سرین دیزج؛ ابوالفضل شهامت
چکیده
سابقه شکل‌گیری و تطور حیات شهری نشان می‌دهد که امروزه اغلب محلات در بخش داخلی سکونتگاه‌های شهری از منظر کالبدی و عملکردی، دارای بافتی فرسوده و ناکارآمد هستند. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی بافت فرسوده محله چوخورلار در بخش قدیمی و داخلی شهر تبریز براساس طرح بازآفرینی در بهبود کیفیت محیطی می‌باشد که با ارائه سناریو به سرانجام رسیده است. ...
بیشتر
سابقه شکل‌گیری و تطور حیات شهری نشان می‌دهد که امروزه اغلب محلات در بخش داخلی سکونتگاه‌های شهری از منظر کالبدی و عملکردی، دارای بافتی فرسوده و ناکارآمد هستند. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی بافت فرسوده محله چوخورلار در بخش قدیمی و داخلی شهر تبریز براساس طرح بازآفرینی در بهبود کیفیت محیطی می‌باشد که با ارائه سناریو به سرانجام رسیده است. پژوهش از نوع کاربردی و براساس نحوه جمع‌آوری اطلاعات؛ روش انجام آن، توصیفی- تحلیلی به گونه پیمایشیِ مقطعی می‌باشد. اطلاعات از طریق مطالعات میدانی به‌صورت پرسشگری،مصاحبه بحث‌های متمرکز گروهی و پرسشنامه در ۱۱ نوع گردآوری‌شده و بعد از کدگذاری، در نرم‌افزار SPSS پردازش گردید. در بخش کالبدی، فضایی و زیرساختی و تهیۀ نقشه‌های موضوعی و تحلیلی از نرم‌افزار Arc GIS استفاده بعمل آمد. جامعه آماری، کل محله به تعداد ۱۴۸ خانوار بوده است. واحد بررسی، قطعه مسکونی بوده که بنابر جدول مورگان ۱۶۲ N= قطعه مسکونی با حجم نمونه ۱۱۵ S= قطعه انتخاب گردید که با توجه به مشکلات عدیده، در کل ۶۵ خانوار به پرسشنامه‌ها جواب دادند. سپس با استفاده از مدل SWOT ارزیابی انجام شد. بر این مبنا امتیاز عوامل داخلی (قوت و ضعف) ۲۹/2 و امتیاز عوامل خارجی (فرصت و تهدید) 5۲/2 به دست آمد که نشانگر غلبۀ نقاط ضعف بر نقاط قوت در عوامل‌داخلی و غلبۀ فرصت‌ها بر تهدیدها در عوامل خارجی است. نوآوری پژوهش در طراحی سناریوهای بازآفرینی محله می‌باشد که نهایتاً سناریوی سوم در قالب راﻫﺒﺮدی ﻋﻤﻠﯽ با رﻋﺎﯾﺖ ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﯽ در ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻨﺘﯽ با ﯾﮏ ﻃﺮح ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ ﺳﻨﺘﯽ و ﻣﺪرن مورد تصویب قرار گرفت.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حامد حیاتی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان خدمات شهری موردنیاز زائرین و جمعیت سیال شهر مهران با استفاده از روش‌های مبتنی بر برنامه‌ریزی تدوین شده است. تاکنون پژوهشی مبنی بر برنامه‌ریزی با هدف خدمات شهری برای شهرهای مرزی (مهران) با جمعیت (زائر) سیال انجام نشده است. در این راستا ضرورت خدمات‌رسانی به جمعیت سیال و پیش‌بینی نشده برای شهرهای مهاجرپذیر ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان خدمات شهری موردنیاز زائرین و جمعیت سیال شهر مهران با استفاده از روش‌های مبتنی بر برنامه‌ریزی تدوین شده است. تاکنون پژوهشی مبنی بر برنامه‌ریزی با هدف خدمات شهری برای شهرهای مرزی (مهران) با جمعیت (زائر) سیال انجام نشده است. در این راستا ضرورت خدمات‌رسانی به جمعیت سیال و پیش‌بینی نشده برای شهرهای مهاجرپذیر و شهرها زائرپذیر و برنامه‌ریزی جهت ارائه بهتر خدمات به جمعیت سیال ازجمله زائرین مطرح می‌شود. در حقیقت نیازسنجی مبتنی بر روش‌های علمی برای برآورد دقیق و کارآمد خدمات موردنیاز جمعیت شناور و سیال برای شهر مهران، خلا پژوهشی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. مطابق یافته‌ها براساس روش برنامه‌ریزی مبتنی بر سرانه زیربنای فضاهای خدماتی، در مجموع 38070 مترمربع سطح زیر بنای موردنیاز جهت خدمات‌رسانی به زائران موردنیاز است. در این روش به ترتیب خدمات حمل و نقل عمومی، اسکان، فرهنگی، پذیرایی، مالی، درمانی، بهداشتی و ارتباطی بیشترین سطح را به خود اختصاص داده‌اند. براساس روش دوم برنامه‌ریزی مبتنی بر آستانه‌های جمعیتی، در مجموع330000 مترمربع سطح زیر بنای موردنیاز جهت خدمات‌رسانی به زائرین موردنیاز است. در این روش به ترتیب خدمات درمانی، حمل ونقل عمومی، مالی، اسکان، پذیرایی، فرهنگی، بهداشتی و ارتباطی بیشترین سطح را به خود اختصاص داده‌اند. استفاده از هر یک از این روشها دارای ملزومات و شرایطی است که پس از شناخت هر محدوده و تعیین نیازهای مدیریتی آن تبیین می‌گردد. هر یک از این دو روش دارای امکانات و محدودیت‌هایی است که در این پژوهش به آن پرداخته می‌شود.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
منصور رحمتی؛ چنور محمدی
چکیده
سرمایه اجتماعی حلقه گم شده مفاهیم توسعه برای دست یافتن به شاخصهای کیفیت در زمینه جوامع سالم و پایدار است. هدف اصلی پژوهش سنجش وضعیت شاخص-های سرمایه اجتماعی از دیدگاه شهروندان در منطقه چهار شهر اردبیل می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری ساکنان منطقه چهار شهر اردبیل می‌باشد؛ که با استفاده ...
بیشتر
سرمایه اجتماعی حلقه گم شده مفاهیم توسعه برای دست یافتن به شاخصهای کیفیت در زمینه جوامع سالم و پایدار است. هدف اصلی پژوهش سنجش وضعیت شاخص-های سرمایه اجتماعی از دیدگاه شهروندان در منطقه چهار شهر اردبیل می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری ساکنان منطقه چهار شهر اردبیل می‌باشد؛ که با استفاده از فرمول کوکران 385 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند، ابزار گرداوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته بوده و میزان پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ 82/0 بدست آمده نشان‌دهنده‌ی پایایی خوب پرسشنامه می‌باشد. جهت تحلیل دادهها از نرم‌فزار SPSS (آزمون‌های: T تک نمونهای، فریدمن و کروسکال والیس) استفاده شده است. نوآوری پژوهش حاضر استفاده از سه آزمون آماری، مشخص شدن وضعیت سرمایه اجتماعی؛ در کل منطقه چهار و به تفکیک شاخصها در محلات منطقه چهار می‌باشد. نتایج مقایسه میانگین شاخصهای سرمایه اجتماعی از نظر شهروندان در منطقه چهار نشان می‌دهد وضعیت شاخصهای سرمایه اجتماعی تا حدودی مطلوب و مقداری بالاتر از حد متوسط می‌باشد و اینکه رتبهبندی شاخصها از نظر شهروندان با معناست و شهروندان رتبهبندی متفاوتی از شاخصهای سرمایه اجتماعی دارند. همچنین نتایج آزمون کروسکال والیس نشان می‌دهد؛ محلات در تمام شاخصهای سرمایه اجتماعی تفاوت معناداری در سطح آلفای 05/0 درصد با هم دارند. در کل نتایج نشان می‌دهد، که بین محلات در برخورداری از شاخصهای سرمایه اجتماعی تفاوت وجود دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمد تقی حیدری؛ محسن احد نژاد روشتی؛ محمدصادق عزیزی
چکیده
رهیافت پاکت پارک (پارک‌های جیبی) از طریق مشارکت به‌عنوان یکی از مؤثرترین روشها برای جبران بخشی از کمبود فضای سبز در محلات می‌باشد. از آنجایی که محیط شهری پیچیده، پویا، متنوع و چند وجهی بوده و مستلزم طراحی یک سیستم چند وجهی و مشارکتی در مدیریت است که تحقق مشارکت در اداره شهر، مستلزم ظرفیت سازی هایی در ابعاد نهادی و سازمانی فضاهای ...
بیشتر
رهیافت پاکت پارک (پارک‌های جیبی) از طریق مشارکت به‌عنوان یکی از مؤثرترین روشها برای جبران بخشی از کمبود فضای سبز در محلات می‌باشد. از آنجایی که محیط شهری پیچیده، پویا، متنوع و چند وجهی بوده و مستلزم طراحی یک سیستم چند وجهی و مشارکتی در مدیریت است که تحقق مشارکت در اداره شهر، مستلزم ظرفیت سازی هایی در ابعاد نهادی و سازمانی فضاهای شهری است. لذا هدف پژوهش حاضر ارزیابی نهادی- مدیریتی بر خلق پارک های جیبی در شهرهای ایران با رویکرد مشارکت محلات الهیه و کوی فرهنگ شهر زنجان می باشد. روش تحقیق پژوهش حاضر از نظر نوع کاربردی و ماهیت آن منطبق برروش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و مشاهده میدانی از نوع مصاحبه با ابزار پرسشنامه، و نمونه‌گیری از نوع احتمالی به روش تصادفی ساده بوده است. تجزیه و تحلیل نشان داد که مولفه اعتماد وضعیت خوبی نسبت به دیکر مولفه های تحقیق در توسعه پارک های جیبی دارد. همچنین، طبق آزمون تفاضل نابرابر وضعیت مولفه های «سمن ها» و «احساس امنیت» در دو محله الهیه و کوی فرهنگ مشابه نیست و شرایط کوی فرهنگ نامناسب تر از الهیه است. در نهایت آزمون رگرسیون لجستیک چند جمله ای، نشان داد که متغیر «احساس امنیت» با مقدار مربع خی 58/116بیشترین تاثیر را بر توسعه مشارکتی پارک های جیبی در این محلات دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
شیفته فرخی؛ سمانه جلیلی صدرآباد؛ سید مجید مفیدی شمیرانی
چکیده
هدف از این پژوهش شناسایی راه‌های افزایش کیفیت محیطی فضاهای همگانی دوستدار کودک و افزایش دسترسی پیاده به آن در شهر صحنه_ کرمانشاه است که در پژوهش‌های اخیر کمتر به آن توجه شده . بنابراین این پژوهش سعی دارد تا فضاهای همگانی با کیفیت را در چارچوب مفاهیم و ابعاد معرفی نماید. پژوهش حاضر توصیفی –تحلیلی است و نوع پژوهش از نوع کاربردی است ...
بیشتر
هدف از این پژوهش شناسایی راه‌های افزایش کیفیت محیطی فضاهای همگانی دوستدار کودک و افزایش دسترسی پیاده به آن در شهر صحنه_ کرمانشاه است که در پژوهش‌های اخیر کمتر به آن توجه شده . بنابراین این پژوهش سعی دارد تا فضاهای همگانی با کیفیت را در چارچوب مفاهیم و ابعاد معرفی نماید. پژوهش حاضر توصیفی –تحلیلی است و نوع پژوهش از نوع کاربردی است و برای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شد که 380 پرسش نامه بین والدین در شهر صحنه_کرمانشاه با جامعه آماری 35508 توزیع شد و از60 کودک زیر 12 سال خواسته شد در مورد فضاهای همگانی مورد علاقه خود نقاشی ترسیم کنند که تحلیل نقاشی از طریق تحلیل محتوا انجام شد و برای تحلیل پرسشنامه از تحلیل رگرسیونی استفاده شد که نتیجه نشان داد که انتخاب نوع حملونقل و نظارت اجتماعی به ترتیب بالاترین امتیاز و بحث آرامش و زیبایی کمترین امتیاز را کسب کرده است. همچنین در نقاشی کودکان کیفیت محیطی ، تعامل فعال و غیرفعال دارای بیشترین توجه در حالی که دسترسی به فضاهای همگانی و مسیر پیاده مورد توجه کمتری قرار گرفته است . بنابراین می-توان با توجه به نظر والدین و دیدگاه کودکان کیفیت محیطی فضاهای همگانی دوستدار کودک را بهبود بخشید.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
یزدان شیرمحمدی
چکیده
امروزه پلتفورم‌های رزرو بخش اقامتی اهمیت زیادی در مناطق شهری پیدا کرده‌اند. این سایت‌های رزرو چند وجهی تحولی را در صنعت اقامتی رقم زده‌اند. در سطح خرد، این پلتفورم‌های مجموعه‌ای از اتاق‌های خصوصی، آپارتمان‌ها و خانه‌ها است که هرکدام متعلق به یک مالک شخصی است و در مکان‌های مختلف واقع شده و به طور مستقل اداره می‌شود. هدف این پژوهش ...
