علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نفیسه مرصوصی؛ بهزاد رسیده؛ مصطفی طالشی؛ سیدمهدی موسی کاظمی
چکیده
در سالهای اخیر با توجه به رشد صعودی نرخ جمعیت سالمند در دنیا این موضوع به یکی از کانون‌های مورد توجه محققان مبدل شده است. موضوع بهینه‌سازی ساختارهای شهری اجتماعی پایه‌ای‌ترین موضوع در مطالعات مربوط به سالمندان در حوزه شهرسازی است. در این پژوهش به بررسی شاخصهای سنجش زیرساخت‌های شهر دوستدار سالمند در کلانشهر مشهد پرداخته ...
بیشتر
در سالهای اخیر با توجه به رشد صعودی نرخ جمعیت سالمند در دنیا این موضوع به یکی از کانون‌های مورد توجه محققان مبدل شده است. موضوع بهینه‌سازی ساختارهای شهری اجتماعی پایه‌ای‌ترین موضوع در مطالعات مربوط به سالمندان در حوزه شهرسازی است. در این پژوهش به بررسی شاخصهای سنجش زیرساخت‌های شهر دوستدار سالمند در کلانشهر مشهد پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده که با استفاده از روش پیمایشی اجرا شد. جامعه آماری تحقیق با توجه به ساختار پرسشنامه‌ها متشکل از متخصصان حوزه شهری، خدمات سلامت و بهداشت، خدمات روان‌شناختی و حمل‌ونقل و فناوری اطلاعات در شهر مشهد بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 100 نفر تعیین گردید. نمونه‌های پژوهش با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌های تحقیق با استفاده از پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی جمع‌آوری گردید. طبق نتایج تحقیق، شهر مشهد در شاخصهای مسکن، فضاهای بیرونی و ساختمان‌ها، حمایت جامعه و خدمات بهداشتی، مشارکت مدنی و اشتغال در وضعیت مناسبی برای سالمندان قرار ندارد. همچنین طبق آزمون فریدمن، میانگین رتبه شاخص فضای باز و ساختمان‌ها در شهر دوستدار سالمند بالاترین اولویت و شاخص ارتباطات و اطلاعات پایین‌ترین اولویت را در بین شاخص‌ها دارا است. دستاورد این پژوهش شناخت دقیق کاستی‌های کلانشهر مشهد در مقایسه با مقیاس‌های استاندارد شهر دوستدار سالمند است. راهکارهای پربازده و زودبازده نو که تاکنون در این کلانشهر به کار برده نشده است، برای بالا بردن سطح استاندارد شاخصهای مسکن، فضاهای بیرونی و مشارکت و اشتغال ارائه شده است.
علمی-پژوهشی
حمیده بیگی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف شناسایی و معرفی پهنه‌های مطلوب بوم گردشگری شفابخش استان گیلان به انجام رسید. بدین منظور در پژوهشی کمی ـ کیفی که برپایه مطالعات اسنادی و میدانی شکل گرفته است، محقق با استفاده از پرسشنامه مقایسات زوجی، ارزش‌گذاری 4 معیار و 18 زیرمعیار شاخصه‌های محیطی و متغییرهای ادراکی را بنا بر نظر 25 نفر از خبرگان گردشگری و بهداشت ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف شناسایی و معرفی پهنه‌های مطلوب بوم گردشگری شفابخش استان گیلان به انجام رسید. بدین منظور در پژوهشی کمی ـ کیفی که برپایه مطالعات اسنادی و میدانی شکل گرفته است، محقق با استفاده از پرسشنامه مقایسات زوجی، ارزش‌گذاری 4 معیار و 18 زیرمعیار شاخصه‌های محیطی و متغییرهای ادراکی را بنا بر نظر 25 نفر از خبرگان گردشگری و بهداشت و درمان استان گیلان به انجام رساند. با وجود آنکه استان گیلان از جمله مناطق مطرح و مورد توجـه در زمینه بوم‌گردشگری است لیکن تاکنون از مزیت بوم گردشگری شفابخش آن استفاده نشده است. پژوهش حاضر نخستین مطالعه در زمینه شناسایی و پهنه-بندی مناطق مستعد این شیوه گردشگری به منظور تنوع‌بخشی فرصت‌های گردشگری منطقه و تمرکز برنامه‌های توسعه گردشگری با محوریت پهنه‌های مطلوب آن است. طبق نتایج به دست آمده، معیار جاذبه‌های طبیعی با ارزش عددی 632/0 و زیر معیار امکـان لمس عناصر طبیعت با حواس 5گانه با ارزش عددی 277/0 مهمترین اولویت‌های مطالعاتی پژوهش از منظر خبرگان بودند. بر مبنای نقشه نهائی پهنه بندی مناطق مستعد، 38/13 درصد از مساحت استان گیلان در محدوده خیلی خوب و خوب از منظر توسعه پایدار مقاصد گردشگری شفابخش، اولویت‌بندی و هدایت منابع عملیاتی متناسب با آن قرار گرفتند.
علمی-پژوهشی
سارا سادات تجاره؛ فرح حبیب؛ حدیثه کامران کسمایی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف تدوین مدل مفهومی جهت استفاده از رویکرد زیست تقلیدی در طراحی پوسته‌های ساختمانی در راستای بهبود اکولوژی شهری انجام شده است. تحقیق از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی بوده و داده‌های مورد نیاز به کمک مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی ساختمان‌هایی که با رویکرد زیست تقلیدی طراحی شده بودند تامین شد. برای این منظور ابتدا رویکرد ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف تدوین مدل مفهومی جهت استفاده از رویکرد زیست تقلیدی در طراحی پوسته‌های ساختمانی در راستای بهبود اکولوژی شهری انجام شده است. تحقیق از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی بوده و داده‌های مورد نیاز به کمک مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی ساختمان‌هایی که با رویکرد زیست تقلیدی طراحی شده بودند تامین شد. برای این منظور ابتدا رویکرد زیست تقلیدی شناسایی شد سپس بیست نمونه از پوسته‌هایی که توسط معماران در سراسر دنیا با استفاده از این رویکرد طراحی شده بودند بررسی شد و مولفه‌ها و معیارهای مرتبط استخراج گردیدند، پس از حذف معیارهای تکراری و تنظیم آنها نظام وابستگی معیارها سنجیده شد و به کمک فرآیند تحلیل شبکه‌ای با نظر‌سنجی از بیست تن از نخبگان و متخصصان این حوزه میزان اهمیت هر معیار مشخص گردید و با کمک نرم افزار سوپر‌دسیژنز وزن‌دهی شد، سپس برای مولفههای عملکردی، کالبدی و شکلی معیارها و زیر معیارهای مربوطه با توجه به میزان اهمیت آنها مشخص گردید و مدل مفهومی ارزیابی کیفی پوسته‌های ساختمانی با رویکرد زیست تقلیدی تدوین شد. نوآوری این تحقیق بررسی رویکرد زیست تقلیدی در پوسته‌های اجرا شده ایرانی بوده که در این راستا با استفاده از مدل ارزیابی کیفی تدوین شده، ساختمان بارین اسکی در شمیرانات ارزیابی شد تا با توجه به نقاط قوت و ضعف آن طراحان ایرانی بتوانند تصمیمات موثرتری در طراحی پوسته های ساختمانی با توجه به رویکرد زیست تقلیدی که از رویکرد های نوین پایداریست، بگیرند.
علمی-پژوهشی
حامد محمدی مزرعه
مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 30 دی 1401
چکیده
شهرستان بندرعباس متشکل از یک سبک خاص معماری در منطقه ای با اقلیم گرم و مرطوب،که گذشتگانمان با تفکر و بهره گیری از اصولی خاص در اقلیم جهت رسیدن به معماری و شهرسازی پایدار به شناخت ویژگی های معماری بومی منطقه و کاربرد آنها در پایداری شهر رسیده بودند. بطوریکه در جهت شناخت معماری و شهرسازی بومی در شهر بندرعباس بعنوان الگویی پایدار بصورت ...
بیشتر
شهرستان بندرعباس متشکل از یک سبک خاص معماری در منطقه ای با اقلیم گرم و مرطوب،که گذشتگانمان با تفکر و بهره گیری از اصولی خاص در اقلیم جهت رسیدن به معماری و شهرسازی پایدار به شناخت ویژگی های معماری بومی منطقه و کاربرد آنها در پایداری شهر رسیده بودند. بطوریکه در جهت شناخت معماری و شهرسازی بومی در شهر بندرعباس بعنوان الگویی پایدار بصورت جز به جز به تحلیل و بررسی آن در 3 مقیاس: بافت شهری، معماری تک بنا و جزئیات معماری پرداخته شد. به منظور بررسی به این موضوع، در یک مطالعه کیفی چندین محدوده از بافت شهری بهمراه بناهای موجود(60 بنا یعنی بناهایی که قدمت بالای70 سال دارند) را انتخاب و به تحلیل و بررسی آنها پرداخته شد.نتایج نشان داد در مقیاس بافت شهری(عوامل فرم بنا، استخوان بندی فضاهای محله ای) و در مقیاس تک بنا(جهت گیری بناها، سطوح سبز، حیاط مرکزی، ساختار ارتباطات فضاهای اندرونی بنا) و در جزئیات معماری:(پشت بندها، ضخامت دیوارها، دهانه ها) از ویژگی های معماری بومی منطقه هستند.که نقش مهمی در پایداری شهری بندرعباس، جهت گسترش همسازگرایی با اقلیم منطقه را داشتند و با شناخت راهکارهای ساخت و ساز توانستند به الگویی مناسب در ایجاد شهری همساز با اقلیم گرم و مرطوب دست یابند. که این الگوی همساز با اقلیم بعنوان میراثی که یادگار گذشتگانمان می باشد وطراحان معمار و شهرساز ما می تواند با شناخت کامل آن بعنوان یک الگوی مناسب بهمراه تکنولوژی های جدید مورد استفاده خود در طراحی بناهای جدید و شهرک سازی ها قرار دهند.
علمی-پژوهشی
مسلم بیرانوند؛ حیدر جهانبخش؛ سمیه بیرانوند
چکیده
عدم تدوین استراتژی‌ها و برنامه‌های عملیاتی کارآمد بوم گرا برای هوشمند سازی سیستم‌های حمل‌ونقل شهری خرم‌آباد باعث ایجاد معضلات زیادی در بهره‌برداری از سیستم حمل‌ونقل این شهر شده، لذا برای افزایش بهره‌وری سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند و یکپارچگی آنها در فرآیند برنامه‌ریزی حمل‌ونقل، بایستی نسبت به ارائه یک برنامه فراگیر، مدون، ...
بیشتر
عدم تدوین استراتژی‌ها و برنامه‌های عملیاتی کارآمد بوم گرا برای هوشمند سازی سیستم‌های حمل‌ونقل شهری خرم‌آباد باعث ایجاد معضلات زیادی در بهره‌برداری از سیستم حمل‌ونقل این شهر شده، لذا برای افزایش بهره‌وری سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند و یکپارچگی آنها در فرآیند برنامه‌ریزی حمل‌ونقل، بایستی نسبت به ارائه یک برنامه فراگیر، مدون، منسجم و عملیاتی، اقدام نمود. در پژوهش حاضر طرح اجرایی مناسب برای هوشمند سازی سیستم‌های حمل‌ونقل شهری با استفاده از مدلPIP ارائه شده و برای تدوین استراتژی‌ها از ماتریس SWOT استفاده می شود، به منظور اولویت‌بندی استراتژی‌ها از ترکیب فنون تصمیم‌گیری با معیارهای چندگانه AHP با روش ACCEPT و روش QSPM استفاده شده و نتایج حاصل از این دو روش با استفاده از نرم‌افزار SPSS و از طریق محاسبه ضریب همبستگی اسپیرمن با هم مقایسه شد و عدد 981/0 به دست آمد که نشان‌دهنده نزدیک بودن نتایج این دو روش است؛ تحلیل‌های مربوط به روش ترکیبی (AHP و ACCEPT) با استفاده از نرم‌افزار EXPERT CHOICE انجام شد و نرخ ناسازگاری برای اولویت‌بندی اهداف، محورهای توسعه و استراتژی‌ها در تمام مراحل اعدادی کوچک‌تر از 1/0 به دست آمد؛ بنابراین در تمام اولویت‌بندی‌ها میزان ناسازگاری در حد موردقبول است. در خصوص اهداف کلان حمل‌ونقل، اولویت به ترتیب با ایمنی، رضایت عمومی، بهبود محیط‌زیست و کاهش مصرف انرژی و زمان تأخیر به دست آمد. در خصوص شش محور توسعه نیز مشخص شد که اولویت به ترتیب با مدیریت و سیاست‌های سازمانی، تأمین مالی، نیروی انسانی، زیرساخت‌های فنی، محیط فرهنگی و موارد حقوقی است و توسعه سیستم‌های هوشمند بر اساس این اولویت‌بندی انجام می‌شود.
علمی-پژوهشی
نیما بایرام زاده؛ زهره جوادی
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، ارائه سیاست‌های مؤثر بر تغییرات کاربری اراضی در افزایش کیفیت محیط شهری از دیدگاه شهروندان در محدوده موردمطالعه، لشکر 64 ارومیه میباشد تا با ارزیابی معیارها و زیرمعیارها، استراتژی‌ها و پیشنهادهایی در راستای افزایش کیفیت محیط شهری در این محدوده ارائه گردد. از جنبههای نوآوری پژوهش حاضر در حوزه روش تحقیق، استفاده ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش، ارائه سیاست‌های مؤثر بر تغییرات کاربری اراضی در افزایش کیفیت محیط شهری از دیدگاه شهروندان در محدوده موردمطالعه، لشکر 64 ارومیه میباشد تا با ارزیابی معیارها و زیرمعیارها، استراتژی‌ها و پیشنهادهایی در راستای افزایش کیفیت محیط شهری در این محدوده ارائه گردد. از جنبههای نوآوری پژوهش حاضر در حوزه روش تحقیق، استفاده از مدل مایکل واکر ماتریس رضایت-اهمیت را می‌توان عنوان نمود. پژوهش حاضر به لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی میباشد. جمع‌آوری اطلاعات به دو صورت برداشت میدانی و اسنادی صورت پذیرفته است. داده‌های پژوهش از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه گردآوری‌شده است. معیارهای این پژوهش شامل پنج معیار کالبدی-فضایی(ذهنی)، کالبدی- فضایی(عینی)، فرهنگی اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی میباشد. جامعه آماری پژوهش ساکنین و استفاده‌کنندگان محدوده بلافاصل اراضی لشکر 64 ارومیه میباشد که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 361 نفر برآورد شده است. پرسشنامه‌ها به‌طور تصادفی توزیع گردیده‌اند. پایایی پژوهش با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ و مقدار 0.768 مورد تایید قرارگرفته است. جهت تحلیل دیدگاه ساکنان از روش تحلیل مدل مایکل واکر ماتریس رضایت-اهمیت استفاده‌شده است. نتایج بررسی‌ها نشان میدهد که میزان رضایت- اهمیت برای تمامی شاخص‌ها بیش از 2/0 است، بنابراین در تمامی شاخص‌ها افزایش تأکید در اولویت قرار می‌گیرد. شاخصهای کیفیت دسترسی، کیفیت بناها، دسترسی به فضای سبز بیشترین اهمیت و شاخصهای هویت و خوانایی، اقتصاد فعال محدوده بیشترین رضایت را کسب نموده‌‌اند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده میزان اهمیت زیرمعیارها در سطح خوب و میزان رضایت در سطح متوسط قرار دارد.
علمی-پژوهشی
عطا غفاری گیلانده؛ وحید صفریان زنگیر
چکیده
در پژوهش حاضر بر پایه داده‌های تصاویر ماهواره‌ای سنجنده MODIS، مستقر روی ماهواره‌های Terra و Aqua و ماهواره ثقل‌سنجی GRACE با رویکرد نو آورانه الگوریتم و کد نویسی در سامانه تحت وب گوگل ارث انجین درشهرستان‌های استان‌های (گلستان، مازندران و گیلان) و در حد فاصل سالهای 2001 تا 2022؛ به برآورد و تجزیه و تحلیل روند تغییرات مساحت سطحی برف، عمق برف، ...
بیشتر
در پژوهش حاضر بر پایه داده‌های تصاویر ماهواره‌ای سنجنده MODIS، مستقر روی ماهواره‌های Terra و Aqua و ماهواره ثقل‌سنجی GRACE با رویکرد نو آورانه الگوریتم و کد نویسی در سامانه تحت وب گوگل ارث انجین درشهرستان‌های استان‌های (گلستان، مازندران و گیلان) و در حد فاصل سالهای 2001 تا 2022؛ به برآورد و تجزیه و تحلیل روند تغییرات مساحت سطحی برف، عمق برف، آب معادل برف و تغییرات سفره آب‌های زیرزمینی در محدوده مورد مطالعه پرداخته شد. براساس نتایج به دست آمده بیشترین مساحت سطحی بارش برف با مقدار 01/9496 کیلومتر مربع در سال 2005 و کمترین آن با مقدار 21/2906 کیلومتر مربع در سال 2010 اتفاق افتاده است، این درحالی است که بیشترین مقدار عمق برف با مقدار 07/0 متر در سال 2008 و بیشترین آب معادل برف با مقدار 10 کیلوگرم بر متر مربع در سال 2008 به دست آمد که مبین همبستگی بالای عمق برف با آب معادل از برف است. نتایج بررسی سفره آب‌های زیرزمینی براساس سه مدل CSR، GFZ و JPL نشان داد که بیشترین حجم سطح سفره آب‌های زیرزمینی با مقدار 5/12 سانتی‌متر، در سال 2005 و کمترین آن با مقدار 5/27- سانتی‌متر، در سال 2017 قرار دارد. یافته‌های تحقیق، نشان‌دهنده مقدار کاهشی روند سفره آب‌های زیرزمینی در ارتباط با مقدار کاهش بارش برف در منطقه مورد مطالعه است.
علمی-پژوهشی
سیستم های اطلاعات جغرافیایی
محمد الماسی نیا؛ حسن علیزاده
چکیده
چکیدهدراین تحقیق برای ساماندهی مکانی دفن زباله در شهر دورود از منطق فازی (fuzzy logic) و سیستم اطلاعات مکانی GIS)) استفاده شده است. یکی از مهمترین مسائل مربوط به محل دفن بهداشتی، شناسایی مکان های مناسب است.انتخاب محل دفن زباله به دلیل تأثیر بسیار زیاد آن بر محیط زیست و سلامت محیط زیست، اقتصاد کشاورزی و محلی منطقه یک موضوع مهم و بحرانی در فرآیند ...
بیشتر
چکیدهدراین تحقیق برای ساماندهی مکانی دفن زباله در شهر دورود از منطق فازی (fuzzy logic) و سیستم اطلاعات مکانی GIS)) استفاده شده است. یکی از مهمترین مسائل مربوط به محل دفن بهداشتی، شناسایی مکان های مناسب است.انتخاب محل دفن زباله به دلیل تأثیر بسیار زیاد آن بر محیط زیست و سلامت محیط زیست، اقتصاد کشاورزی و محلی منطقه یک موضوع مهم و بحرانی در فرآیند تصمیم گیری مکان مناسب می باشد. معیارهای متداول سازمان حفاظت از محیط زیست (IEPO) که برای این فرایند در نظر گرفته شده اند، شامل توپوگرافی و زمین شناسی(نوع خاک،شیب و...)، روستا، مرزهای اداری، کاداستر، هیدرولوژی و شبکه راه، محیط زیست و منطقه مسکونی با استفاده از GIS و تجزیه و تحلیل تصمیمات چند معیاره ی فازی برای حل مشکل ساماندهی مکانی دفن زباله و ایجاد رتبه بندی از مناطق دفن زباله بالقوه بکار رفته است. در مرحله اول، برای یافتن مکانهای مناسب، از تکنیکهای پوشش نقشه دیجیتال GIS (customized GIS application) استفاده شد. مرحله دوم یک رویکرد منطق فازی بود که سیستم سایت ها را در مقیاس 0-100٪ رتبه بندی می کرد که 100٪ مناسب ترین آنها بود. در مرحله سوم، سایتهای بالقوه ای که از مرحله آخر انتخاب شده اند، به منظور اولویت بندی سایتهای بالقوه، توسط فرآیند سلسله مراتبی تحلیلی (AHP) رتبه بندی می شوند. مشاهدات میدانی همچنین مناسب بودن سایت های منتخب را تأیید کرده و از این رو می توان از این روش در مناطق شهری برای روش انتخاب سایت دفع زباله استفاده کرد.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدرضا میرسعیدی؛ فرشته احمدی؛ مسلم سید الحسینی؛ امیرحسین Amirhossain
چکیده
کلانشهرها با مراکز گوناگون تجاری باعث شده است که حجم بالایی از سفرها به طرف این مراکز گسیل شود. تجمع و پراکندگی این مراکز موجب افزایش و کاهش سفر وسایل نقلیه و میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود. هدف این پژوهش تحلیل تاثیر سازمان فضایی شهر و وضعیت ارتباطی عملکردهای تجاری آن با یکدیگر میباشد. تک‌مرکزیتی و چند مرکزیتی بودن شهرها ...
