نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا نقصان محمدی ¹
• میترا بیضائی ²

¹ دانشیار، گروه شهرسازی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

² کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

از گذشته تاکنون مرکزمحله، بسترساز بسیاری از روابط اجتماعی بوده و کارکردهای مختلفی را براساس نیازهای زمان در خود داشته است. از طرفی یکی از شاخص‌های بافت تاریخی شهر یزد وجود مراکز محله‌ای است که در برابر نیازهای جامعه محلی و زندگی اجتماعی ساکنان، کاملا پاسخگو بوده و الگوهای مناسبی را در زمینه‌های مختلف طراحی در اختیار قرار می‌دهد. براین اساس هدف این پژوهش، شناسایی الگوهای بومی مرکزمحله و نیز سنجش ارتباط این الگوها با یکدیگر در شکل گرفتن کلیت فضای مرکزمحله در بافت تاریخی شهر یزد بوده که در کنار الزامات خاص طراحی این فضا می‌تواند مطلوبیت مرکزمحله تاریخی شهر یزد را اثبات نماید. بنابراین پژوهش حاضر مبتنی بر این فرض، که ساختار مطلوب فضای مراکز محله‌ای بافت تاریخی شهر یزد منطبق بر مولفه‌های کیفی مرکز محله مطلوب می‌باشد، بوده است. در این پژوهش که از نوع پژوهش‌های کاربردی است با بهره‌گیری از روش توصیفی به بررسی ادبیات دو مفهومِ الگو بومی و مرکزمحله پرداخته شده و با بسترسازی لازم، الگوهای بومی مرکزمحله در بافت تاریخی شهر یزد و ساختار زبانی آنها بر مبنای اصول سالینگاروس با استفاده از روش‌های توصیفی، پیمایشی و همبستگی کیفی تبیین گردید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که تمامی الگوهای شناسایی شده در ابعاد مختلف به صورت بهم پیوسته کلیت فضای مرکزمحله را شکل داده به نحوی که تغییر در هریک از این اجزا، منجر به تغییر در کل فضای مذکور می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

• الگو بومی
• مرکزمحله
• مولفه های کیفی
• مطالعه تطبیقی
• بافت تاریخی شهر یزد

عنوان مقاله [English]

A Comparative Analysis of the indigenous Patterns of Neighborhood Center in city of Yazd and the Qualitative Components of a Desired Neighborhood Center

نویسندگان [English]

• Mohammadreza Noghsan Mohammadi ¹
• Mitra Beyzaie ²

¹ Associate Professor, Department of Urban Planning, Yazd University, Yazd, Iran.

² Msc, Department of Urban Design, Yazd University, Yazd, Iran.

چکیده [English]

Traditionally, neighborhood centers have always been the hub of social interactions by performing a wide range of functions in accordance with the requirements of its time. A prominent feature of the historical texture of Yazd is neighborhood centers that address the general needs of local community and social life of local residents, providing suitable models in a variety of design fields. Accordingly, the goal of this research is to identify the indigenous patterns of neighborhood centers and to evaluate the interrelationship of these models in shaping the overall space of the neighborhood center in the historical texture of Yazd. Along with the specific design requirements of the neighborhood center, it demonstrates the desirability of the historic neighborhood centers in Yazd. Therefore, this research relies on the assumption that the desirable spatial structure of the neighborhood centers in the historical context of Yazd city corresponds to the qualitative components of desirable neighborhood center. In this applied research, a descriptive method has been adopted to explore two concepts of indigenous patterns and the neighborhood centers. By providing the necessary context, the indigenous patterns of the neighborhood center in the historical texture of Yazd and their linguistic structures are explained based on Salingaros principles using descriptive, survey and qualitative methods. The research findings exhibit that all identified patterns in different dimensions shape the general spatial structure of the neighborhood center in an integrated manner so that any alteration in these components can modify this overall spatial structure.

کلیدواژه‌ها [English]

• indigenous Pattern
• Neighborhood Center
• Qualitative Components
• Comparative study
• Historical Texture of Yazd