تحلیل شاخص‌های رشد هوشمند شهری در مناطق شهر ارومیه

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری،گروه علمی جغرافیا، دانشگاه مقدس اردبیلی- ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه مقدس اردبیلی

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مقدس اردبیلی

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص‌های رشد هوشمند شهری در مناطق شهرداری شهر ارومیه با تأکید به سه بعد اجتماعی- اقتصادی، کالبدی (زیرساختی) و زیست‌محیطی–دسترسی می‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است. در این راستا از فرآیند تحلیل شبکه­ای (ANP) جهت وزندهی شاخص­ها و برای سطح‌بندی مناطق از مدلELECTRE استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که منطقه یک در رتبه اول و منطقه سه و چهار در رتبه دوم و در نهایت منطقه دو در رتبه سوم قرار دارد. همچنین بین مناطق شهری ارومیه در زمینه تناسب با شاخص­های رشد هوشمند شهری، تفاوت قابل ‌توجهی وجود دارد و باید جهت توسعه آتی شهر، توجه ویژه­ای به مناطق محروم صورت پذیرد. با مدنظر قرار دادن نتایج به دست آمده، توجه به الگوی رشد هوشمند شهری در مناطق چهارگانه شهر ارومیه امری اجتناب­­ناپذیر است.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Urban Growth Indicators in Urmia

نویسندگان [English]

  • Hosain Nazmfar 1
  • Ali eshgheichaharborj 2
  • Ahmad Esmaeili 3
چکیده [English]

Rapid urban growth in recent years for the world Created several problems. These issues affect not only the aspects of urban development has been the recent But also other issues such as social, cultural, economic and environmental well has had a significant impact. In order to solve this problem and many ideas which was conducted by experts and urban planners as the most important of these Smart growth strategy measures which is one of the newest and one of the most important ideas of sustainable urbanization. The aim of this study was smart urban growth indices in the city of Orumiyeh, with an emphasis on three dimensions: social, economic, physical (infrastructure) and environmental - accessible. The research method is descriptive- analytic. In this regard, the Analytic Network Process (ANP) for weighted indexes, And for leveling areas of the ELECTRE version is used. The results showed that a region with a score of (1) in the first place and the third and fourth with a score of (0), the second and in the end zone with a score of two (2) has been in third place. The results show that the urban areas of Urmia in proportion to the smart urban growth indicators, there are significant differences that need to be further development of the city, Pay special attention to deprived areas. By considering the results, Due to the smart urban growth pattern in four regions of Urmia is inevitable.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • smart growth
  • Network Analysis (ANP)
  • Urmia
  1. 1.  پوراحمد، احمد؛ اکبرپور سراسکانرود، محمد و ستوده، سمانه (1388)، مدیریت فضای سبز شهری منطقه 9 شهرداری تهران، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 41 (69): 29-50.
  2. حسین­زاده­دلیر، کریم (1387)، فرآیند توسعه شهری و تئوری شهر متراکم، اولین همایش مدیریت توسعه پایدار در نواحی شهری، شهرداری تبریز.
  3. حیدری، اکبر (1391)، تحلیل فضایی کالبدی توسعه آتی شهر سقز با تأکید بر شاخص­های رشد هوشمند شهری با استفاده از مدل آنتروپی شانون، دانشگاه فردوسی مشهد، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، (2): 67-94.
  4. رنه شورت، جان (1388)، نظریه شهری، ترجمه: کرامت‌اله زیاری، حافظ مهدنژاد و فریاد پرهیز، نشر دانشگاه تهران، تهران.
  5. زیاری، کرامت‌اله؛ حاتمی‌نژاد، حسین و ترکمن‌نیا، نعیمه (1391)، درآمدی بر نظریه رشد هوشمند شهری، شهرداری‌ها، (104): 16-19.
  6. سالنامه آماری استان آذربایجان غربی، سال 1392.
  7. شکرگزار، اصغر؛ جمشیدی، زهرا و جمشیدی، پروانه (1394)، ارزیابی اصول و راهکارهای رشد هوشمند شهری در توسعه­ آتی شهر رشت بر‌اساس مدل تراکم جمعیتی هلدرن، جغرافیا و توسعه، (41): 45-64.
  8. صرافی، مظفر (1379)، شهر پایدار چیست؟ فصلنامه مدیریت شهری، شماره 4: 6-12.
  9. ضرابی، اصغر؛ صابری، حمید؛ محمدی، جمال؛ وارثی، حمید (1390)، تحلیل فضایی شاخص های رشد هوشمند شهری، مطالعه موردی: مناطق شهر اصفهان، پژوهش های جغرافیایی انسانی، 43 (77): 1-17.
  10. وزارت مسکن و شهرسازی (1389)، طرح تفصیلی شهر ارومیه، استان آذربایجان غربی.
  11.  وزارت مسکن و شهرسازی (1389)، طرح جامع شهر ارومیه، استان آذربایجان غربی.

12. علی‌الحسابی، مهران و عباسی، مریم (1390)، نقش ساختار مطلوب شهر در رسیدن به اهداف رشد هوشمند،کنفرانس ملی توسعه پایدار و عمران شهری، موسسه آموزش عالی دانش‌پژوهان، اصفهان: 1-12.

  1. فردوسی، سجاد؛ شکری فیروزچاه، پری (1394)، تحلیل فضایی- کالبدی نواحی شهری بر‌اساس شاخص‌های رشد هوشمند، مطالعه موردی: شهر شاهرود، نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 6 (22): 15-32.
  2. قربانی، رسول و سمیه، نوشاد (1387)، راهبرد رشد هوشمند شهری در توسعه شهری ابعاد و راهکارها، مجله جغرافیا و توسعه، (12): 163-180.

