نقش فضای نیمه‌باز در ساختار و معماری بناهای بومی بندرلنگه

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد، گروه مهندسی معماری و ساختمان، واحد بندرعباس، دانشگاه فنی و حرفه‌ای، هرمزگان، ایران.

چکیده

در پژوهش حاضر نقش و جایگاه فضای نیمه‌باز در ساختار و معماری بناهای بومی بندرلنگه از دیدگاه متخصصان و شهروندان مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. هدف کلی از پژوهش حاضر، شناخت فضای نیمه‌باز در ایجاد بستری جهت حفظ هویت و ارزش‌های این‌چنین فضاها می‌باشد که تاکنون به صورت جز به جز به بررسی ساختاری و عملکردی آن پرداخته نشده است. روش پژوهش در این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی، بر مبنای استدلال منطقی و با استفاده از راهبرد ترکیبی (کیفی- کمی) می‌باشد. این مطالعه به صورت موردی در بافت سنتی بندرلنگه و با انتخاب 64 بنای قدیمی که قدمت آن‌ها به بیش از 50 سال برمی‌گردد، توسط جامعه آماری که شامل 120 نفر ازجمله کسانی که یا در بناهایی با فضای نیمه زندگی می‌کنند و یا در حال رفت و آمد در این‌گونه فضاها هستند و همچنین با رویکرد کیفی به روش نمونه‌گیری نور به وسیله دستگاه نورسنجی CEM/DT-856A و دما به وسیله دستگاه دماسنجی Temperature/HTC-1 صورت گرفته است که با توجه به بررسی‌های معماری (جهت‌های قرارگیری، ایوان‌ها و ارتباط‌های فضایی)، ساختاری (تزئینات، روزن‌ها، طاق‌نماها، سرستون‌ها و هندریل‌ها)، دما و نور، میزان وابستگی رضایتمندی و معنادار ساکنان بافت قدیم و جدید در ایجاد محیطی مناسب برای کاربران این‌گونه بناهای سنتی مشخص می‌شود که با توجه به نتایج به‌دست آمده از این پژوهش نشان می‌دهد که با باززنده‌سازی و بررسی هویت تاریخی فضای نیمه‌باز در بین بناهای سنتی بتوان به حفظ ارزش‌های این‌چنین فضاها در معماری بومی پرداخت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of the Function of Semi-Open Space in the Structure and Architecture of the Native Buildings of Bandar-Lengeh

نویسنده [English]

  • Hamed Mohammadi Mazraeh
Msc, Department of Architecture and Building Engineering, Bandarabbas Branch, Technical and Vocational University (TVU), Hormozgan, Iran.
چکیده [English]

