تدوین نقشه راهبردی توسعه گردشگری پایدار شهری با تأکید بر توان اکولوژیک، پژوهش موردی: منطقه 22 کلان‌شهر تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران

2 دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران

3 استادیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران

4 استادیار، گروه معماری، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران

چکیده

شهرها به‌عنوان مراکز فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، در جذب گردشگران نقش بسزایی ایفا می‌کنند. با افزایش نیاز به توسعه پایدار، توجه به جوانب اکولوژیک در توسعه گردشگری شهری به‌عنوان یک رویکرد حیاتی و ضروری مطرح می‌شود. گردشگری پایدار شهری با تأکید بر توان اکولوژیک نه تنها به جلب گردشگران می‌پردازد بلکه در کنار آن، به حفاظت از محیط ‌زیست و تعادل اکولوژیک شهرها نیز می‌پردازد. لذا در پژوهش حاضر کوشیده شد تا با نگاهی از داخل به بیرون و با تفکر راهبردی نوین، ضمن شناسایی منابع و توانایی‌های داخلی و عوامل کلان محیطی و نقاط مثبت، علاوه‌بر جستجوی عملکردها، راهکارهای مثبت را پیشروی مدیران و مسئولان شهری در رابطه با تحقق توسعه گردشگری پایدار شهری در منطقه 22 در شهر تهران قرار دهد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده‌ها، توصیفی – تحلیلی و ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه است. برای تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات از مدل Meta-SWOT، تحلیلPESTEL ، GIS-10.8و Global Maper.25 بهره گرفته شده است. نتایج نشان داد در بین منابع و توانایی‌های داخلی توسعه گردشگری پایدار شهری در منطقه 22 با تأکید بر توان اکولوژیک آن اوزان متفاوتی نسبت به هم دارند به‌طوری‌که عامل‌هایی همچون وجود اراضی طبیعی در شمال، غرب و شرق منطقه و امکان به هم پیوستگی اکولوژیکی (70/1)، وجود دریاچه شهدای خلیج‌ فارس (68/1)، وجود پارک جنگلی چیتگر در منطقه، وجود اراضی نظامی گسترده به‌عنوان پتانسیلی برای توسعه محیط ‌زیست مبنا و وجود اماکن تفریحی و گردشگری عمومی در منطقه مشترکاً با امتیاز (38/1) دارای بیش‌ترین وزن می‌باشند که این نشانگر با ارزش بودن، تقلید ناپذیری و تناسب سازمانی نسبت به سایر عوامل در توسعه گردشگری پایدار شهری در منطقه 22 می‌باشند و باید در صدر اقدامات اجرایی مدیران و مسئولان در راستای تحقق آن باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Compilation of a Strategic Plan for the Development of Sustainable Urban Tourism with an Emphasis on Ecological Power, Case Study: District 22 of Tehran Metropolis

نویسندگان [English]

  • hamid karimi 1
  • Azadeh Arbabi Sabzevari 2
  • Fatemeh Adibi Sadinezhad 3
  • Maryam Rostampisheh 4
1 PhD student, Department of Geography and Urban Planning, eslamshahr Branch, Islamic Azad University, eslamshahr, Iran
2 Associate Professor, Department Of Geography And Urban Planning, Islamshahr Branch, Islamic Azad university, Islamshahr,Iran
3 Assistant Professor, Department Of Geography And Urban Planning, Islamshahr Branch, Islamic Azad university, Islamshahr, Iran
4 Assistant Professor, Department Of Architecture, Islamshahr Branch, Islamic Azad university, Islamshahr, Iran
چکیده [English]