بیشتر
امروزه پلتفورم‌های رزرو بخش اقامتی اهمیت زیادی در مناطق شهری پیدا کرده‌اند. این سایت‌های رزرو چند وجهی تحولی را در صنعت اقامتی رقم زده‌اند. در سطح خرد، این پلتفورم‌های مجموعه‌ای از اتاق‌های خصوصی، آپارتمان‌ها و خانه‌ها است که هرکدام متعلق به یک مالک شخصی است و در مکان‌های مختلف واقع شده و به طور مستقل اداره می‌شود. هدف این پژوهش بررسی اثر اصالت برند، اصالت میان فردی و اصالت وجودی تجربه گردشگران شهری بر طنین برند اقامتی سایت‌های رزو اینترنتی در مناطق بوم گردی شهرهای استان گیلان است که این تأثیر اصالت برند با توجه به نقش میانجی عشق برند، سرزندگی و احساس به یادماندن تجربه مورد سنجش قرار گرفته است. روش نمونه‌گیری این پژوهش در دسترس و تعداد آن 384 نفر بود. ابزار سنجش در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل‌های آماری نیز با استفاده روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزار SPSS و Amos انجام شده است. برآورد تحلیل مسیر این پژوهش نشان داد که اصالت برند پلتفورم‌های رزور اینترنتی با ضریب مسیر993/0بر عشق برند اثر مثبت و معناداری دارد. همچنین ضریب مسیر فرضیه اثر اصالت وجودی بر سرزندگی566/0و ضریب مسیر فرضیه اصالت میان فردی بر سرزندگی488/0است. یافته‌ها پژوهش نشان داد که بیاد ماندنی بودن تجربه گردشگر بر برجستگی برند با ضریب مسیر 985/0 اثر است؛ بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه‌های تحقیق، به مدیران این نوع پلتفورم‌های اقامتی توصیه می‌شود، تصویر سایت اقامت مسافران را ارتقا بخشند؛ ابتکارات مختلف برای مسافران ابتکار را در نظر بگیرند؛
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
جناب آقای دکتر رستم صابری فر؛ سیدمهدی موسی کاظمی؛ فاطمه کریمیان پور
چکیده
زابل برخلاف برخی از شهرهای ایران که اخیراً با پدیده گرد و خاک و مشکلات زیست محیطی روبرو شده‌اند، سالهاست با این معضل مواجه است. با وجود آن که در باره سایر شهرها تحقیقات مفصلی به انجام رسیده، در ارتباط با زابل مطالعه‌ای صورت نگرفته است. به طوری که به نظر می‌رسد وضعیت این شهرها، بحرانی‌تر از زابل است. مطالعه حاضر با روش توصیفی و تحلیلی ...
بیشتر
زابل برخلاف برخی از شهرهای ایران که اخیراً با پدیده گرد و خاک و مشکلات زیست محیطی روبرو شده‌اند، سالهاست با این معضل مواجه است. با وجود آن که در باره سایر شهرها تحقیقات مفصلی به انجام رسیده، در ارتباط با زابل مطالعه‌ای صورت نگرفته است. به طوری که به نظر می‌رسد وضعیت این شهرها، بحرانی‌تر از زابل است. مطالعه حاضر با روش توصیفی و تحلیلی برای آزمون همین فرض به انجام رسید. داده‌های این بررسی از اسناد کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی و نظرخواهی از نمونهای به حجم 383 نفر از ساکنین(تعیین حجم با استفاده از فرمول کوکران و شیوه انتخاب، انتخاب تصادفی ساده)، برای تعیین سطح زیست‌پذیری و 30 نفر از کارشناسان(گزینش به شیوه در دسترس) به منظور تعیین وزن شاخصها و شهرهای مشابه، به دست آمده و با آماره‌های توصیفی و استنباطی و بهره‌گیری از نرم افزار SPSS، تجزیه و تحلیل گردید. در این بررسی از روش آنتروپی شانون به منظور وزندهی شاخصها و برای رتبهبندی از تکنیک کوپراس استفاده شد. یافته‌های حاصل، با نتایج بررسی‌های مربوط به شهرهای نمونه(اهواز و ارومیه) که شرایطی همانند یا نسبتا همانند با زابل داشتند، مقایسه گردید. نتایج نشان داد که شاخصهای زیست‌پذیری در این شهر در حد 245762/0 بوده و اختلاف بین نواحی ششگانه آن نیز قابل ملاحظه است. علاوه بر آن، این شهر نسبت به شهرهای نمونه، وضعیت بحرانی‌تری داشته، اما به همان نسبت طرف توجه محققان و پژوهشگران قرار نگرفته و به همین دلیل، آمار و اطلاعات موثقی در ارتباط با آن در دسترس نمی‌باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سمیه هاتفی شجاع؛ علی اکبری؛ مهتا تاری
چکیده
همدان با سابقه دیرینه در شهرسازی ایران، دارای بازاری نسبتاً بزرگ و درخور توجهی است که در مرکز بافت سنتی شهر واقع گردیده است. با توجه به اهمیت کلیت در معماری و خلق فضاهای شهری زنده و بامعنا نظریه مراکز زنده کریستوفر الکساندر به بررسی و شناخت الگوی ساختارهای زنده می‌پردازد. پرداختن به چگونگی خلق فضاهای شهری زنده با کلیتی یکپارچه ضرورت ...
بیشتر
همدان با سابقه دیرینه در شهرسازی ایران، دارای بازاری نسبتاً بزرگ و درخور توجهی است که در مرکز بافت سنتی شهر واقع گردیده است. با توجه به اهمیت کلیت در معماری و خلق فضاهای شهری زنده و بامعنا نظریه مراکز زنده کریستوفر الکساندر به بررسی و شناخت الگوی ساختارهای زنده می‌پردازد. پرداختن به چگونگی خلق فضاهای شهری زنده با کلیتی یکپارچه ضرورت معماری و شهرسازی امروز است. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی سرزندگی کالبدی بازار سنتی همدان بر اساس نظریه مراکز زنده الکساندر است. پرسشهای این پژوهش عبارتند از: 1- ساختار کالبدی بازار سنتی همدان به چه میزان بر نظریه مراکز زنده کریستوفر الکساندر منطبق است؟2 -مقایسه ساختار کالبدی دو سرا بر اساس نظریه الکساندر چگونه است؟جامعه آماری پژوهش بافت بازار سنتی شهر همدان و نمونه‌های انتخاب شده دو سرای گلشن و میرزا کاظم هستند که با هدف ارزیابی و روش تحلیلی توصیفی با رویکرد کیفی صورت گرفته است. روش گردآوری اطلاعات این پژوهش کتابخانه‌ای و میدانی است و شاخصهای آن با توجه به مفاهیم کلیت یکپارچه و مراکز نیرومند در قالب 15 خصلت به‌هم‌پیوسته نظریه مراکز زنده می‌باشد. نتایج پژوهش مؤید این است که بازار سنتی همدان بر خصلت‌های این نظریه منطبق است و سرای گلشن با دارا بودن بیشترین تقارن، تضاد، پژواک و جدایی‌ناپذیری از حیات کالبدی بیشتری نسبت به سرای میرزا کاظم برخوردار است. مقایسه ساختار هندسی سراها و پانزده خصلت از الگوی ساختارهای زنده الکساندر نشان می‌دهد نقش خصلت‌های مراکز نیرومند، تکرار متناوب، تضاد، جدایی‌ناپذیری، فضای خالی و مرزها در ساختار کالبدی سراها بیشتر است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محسن شاطریان؛ یونس غلامی؛ سید احمد حسینی؛ نسترن خلجی
چکیده
در اکثـر شـهرهای قـدیمی ایــران، بناهـا و بافت‌های دارای ارزش تــاریخی و فرهنگـی بـه وفــور دیــده مــی شــوند کــه بــا ویژگــی هــای مختلفــی نظیــر ریزدانگــی، مشــکلات دسترســی و ناپایــداری شــناخته مــی شــوند محــلات قــدیمی شــهر کاشان نیــز نظیــر دیگــر بافت هــای قــدیمی، نیازمنــد بــه حرکتــی کنتــرل شــده در ...