بیشتر
کلانشهرها با مراکز گوناگون تجاری باعث شده است که حجم بالایی از سفرها به طرف این مراکز گسیل شود. تجمع و پراکندگی این مراکز موجب افزایش و کاهش سفر وسایل نقلیه و میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود. هدف این پژوهش تحلیل تاثیر سازمان فضایی شهر و وضعیت ارتباطی عملکردهای تجاری آن با یکدیگر میباشد. تک‌مرکزیتی و چند مرکزیتی بودن شهرها می‌تواند تاثیر شگرف بر مسافت سفرها ایفا نماید و بدین ترتیب از اتلاف وقت و انرژی در شهرها جلوگیری شود. وسایل نقلیه موتوری تولید کننده گازهای گلخانه‌ای می‌باشند و موجب گرمایش زمین در طولانی مدت می‌شوند. شناخت این عوامل می‌تواند میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش داده و از گرمایش زمین جلوگیری کند. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی-تحلیلی میباشد. این تحقیق، پس از مطالعات علمی جهت برآورد گازهای گلخانه‌ای بر اساس فرمول های پیشنهادی توسعه پاک (CDM) انجام گرفته است. سازمان فضایی کلانشهر مشهد در دو سناریو مورد بررسی قرار گرفت. سناریو اول ، سازمان فضایی تک مرکزی موجود شهر و سناریو دیگر شهر با سازمان فضایی سه مرکزی در امتداد استخوان بندی شهر در نظر گرفته شد. سازمان فضایی متعادل کلانشهر مشهد موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه تا حدود 43 درصد در بخش خودروهای شخصی می‌شود. میانگین مسافت طی شده به وسیله خودروهای شخصی در سازمان فضایی متعادل حدود 4 کیلومتر کاهش می‌یابد. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به میزان 7.9 کیلوگرم CO2 به ازای هر مسافر می باشد .
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
علی آذر؛ آنیتا مجیدی هروی
چکیده
بخش مسکن یکی از مهمترین کاربری های اراضی در سطح شهرها می باشد. با توجه به انواع مشکلات زیست محیطی و اقتصادی و اجتماعی رشد پراکنده شهری و همچنین ضرورت تآمین مسکن به ویژه در کلانشهرها، برنامه‌ریزی و طراحی مجتمعهای مسکونی مناسب برای ارتقای کیفیت زندگی، جهت پاسخ گویی به نیازهای سکونتی شهروندان کاملا ضروری است. مقاله حاضر در وهله اول ...
بیشتر
بخش مسکن یکی از مهمترین کاربری های اراضی در سطح شهرها می باشد. با توجه به انواع مشکلات زیست محیطی و اقتصادی و اجتماعی رشد پراکنده شهری و همچنین ضرورت تآمین مسکن به ویژه در کلانشهرها، برنامه‌ریزی و طراحی مجتمعهای مسکونی مناسب برای ارتقای کیفیت زندگی، جهت پاسخ گویی به نیازهای سکونتی شهروندان کاملا ضروری است. مقاله حاضر در وهله اول به دنبال تعریف و شاخص‌سازی مفهوم«کیفیت زندگی» و در وهله دوم تعیین میزان کیفیت زندگی در انواع مقیاس‌های مجتمعهای مسکونی است. هدف اصلی پژوهش، رتبه بندی مجتمعهای مسکونی و تبیین عوامل موثر در کیفیت زندگی این‌گونه از واحدهای سکونتی است. در این مطالعه، پس از شناسایی مولفههای موثر بر کیفیت زندگی در مجتمع های مسکونی مورد مطالعه از روش تحلیل عاملی، وزن‌دهی معیارهای اصلی و فرعی به روش تحلیل شبکه انجام گردید. نتایج وزن دهی بر طبق این روش، نشان می دهد که که معیار موقعیت جغرافیایی با 334. و مولفه شرایط محیطی با امتیاز 118. به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را در کیفیت زندگی مجتمعهای مسکونی به خودشان اختصاص داده‌اند. در ادامه، مجتمعهای مسکونی با استفاده از تکنیکهای رتبهبندی ویکور پلاس، تحلیل شبکه و تاپسیس از لحاظ کیفیت زندگی رتبهبندی شدند. با توجه به متفاوت بودن امتیاز رتبهبندی، برای رسیدن به یک اجماع کلی در مورد کیفیت زندگی مجتمعهای مسکونی، از مدل تلفیقی کپ لند استفاده گردیده است. طبق تکنیک کپ لند، از نظر کیفیت زندگی مجتمع مسکونی آسمان با امتیاز 6- در رتبه اول و مجتمع اسکان در رتبه آخر قرار گرفتند.
علمی-پژوهشی
نظام سکونتگاهی و مسکن
علی جهان بینی؛ مهروش کاظمی شیشوان؛ احمد میرزا کوچک خوشنویس؛ اکبر عبداله زاده طرف
چکیده
مطالعه حاضر با هدف شناسایی نگرش ساکنین مجتمعهای مسکونی در خصوص امکان تعاملات اجتماعی در 4 مجتمع مسکونی شهر تبریز اجرا شد. روش تحقیق در مطالعه حاضر توصیفی تحلیلی بوده است. جامعه مورد بررسی ﻣﺠﺘﻤﻊهای ﻣﺴﮑﻮﻧﻰ گل نرگس، برج زمرد، شهید چمران، فجر ائل گلی شهر تبریز، به عنوان نماینده دو مدل مجتمع مسکونی میان مرتبه و بلند مرتبه ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف شناسایی نگرش ساکنین مجتمعهای مسکونی در خصوص امکان تعاملات اجتماعی در 4 مجتمع مسکونی شهر تبریز اجرا شد. روش تحقیق در مطالعه حاضر توصیفی تحلیلی بوده است. جامعه مورد بررسی ﻣﺠﺘﻤﻊهای ﻣﺴﮑﻮﻧﻰ گل نرگس، برج زمرد، شهید چمران، فجر ائل گلی شهر تبریز، به عنوان نماینده دو مدل مجتمع مسکونی میان مرتبه و بلند مرتبه در مناطق مختلف تبریز بوده است. ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎمه محقق ساخته با متغیرهای مستخرج از مبانی نظری و پیشینه تحقیق انجام شد. مولفههای مورد بررسی شامل تعاملات اجتماعی در محیط زندگی (نظام‌‌‌های اجتماعی، کالبدی، آسایشی، هویتی) و رضایت از تعاملات اجتماعی بودند که با استفاده از پیش آزمون و آزمون آلفای کرونباخ پایایی ابزار با ضریب بالاتر از 7/0 مورد تائید قرار گرفت. داده ﻫﺎی تحقیق با استفاده از ﻧﺮم اﻓﺰار SPSS مورد آزمون و ﺗﺤﻠﻴﻞ قرار گرفت. بیشترین عدم رضایت در تمام جنبههای تعاملات اجتماعی را ساکنان مجتمع شهید چمران داشته‌‌اند. این پژوهش تلاش داشت راه‌حل‌هایی جامع و متناسب برای انتقادهای عمده صورت گرفته از سوی ساکنین آپارتمان‌ها و مجتمعهای مسکونی شهر تبریز بر اساس رویکردهای انتقادی آنها از میزان تعاملات اجتماعی، ارائه کند که می‌تواند رویکردی جدید در حوزه مطالعات جنبههای اجتماعی مجتمعهای مسکونی باشد.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
آرزو شفاعتی؛ رضا ولی زاده؛ اکبر رحیمی؛ پناهی علی
چکیده
تولد مفاهیم نوین توسعۀ شهری در سایۀ ظهور انقلاب اطلاعات و ارتباطات، تأثیرات بسیاری بر شهرها گذارده و همۀ اجزا و عناصر شهر را با معانی و کارکردهای جدیدی روبرو کرده است. در این بین، توسعۀ میانافزای مناطق تاریخی بعنوان یکی از نظریات بازآفرینی شهری مناطق تاریخی و توسعۀ مجدد آنها، می‌تواند کارکردهای خود را با تأسی از مفهوم شهر هوشمند ...