As cultural, economic and social centers, cities play a significant role in attracting tourists. With the increasing need for sustainable development, paying attention to ecological aspects in the development of urban tourism is proposed as a vital and necessary approach. Sustainable urban tourism with an emphasis on ecological power not only attracts tourists, but also protects the environment and the ecological balance of cities. Therefore, in the current research, an effort was made to look from the inside out and with new strategic thinking, while identifying internal resources and capabilities, macro environmental factors and positive points, in addition to searching for the functions, to provide positive solutions to city managers and officials. In relation to the realization of sustainable urban tourism development in District 22 in Tehran. This research is applied in terms of purpose, and descriptive-analytical in terms of data collection, and questionnaire is a means of collecting information. Meta-SWOT model, PESTEL analysis, GIS-10.8 and Global Maper.25 have been used for data analysis. The results showed that among the internal resources and capabilities of sustainable urban tourism development in region 22, with emphasis on its ecological power, they have different weights, so that factors such as the presence of natural lands in the north, west and east of the region and the possibility to Ecological coherence (1/70), the existence of Martyrs' Lake in the Persian Gulf (1/68), the existence of Chitgar forest park in the region, the existence of extensive military lands as a potential for the development of the base environment, and the existence of recreational and public tourism places in the region jointly with The score (1.38) has the highest weight, which indicates that it is valuable, inimitable and organizational appropriateness compared to other factors in the development of sustainable urban tourism in region 22, and should be at the top of the executive actions of managers and officials in order to realize it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic Planning
  • Tourism
  • Sustainable Development of Urban Tourism
  • Ecological Power
  • 22nd District of Tehran