بیشتر
در اکثـر شـهرهای قـدیمی ایــران، بناهـا و بافت‌های دارای ارزش تــاریخی و فرهنگـی بـه وفــور دیــده مــی شــوند کــه بــا ویژگــی هــای مختلفــی نظیــر ریزدانگــی، مشــکلات دسترســی و ناپایــداری شــناخته مــی شــوند محــلات قــدیمی شــهر کاشان نیــز نظیــر دیگــر بافت هــای قــدیمی، نیازمنــد بــه حرکتــی کنتــرل شــده در جهــت ادامــه زنــدگی خــود هســتندکه بــا درنظرگــرفتن مشــکلاتی ازقبیــل رشــد منفــی جمعیــت، نداشــتن دسترســی های درون محلــه ای لازم، گســترش روزافــزون فضــاهای مخروبه و متروکه، نداشتن تسـهیلات موردنیـاز، بایـد حرکـت در راسـتای رفـع ایـن مشـکلات صـورت گیرد این پـژوهش بـا هدف تحلیل عوامل مؤثر بر باززنده سازی بافت‌های فرسوده انجام شده روش پژوهش توصـیفی و تحلیلی و اطلاعات مورد نظر به صورت مشاهده، و تکمیل پرسشـنامه جمع آوری گردید و برای تحلیل آنها از نرم افزار SPSS و AMOSاستفاده شده است. حجم نمونه 385 خانوار است که از جامعه آماری بافت فرسوده شهر کاشان که حدود 44 هزار نفر است، انتخاب شده است. یافته های پژوهش نشان می‌دهد که دسترسی به خدمات و امکانات،هویت و سرمایه اجتماعی و مالکیت مسکن و درآمد از عوامل مؤثر بر باززنده سازی بوده است و در محله‌های سلطان میر احمد و درب اصفهان که از امتیازات نامبرده برخوردار بودند ساکنان تمایل بیشتری به باززنده سازی دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
خلف عنافجه؛ عبدالنبی شریفی
چکیده
هدف مطالعه حاضر تبیین جایگاه آینده پژوهی به عنوان پارادایمی نوین در برنامه ریزی ، درسیر تحولات مدلسازی اکوسیستم های شهری بمنظور رسیدن به پایداری اکولوژیکی است.این مطالعه بنیادی تلاش می کند با استفاده از روش تحلیل محتوا وروش های تاریخی وبر اساس داده ها واطلاعات بدست آمده از مطالعه منابع کتابخانه ای، سیر تحولات کاربرد مدل ومدلسازی ...
بیشتر
هدف مطالعه حاضر تبیین جایگاه آینده پژوهی به عنوان پارادایمی نوین در برنامه ریزی ، درسیر تحولات مدلسازی اکوسیستم های شهری بمنظور رسیدن به پایداری اکولوژیکی است.این مطالعه بنیادی تلاش می کند با استفاده از روش تحلیل محتوا وروش های تاریخی وبر اساس داده ها واطلاعات بدست آمده از مطالعه منابع کتابخانه ای، سیر تحولات کاربرد مدل ومدلسازی در مدیریت و برنامه ریزی اکوسیستم های شهری را از گذشته تا حال بررسی کرده است. همچنین چگونگی ورود رویکرد آینده پژوهی به نظام برنامه ریزی شهری و منطقه ای را به عنوان بزرگترین سیستم های اکولوژیکی به بحث می‌گذارد. ضرورت اصلی توجه به علم اکولوژی، مطالعه فرآیندهای توسعه است که در طول زمان از طریق برنامه ریزی و مدیریت ،در خصوص ارتباط متقابل بین سیستم های فیزیکی ،مادی و حیاتی در بطن اکوسیستم ها اتفاق می افتد. نوآوری این تحقیق شامل تلاش برای پیوند مباحث سه گانه آینده پژوهی ، مدلسازی وسیستم های اکولوژیکی شهری به منظور تدوین راهکارهای تحقق رویکرد آینده پژوهی در مدیریت وبرنامه ریزی اکوسیستم های شهری ومنطقه ای امروز است. نتایج تحقیق نشان داد که با بررسی تاریخی سیر تحولات مدلسازی اکوسیستم‌های شهری می‌توان دو دوره کلاسیک و مدرن (معاصر) را تحت سه گفتمان یا فرهنگ از شهرها تشخیص داد. در دوره معاصر از مدلسازی یا گفتمان سوم، پیچیدگی، عدم قطعیت، خودسامانی و نامعلومی تغییرات سبب توجه بیشتر به آینده در مدلسازی شد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حافظ مهدنژاد؛ داود امینی
چکیده
امروزه پژوهشگران در جست‌و‌جوی ارایۀ الگوهایی هستند که در صورت وقوع بیماریهای فراگیر بتوانند کارکرد مطلوبی داشته باشند. برهمین مبنا هدف پژوهش حاضر گونه‌شناسی الگوهای شهرهای پساکرونا برای شناخت الگوهای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری شهری در طول کووید ۱۹ و پاندمی‌های آینده می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع ثانویه و پاردایم فلسفی حاکم بر ...