In the present study, the role and position of semi-open space in the structure and architecture of Bandar Lengeh native buildings were analyzed and evaluated from the perspective of experts and citizens. The general purpose of the present study is to identify the semi-open space in creating a context to preserve the identity and values ​​of such spaces, which has not been studied in detail and structurally and scientifically. The research method in this research is descriptive-analytical, based on logical reasoning and using a combined strategy (qualitative-quantitative). This case study in the traditional context of Bandar Lengeh and selecting 64 old buildings that are more than 50 years old Returns, by a statistical population that includes 120 people, including those who either live in buildings with semi-space or are moving in such spaces, and also with a qualitative approach to light sampling by CEM metering device/DT-856A and temperature by Temperature/HTC-1 thermometer, which according to architectural studies (orientation, porches and spatial connections), structural (decorations, openings, arches, capitals and handrails), temperature and light, Satisfactory and significant dependence of old and new texture residents in creating a suitable environment for users of such traditional buildings is determined, which according to the results of this study shows that by revitalizing and examining the historical identity of semi-open space among traditional buildings. It is possible to preserve the values ​​of such spaces in indigenous architecture.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Semi-Open Space
  • Structure
  • Architecture
  • Light and Temperature Measurement
  • Bandar-Lengeh
Aynifar, A., Shayan, N., & Gharipour, M. (2008). Study and Comparison of Flexibility in Iranian and Japanese Residential Architecture. Abady Press, 55, 12-19.
Bagheri Afshar, M., & Taban, M. (2016). Investigation of open and semi-open space in the cultural works of Kamran Diba, the first national conference towards urban planning and knowledge-based architecture, Tehran, Islamic Azad University, Department of Science and Research. (In Persian)
Belilan, L., & Itsam Islami, G. (2011). The Role of In-Between Spaces to Identifying Historical Fabrics of Iranian Cities. Hoviat shahr, 5(8), 59-71. (In Persian)
Danaeinia, A. (2016). Effective elements in semi-enclosing semi-open space (missing circular semi-open space in today's architecture). 5th National Conference of Applied Researches in Civil Engineering, Architecture and Urban Management, Tehran, Khajeh Nasir Toosi University of Technology and Khajeh Nasir Toosi UniversityUniversity of Technology. (In Persian)
Foruzanmehr, A. (2015). People's perception of the loggia: A vernacular passive cooling system in Iranian architecture. Sustainable cities and society, 19, 61-67.
Ghafouri, A., Yasayi, S., & Kameli, H. (2013). Comfort in the Shadow. Journal of Architecture and Urbanism, 101, 140-143. (In Persian)
Givoni, B. (1998). Climate considerations in building and urban design. John Wiley & Sons.‏
Grutter, J. K. (2007). Asthetik der architektur. J. Pakzad. Trans).). Tehran: University of Shahid Beheshti.(In Persian).
Hidayat, A., Eshrati, P., & Karimi, B. (2018), A Study of the Effect of Outdoor Semi-open Space on the Quality of the Residential Environment (Case Study: Apartment in Bushehr City). Journal of Iranian Architecture and Urbanism(JIAU), 11(2), 57-76. (In Persian)
Hyde, R. (2013). Climate responsive design: A study of buildings in moderate and hot humid climates. Taylor & Francis.
Jarvis, A. J., Leedal, D. T., & Hewitt, C. N. (2012). Climate–society feedbacks and the avoidance of dangerous climate change. Nature Climate Change2(9), 668-671.‏
Kaplan, R., & Kaplan, S. (1989). The experience of nature: A psychological perspective. Cambridge university press.‏
Krier, R., & Vorreiter, G. (1988). Architectural composition (Vol. 10). New York: Rizzoli.‏
Leontidou, L. (2019). Mediterranean City. The Wiley Blackwell Encyclopedia of Urban and Regional Studies, 1-8.‏
Mahmoodinejhad, H. (2009). The urban environment phenomenology: contemplation on promoting the space to urban place. Environ. Sci. Technol39, 282-297.‏
Mazraeh, H. M., & Pazhouhanfar, M. (2018). Effects of vernacular architecture structure on urban sustainability case study: Qeshm Island, Iran. Frontiers of architectural research, 7(1), 11-24.
Mazraeh, H. M., & Pazhouhanfar, M. (2020). functionalism of wind renewable energy in vernacular elements of wind catcher and moshabak (case study: qeshm island). Journal of Urban & Environmental Engineering, 14(1), 161-172.