بیشتر
تولد مفاهیم نوین توسعۀ شهری در سایۀ ظهور انقلاب اطلاعات و ارتباطات، تأثیرات بسیاری بر شهرها گذارده و همۀ اجزا و عناصر شهر را با معانی و کارکردهای جدیدی روبرو کرده است. در این بین، توسعۀ میانافزای مناطق تاریخی بعنوان یکی از نظریات بازآفرینی شهری مناطق تاریخی و توسعۀ مجدد آنها، می‌تواند کارکردهای خود را با تأسی از مفهوم شهر هوشمند بروزسانی کند و افقهای نوینی را ارائه کند. پژوهش حاضر با بهره گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش‌های آینده نگاری است، به تحلیل تأثیر عوامل شهر هوشمند بر مؤلفه های توسعۀ میانافزا در بافت‌های تاریخی شهر تبریز پرداخته است. روش تحقیق حاضر، توصیفی-تحلیلی است که تعداد 34 مؤلفۀ شهر هوشمند در کنار 19 متغیر توسعۀ میانافزا با استفاده از تکنیک پویش محیطی استخراج شد و توسط 50متخصص برنامه‌ریزی شهری با استفاده از ماتریس متقابل امتیازدهی در محیط نرم‌افزار میکمک تحلیل شده است. نتایج تحقیق، بیانگر ناپایداری سیستم در کلانشهر تبریز است که بر این اساس، پنج دسته عوامل تأثیرگذار، دووجهی، تأثیرپذیر، مستقل و ریسک قابل شناسایی هستند. در نهایت، با مطالعه و تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده، 7 عامل کلیدی تأثیرگذار شهر هوشمند شامل (شامل «خلاقیت»، «روح نوآورانه»، «مدیریت پایدار منابع»، «دسترسی محلی»، «حمل و نقل پایدار، خلاق و ایمن»، «جذابیت شرایط طبیعی» و «انعطافپذیری») و 4 عامل کلیدی تأثیرپذیر توسعۀ میانافزا شامل »مسکن مقرون به صرفه»، «بهره‌وری زمین»، «تراکم جمعیتی» و «کاربری‌های آلاینده» که بیشترین نقش را در بازآفرینی آیندۀ بافت‌های ناکارآمد کلانشهر تبریز با تأکید بر شهر هوشمند دارند، انتخاب شدند.
علمی-پژوهشی
گردشگری
سجاد فردوسی؛ یاور بابائی
چکیده
رضایت مصرف‌کننده در گردشگری به شدت تحت تأثیر ارائه خدمات، ظاهر محصول و شخصیت و وجهه مقصد گردشگری قرار دارد. در این راستا، نوشتار حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف شناسایی و اولویت‌بندی الزامات رضایتمندی گردشگران از امکانات و خدمات شهری تدوین گردید. جمع‌آوری دادهها به صورت کتابخانه‌ای و به روش میدانی از طریق پرسشنامه انجام پذیرفت. ...
بیشتر
رضایت مصرف‌کننده در گردشگری به شدت تحت تأثیر ارائه خدمات، ظاهر محصول و شخصیت و وجهه مقصد گردشگری قرار دارد. در این راستا، نوشتار حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف شناسایی و اولویت‌بندی الزامات رضایتمندی گردشگران از امکانات و خدمات شهری تدوین گردید. جمع‌آوری دادهها به صورت کتابخانه‌ای و به روش میدانی از طریق پرسشنامه انجام پذیرفت. به منظور توزیع پرسشنامه، با توجه به نامحدود بودن جامعه آماری پژوهش، تعداد 114 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و پرسشنامه‌ها به روش تصادفی در میان آنها توزیع گردید. ضریب آلفای کرونباخ برای سؤالات مثبت برابر با 81/0 و برای سؤالات منفی برابر با 72/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها نیز از مدل کانو استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که در میان الزامات اساسی، مؤلفه ایمنی محیط‌های گردشگری با ضریب نارضایتی 987/0- بیشترین نارضایتی و مؤلفه پارک‌ها و فضاهای طبیعی با ضریب نارضایتی 885/0- کمترین نارضایتی را در صورت برآورده نشدن به دنبال دارد. همچنین در میان الزامات عملکردی، مؤلفه نظافت و پاکیزگی فضاهای شهری و گردشگری با ضریب نارضایتی 938/0- بیشترین نارضایتی و مؤلفه نورپردازی فضاهای شهری و گردشگری با ضریب نارضایتی 797/0- کمترین نارضایتی را در صورت برآورده نشدن در پی دارد. در همین خصوص، در میان الزامات انگیزشی، مؤلفه خدمات و تسهیلات فرهنگی با ضریب رضایت 880/0 بیشترین رضایت و مؤلفه شرکت‌های گردشگری و راهنمایان تور با ضریب رضایت 763/0 کمترین رضایت را در صورت برآورده شدن به همراه دارد.
علمی-پژوهشی
محیط زیست شهری
زینب محسنی نیا؛ منوچهر طبیبیان؛ فرح حبیب
چکیده
هدف تحقیق پیشرو، تبیین نحوه استفاده از گسترش عملکرد کیفیت برای انعکاس خواسته‌ها و تمایلات مردمی در ارتقا مدیریت امنیت اکولوژیک در شهر میباشد. به‌منظور بررسی عملکرد تکنیک مذکور، مجموعه تفریحی دریاچهی شهدای خلیج فارس تهران، بهعنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفت و تعداد 10 مورد از خواسته‌های مردمی در ابعاد اقتصادی، کالبدی، اجتماعی ...
