نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا جباری ¹
• رسول صمدزاده ²
• یوسف وثیق ³

¹ گروه جغرافیا، دانشکدۀ علوم، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

² دانشیار گروه جغرافیا،واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

³ استادیار گروه حغرفیا، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر سنجش و ارزیابی پراکنش خدمات شهری نواحی 51گانه شهر اردبیل است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع اسنادی و پرسشنامه‌ای است که از ابزار پرسشنامه جهت جمع‌آوری نظرات شهروندان استفاده شده است. برای این منظور با روش تصادفی طبقه‌بندی‌شده، تعداد 385 پرسشنامه از نواحی شهری تکمیل و جمع‌آوری گردیده است. برای واکاوی داده‌ها از مدلVIKOR ، تعیین وزن 11 شاخص اصلی تحقیق؛ از نظرات 10 کارشناس امر (به روش گلوله برفی) و روش آنتروپی، سطح‌بندی نواحی شهری از نظر شهروندان؛ از روش تحلیل خوشه‌ای، مقایسۀ داده‌های عینی و ذهنی نیز از آزمون ویلکاکسون در قالب نرم‌افزار SPSS و همچنین بررسی الگوهای فضایی خدمات شهری از مدل میانگین نزدیک‌ترین همسایگی و آرایش فضایی مولفه‌های مورد مطالعه از نرم‌افزار ArcGIS استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که نواحی مرکزی شهر از نظر دسترسی به خدمات شهری در سطح مطلوبی قرار دارند و هرچه از مرکز شهر به طرف پیرامون فاصله گرفته شود، میزان مطلوبیت کمتر می‌شود. همچنین نتایج تحلیل خوشه‌ای نشان داد که در طبقه اول نواحی شهری واقع در مرکز شهر و در طبقه آخر (پنجم) نواحی پیرامونی قرار گرفته‌اند و اینکه مقایسه نتایج داده‌های عینی (پراکنش خدمات شهری) و داده‌های ذهنی (پرسشنامه شهروندان) نشان داد که بین آنها اختلاف آماری معناداری وجود دارد، در واقع باتوجه به نتایج عینی، نتایج ذهنی از واقعیت‌ها دورتر است و بیشتر نظرات احساسی مردم غالب است. نتیجه اینکه خدمات شهری اردبیل بر اساس عدالت فضایی توزیع نشده است و الگوی غالب توزیع، خوشه‌ای و به صورت مرکز-پیرامونی است.

کلیدواژه‌ها

• خدمات شهری
• عدالت فضایی
• نواحی شهری
• شهروندان
• مدل ویکور
• شهر اردبیل

موضوعات

• جغرافیا و برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Measuring and Evaluating the Distribution of City Services in the Areas of Ardabil City

نویسندگان [English]

• alireza jabari ¹
• rasol samadzadeh ²
• yosef vasig ³

¹ department of geography, science faculty, Ardabil branch, Islamic of university, Ardabil, Iran

² Associate Professor, Department of Geography, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran

³ Assistant Professor, Department of Humanities, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran.

چکیده [English]

The purpose of the current research is to measure and evaluate the distribution of urban services in the 51 districts of Ardabil city. The research method is descriptive-analytical based on documentary sources and a questionnaire to collect public opinions. For this purpose, 385 questionnaires have been completed and collected from urban areas using a random classification method. To analyze the data the VIKOR model was used in which the following were considered: determination of the weight of 11 main research indicators using the opinions of 10 experts (through the snowball method) and the entropy method using. The findings of the research show that the central areas of the city are at a favorable level in terms of access to urban services, and the more the distance from the city center to the periphery, the lower the level of favorability. Also, the results of the cluster analysis showed that the urban areas located in the center of the city are on the first floor and the peripheral areas are on the last floor (i.e. the fifth floor). Also, comparing the results of objective data (distribution of services) and subjective data (citizens' questionnaire) showed that there is a significant statistical difference between them. In fact, considering the objective results, the subjective results are far from the facts and the people's emotional opinions mostly prevail. The result is that the urban services of Ardabil are not distributed based on spatial justice and the dominant pattern of distribution is cluster like and center-peripheral.

کلیدواژه‌ها [English]

• Urban Services
• Spatial Justice
• Urban Areas
• Citizens
• Vicor Model
• Ardabil City