15. قرخلو، مهدی؛ عبدی بیگی‌کند، ناصح و زنگنه شهرکی، سعید (1388)، تحلیل سطح پایداری شهری در سکونتگاه‌های غیررسمی مورد مطالعه: شهر سنندج، مجله پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 42 (96): 1-16.

16. لطفی، صدیقه و شعبانی، مرتضی (1392)، ارائه مدل تلفیقی جهت رتبه‌بندی منطقه‌ای، مطالعه موردی: بخش بهداشت و درمان استان مازندران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 13 (28): 7-30.

17. مبارکی، امید و عبدلی، اصغر (1392)، تحلیل سلسله‌مراتب مناطق شهر ارومیه بر پایه شاخص‌های توسعه پایدار شهری، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیای، 13 (30): 49-65.

18.مختاری، رضا؛ حسین­زاده، رباب و صفرعلی­زاده، اسماعیل (1392)، تحلیل الگوهای رشد هوشمند شهری در مناطق  چهارده‌گانهاصفهان بر‌اساس مدل­های برنامه­ریزی منطقه­ای، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال 5 (19): 65-82.

  1. مشکینی، ابوالفضل؛ مهدنژاد، حافظ و پرهیز، فریاد (1392)، الگوهای فرا نوگرایی در برنامه‌ریزی شهری، تهران، انتشارات امید انقلاب.

20. مهاجری، مهسا و زنگنه، پری (1391)، رشد هوشمند شهری راهکاری برای کاهش آلودگی هوا در کلان‌شهرها، اولین کنفرانس مدیریت و آلودگی هوا و صدا، دانشگاه صنعتی شریف، تهران: 1-8.

  1. همپانژاد، الناز (1388)، تحلیلی بر توسعه فیزیکی شهر ارومیه،پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری،

دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد.

  1. Achmad, Ashfa., Sirojuzilam, Hasyim., Badaruddin, Dahlan., Dwira, Aulia (2015), Modeling of urban growth in tsunami-prone city using logistic regression: Analysis of Banda Aceh, Indonesia, Applied geography, Vol 62: 237- 246.
  2. Banzhaf, Spencer., Lavery, Nathan (2010), Can the Land Tax Help Curb Urban Sprawl? Evidence from Growth Patterns in Pennsylvania, Journal of Urban Economics, Vol 67: 169-179.
  3. Bhatta, Basudeb (2010), Analysis of urban growth and sprawl from remote sensing data, Computer Science & Engineering Computer Aided Design Centre, spring, Heidelberg Dordrecht, London.
  4. Bounoua, Lahouari., Safia, Abdelmounaine., Masek, effrey., Lidard, Christa., Peters Imhoff, Marc (2009), Impact of urban growth on surface climate: a case study in Oran, Algeria, Journal of applied meteorology and climatology, Vol. 48. No. 2: 217- 231.
  5. Chrysochoou, Maria., Brown, Kweku., Dahal, Geeta., Granda-Carvajal, Catalina., Segerson, Kathleen., Garrick, Norman., Bagtzoglou, Amvrossios (2012), A GIS and indexing scheme to screen brownfields for area-wide redevelopment planning, Landscape and Urban Planning, Vol. 105, Lssue 3: 187–198.
  6. Cooke, Philip., De Propris, Lisa (2011), A policy agenda for EU smart growth:  the   role of creative and cultural industries, Policy Studies, 32 (4): 365-375.
  7. Cowan, Robert , (2005), The Dictionary        of Urbanism, Streetwise Press.
  8. EPA (Environmental Protection Agency), (2010), Smart growth, A guide to developing and implementing greenhouse gas reduction programs, Local government climate and energy strategy guides: 1-11.
  9. Feiock, Richard., Tavares, Antoni., Lubell, Mubell (2008), Policy Instrument Choices for Growth Management and Land Use Regulation. The Policy Studies Journal, 36 (3): 461–480.

Hawkins, Christopher (2011), Smart Growth Policy Choice: A Resource Dependency and Local Governance Explanation. The Policy Studies Journal, 39 (4).0: 682-697.

 Knaap, Gerrit-Jan., Hopkin, Lewis (2001), The Inventory Approach to urban growth boundaries, The Ammericam planning Association, 67 (3): 314- 329.

  1. Lagreca, Paolo., Barbarossa, Luca., Ignaccolo, Matteo., Inturri, Giuseppe., Martinico, Francesco (2011), The Density Dilemma, A Proposal forIntroducing Smart Growth Principles in a Sprawling Settlement with in Catania Metropolitan Area, Cities, 28 (6): 527–535.
  2. Litman, Todd (2005), Evaluating Criticism Of Smart Growth, Victoria transport policy institute, (www.vtpi.org).
    1. Lopez, Erna., Bocco, Gerardo., Mendoza, Manuel.,  Duhau, Emilio )2001), Predicting land-cover and land-use change in the urban fringe, A case in Morelia city, Mexico,
      Landscape and urban planning, 55 (4): 271- 285.
    2. Peiser, Richard (2001), Smart growth tools for transportation, ITE journal, Vol.70,  11: 277-288.
  3. Roy, Bernard (1991), The Outranking Approach and the Foundation of ELECTRE Methods, Theory and Decision, 31 (1): 49-73.
  4. United Nations, Department of economic and social affairs (2014), World urbanization prospects: The 2014 revision, New York, United nation publication.

Yang, Fei (2009), If ‘Smart’ is ‘Sustainable’? An Analysis of Smart Growth Policies and Its Successful Practices, A Thesis Submitted to the Graduate Faculty in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Community and Regional Planning, Iowa State University Ames.