بیشتر
هدف تحقیق پیشرو، تبیین نحوه استفاده از گسترش عملکرد کیفیت برای انعکاس خواسته‌ها و تمایلات مردمی در ارتقا مدیریت امنیت اکولوژیک در شهر میباشد. به‌منظور بررسی عملکرد تکنیک مذکور، مجموعه تفریحی دریاچهی شهدای خلیج فارس تهران، بهعنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفت و تعداد 10 مورد از خواسته‌های مردمی در ابعاد اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و زیست‌محیطی آشکار شد و با پیاده‌سازی تکنیک گسترش عملکرد کیفیت، 15 روش بهینه برای برآورده سازی بیشینه خواسته‌های مذکور پیشنهاد گردید. نتایج نشان میدهد که می‌توان از گسترش عملکرد کیفیت در شرایط عدم اطمینان در راستای انعکاس خواسته‌ها و تمایلات مردمی در فضاهای شهری بهره برد. بر مبنای پیاده‌سازی این تکنیک در نمونه موردی، افزایش تعداد نیمکتها و نصب آلاچیقهای سقفدار برای ایجاد سایه و مکان‌نشستن (3/17) مکان‌یابی، ساخت و تجهیز ایستگاه حمل و نقل عمومی (22/11) ، ساماندهی و تجمیع مغازه‌ها و اغذیه فروشی‌ها با توجه به نوع فعالیت (64/10)، نصب لامپ‌های خورشیدی برای روشنسازی و نورپردازی محیط (27/10) ، دارای بالاترین وزن نسبی هستند. این امر، موید اهمیت بالای ابعاد کالبدی و بهداشتی در مدیریت امنیت اکولوژیک از دیدگاه نمونه‌های تحقیق است. نوآوری این مطالعه در استفاده از تکنیک گسترش عملکرد کیفیت در تبیین نقش مدیریت شهری در امنیت اکولوژیک شهر می باشد.
علمی-پژوهشی
نظام سکونتگاهی و مسکن
مسلم بیرانوند؛ سمر حقیقی بروجنی؛ محسن افشاری؛ ساناز رهروی پوده
چکیده
استان لرستان به دلیل پیشینه زندگی عشایری، تاکنون محل اجرای سکونت‌گاه‌هایی برای اسکان عشایر بوده است. با وجود اهمیت این موضوع، متأسفانه این کانون‌ها تحت تأثیر چالش‌های فراوانی قرار دارند و خلأ در انجام مطالعات دقیق و نظام‌مند در این زمینه، قابل توجه است. ازاین‌رو هدف این پژوهش آسیبشناسی الگوی جدید ساخت‌وساز مسکن در سکونت‌گاه ...
بیشتر
استان لرستان به دلیل پیشینه زندگی عشایری، تاکنون محل اجرای سکونت‌گاه‌هایی برای اسکان عشایر بوده است. با وجود اهمیت این موضوع، متأسفانه این کانون‌ها تحت تأثیر چالش‌های فراوانی قرار دارند و خلأ در انجام مطالعات دقیق و نظام‌مند در این زمینه، قابل توجه است. ازاین‌رو هدف این پژوهش آسیبشناسی الگوی جدید ساخت‌وساز مسکن در سکونت‌گاه عشایری موردپژوهش، با رویکردی بوم گرایانه و مبتنی بر شیوه زندگی آنها است. نوآوری این پژوهش از آن جهت است که با تأکید بر بوم گرایی، آسیب‌هایی که این کانون‌ها را تهدید می‌کند، بررسی نموده و به طراحان و کاربران کمک می‌کند تا در طرح‌های آتی، در جهت رفع آسیب‌پذیری سکونتگاههای عشایر اسکان‌یافته، اقدامات لازم را انجام دهند. این پژوهش دارای ماهیتی کیفی و با رویکرد قوم‌نگاری است. دادهها از مطالعات اسنادی و میدانی گردآوری‌شده‌اند. در روش میدانی از مشاهده مستقیم و تکنیک مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته استفاده‌شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که الگوی جدید ساخت‌وساز مسکن در کانون اسکان موردمطالعه با آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، روحی و روانی، فضایی و کالبدی، عملکردی، سیما و منظر، عدم توجه به غنای حسی، بی‌توجهی به عناصر هویت‌بخش، عدم توجه به عادت وارههای ساکنان، عدم سازگاری محیط ساخته‌شده با روش زندگی ساکنان، عدم احساس در خانه بودن، عدم انطباق قابلیت-معنا و عدم توجه به حریم‌های فردی و اجتماعی، همراه بوده است.
علمی-پژوهشی
گردشگری
سحر طبیبیان
چکیده
رشد سریع صنعت گردشگری و اولویت دادن به منافع اقتصادی در مناطق حفاظت شده‌ی اطراف تهران، اصول توسعه پایدار را به زیر پا نهاده و فشار روزافزونی را بر محیط زیست به دنبال دارد از این رو به منظور کاهش این فشار، محاسبه ظرفیت برد مناطق گردشگری بعنوان راهکار کلیدی توصیه می‌شود. هدف اصلی در این پژوهش تعیین ظرفیت برد گردشگری در منطقه حفاظت شده ...
بیشتر
رشد سریع صنعت گردشگری و اولویت دادن به منافع اقتصادی در مناطق حفاظت شده‌ی اطراف تهران، اصول توسعه پایدار را به زیر پا نهاده و فشار روزافزونی را بر محیط زیست به دنبال دارد از این رو به منظور کاهش این فشار، محاسبه ظرفیت برد مناطق گردشگری بعنوان راهکار کلیدی توصیه می‌شود. هدف اصلی در این پژوهش تعیین ظرفیت برد گردشگری در منطقه حفاظت شده ورجین به جهت نزدیکی به پایتخت و با برخورداری از طبیعت کم‌نظیر از جاذبه‌های بومشناسی است. روش انجام تحقیق در پژوهش حاضر، پیمایشی و از نوع توصیفی -تحلیلی میباشد. داده‌های مورد نظر از طریق مصاحبه با محیط بانان، آمار آب و هوایی از ایستگاه سینوپتیک لواسان و با بهره‌گیری از نرم‌افزار GIS جهت نمایش موقعیت و توپوگرافی منطقه جمع‌آوری شد. تعیین ظرفیت برد، باروشTCC بهعنوان ابزار کمی در سه سطح فیزیکی، واقعی و مؤثر محاسبه گردید. جهت تعیین ظرفیت برد گسترده، جاذبه‌های بومشناسی، نظیر بازدید ازحیات وحش، منابع آب و همچنین کوهنوردی انتخاب و ظرفیت برد جاذبه های طبیعی مورد نظر بر اساس (نفر/هکتار/روز) تعیین و سپس با استاندارد جهانی Baud-Bovy مقایسه گردیدند. برآورد ظرفیت‌های برد مؤثر در هر سه جاذبه گردشگری مشخص کرد که محاسبات انجام شده، کمتر از 5 نفر در هر هکتار بوده و با استاندارد جهانی مرتبط با طبیعت (بادباوی و لاوسون) مطابقت دارد. نتایج حاصل از پژوهش مذکور بیانگر ظرفیت برد مناسب جهت توریسم گسترده و جذب گردشگر در منطقه حفاظت‌شده ورجین میباشد.