بیشتر
امروزه پژوهشگران در جست‌و‌جوی ارایۀ الگوهایی هستند که در صورت وقوع بیماریهای فراگیر بتوانند کارکرد مطلوبی داشته باشند. برهمین مبنا هدف پژوهش حاضر گونه‌شناسی الگوهای شهرهای پساکرونا برای شناخت الگوهای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری شهری در طول کووید ۱۹ و پاندمی‌های آینده می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع ثانویه و پاردایم فلسفی حاکم بر آن از نوع تفسیری، رویکرد آن، کیفی و روش‌شناسی آن، نمونه‌کاوی می‌باشد. روش جمع‌آوری دادهها، از نوع متن‌پایه و بر اساس شیوه-های اسنادی است. روش پژوهش مبتنی بر مرور نظام‌مند و فراتحلیل است. بر همین مبنا، ابتدا مبادرت به مرور نظام‌مند مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها و کتاب‌های منتشر شده در خصوص شهرهای پساکرونا شده است. جامعۀ آماری مربوط به مقالات، کتاب‌ها و پایان‌نامه هایی‌است که در بازۀ زمانی 2019 تا 2023 منتشر شده است. بعد از بررسی‌های اولیه، تعداد 42 مقاله جهت تجزیه و تحلیل نهایی انتخاب شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است الگوهایی نظیر شهر 20 دقیقه‌ای، شهر 15 دقیقه‌ای، شهر 10 دقیقه‌ای، اجتماع کامل و محلۀ کامل برای شهرهای پساکرونا مطرح شده است. افزون بر این، شهرهای پساکرونا دارای شش مقولۀ اصلی مشتمل بر حمل و نقل، فرهنگ و اجتماع، کار، فضاهای سبز و تفریحی، آموزش، بهداشت و خدمات و در نهایت هوشمندسازی هستند. الگوهای شهر پساکرونا دارای 24 مولفه مشترک هستند که مشتمل بر حملونقل عمومی، سفر فعال، ترافیک و پارکینگ، هویت و تعلق، اشتغال، فضای کاری انعطاف‌پذیر، خدمات و حمایت، مسکن و اجتماع، تعاملات اجتماعی، معماری سیستم و فناوری‌های اصلی، شهرسازی و زیرساخت‌های جاده‌ای، ساختمان هوشمند، محیط هوشمند و شبکۀ هوشمند و استفاده از انرژی است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بهزاد رسیده؛ نفیسه مرصوصی؛ مصطفی طالشی؛ سیدمهدی موسی کاظمی
چکیده
در سال‌های اخیر با توجه به رشد صعودی نرخ جمعیت سالمند در دنیا این موضوع به یکی از کانون‌های مورد توجه محققان مبدل شده است. موضوع بهینه‌سازی ساختارهای شهری اجتماعی پایه‌ای‌ترین موضوع در مطالعات مربوط به سالمندان در حوزه شهرسازی است. در این پژوهش به بررسی شاخصهای سنجش زیرساخت‌های شهر دوستدار سالمند در کلانشهر مشهد پرداخته ...
بیشتر
در سال‌های اخیر با توجه به رشد صعودی نرخ جمعیت سالمند در دنیا این موضوع به یکی از کانون‌های مورد توجه محققان مبدل شده است. موضوع بهینه‌سازی ساختارهای شهری اجتماعی پایه‌ای‌ترین موضوع در مطالعات مربوط به سالمندان در حوزه شهرسازی است. در این پژوهش به بررسی شاخصهای سنجش زیرساخت‌های شهر دوستدار سالمند در کلانشهر مشهد پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده که با استفاده از روش پیمایشی اجرا شد. جامعه آماری تحقیق با توجه به ساختار پرسشنامه‌ها متشکل از متخصصان حوزه شهری، خدمات سلامت و بهداشت، خدمات روان‌شناختی و حملونقل و فناوری اطلاعات در شهر مشهد بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 100 نفر تعیین گردید. نمونه‌های پژوهش با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌های تحقیق با استفاده از پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی جمع‌آوری گردید. طبق نتایج تحقیق، شهر مشهد در شاخصهای مسکن، فضاهای بیرونی و ساختمان‌ها، حمایت جامعه و خدمات بهداشتی، مشارکت مدنی و اشتغال در وضعیت مناسبی برای سالمندان قرار ندارد. همچنین طبق آزمون فریدمن، میانگین رتبه شاخص فضای باز و ساختمان‌ها در شهر دوستدار سالمند بالاترین اولویت و شاخص ارتباطات و اطلاعات پایین‌ترین اولویت را در بین شاخصها دارا است. دستاورد این پژوهش شناخت دقیق کاستی‌های کلانشهر مشهد در مقایسه با مقیاس‌های استاندارد شهر دوستدار سالمند است. راهکارهای پربازده و زودبازده نو که تاکنون در این کلانشهر به کار برده نشده است، برای بالا بردن سطح استاندارد شاخصهای مسکن، فضاهای بیرونی و مشارکت و اشتغال ارائه شده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
علی آذر؛ آنیتا مجیدی هروی
چکیده
بخش مسکن یکی از مهمترین کاربری های اراضی در سطح شهرها می باشد. با توجه به انواع مشکلات زیست محیطی و اقتصادی و اجتماعی رشد پراکنده شهری و همچنین ضرورت تآمین مسکن به ویژه در کلانشهرها، برنامه‌ریزی و طراحی مجتمع‌های مسکونی مناسب برای ارتقای کیفیت زندگی، جهت پاسخ گویی به نیازهای سکونتی شهروندان کاملا ضروری است. مقاله حاضر در وهله اول ...
بیشتر
بخش مسکن یکی از مهمترین کاربری های اراضی در سطح شهرها می باشد. با توجه به انواع مشکلات زیست محیطی و اقتصادی و اجتماعی رشد پراکنده شهری و همچنین ضرورت تآمین مسکن به ویژه در کلانشهرها، برنامه‌ریزی و طراحی مجتمع‌های مسکونی مناسب برای ارتقای کیفیت زندگی، جهت پاسخ گویی به نیازهای سکونتی شهروندان کاملا ضروری است. مقاله حاضر در وهله اول به دنبال تعریف و شاخص‌سازی مفهوم«کیفیت زندگی» و در وهله دوم تعیین میزان کیفیت زندگی در انواع مقیاس‌های مجتمع‌های مسکونی است. هدف اصلی پژوهش، رتبه بندی مجتمع‌های مسکونی و تبیین عوامل موثر در کیفیت زندگی این‌گونه از واحدهای سکونتی است. در این مطالعه، پس از شناسایی مولفه‌های موثر بر کیفیت زندگی در مجتمع های مسکونی مورد مطالعه از روش تحلیل عاملی، وزندهی معیارهای اصلی و فرعی به روش تحلیل شبکه انجام گردید. نتایج وزن دهی بر طبق این روش، نشان می دهد که که معیار موقعیت جغرافیایی با 334. و مولفه شرایط محیطی با امتیاز 118. به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را در کیفیت زندگی مجتمع‌های مسکونی به خودشان اختصاص داده‌اند. در ادامه، مجتمع‌های مسکونی با استفاده از تکنیک‌های رتبهبندی ویکور پلاس، تحلیل شبکه و تاپسیس از لحاظ کیفیت زندگی رتبهبندی شدند. با توجه به متفاوت بودن امتیاز رتبهبندی، برای رسیدن به یک اجماع کلی در مورد کیفیت زندگی مجتمع‌های مسکونی، از مدل تلفیقی کپ لند استفاده گردیده است. طبق تکنیک کپ لند، از نظر کیفیت زندگی مجتمع مسکونی آسمان با امتیاز 6- در رتبه اول و مجتمع اسکان در رتبه آخر قرار گرفتند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
آرزو شفاعتی؛ رضا ولی زاده؛ اکبر رحیمی؛ پناهی علی
چکیده
تولد مفاهیم نوین توسعۀ شهری در سایۀ ظهور انقلاب اطلاعات و ارتباطات، تأثیرات بسیاری بر شهرها گذارده و همۀ اجزا و عناصر شهر را با معانی و کارکردهای جدیدی روبرو کرده است. در این بین، توسعۀ میانافزای مناطق تاریخی بعنوان یکی از نظریات بازآفرینی شهری مناطق تاریخی و توسعۀ مجدد آنها، می‌تواند کارکردهای خود را با تأسی از مفهوم شهر هوشمند ...
