تحلیل مهاجرت های روستا– شهری وپیامدهای آن بر ناپایداری شهری، مطالعه موردی: شهربیرجند

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه شهید بهشتی

4 دانشیار گروه جغرافیا ، دانشگاه بیرجند

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناخت ماهیت، نوع و سهم هر یک از عوامل مهاجرت (دافعه، جاذبه، تبعی و شخصی) در مهاجرت از روستا به شهر و پیامدهای آن بر ناپایداری شهر بیرجند بوده است. نوع پژوهش کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی که با استفاده از پیمایش انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل تمام خانوارهای مهاجر روستایی ساکن در شهر بیرجند بود که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 329 خانوار تعیین گردید. نمونه‌های تحقیق با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها، از نرم افزارSPSS وExcel استفاده گردید. طبق نتایج به دست آمده، پیامدهای اجتماعی سکونت در شهر نشان داد که پیامدهای منفی اجتماعی برای مهاجرین بعد از مهاجرت به شهر بیشتر است. در میان عوامل دافعه مهاجرت‌های روستایی،عوامل اجتماعی -خدماتی بیش‌ترین تأثیر را داشته اند و بعد از آن عوامل اقتصادی،آموزشی و پژوهشی، فرهنگی و مذهبی، طبیعی و سیاسی، در رده‌های بعد قرار دارند. از میان متغیرهای طبیعی« خشکسالی‌های اخیر» مهم‌ترین عامل دافعه و در بین عوامل اقتصادی« دستیابی به شغل وکار» و «کسب درآمد بیش‌تر در شهر» مهمترین عوامل جاذبه بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of Rural-Urban Migrations and its Consequences on Urban Unsustainability, Case Study: Birjand City

نویسندگان [English]

  • Zohreh Fanni 1
  • Hosainali Khalilollahi 2
  • Jila Sajadi 3
  • Mahmoud Falsolyman 4
چکیده [English]

The purpose of this study was to understand the nature, type and contribution of each of the migration factors (repulsive, gravity, extraneous and personal) in migrating from village to city and its consequences on the instability of Birjand city. The type of applied research with descriptive-analytical nature, which was carried out using scrolling. The statistical population of the study consisted of all rural households living in Birjand, which was determined using the Cochran sample size formula, 329 households. The research samples were selected using random sampling method. SPSS and Excel software were used to analyze the data. According to the results, the social implications of housing in the city showed that there are more negative social consequences for immigrants after migrating to the city. Among the repatriation factors of rural migrants, socio-occupational factors have had the greatest impact, after which economic, educational and research factors, cultural and religious, natural and political, are in the next category. Among the natural variables of "recent drought", the most important factor was repulsion and among the economic factors "access to work and work" and "more income in the city" were the most important factors of attraction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Immigration
  • Rural- urban
  • Urban instability
  • Birjand

مراجع

  1. اداره آب منطقه‌ای استان خراسان جنوبی (1395)، مجموعه گزارشات شهر بیرجند
  2. اداره کل هواشناسی کشور (1395)، سالنامه هواشناسی استان خراسان جنوبی.
  3. اداره کل کمیته امداد امام خمینی (ره) استان خراسان جنوبی (1395). آمارنامه شهر بیرجند.
  4. اطاعت، جواد، دژپسند، فرهاد و همکاران (1392)، مبانی توسعه پایدار در ایران، تهران، انتشارات نشر علم.
  5. امانی، سید مهدی (1380)، جمعیت شناسی عمومی ایران، تهران، انتشارات سمت.
  6. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی (1395)، مجموعه گزارشات جمعیت و خانوارهای روستاهای حریم شهر بیرجند.
  7. پاپلی یزدی، محمد حسین و رجبی سنجری، حسین (1392)، نظریه‌های شهر و پیرامون، تهران، انتشارات سمت.
  8. جهاد کشاورزی خراسان جنوبی (1393). گزارش وضعیت منابع آبی استان خراسان جنوبی.
  9. رضایی، ایوب، رضایی، محمدرضا و صیادی، محمد حسین (۱۳۹۲)، آلاینده‌های هوای شهری بیرجند و تأثیر بهداشتی آن بر روی شهروندان، دومین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا، تهران، دانشگاه صنعتی شریف: 62-65.

10.زنجانی، حبیب‌اله (1392)، مهاجرت، انتشارات سمت، تهران.

11.سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان جنوبی (1385)، سالنامه آماری استان خراسان جنوبی.

12.سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان جنوبی(1390)،  سالنامه آماری استان خراسان جنوبی.

13.سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان جنوبی(1393)،  سالنامه آماری استان خراسان جنوبی.

14.سجادی، ژیلا، شمس‌الدینی، علی (1391)، بررسی علل
 مهاجرت روستاییان و پیامد‌های حاصل از آن در شهرستان بوکان (مورد: دهستان ایل گورک)، فصلنامه نگرش نو در جغرافیای انسانی، سال چهار، شماره4، پاییز : 152- 135.

15.شهرداری بیرجند (1395)، آمارنامه شهرداری بیرجند1394، اداره آمار و فناوری اطلاعات، بیرجند.

16. صابری‌فر، رستم (1388)، بررسی تحلیل حاشیه‌نشینی در شهر بیرجند: مطالعه موردی منطقه کارگران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال بیست و چهارم، شماره 92، بهار : 53-29.

17. فنی، زهره، خلیل اللهی، حسینعلی، سجادی، ژیلا و فال سلیمان، محمود (1395)، تحلیل دلایل و پیامد‌های خشکسالی در استان خراسان جنوبی و شهر بیرجند، فصلنامه برنامه‌ریزی وآمایش فضا، دوره بیستم، شماره 4، زمستان : 200- 175.

18. میکانیکی، جواد و نجاتی، بهناز (۱۳۹۲)، بررسی تأثیر خشکسالی بر روند مهاجرت و اسکان غیررسمی (مطالعه موردی: بیرجند)، دومین کنفرانس بین المللی مخاطرات محیطی، دانشگاه خوارزمی، تهران.

  1.  وزارت مسکن و شهرسازی (1367)، برنامه‌ریزی شهری در پروژه‌های آماده‌سازی زمین، معاونت امور مسکن. تهران.

 

  1. 20.              Department of Human Services (2001), Healthy People in Health Communities. Washington, DC, U. S. A. 
  2. Gottdiener, Mark., Leslie, Budd (2005), Key Concepts in urban studies. London, SAGE publications.
  3. 22.              Hall, Peter (1993), Cities of Tomorrow: An Intellectual History of Urban Planning & Design University Park, Pennsylvania State University Press.
  4. Kothari, Uma (2002), Migration and Chronic Poverty, Institute for Development Policy and Management, Working Paper, No. 16: 16-18.
  5. Naveen Prakash, Singh. Cynthia, Bantilan (2014), Vulnerability and policy relevance to drought in the semi-arid tropics of Asia A retrospective analysis, Weather and Climate Extremes, No.3: 54–61.
  6. Shahnaz, Hamid (2010), Rural to Urban Migration in Pakistan the Gender Perspective, Pakistan Institute of Development Economics, Working Papers 56.
  7. Scout, Allen (2005), City, Rivers of the world, Translation: Pantea Lotfe Kazemy, Tehran publication processing and urban planning. 
فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری
دوره 9، شماره 17 - شماره پیاپی 17
تاریخ نشر الکترونیک 5 اسفند 1396
خرداد 1397
صفحه 13-24

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 خرداد 1396
  • تاریخ بازنگری: 07 تیر 1396
  • تاریخ پذیرش: 29 مرداد 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار