پهنه بندی پتانسیل بوم گردی حوزه نفوذ شهری با استفاده از روش تلفیقی تصمیم گیری چند معیارهTOPSIS و GIS

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد

2 عضو هیات علمی گروه جغرافیای دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

یکی از ابعاد مهم و جدید مورد توجه در توسعه پایدار گردشگری، اکوتوریسم(بوم گردی) می باشد که ریشه در نظریه توسعه پایدار داشته و در مقابل دیدگاه گردشگری انبوه که دارای اثرات نامطلوب زیست محیطی بوده شکل گرفته است و فراتر از طبیعت گردی می باشد. از این رو نمی توان سفر به طبیعت یا طبیعت گردی را بدون در نظر گرفتن ویژگیهای توسعه پایدار، اکوتوریسم نامید زیرا اکوتوریسم(بوم گردی) ارتباط عمیقی با حفاظت محیط زیست دارد. بر این اساس مشخص کردن محدوه های دقیق گستره مکانی- فضایی پتانسیل خاص اکوتوریستی یکی از اساسی ترین گامها در برنامه ریزی و مدیریت اکوتوریسم می باشد که با در نظر گرفتن شاخص های اکولوژیکی گردشگری امکانپذیر میباشد. این امر به ویژه در قلمروهای جغرافیایی و حوزه نفوذ شهری کلانشهری مانند تهران که عرضه و تقاضای اکوتوریستی در آن بسیار بالا است بیشتر ضرورت دارد. لذا هدف این مطالعه استفاده از تحلیل تصمیم گیری چند معیاره(MCDM) تاپسیس در محیط GIS برای پهنه بندی و اولویت بندی پتانسیل های اکوتوریستی محدوده استان تهران می باشد. برای رسیدن به این هدف از روش شناسی توصیفی- تحلیلی بر پایه مطالعات اسنادی- کتابخانه ای و تحلیل ترکیبی چندمعیاره داده های فضایی استفاده شده است. نتایج به دست آمده در محدوده مورد مطالعه نشان دهنده 5 پهنه اساسی در رابطه با پتانسیل اکوتوریسم میباشد که پهنه های با امتیازات بالاتر منطبق با مناطق حفاظت شده می باشد و قسمت عمده پهنه های با پتانسیل بالای اکوتوریسم در منطقه شمالی استان تهران در میان چین خوردگیهای البزر قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Zoning Ecotourism Potential for area of urban influence with Integration of Multi-Criteria Decision Making TOPSIS Method and GIS

چکیده [English]

Abstract
One of the important and new dimensions in sustainable development tourism is ecotourism that have root in sustainable development theory and has formed in front of mass tourism that has environmental undesirable affect and become beyond of natural based tourism. Thus, it could not be called ecotourism the trip and travel in nature, without attention to sustainable development attributes. Because, ecotourism have a deep and strong relation with environment protect. On this basis, determine the accurate spatial extent and location potential of ecotourism, is the one of most important stages in ecotourism planning and management that with considering to ecological index of ecotourism is possible. This issue, especially in geographical territories such as Tehran province, that have a high supply and demand in ecotourism, is necessary. So, the purpose of this study is using of multi criteria decision making analysis, TOPSIS in arc GIS space, to zoning and prioritization the ecotourism potential of Tehran province territory. To achieve this goal, used of descriptive and analytical methodology, based on documents and library studies and combined multi-criteria analysis of spatial data. The result of study in the case study region, indicate that there are 5 main zoon in relate to ecotourism potential that high score areas are adopted with protected region and the main area with potential for ecotourism is located in the northern of Tehran province, among folds of Alborz.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keyword: ecotourism
  • MCDM
  • TOPSIS
  • GIS
  • province