تحلیل جایگاه تعاونی‌های مسکن در نظام برنامه‌ریزی مسکن در ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علمی جغرافیا، داشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، پژوهشگر باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تهران، ایران

4 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

بخش مسکن در چند دهه گذشته به دلیل رشد سریع شهرنشینی و مشکلات ناشی از آن در کشور منجر به عدم تأمین مسکن شهرنشینان توسط دولت شده است. با این‌ وجود بخش«تعاونی» به ‌عنوان راهی برای تحدید مشکل مسکن در کشور مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا هدف از پژوهش حاضر تحلیل تعاونی‌های مسکن و جایگاه آن‌ها در نظام برنامه‌ریزی مسکن کشور می‌باشد. روش کار در این تحقیق با رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده و جمع‌آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی تدوین ‌شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که علی‌رغم آن که تعداد پروانه‌های ساختمانی صادره برای تعاونی‌های مسکن نسبتا رقم کوچکی است، اما نسبت تعداد واحدهای مسکونی تعاونی‌های مسکن در ساختمان رقم بالاتری را نشان می‌دهد. به ‌طوری ‌که تعداد پروانه‌های ساختمانی صادره حدود 06/3 واحد مسکونی و پروانه‌های صادره برای بخش خصوصی حدود 6/2 واحد مسکونی و در پروانه‌های صادر شده برای بخش تعاونی مجوز 1/19 واحد مسکونی در نظر گرفته ‌شده است. بنابراین ارقام فوق نشان ‌دهنده تمایل شرکت‌های تعاونی مسکن به انبوه‌سازی بیش‌تر و استفاده هر چه بیش‌تر از زمین در جهت ساخت‌و‌ساز مسکن می‌باشد. همچنین با طبقه‌بندی استان‌ها از لحاظ تعداد متقاضی واحدهای مسکونی در پروانه‌های صادره نشان داده شد که استان تهران به ‌تنهایی در یک خوشه مطلوب و در رده اول و استان‌های تبریز، اصفهان، خراسان رضوی، فارس و کرمانشاه در وضعیت نیمه‌مطلوب و در نهایت این که مابقی استان‌ها که بالغ‌ بر 25 استان می‌باشند، در وضعیت نامطلوب قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Housing Cooperatives in Housing Planning System in Iran

نویسندگان [English]

  • Zohreh Fanni 1
  • Maryam Beyranvandzadeh 2
  • Nobakht ‌ Sobhani 3
  • Akbar Soltanzadeh 4
1 Asosicate Professor Geography Shahid Beheshti University
2 Ph.D Student, Geography& Urban Planning Shahid Beheshti University
3 Young Researchers and Elites club, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
4 M.A Geography & Urban Planning Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Housing sector in the past few decades due to rapid urbanization and its complications are one of the main challenges in economic development Social and country has become. So that this government is incapable of providing urban housing. Therefore, in recent decades, "theformation of housing cooperatives" as a way of limiting the housing problem in the country is taken into consideration in this regard, the present study aimed to analyze the role of housing cooperatives in the country's planning system has been developed for housing. Analytical method has been developed to collect information on library resources and documents Our findings suggest that despite the relatively small number of construction permits issued for housing cooperatives The higher the ratio of the number of residential units in the building housing cooperatives shows So that the average number of residential construction permits issued and total housing units of 3/06 And licenses issued to the private sector by about 2.6 units Licenses and permits issued to the cooperative housing unit is considered to be 1.19 Data show greater tendency to clump Housing Cooperatives And make greater use of land for construction of housing. The classification of the states with the highest number of licenses issued, an applicant for housing units in Tehran province alone has been shown that in a good clustering, and at the top And Districts of Tabriz, Isfahan, Mashhad, Shiraz and Kermanshah in good condition, and finally the remaining half of the province who are over 25 are at a disadvantage

کلیدواژه‌ها [English]