بیشتر
تولد مفاهیم نوین توسعۀ شهری در سایۀ ظهور انقلاب اطلاعات و ارتباطات، تأثیرات بسیاری بر شهرها گذارده و همۀ اجزا و عناصر شهر را با معانی و کارکردهای جدیدی روبرو کرده است. در این بین، توسعۀ میانافزای مناطق تاریخی بعنوان یکی از نظریات بازآفرینی شهری مناطق تاریخی و توسعۀ مجدد آنها، می‌تواند کارکردهای خود را با تأسی از مفهوم شهر هوشمند بروزسانی کند و افقهای نوینی را ارائه کند. پژوهش حاضر با بهره گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش‌های آینده نگاری است، به تحلیل تأثیر عوامل شهر هوشمند بر مؤلفه های توسعۀ میانافزا در بافت‌های تاریخی شهر تبریز پرداخته است. روش تحقیق حاضر، توصیفی-تحلیلی است که تعداد 34 مؤلفۀ شهر هوشمند در کنار 19 متغیر توسعۀ میانافزا با استفاده از تکنیک پویش محیطی استخراج شد و توسط 50متخصص برنامه‌ریزی شهری با استفاده از ماتریس متقابل امتیازدهی در محیط نرم‌افزار میکمک تحلیل شده است. نتایج تحقیق، بیانگر ناپایداری سیستم در کلانشهر تبریز است که بر این اساس، پنج دسته عوامل تأثیرگذار، دووجهی، تأثیرپذیر، مستقل و ریسک قابل شناسایی هستند. در نهایت، با مطالعه و تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده، 7 عامل کلیدی تأثیرگذار شهر هوشمند شامل (شامل «خلاقیت»، «روح نوآورانه»، «مدیریت پایدار منابع»، «دسترسی محلی»، «حمل و نقل پایدار، خلاق و ایمن»، «جذابیت شرایط طبیعی» و «انعطافپذیری») و 4 عامل کلیدی تأثیرپذیر توسعۀ میانافزا شامل »مسکن مقرون به صرفه»، «بهرهوری زمین»، «تراکم جمعیتی» و «کاربریهای آلاینده» که بیشترین نقش را در بازآفرینی آیندۀ بافت‌های ناکارآمد کلانشهر تبریز با تأکید بر شهر هوشمند دارند، انتخاب شدند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
داود حبیبی؛ علامرضا لطیفی؛ مسعود ظفری؛ ابوالفتح رحمانی
چکیده
گسترش بی‌رویه شهرها در سال‌های اخیر معضلات زیادی را به بار آورده است. در این میان یکی از راهکارهای پیشگیری از معضلات نوین، توجه به مفهوم نوشهرسازی و پیاده‌سازی اصول و معیارهای آن می‌باشد. تحقیق حاضر در قالب یک کار پژوهشی با به‌کارگیری روش پیمایشی می‌باشد، جهت گردآوری داده‌های مورد نیاز، از برداشت‌های میدانی، اسناد و مطالعات ...
بیشتر
گسترش بی‌رویه شهرها در سال‌های اخیر معضلات زیادی را به بار آورده است. در این میان یکی از راهکارهای پیشگیری از معضلات نوین، توجه به مفهوم نوشهرسازی و پیاده‌سازی اصول و معیارهای آن می‌باشد. تحقیق حاضر در قالب یک کار پژوهشی با به‌کارگیری روش پیمایشی می‌باشد، جهت گردآوری داده‌های مورد نیاز، از برداشت‌های میدانی، اسناد و مطالعات طرح‌های بالادست و مصاحبه محلی و پرسشنامه در بین ساکنین محله های مورد مطالعه استفاده شده است. جهت پاسخگویی به سوال اول با توجه به اهداف و فرضیه تحقیق، از تحلیل رگرسیون دومتغیره استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که دو متغیر فوق‌الذکر با یکدیگر رابطه معنادار داشته و مقدار آلفا کوچک‌تر از 05/0 (05/0a≤) می‌باشد و این بدین معناست که متغیر مستقل بر متغیر وابسته تأثیر داشته و تغییرات متغیر وابسته (نوسازی بافت فرسوده) را تبیین می‌کند. جهت پاسخگویی به سوال دوم از مدلMETASWOT استفاده شده است. با توجه به نقشه رقابتی، اولویت‌بندی رقبا و مقایسات انجام گرفته، این نتیجه حاصل شد که ازنظر نوشهرگرایی محلات شهید کاظمی با وزن 97/3 دارای بیشترین مشکلات بوده و باید بیشتر به آن توجه نمود. همچنین در زمینه تمایل به نوسازی بافت فرسوده محله نعمت‌آباد، با نمره3.82 دارای بالاترین اولویت بوده که نشان دهنده عدم تمایل اهالی به نوسازی است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
اسماعیل صالحی؛ سعید کریمی؛ امید حیدری
چکیده
ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻋﺎدﻟﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮی از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻤﺪه ای اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ، برﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﮐﻨﯿﻦ ﺷﻬﺮی و توسعه پایدار اثرگذار است. در تحقیق حاضر هدف اصلی، ارزیابی جایگاه شاخص های اقتصادی درتحقق عدالت فضایی پارک ها و فضاهای سبزشهری است. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ حاضر ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ روش ارزیابی ...
