نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• اسماعیل صفرعلی زاده ¹
• رباب حسین زاده ²
• مجید اکبری ³

¹ استادیار گروه جغرافیا و برنا‌مه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

² دانشگاه پیام نور ماکو

³ گروه جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

زیست‌پذیری می‌تواند رشد پایدار، کارایی و اثر بخشی، تنوع اقتصادی و اشتغال پایدار، افزایش درآمد و توزیع عادلانه آن، خوداتکایی، مصرف متعادل، فناوری سازگار با محیط و تامین نیازهای اساسی همه گروه‌های شهری را فراهم آورد. هدف مقاله حاضر سنجش و تحلیل فضایی زیست‌پذیری اقتصادی کلان‌شهر تهران انجام گرفته است. پژوهش از لحاظ هدف‌گذاری کاربردی‌ و از لحاظ روش-شناسی توصیفی-تحلیلی است. داده‌های مورد نیاز با مراجعه به اسناد و مدارک موجود و سالنامه آماری منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران و سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران به دست آمده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل ماباک و از آزمون‌های کجی و کشیدگی، مان ویتنی، میانگین رتبه‌ای در نرم افزار SPSS وARC GIS استفاده شده است. با توجه به نتایج به‌دست آمده، از نظر زیست‌پذیری اقتصادی، مناطق 6، 2 و 1 به ترتیب با کسب بیشترین امتیاز در جایگاه اول تا سوم و مناطق 22، 16 و 9 با کسب کمترین امتیاز در جایگاه بیستم تا بیست و دوم قرار گرفتند. همچنین فضای غالب زیست‌پذیری اقتصادی بر مناطق 22 گانه کلان‌شهر تهران پهنه نامطلوب است. نتایج نشان می‌دهد که کلان‌شهر تهران فاقد وحدت زیست‌پذیری اقتصادی می‌باشد و این ناهمگونی-های فضایی بین مناطق شمالی با سایر مناطق تهران خیلی زیاد است. به‌طوری‌که این تفاوت میانگین رتبه‌ای برای مناطق نیمه جنوبی 17/16، نیمه مرکزی 8، نیمه شرقی 60/16 و غربی 29/15 است. در این بین، بیشترین تفاوت زیست‌پذیری اقتصادی مناطق نیمه شمالی با مناطق نیمه جنوبی و کمترین آن با مناطق نیمه مرکزی است.

کلیدواژه‌ها

• زیست‌پذیری
• زیست‌پذیری اقتصادی
• ماباک
• توسعه پایدار
• کلان‌شهر تهران

موضوعات

• جغرافیا و برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Spatial measurement and analysis of economic viability in Tehran metropolis

نویسندگان [English]

• esmaeil safaralizadeh ¹
• robab hoseinzadeh ²
• majid akbari ³

¹ Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Payame Noor University, Tehran, Iran

² pnu university

³ Ph.D. Department of Geography and Urban Planning, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

livability can provide sustainable growth, effectiveness economic diversity and stable employment, increase in income and its fair distribution, self-reliance, balanced consumption, technology compatible with the environment and providing the basic needs of all urban groups. In alignment with this necessity this article aim is measuring and spatially analyzing the economic viability of Tehran metropolis. The research is applied in terms of targeting and descriptive-analytical in terms of methodology. data obtained by referring the Iran Statistics Center and the Information and Communication Technology Organization of Tehran Municipality. analyze the data and information, the Mabac model and skew and kurtosis tests, Mann-Whitney, rank average used in SPSS and ARC GIS software. According to the obtained results, in terms of economic viability, regions 6, 2, and 1 ranked first to third with the most points, and on the other hand, regions 22, 16, and 9 ranked with the lowest points. They ranked 20th to 22nd. In addition, the dominant space of economic viability in the 22 districts of Tehran metropolis is an unfavorable area. Findings shows that, it concluded that the metropolis of Tehran lacks the unity of economic viability and these spatial heterogeneities between the northern regions and other regions of Tehran are very high. this average rank difference for the southern half is 16.17 the central half is 8 the eastern half is 16.60 and the western half is 15.29. Meanwhile, the greatest difference of the northern half regions is with the southern half and the lowest is central half regions.

کلیدواژه‌ها [English]

• Livability
• economic viability
• Mabac
• sustainable development
• Tehran metropolis