مراجع

Ahmadifard, N., Mirafzal, S. B., & Movahed, A. (2022). Comparative Analysis Of Spatial Differences In Leisure Time In Districts of Tehran Metropolis, Case Study: Districts 19 And 22 of Tehran. Journal urban tourism, 8(4), 43-57. https://doi: 10.22059/jut.2022.317459.873 (In Persian)
Akbari Qoochani, H., Fattahi Moghadam, M., Aqajani, H., & Fattahi Moghadam, M. (2017). Site Suitability Evaluation for Ecotourism Using GIS Fuzzy multi-criteria decision: A Case Study Of Mashhad County. Case Study Of Mashhad County. Journal Geographic Space, 17(57), 107-87. https://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-677-fa.html (In Persian)
Akbari, M., & Aliakbari, S. (2022). Presenting The Livability Model of The 22nd District of Tehran Metropolis With A Human City Approach. Ph.D. Thesis, Geography and Urban Planning, Ministry of Science, Research and Technology, Payam Noor University, Faculty of Social Sciences. URL: https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/745b5ddd180feb20d76ef452aed0c224 (In Persian)
 Al-Tafi, M., Eskandari Thani, M., Motevalli, S., & Janbaz Ghobadi, G. (2023). Analyzing of Criteria Influencing the Sustainable Development of Urban Tourism (Study Area, Shahrood City). Journal Geography and Environmental Sustainability, 13(2), 19-37. https://doi: 10.22126/ges.2022.8129.2566 (In Persian)
Anabestani, A. A., Noori Zamanabadi, H., & Mollanorozi, M. (2020). Ecological capability evaluation with the aim of developing sustainable rural tourism using WLC and Fuzzy methods in GIS environment-Case study: Neyshabur County. Scientific-Research Quarterly of Geographical Data (SEPEHR), 29(115), 161-177. https://doi: 10.22131/sepehr.2020.47887 (In Persian)
Asgari Daefeh, H., Mohammadi, A., Riyazi Esfahani, B., & Bishmi, B. (2021). The Impact of Important Factors of Urban Ecotourism Development on Increasing Resilience (Case Study: District 22 Of Tehran). Journal Geographical studies of mountainous regions, 2(4),101-114. https://doi:10.52547/gsma.2.4.137 (In Persian)
Azimi Youshanloui, I., Haghzad, A., Ramezanipour, M., & Bozorgmehr, K. (2020). Analysis of Patterns And Strategies For Development Of Urban Tourism Industry (Case Study: District 22 of Tehran City). Journal Geography (Regional Planning), 10(3-1), 283-296. URL: https://www.jgeoqeshm.ir/article_117685.html#ar_info_pnl_cite (In Persian)
 Băcilă, M. F., Ciornea, R., Souca, L. M., & Drule, A. M. (2022). Content analysis on sustainability dimensions in dmos’ social media videos advertising the world’s most visited cities. Sustainability, 14(19), 12333. https://doi.org/10.3390/su141912333
Brochado, A., Rodrigues, P., Sousa, A., Borges, A. P., Veloso, M., & Gómez-Suárez, M. (2023). Resilience and Sustainable Urban Tourism: Understanding Local Communities’ Perceptions after a Crisis. Sustainability, 15(18), 1-21. https://doi.org/10.3390/su151813298
Cheng, Y., Zhu, K., Zhou, Q., El Archi, Y., Kabil, M., Remenyik, B., & Dávid, L. D. (2023). Tourism Ecological Efficiency and Sustainable Development in the Hanjiang River Basin: A Super-Efficiency Slacks-Based Measure Model Study. Sustainability, 15(7), 61-59.https://doi.org /10.3390/su15076159
Cheng, Y., Zhu, K., Zhou, Q., El Archi, Y., Kabil, M., Remenyik, B., & Dávid, L. D. (2023). Tourism ecological efficiency and sustainable development in the Hanjiang River Basin: A super-efficiency slacks-based measure model study. Sustainability, 15(7), 6159. https://doi.org /10.3390/su15076159
Jensen, N. (2008). Political risk, democratic institutions, and foreign direct investment. The Journal of Politics, 70(4), 1040-1052. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2007.02.013
Dann, G. M. (2002). The tourist as a metaphor of the social world. In N. J. Etkin (Ed.), Tourism, ethnicity, and the state in Asian and Pacific societies. Honolulu: University of Hawai‘i Press. URL: https://www.amazon.com/Tourist-Metaphor-Social-World/dp/085199606X