علمی-پژوهشی
گردشگری
رحیم رستمی؛ پیام پاسلاری؛ وحید مکی زاده
چکیده
صنعت گردشگری امروزه به عنوان یکی از اصلی ترین ارکان اقتصادی و خدماتی جهان تبدیل شده است. به نحوی که بسیاری از کارشناسان توسعه از این صنعت به عنوان محور توسعه پایدار یاد میکنند. به دلیل نقش انکارناپذیرگردشگری در روندرشدتوسعه کشور، مدیران صنعت گردشگری همواره با چالش جذب گردشگر و جلب رضایتمندی و وفاداری او مواجه هستند. هدف پژوهش حاضر ...
بیشتر
صنعت گردشگری امروزه به عنوان یکی از اصلی ترین ارکان اقتصادی و خدماتی جهان تبدیل شده است. به نحوی که بسیاری از کارشناسان توسعه از این صنعت به عنوان محور توسعه پایدار یاد میکنند. به دلیل نقش انکارناپذیرگردشگری در روندرشدتوسعه کشور، مدیران صنعت گردشگری همواره با چالش جذب گردشگر و جلب رضایتمندی و وفاداری او مواجه هستند. هدف پژوهش حاضر طراحی مدل علی خلق ارزش در صنعت گردشگرای با تاکید بر توان بوم شناسی است. این پژوهش از نظر فلسفه پژوهش پارادایم خرد گرایی ،هدف کاربردی از نظر روش در زمره تحقیقات آمیخته اکتشافی قرار دارد. پژوهش حاضر در دو بخش کیفی (تحلیل محتوا و دلفی) و کمی صورت گرفت. استفاده از روش تحلیل محتوای مقوله ای صورت گرفت و همچنین جهت تایید و اجماع مولفه‌ها، عوامل مستخرج از ادبیات از طریق پرسشنامه دلفی به قضاوت خبرگان گذاشته شدند. جامعه آماری در بخش دلفی شامل 30 نفر از خبرگان صاحبنظران و کارشناسان باسابقه شامل، اساتید هیئت علمی دانشگاه‌های معتبر کشور و همچنین مدیران، کارشناسان و بازاریابان فعال در حوزه گردشگری در استان ایلام که به روش نمونه‌گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی نیز 355 نمونه از گردشگران استان ایلام با روش غیراحتمالی دردسترس انتخاب شدند. بعد از آن مولفه تعاملات آنلاین قرار دارد (24.88). دو مولفه بخش بندی مشتری و دریافت بازخورد در رتبه آخر قرار دارد (4.65). نتایج این پژوهش می‌تواند بهعنوان الگویی برای پیاده‌سازی خلق ارزش استفاده گردد و بدین ترتیب زمینه را برای رشد و توسعة هرچه بیشتر در صنعت گردشگری را فراهم کرد.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمد حسن یزدانی؛ حسین سعدلونیا؛ قاسم زارعی؛ رحیم حیدری چیانه
چکیده
با غلبه مدرنیسم در شهرها فرهنگ بومی جوامع و هویت کالبدی بافت‌های قدیمی و سنتی و همچنین منظر جاذبه‌های تاریخی مورد آسیب قرار می‌گیرد. بازار تبریز بهعنوان اثر ثبت‌شدۀ تاریخی در یونسکو از این آسیب‌ها به دور نبوده و توجه به زمینۀ اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و نیازهای بازدیدکنندگان در طراحی و ساماندهی این بازار بهعنوان واکنش در مقابل ...
بیشتر
با غلبه مدرنیسم در شهرها فرهنگ بومی جوامع و هویت کالبدی بافت‌های قدیمی و سنتی و همچنین منظر جاذبه‌های تاریخی مورد آسیب قرار می‌گیرد. بازار تبریز بهعنوان اثر ثبت‌شدۀ تاریخی در یونسکو از این آسیب‌ها به دور نبوده و توجه به زمینۀ اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و نیازهای بازدیدکنندگان در طراحی و ساماندهی این بازار بهعنوان واکنش در مقابل مدرنیسم ضروری به نظر می‌رسد. سؤال قابل‌طرح این است که این نوع توجه یعنی زمینه گرایی چه تأثیری بر ارزش ویژه برند بازار شهر تبریز دارد. این پژوهش با رویکرد پژوهشی ترکیبی با طرح متوالی اکتشافی (ابتدا روشی کیفی و سپس روشی کمی) انجام شده است. در مرحلۀ اول، برای استخراج الگوی زمینه‌گرایی فضاهای تجاری سنتی ـ که پیش‌ازاین الگویی در این مورد وجود نداشت ـ با متخصصین مصاحبه شد و داده‌های حاصل از مصاحبه با خبرگان با روش تحلیل مضمون مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحلیل الگوی زمینه گرایی فضاهای تجاری سنتی را نشان داد. در ادامه و پس از تدوین سؤالات زمینه گرایی در قالب پرسشنامه، پرسشنامه کامل -که شامل سؤالات زمینه گرایی و ارزش ویژه برند بود- بین 374 نفر از گردشگران بازار تبریز توزیع و جمع‌آوری شد. در ادامه دادهها با استفاده از نرم‌افزار Smart-Pls و مدل‌سازی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. یافته‌ها نشان میدهد که از دیدگاه گردشگران بازار تبریز، زمینه‌گرایی بر ارزش ویژه برند اثر مثبت داشت. درنتیجه می‌توان از الگوی زمینه‌گرایی به‌دست‌آمده پژوهش حاضر و حفظ ارزش‌های اجتماعی، فرهنگی و تاریخی برای تقویت ارزش ویژه برند بازار تبریز بهره برد.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مهدی محمدی سرین دیزج؛ ابوالفضل شهامت
چکیده
سابقه شکل‌گیری و تطور حیات شهری نشان میدهد که امروزه اغلب محلات در بخش داخلی سکونتگاههای شهری از منظر کالبدی و عملکردی، دارای بافتی فرسوده و ناکارآمد هستند. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی بافت فرسوده محله چوخورلار در بخش قدیمی و داخلی شهر تبریز براساس طرح بازآفرینی در بهبود کیفیت محیطی میباشد که با ارائه سناریو به سرانجام رسیده است. ...
بیشتر
سابقه شکل‌گیری و تطور حیات شهری نشان میدهد که امروزه اغلب محلات در بخش داخلی سکونتگاههای شهری از منظر کالبدی و عملکردی، دارای بافتی فرسوده و ناکارآمد هستند. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی بافت فرسوده محله چوخورلار در بخش قدیمی و داخلی شهر تبریز براساس طرح بازآفرینی در بهبود کیفیت محیطی میباشد که با ارائه سناریو به سرانجام رسیده است. پژوهش از نوع کاربردی و براساس نحوه جمع‌آوری اطلاعات؛ روش انجام آن، توصیفی- تحلیلی به گونه پیمایشیِ مقطعی میباشد. اطلاعات از طریق مطالعات میدانی به‌صورت پرسشگری،مصاحبه بحث‌های متمرکز گروهی و پرسشنامه در ۱۱ نوع گردآوری‌شده و بعد از کدگذاری، در نرم‌افزار SPSS پردازش گردید. در بخش کالبدی، فضایی و زیرساختی و تهیۀ نقشه‌های موضوعی و تحلیلی از نرم‌افزار Arc GIS استفاده بعمل آمد. جامعه آماری، کل محله به تعداد ۱۴۸ خانوار بوده است. واحد بررسی، قطعه مسکونی بوده که بنابر جدول مورگان ۱۶۲ N= قطعه مسکونی با حجم نمونه ۱۱۵ S= قطعه انتخاب گردید که با توجه به مشکلات عدیده، در کل ۶۵ خانوار به پرسشنامه‌ها جواب دادند. سپس با استفاده از مدل SWOT ارزیابی انجام شد. بر این مبنا امتیاز عوامل داخلی (قوت و ضعف) ۲۹/2 و امتیاز عوامل خارجی (فرصت و تهدید) 5۲/2 به دست آمد که نشانگر غلبۀ نقاط ضعف بر نقاط قوت در عوامل‌داخلی و غلبۀ فرصتها بر تهدیدها در عوامل خارجی است. نوآوری پژوهش در طراحی سناریوهای بازآفرینی محله میباشد که نهایتاً سناریوی سوم در قالب راﻫﺒﺮدی ﻋﻤﻠﯽ با رﻋﺎﯾﺖ ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﯽ در ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻨﺘﯽ با ﯾﮏ ﻃﺮح ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ ﺳﻨﺘﯽ و ﻣﺪرن مورد تصویب قرار گرفت.
مطالعه موردی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حامد حیاتی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان خدمات شهری موردنیاز زائرین و جمعیت سیال شهر مهران با استفاده از روش‌های مبتنی بر برنامه‌ریزی تدوین شده است. تاکنون پژوهشی مبنی بر برنامه‌ریزی با هدف خدمات شهری برای شهرهای مرزی (مهران) با جمعیت (زائر) سیال انجام نشده است. در این راستا ضرورت خدمات‌رسانی به جمعیت سیال و پیش‌بینی نشده برای شهرهای مهاجرپذیر ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان خدمات شهری موردنیاز زائرین و جمعیت سیال شهر مهران با استفاده از روش‌های مبتنی بر برنامه‌ریزی تدوین شده است. تاکنون پژوهشی مبنی بر برنامه‌ریزی با هدف خدمات شهری برای شهرهای مرزی (مهران) با جمعیت (زائر) سیال انجام نشده است. در این راستا ضرورت خدمات‌رسانی به جمعیت سیال و پیش‌بینی نشده برای شهرهای مهاجرپذیر و شهرها زائرپذیر و برنامه‌ریزی جهت ارائه بهتر خدمات به جمعیت سیال ازجمله زائرین مطرح می‌شود. در حقیقت نیازسنجی مبتنی بر روش‌های علمی برای برآورد دقیق و کارآمد خدمات موردنیاز جمعیت شناور و سیال برای شهر مهران، خلا پژوهشی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. مطابق یافته‌ها براساس روش برنامه‌ریزی مبتنی بر سرانه زیربنای فضاهای خدماتی، در مجموع 38070 مترمربع سطح زیر بنای موردنیاز جهت خدمات‌رسانی به زائران موردنیاز است. در این روش به ترتیب خدمات حمل و نقل عمومی، اسکان، فرهنگی، پذیرایی، مالی، درمانی، بهداشتی و ارتباطی بیشترین سطح را به خود اختصاص داده‌اند. براساس روش دوم برنامه‌ریزی مبتنی بر آستانه‌های جمعیتی، در مجموع330000 مترمربع سطح زیر بنای موردنیاز جهت خدمات‌رسانی به زائرین موردنیاز است. در این روش به ترتیب خدمات درمانی، حمل ونقل عمومی، مالی، اسکان، پذیرایی، فرهنگی، بهداشتی و ارتباطی بیشترین سطح را به خود اختصاص داده‌اند. استفاده از هر یک از این روشها دارای ملزومات و شرایطی است که پس از شناخت هر محدوده و تعیین نیازهای مدیریتی آن تبیین می‌گردد. هر یک از این دو روش دارای امکانات و محدودیت‌هایی است که در این پژوهش به آن پرداخته می‌شود.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
منصور رحمتی؛ چنور محمدی
چکیده
سرمایه اجتماعی حلقه گم شده مفاهیم توسعه برای دست یافتن به شاخصهای کیفیت در زمینه جوامع سالم و پایدار است. هدف اصلی پژوهش سنجش وضعیت شاخص-های سرمایه اجتماعی از دیدگاه شهروندان در منطقه چهار شهر اردبیل میباشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری ساکنان منطقه چهار شهر اردبیل میباشد؛ که با استفاده ...
بیشتر
سرمایه اجتماعی حلقه گم شده مفاهیم توسعه برای دست یافتن به شاخصهای کیفیت در زمینه جوامع سالم و پایدار است. هدف اصلی پژوهش سنجش وضعیت شاخص-های سرمایه اجتماعی از دیدگاه شهروندان در منطقه چهار شهر اردبیل میباشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری ساکنان منطقه چهار شهر اردبیل میباشد؛ که با استفاده از فرمول کوکران 385 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند، ابزار گرداوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته بوده و میزان پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ 82/0 بدست آمده نشان‌دهنده‌ی پایایی خوب پرسشنامه میباشد. جهت تحلیل دادهها از نرم‌فزار SPSS (آزمون‌های: T تک نمونه‌ای، فریدمن و کروسکال والیس) استفاده شده است. نوآوری پژوهش حاضر استفاده از سه آزمون آماری، مشخص شدن وضعیت سرمایه اجتماعی؛ در کل منطقه چهار و به تفکیک شاخص‌ها در محلات منطقه چهار میباشد. نتایج مقایسه میانگین شاخصهای سرمایه اجتماعی از نظر شهروندان در منطقه چهار نشان میدهد وضعیت شاخصهای سرمایه اجتماعی تا حدودی مطلوب و مقداری بالاتر از حد متوسط میباشد و اینکه رتبهبندی شاخص‌ها از نظر شهروندان با معناست و شهروندان رتبهبندی متفاوتی از شاخصهای سرمایه اجتماعی دارند. همچنین نتایج آزمون کروسکال والیس نشان میدهد؛ محلات در تمام شاخصهای سرمایه اجتماعی تفاوت معناداری در سطح آلفای 05/0 درصد با هم دارند. در کل نتایج نشان میدهد، که بین محلات در برخورداری از شاخصهای سرمایه اجتماعی تفاوت وجود دارد.
)