Memarian, Gh.H. (2004). Survey of the theoretical foundations of architecture. Tehran: Soroush Danesh publication. (In Persian)
MirDavoudi, P. (1995). The evolution of historical columns and its effect on the columns of Sadr Islam. Msc thesis Archeology. University of Tehran. (In Persian)
Mohammad Padshah, S. (2007). Farhang Anandraj, under the supervision of Mohammad Debir Siyaghi, Volume 4, Khayyam Publications, Tehran. (In Persian)
Mohammadi Mazraeh, H. (2015). Geometry Analysis in Architecture of Vakil Mosque in Shiraz-Iran. ICP Engineering and technology, 2, 6-14.
Mohammadi Mazraeh, H. (2018). Survey of Sustainability in Vernacular Spaces of Bandar Lengeh Case study: Baber Chamber, THE PERSIAN GULF POLITICAL-CULTURAL STUDIES JOURNAL, 4(14), 13.
Nematgorgani, O. (2002). The History of Light in Architecture and Lighting in Islamic Art of Iran. Art Culture35, 316-323.‏
Nematgorgani, U.B. (2011). the background of light in architecture and lighting devices in Islamic art of Iran, Athar Journal, 24(35), 323-316. (In Persian)
Othman, Z., Buys, L., & Aird, R. (2014). Observing privacy, modesty and hospitality in the home domain: Three case studies of Muslim homes in Brisbane, Australia. Archnet-IJAR8(3), 266-283.‏
Raheb, G., & Nazari, M. (2018). A Study on Semi Open-private Spaces Function in Residential Units of Tehran. Armanshahr Architecture & Urban Development journal, 10(21) 39-48. (In Persian)
Rahmani, A., Nouraei, S., & Shekarforosh, Z. (2013). A Review of the evolution of the full and empty pattern in contemporary Iranian housing, Abadi Quarterly, 21(70), 67-62. (In Persian)
Salmon, C. (1999). Architectural design for tropical regions. John Wiley & Sons.‏
Sefalai, F. (2004). Exploration about the concepts and experiences of sustainable architecture. Abadi, 42, 67-62. (In Persian)
Shelley, J. (2005). Empiricism: Hutcheson and Hume. In The Routledge companion to aesthetics (pp. 61-74). Routledge.‏
Sulaimanpour Omran, M. (2013). the effect of environmental ethics education on the behavior and attitude of environmental protection, Iran National Electronic Conference on Environment and Energy, Shiraz, Khorazmi International Educational and Research Institute, 16-1. (In Persian)
Tahbaz, M., & Djalilian, S. (2008). Challenge of Vernacular Architecture and Modern Life Style–Case Study in Iran.‏
Tahbaz, M., & Moosavi, F. (2009, September). Daylighting methods in iranian traditional architecture (green lighting). In International Conference, EPFL Lausanne, Switzerland (pp. 273-278).‏
Zaraksh, A. (2010). The concept of semi-open space in architecture. Katab Mahe Honar, 155, 101-92. (In Persian)
باقری افشار، مریم و تابان، محسن (1396). بررسی فضای باز و نیمه‌باز در آثار فرهنگی کامران دیبا. نخستین کنفرانس ملی به سوی شهرسازی و معماری دانش بنیان، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
بلیلان، لیدا؛ اعتصــام، ایرج و اســلامی، سید غلامرضا (1390). نقش فضای بینابین در هویت بخشی به گستره ی فضایی بافت‌های تاریخی ایران، هویت شهر، 5(8)، 59-71.
پادشاه، محمد (1336). فرهنگ آنندراج. زیر نظر محمد دبیر سیاقی. تهران: انتشارات خیام.
دانایی‌نیا، احمد (1396). عناصر مؤثر در نیمه محصورکردن فضای نیمه‌باز (فضای نیمه‌باز حلقه ای گمشده در معماری امروز). پنجمین کنفرانس ملی پژوهش‌های کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری، تهران، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی.
راهب، غزال و نظری، محیا (1396). بررسی عوامل مؤثر بر کارکرد فضای نیمه‌باز خصوصی واحدهای مسکونی شهر تهران. معماری و شهرسازی آرمانشهر، 10(21)، 48-39.
رحمانی، الهه؛ نورایی، سمیه و شکرفروش، زهراسادات (1390). بررسی سیر تحول الگوی پر و خالی در مسکن معاصر ایرانی. فصلنامه آبادی، 21(71)، 67-62.
زرکش، افسانه (1390). مفهوم فضای نیمه‌باز در معماری. کتاب ماه هنر، 155، 101-92.
سفلایی، فرزانه (1383). کنکاشی پیرامون مفاهیم و تجـارب معماری پایدار. آبـادی، 42، 67-62.
سلیمان‌پور عمران، محبوبه (1393). تأثیرآموزش اخلاق زیست محیطی در رفتار و نگرش حفاظت از محیط زیست. کنفرانس سراسری الکترونیکی محیط زیست و انرژی ایران، شیراز، موسسه بین المللی آموزشی و پژوهشی خوارزمی صفاشهر، 1-16.
غفوری، عطیه؛ یاسایی، سحر و کاملی، هدا (1390). آسایش در پناه سایه. مجله معماری و شهرسازی، 101، 140-143.
معماریان، غلامحسین (1384). سیری در مبانی نظری معماری. تهران: نشر سروش دانش.
میرداوودی، پورزاد (1374). سیر تحول ستون‌های تاریخی و تأثیر آن بر ستون‌های صدراسلام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد باستان‌شناسی. دانشگاه تهران.
نعمت گرگانی، ام‌البنین (1381). پیشینه نور در معماری و وسایل روشنایی در هنر اسلامی ایران. مجله اثر، 24(35)، 323-316.
هدایت، اعظم؛ عشرتی، پرستو و کریمی، باقر (1398). بررسی تأثیر فضای نیمه‌‌باز بیرونی بر کیفیت محیط‌ مسکونی نمونه موردی: مسکن آپارتمانی بندر بوشهر. معماری و شهرسازی ایران، 2(11)، 57-76.