Dwyer, L., & Kim, C. (2003). Destination Competitiveness: Determinants And Indicators. Journal Current Issues in Tourism, 6(5), 369-414. https://doi.org/10.1080/13683500308667962
Galbreath, J., & Galvin, P. (2004). Which Resources Matter? A Fine-Grained Test of the Resource-Based View of the Firm. In Academy of Management Proceedings,Briarcliff Manor, NY 10510: Academy of Management. https://doi.org/10.5465 /ambpp.2004.13863763
Ghaderi, E., & Aarabi, S. S. (2021). Achieving Sustainable Development Through Urban Tourism (Case Study: Zirab City). Journal Researches in Earth Sciences, 12(2), 1-18. https://doi:10. 52547/esrj.12.2.1  (In Persian)
Godil, D. I., Sharif, A., Rafique, S., & Jermsittiparsert, K. (2020). The asymmetric effect of tourism, financial development, and globalization on ecological footprint in Turkey. Environmental science and pollution research, 27, 40109-40120. https://doi.org/10.1007/s11356-020-09937-0
Grube, N. (2023). Seeking pathways for sustainable urban tourism: a critical deconstruction of Berlin's approach for city-compatible tourism. European Planning Studies, 31(8), 1673-1692. https://doi.org/10.1080/09654313.2022.2094199
Hall, C. M., & Lew, A. A. (2009). Understanding and managing tourism impacts: An integrated approach. Routledge. URL: https://www.routledge.com/Understanding-and-Managing-Tourism-Impacts-An-Integrated-Approach/Hall-Lew/p/book/9780415771337
Han, H. (2021). Consumer behavior and environmental sustainability in tourism and hospitality: A review of theories, concepts, and latest research. Sustainable Consumer Behaviour and the Environment, 29, 1021–1042. https://doi.org/10.1080/09669582.2021.1903019
Hua, H., & Wondirad, A. (2020). Tourism network in urban agglomerated destinations: Implications for sustainable tourism destination development through a critical literature review. Sustainability, 13(1), 285. https://doi.org/10.3390/su13010285
Jamal, T. (2004). Tourism And Regional Development: New Pathways. Routledge, 2004. URL: https://www.routledge.com/Tourism-and-Regional-Development-New-Pathways/Giaoutzi-Nijkamp/p/book/9781138272507
Kim SooJung, K. S., Whitford, M., & Arcodia, C. (2019). Development of intangible cultural heritage as a sustainable tourism resource: the intangible cultural heritage practitioners' perspectives. https://doi.org/10.1080/1743873X.2018.1561703
Li, Y., & Terason, S. (2023). Configuring the pattern of sustainable tourism development as affected by the construction of a high-speed railway system. Sage Open, 13(3), 21582440231181368. https://doi.org/10.1177/21582440231181368
Liu, Z. (2003). Sustainable Tourism Development: A Critique. Journal of Sustainable Tourism, 11(6), 459–475. https://doi.org/10.1080/09669580308667216
Lu, J., & Nepal, S. K. (2009). Sustainable tourism research: An analysis of papers published in the Journal of Sustainable Tourism. Journal of sustainable Tourism, 17(1), 5-16. https://doi.org  /10.1080/09669580802582480
Madani, J. (2023). Future Scenarios of Urban Tourism In The Post COVID-19 Era From The Perspective Of Experts The Case Study Of Sareyn City. Journal Urban Tourism, 10(2), 55-74. (In Persian) https://doi: 10.22059/jut.2023.333718.975
Munasinghe, M. (2007). Making development more sustainable: sustainomics framework and practical applications. Munasinghe Institute for Development. Colombo Press.
Rogerson, C. M. (2013). Urban tourism, economic regeneration and inclusion: Evidence from South Africa. Local Economy, 28(2), 188-202.. https://doi.org/10.1177/026909421246378
Sheller, M. (2021). Reconstructing tourism in the Caribbean: connecting pandemic recovery, climate resilience and sustainable tourism through mobility justice. Journal of Sustainable Tourism, 29(9), 1436-1449.. https://doi.org/10.1080/09669582.2020.1791141
Streimikiene D., Svagzdiene B., Jasinskas E., & Simanavicius A. (2021). Sustainable Tourism Development And Competitiveness: The Systematic Literature Review. Journal Sustainable Development, 29(1), 259–271. https://doi.org/10.1002/sd.2133