  • Housing
  • Housing Cooperatives
  • Private Sector
  1. ابراهیم‌زاده، فریمان و مروجی، محمد (1391)، ارزیابی و تحلیل نقش تعاونی‌های مسکن در توسعه شهری، نمونه مطالعاتی: شهر شیروان، فصلنامه علمی-پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال چهارم، شماره دوم: 11-20.##احمدی، سیدوحید (1384)، بررسی نقش و جایگاه دولت در تامین مسکن، نشریه روند، شماره 46: 41-66.##اطهاری، کمال (1379)، حاشیه‌نشینی در ایران، فصلنامه مدیریت شهری. سال اول، شماره 2: 85-104.##اهری، زهرا و امینی جدید، شهلا (1375)، تجارب کشورهای مختلف در تامین مسکن، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان ملی زمین و مسکن- تهران برنامه چهارم توسعه، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، 1388-1384. ##پورمحمدی، محمدرضا (1385)، برنامه‌ریزی مسکن، انتشارات سمت، چاپ چهارم.##پیمان، سیدحسین (1386)، ویژگی‌های مسکن خانواده‌های شهری در طبقه‌های درآمدی، مجله اقتصاد مسکن، شماره 41: 71- 80.##جان، رنه شورت (1388)، نظریه شهری ارزیابی انتقادی، ترجمه: کرامت‌اله زیاری، حافظ مهدنژاد و فریاد پرهیز، انتشارات دانشگاه تهران.##رفعت جاه، فریمند (1382)، روند تحولات برنامه‌ریزی مسکن در دو دهه اخیر ، تهران، انتشارات چکاد.##رفیعی، مینو  و چگینی، علی (1375)، شاخص‌های بین‌المللی مسکن، بولتن اقتصاد مسکن، شماره 15.##سرتیپی‌پور، محسن (1383)، آسیب‌شناسی مشکلات مسکن در ایران، صفه، نشریه دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، دوره 14، شماره 39 : 23- 44.##سلجوقیان، مهدی (1375)، سازماندهی تعاونی‌ها برای تامین مسکن، مقالات برگزیده در سومین سمینار سیاست‌های توسعه مسکن در ایران، تعاون، دوره جدید،  شماره 64 :31- 35.##شفقی، سیروس و خوب‌آیند، سعید (1380)، شیوه‌های تامین مسکن برای افراد کم درآمد شهری، مسکن و محیط، شماره 95 و 96: 63- 77.##شکرگزار، اصغر (1385)، توسعه مسکن شهری در ایران، گیلان- رشت، انتشارات حق‌شناس.##شکویی، حسین و شکرگزار، اصغر (1381)، تعاونی‌های مسکن و توسعه مسکن در ایران، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، سال ششم، شماره10: 73-92.##صالحی، نصرت‌اله و سحرخیز، علیرضا (1381)، بررسی وضعیت مسکن در دو دهه اخیر با تاکید بر فعالیت‌های تعاونی مسکن، نشریه گزیده مطالب آماری، شماره 53: 20- 38.##صالحی، نصرت‌اله (1381)، تعاونی‌های مسکن، پیشینه، حال و آینده، اقتصاد، تعاون، دوره جدید، شماره134:  32- 39.##صرامی، حسین (1377)، تأمین مسکن برای کم درآمدهای شهری از طریق تعاونی‌ها، تحقیقات جغرافیایی، شماره48: 93- 101.##طالب، مهدی (1379)، اصول و اندیشه‌های تعاون، تهران، انتشارات دانشگاه، چاپ دوم.##عزیزی، محمد مهدی (1383)، جایگاه شاخص‌های مسکن در فرآیند برنامه‌ریزی مسکن، نشریه هنرهای زیبا، شماره 17 : 31- 42.##عسگری، جعفر (1377)، تحلیلی بر روند تحولات بخش تعاون طی سال‌های 77-1357 و چشم اندازه آتی، ماهنامه تعاون، شماره 89، وزارت تعاون : 9- 17.##عسگری، محمد و رشید نهال، مجتبی (1387)، طرح تشکیل شرکت‌های تعاونی مسکن مهر، نشریه تعاون، سال 12، شماره 193و 194: 148-151.##غلامحسینی، اسماعیل (1384). تبیین و تحلیل نقش سیاست‌های زمین شهری در طرح‌های توسعه شهری، مطالعه موردی: طرح توسعه تهران، پایان‌نامه دکتری گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.##فیلین، سین و بودوریس، کیت (1388)، بررسی اجمالی اصلاح قانون و مقررات تعاون در هفت کشور جهان، ترجمه: علی‌قلی حیدری، نشریه تعاون، سال بیستم، شماره 208 و 209 : 119- 150.##کورنا، م(1380)، مسکن و تعاونی‌های مسکن، ترجمه: محمود رجبی، ماهنامه تعاون، دوره جدید، شماره 122: 14-18.##محمودی، محمد مهدی (1388)، توسعه مسکن همساز با توسعه پایدار، دانشگاه تهران، چاپ اول.گزارش مرکز آمار ایران، 1390-1392. ##مستخدمین حسینی، حیدر (1372)، درباره اهداف شرکت‌های تعاونی مسکن، نشریه تعاون، دوره جدید، شماره26.##مستخدمین حسینی، حیدر (1373)، تعاونی‌های مسکن در یک دهه گذشته، اقتصاد تعاون، دروه جدید، شماره 39. :20-23.##معتمدی، مسعود (1374)، نقش شرکت‌های تعاونی در تولید و تامین مسکن، مجموعه مقالات سمینار سیاست‌های توسعه مسکن در ایران، وزارت مسکن و شهرسازی، جلد دوم.##ملکی، سعید (1382)، بررسی نقش شاخص‌های اجتماعی در برنامه‌ریزی توسعه مسکن شهر ایلام، فصلنامه مسکن و انقلاب، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره 104: 60- 76.##موسایی، میثم و احمدی، امیدعلی (1387)، بررسی عوامل اجتماعی اثرگذار بر موفقیت تعاونی‌های مسکن در ایران، نامه علوم اجتماعی، دوره 16، شماره 34: 99- 116.##نوریان، فرشاد (1374)، تفاوت تعاون و تعاونی مسکن شهری، مجله هنرهای زیبا، شماره7 : 59- 65.##هاشمی، سیدرضا (1379)، سیاست‌های مسکن در ایران، ماهنامه فنی اجتماعی شهر، سال اول ، شماره 7، 8 و9.##
    1. Blooberg, Michael R., (2003), Zoning Resolution, New York City Department of City Planning.##Choguill,Charles L., (2007), The search for Solicies to Support Sustanable Housing, Habitat International, Vol 31: 143-149.##King, Peter & Aldershot, Ashgate., (2005), A social philosophy of hosing, Habitat International, Vol 29: 605 - 606.##Maliene, A. , Malys, N., (2009), High-Quality Housing – A key issue in delivering sustainable communities, Building andenvironment.##Balchin. P, Rhoden, M., (2002), Housing Policy, 4th Edition an Introduction, Routledge, U.K.##Roger C., Chain, k. (2002), Self –help Housing Strategy for Temporary Population in Guangzh, China, Habitat,  International.##Vincent, I., OGU, (1999), Housing Enablement in a Developing Word city, The case study of Benin City, Nigeria, Habitat.##Vinit, Mukinja, (2001), Upgrading Housing Settlement in Developing Countries, Cities, Vol.18, No.4: 213- 222.##Zavadskas, E., Viteikienė, M., Shaparauskas, J., (2007), Sustainable Development  assessment of Cities and their Residential districts, Ekologija. Vol 53: 42-5.##