بیشتر
ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻋﺎدﻟﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮی از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻤﺪه ای اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ، برﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﮐﻨﯿﻦ ﺷﻬﺮی و توسعه پایدار اثرگذار است. در تحقیق حاضر هدف اصلی، ارزیابی جایگاه شاخص های اقتصادی درتحقق عدالت فضایی پارک ها و فضاهای سبزشهری است. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ حاضر ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ روش ارزیابی - ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﻮده و ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری مناطق سه گانه ﺷﻬﺮبندرعباس بوده و همچنین ﮔﺮدآوری دادهﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای و ﻣﯿﺪاﻧﯽ است. برای ارزیابی شاخص های اقتصادی درعدالت فضایی ازشاخص های ضریب جینی، نسبت تولید ناخالص بر جمعیت، نرخ تورم و نرخ توسعه فضاهای سبز استفاده شده و با نرم افزار Eveiws، تاثیر گذاری شاخص ها برعدالت فضایی پارک ها و فضاهای سبز مشخص گردید.ضریب تعیین در مدل رگرسیونی حاصل شده معادل 99/0 بدست آمد، که نشانگر این است که متغیرهای مستقل 99/0 تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند. شاخص های مورد بررسی به ترتیب تاثیر گذاری، شاخص های ضریب جینی، نسبت جمعیت بر تولید ناخالص و نرخ تورم بر تغییرات توسعه پایدار پارک ها وفضاهای سبز تاثیر دارند. با توجه به اینکه ضریب جینی بیشترین اثر را داشته، به این معنا که توسعه پارک های باکیفیت؛ از لحاظ عملکردی و اکولوژیکی درشهربندرعباس، گرایش به سمتی دارد که جمعیت آن بخش از شهر ضریب جینی پایینی دارد، لذا با در نظر گرفتن متغیرهای اقتصادی تاثیر گذار و داشتن نگاهی همه جانبه می توان حرکتی عادلانه را درگسترش موزون فضاهای سبز آغاز کرد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
خدیجه آذری طبس؛ حمیدرضا رخشانی نسب
چکیده
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل سطح رقابتپذیری اقتصادی در بین مناطق پنجگانه شهر زاهدان است. این پژوهش بر اساس ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی- توسعه‌‌‌‌ای است. گردآوری داده های پژوهش، با استفاده از ابزار پرسشنامه و اسنادی (اطلاعات سالنامه آماری مرکز آمار ایران و مرکز آمار و اطلاعات شهرداری زاهدان) انجام گرفت. ابزار ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل سطح رقابتپذیری اقتصادی در بین مناطق پنجگانه شهر زاهدان است. این پژوهش بر اساس ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی- توسعه‌‌‌‌ای است. گردآوری داده های پژوهش، با استفاده از ابزار پرسشنامه و اسنادی (اطلاعات سالنامه آماری مرکز آمار ایران و مرکز آمار و اطلاعات شهرداری زاهدان) انجام گرفت. ابزار پرسشنامه بر اساس شاخصهای جهانی مجمع اقتصاد و همچنین استفاده از سایر مقالات و پژوهش‌‌‌‌ها طراحی شد. داده‌های پژوهش در نرم‌افزار spss تحلیل قرار گرفتند. برای رتبهبندی مناطق شهر زاهدان بر اساس شاخصهای رقابتپذیری، ابتدا با بهره‌گیری از تکنیک آنتروپی شانون دادهها وزندهی شدند، سپس از تکنیک چندشاخصه آراس استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از نابرابری مناطق پنجگانه شهر زاهدان در برخورداری از شاخصهای رقابتپذیری اقتصادی هستند. به‌طوری‌‌‌‌که منطقه یک شهر زاهدان با وزن 765/0 در رتبه اول و با سطح رقابتپذیری بالا، منطقه دو با وزن 542/0 و منطقه پنج با وزن 407/0 به ترتیب در رتبه‌‌‌‌های دوم و سوم و با سطح رقابتپذیری متوسط، منطقه چهار با وزن 234/0 در رتبه چهارم و نهایتاً منطقه سه با وزن 199/0 در رتبه پنجم با سطح رقابتپذیری پایین قرار دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
کرامت‌الله فرجی‌زاده؛ میرنجف موسوی؛ علی مصیب‌زاده
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عوامل موثر بر توسعه رشد هوشمند شهری در شهرهای کوچک مقیاس بود که به‌صورت موردی در شهر یاسوج انجام شد. پژوهش از نوع هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن به‌صورت محتوایی (صوری) و سازه‌‌ای و پایایی آن با استفاده ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عوامل موثر بر توسعه رشد هوشمند شهری در شهرهای کوچک مقیاس بود که به‌صورت موردی در شهر یاسوج انجام شد. پژوهش از نوع هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن به‌صورت محتوایی (صوری) و سازه‌‌ای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کارشناسان، مدیران شهری و اساتید دانشگاه که در زمینه توسعه شهری، برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی مشغول به فعالیت در شهر یاسوج هستند، بود. 50 نفر از افراد مذکور به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. تحلیل دادهها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزارهای SPSS و Smart PLS انجام شد. مدل ارزیابی شده در پژوهش از شاخصهای برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد، مؤلفه‌های کالبدی ـ فضایی زیرساختی ـ دسترسی، اقتصادی ـ اجتماعی و زیست‌محیطی در مجموع، تبیین کننده حدود 41 درصد از تغییرات توسعه رشد هوشمند شهری در شهر کوچک مقیاس یاسوج هستند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدتقی حیدری؛ سعید محرمی؛ لیلا معینی
چکیده
پژوهش حاضر باهدف برنامه‌ریزی و امکان‌سنجی باغ‌های شفابخش به‌عنوان منظری برنامه‌ریزی‌شده و اثرات آن بر سلامت روان و ترمیم آسیب‌های روحی در شرایط کووید 19 و پس از کووید 19 مطرح گردیده است. نوع پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تعداد 35 متخصص آشنا با موضوع باغ‌های شفابخش ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف برنامه‌ریزی و امکان‌سنجی باغ‌های شفابخش به‌عنوان منظری برنامه‌ریزی‌شده و اثرات آن بر سلامت روان و ترمیم آسیب‌های روحی در شرایط کووید 19 و پس از کووید 19 مطرح گردیده است. نوع پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تعداد 35 متخصص آشنا با موضوع باغ‌های شفابخش در شهرهای ایران (نمونه‌گیری غیر احتمالی؛ از نوع زنجیره‌ای) در قالب تکنیک دلفی استفاده گردیده است. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بوده که در اختیار متخصصین امر قرار گرفت. با وجود گذشت زمان در تجربه این اپیدمی، هنوز درک فراگیر و عملیاتی در حوزه‌های مختلف علمی و از جمله مدیریت این بحران وجود نداشته و برای اولین‌بار هست که باغ‌های شفابخش به‌عنوان راهکاری در جهت برنامه‌ریزی شهری و مدیریت سلامت روان در این پژوهش مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج این مطالعه ضرورت طراحی و باز طراحی باغ شفابخش را بر اساس مؤلفه‌های شفابخشی و اکولوژیکی به‌ویژه در شرایط بحرانی کووید 19 در باغ هاشمی‌نژاد زنجان به‌عنوان پایلوت نمایان می‌سازد و در صورت نبود برنامه‌ریزی هوشمندانه در زمینه برنامه‌ریزی باغ شفابخش، اختلال روانی ناشی از کووید 19 دستخوش پیامدهای نامناسب و نامطلوب برای آحاد جامعه خواهد شد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فرزانه ساسان پور؛ مدیا حکیمی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی بنیان‌های بوم‌شناختی و تأثیر آنها بر زیست‌پذیری منطقه یک کلانشهر تهران انجام شده است. کلانشهر تهران همانند سایر کلان‌شهرهای دیگر با مشکلات بسیاری در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و کالبدی همچون کاهش زیست‌پذیری و کمرنگ‌تر شدن اهمیت بنیان‌های بوم‌شناختی در ساختار زندگی شهری ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی بنیان‌های بوم‌شناختی و تأثیر آنها بر زیست‌پذیری منطقه یک کلانشهر تهران انجام شده است. کلانشهر تهران همانند سایر کلان‌شهرهای دیگر با مشکلات بسیاری در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و کالبدی همچون کاهش زیست‌پذیری و کمرنگ‌تر شدن اهمیت بنیان‌های بوم‌شناختی در ساختار زندگی شهری روبرو است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. با بهره‌گیری از تکنیک TOPSIS و با استفاده از فرایند سلسهمراتب AHP شاخصهای بوم‌شناختی وزندهی و با تکیه بر منطق FUZZY نواحی دهگانه منطقه ۱ رتبهبندی شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد از بین این نواحی ناحیه ۴ با ارزش ۹۵۷/۰ بالاترین رتبه و ناحیه ۸ با ارزش ۲۴۳/۰ پایین‌ترین رتبه را از نظر تأثیر بنیان‌های بوم‌شناختی بر زیست‌پذیری کسب نموده است. می‌توان نتیجه گرفت هرچه بنیان‌های بوم‌شناختی در مناطق شهری بیشتر و دارای کیفیت بالاتری باشد، نقش آنها در زیست‌پذیری مناطق شهری بیشتر خواهد بود. نوآوری این پژوهش شناسایی بنیان‌های بوم‌شناختی موجود در منطقه یک و استفاده از تکنیک AHP و FUZZY است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ملیحه تقی پور؛ علی اکبر حیدری؛ فرزانه نریمانی
چکیده
هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش نظام رفتاری در اجتماع‌پذیری پارک‌های شهری در پارک آزادی شیراز است. شیوه پژوهش ترکیبی شامل روش‌های توصیفی، تحلیلی با بهره‌گیری از روان‌شناسی محیط، مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهده و برداشت میدانی است. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و استدلال منطقی صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اجتماع‌پذیری ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش نظام رفتاری در اجتماع‌پذیری پارک‌های شهری در پارک آزادی شیراز است. شیوه پژوهش ترکیبی شامل روش‌های توصیفی، تحلیلی با بهره‌گیری از روان‌شناسی محیط، مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهده و برداشت میدانی است. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و استدلال منطقی صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اجتماع‌پذیری و چندعملکردیبودن و گستردگی قابلیتها می‌تواند نشان از غنی بودن فضا باشد؛ بهگونهای که فضا با وجود ﻣﻮﺍﻧﻊ و چالشهای موجود، درمجموع کارکرد قابلقبولی را از خود نشان داده و درگذر زمان می‌تواند عملکردها و نقشهای جدید و متناسب با تغییرات اجتماعی را بپذیرد. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که فعالیتهای اختیاری و اجتماعی بیشتر از فعالیتهای اجباری سبب ارتقای اجتماع‌پذیری فضا می‌شوند و در نهایت ﺑﻪ ترسیم مدل الگوی فعالیتی می‌پردازد که بیشترین تأثیرگذاری را بر اجتماع‌پذیری دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سمانه سعیدی؛ مهدی منتظرالحجه؛ مجتبی شریف‌نژاد
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه عوامل کمی درجه محصوریت با اختلاف دما (اختلاف میانگین دمای گذرها با میانگین دمای شهر در یک زمان مشابه) در گذرهای تاریخی شهر میبد انجام شده است. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است. اختلاف دمایی گذرهای تاریخی با میانگین دمای شهر به عنوان متغیر وابسته و چهار متغیر طول، عرض، ارتفاع ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه عوامل کمی درجه محصوریت با اختلاف دما (اختلاف میانگین دمای گذرها با میانگین دمای شهر در یک زمان مشابه) در گذرهای تاریخی شهر میبد انجام شده است. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است. اختلاف دمایی گذرهای تاریخی با میانگین دمای شهر به عنوان متغیر وابسته و چهار متغیر طول، عرض، ارتفاع بدنه و میزان محصوریت گذر به‌عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شدند. جامعه آماری ۹۰ گذر در بافت تاریخی شهر و نحوه انتخاب گذرها به‌صورت تصادفی و براساس سهم گذرها از هر محله از کل شبکه معابر در بافت تاریخی شهر بود. به‌منظور سنجش رابطه عوامل کمی درجه محصوریت و تغییرات دمایی از آزمون‌های همبستگی، رگرسیون خطی و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که دو مؤلفه درجه محصوریت و ارتفاع جداره با بتای 634/0 و 623/0 در سطح معناداری بالای 95 درصد، رابطه معنادار و مستقیمی را با اختلاف دمای گذرهای تاریخی و دمای شهر داشته است. با توجه به یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه‌گیری کرد که میان طول و عرض‌گذر و تغییرات دمایی در شهر میبد رابطه معناداری مشاهده نمی‌شود، حال آنکه میان ارتفاع جداره و میزان محصوریت گذر و تغییرات دمایی رابطه معناداری وجود دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سمیه هاتفی شجاع
چکیده
هدف از مطالعه حاضر سنجش مؤلفه‌های کیفی مؤثر بر امنیت معابر شهری در معابر مرکزی شهر همدان و روش آن توصیفی- تحلیلی بوده است. جهت گردآوری داده‌های تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. پایایی ابزار از طریق آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 74/0 مورد تائید قرار گرفت. جامعه آماری مغازه‌داران و عابرین حاضر در محدوده بودند که با توجه نامعین ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر سنجش مؤلفه‌های کیفی مؤثر بر امنیت معابر شهری در معابر مرکزی شهر همدان و روش آن توصیفی- تحلیلی بوده است. جهت گردآوری داده‌های تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. پایایی ابزار از طریق آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 74/0 مورد تائید قرار گرفت. جامعه آماری مغازه‌داران و عابرین حاضر در محدوده بودند که با توجه نامعین بودن تعداد جامعه موردبررسی با استفاده از فرمول جامعه آماری نامعین کوکران 384 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردید. بررسی امنیت معابر شهر همدان موضوعی است که پیشینه‌ای ندارد و نتایج آن مکمل مطالعات پیشین می‌باشد که ایزدی و حقی در میدان امام شهر همدان به آن پرداخته‌اند. نتایج نشان داد که خیابان بوعلی بیشترین امنیت را نسبت به پنج معبر دیگر دارد. در این خیابان فعالیت و کاربری زمین با داشتن 87/0 بارعاملی بالاترین جایگاه را به خود اختصاص داد. سایر خیابان‌های ازنظر شرایط امنیتی عبارت بودند از خیابان شریعتی (فعالیت و کاربری زمین با دارا بودن 72/0)، خیابان تختی (فعالیت و کاربری زمین با 66/0)، خیابان باباطاهر (فعالیت و کاربری زمین با دارا بودن 63/0)، خیابان شهدا (نقش نظارت اجتماعی با دارا بودن 48/0) و خیابان اکباتان (نقش خوانایی با دارا بودن 42/0). نتیجه بررسی نشان داد که عامل فعالیت و کاربری زمین بیشترین تأثیرگذاری را بر امنیت معابر شهری همدان دارد.