 Taghvaee, Z., Motevalli, S., Janbazghobadi, G., & Azimi Amoli, J. (2023). An Analysis Of Urban Green Spaces For Sustainable Development Of Urban Tourism With Emphasis On Environmental Dimension (Case Study: Shahr Noor). Journal of Research and Urban Planning, 14(53), 33-46. https://doi: 10.30495/jupm.2022.30535.4203 (In Persian)
Timur, S., & Getz, D. (2009). Sustainable tourism development: How do destination stakeholders perceive sustainable urban tourism?. Sustainable Development, 17(4), 220-232. https://doi.org /10.1002/sd.384
UNWTO, (2019). International Tourism Highlights.
Uslu, A., Erul, E., Santos, J. A. C., Obradović, S., & Custódio Santos, M. (2023). Determinants of residents’ support for sustainable tourism development: An empirical study in Midyat, Turkey. Sustainability, 15(13), 1-14. https://doi.org/10.3390/su151310013
Vrana, V. (2023). Sustainable Tourism Development and Innovation: Recent Advances and Challenges," Sustainability, MDPI,15(9), 1-5.
Zhu, K., Zhou, Q., Cheng, Y., Zhang, Y., Li, T., Yan, X., Alimov, A., Farmanov, E., & Dávid, L. D. (2023). Regional Sustainability: Pressures and Responses of Tourism Economy and Ecological Environment in the Yangtze River Basin, China. Journal Front. Ecol. Evol, 11, 1-22. https://doi.org/10.3389/fevo.2023.1148868
احمدی فرد، نرگس؛ میرافضل، سید بهفر و موحد، علی (1400). تحلیل تطبیقی از تفاوت‌های فضایی گذران اوقات فراغت در مناطق کلان‌شهر تهران نمونه موردی: منطقه 19 و 22. نشریه گردشگری شهری، 8(4)، 43-57.https://doi: 10.22059/jut.2022.317459.873
اکبری، مجید و علی اکبری‌، اسماعیل (1401). ارائه‌ الگوی زیست‌پذیری منطقه 22 کلان‌شهر تهران با رویکرد شهر انسانی. رساله دکتری رشته جغرافیا و برنامه­ریزی شهری دانشگاه پیام نور، دانشکده علوم اجتماعی.
اکبری قوچانی؛ هدی، فتاحی مقدم؛ مهدی، آقاجانی؛ حسین و فتاحی مقدم، محمدرضا (1396). ارزیابی مکان‌های مناسب برای اکو توریسم با استفاده از تصمیم‌گیری چند معیاره فازی در محیط GIS (مطالعه موردی: شهرستان مشهد). نشریه فضای جغرافیایی. ۱۷ (۵۷)، ۸۷-۱۰۴.
الطافی، مصطفی؛ اسکندری ثانی، محمد؛ متولی، صدرالدین و جانباز قبادی، غلامرضا (1402). شناسایی، تحلیل، رتبه‌بندی معیارهای تأثیرگذار بر گردشگری شهری (مطالعه موردی: شهر شاهرود). نشریه جغرافیا و پایداری محیط، 13(2)، 19-37.
https://doi: 10.22126/ges.2022.8129.2566
تقوایی، زینب؛ متولی، صدرالدین؛ جانباز قبادی، غلامرضا و عظیمی آملی، جلال (1402). تحلیلی بر فضاهای سبز شهری بمنظور توسعه پایدار گردشگری شهری با تأکید بر بعد زیست‌محیطی (مطالعه موردی: شهر نور). فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 14(53)، 33-46.https://doi: 10.30495/jupm.2022.30535.4203
عسگری دئفه؛ حسن، محمدی، علی؛ ریاضی اصفهانی، برهان و بیشمی، بهار (1400). تأثیر عوامل مهم توسعه اکوتوریسم شهری بر افزایش تاب‌آوری (مطالعه موردی: منطقه ۲۲ تهران). فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی. ۲ (۴)، ۱۰۱-۱۱۴.
https://doi:10.52547/gsma.2.4.137
 عظیمی یوشانلویی، ایرج؛ حق‌زاد، آمنه؛ رمضانی‌پور، مهرداد و بزرگمهر، کیا (1399). تحلیل الگوها و راهکارهای توسعه صنعت گردشگری شهری (مطالعه موردی: منطقه 22 شهر تهران). فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه ای)، 10(39)، 283-296.
عنابستانی، علی اکبر؛ نوری زمان‌آبادی، هدایت ا... و ملانوروزی، معصومه (1399). ارزیابی توان اکولوژیک با هدف توسعه گردشگری پایدار با بهره گیری از روش های WLC و فازی در محیط GIS - مطالعه موردی: شهرستان نیشابور. فصلنامه اطلاعات جغرافیایی « سپهر»، 29(115)، 161-177. https://doi: 10.22131/sepehr.2020.47887
قادری، اسماعیل و اعرابی، سیدسپهر (1400). نیل به توسعه پایدار از رهگذر گردشگری شهری مورد پژوهی: شهر زیراب. فصلنامه پژوهش­های دانش زمین، 12(2)، 18-1. https://doi:10.52547/esrj.12.2.1
معدنی، جواد (1402). سناریوهای آینده گردشگری شهری در دوران پساکرونا، (مطالعه موردی: شهر سرعین). نشریه گردشگری شهری، 10(2)، 55-74.https://doi: 10.22059/jut.2023.333718.975

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 اسفند 1402
  • تاریخ بازنگری: 26 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 05 مرداد 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار