جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمد حسن یزدانی؛ حسین سعدلونیا؛ قاسم زارعی؛ رحیم حیدری چیانه
چکیده
با غلبه مدرنیسم در شهرها فرهنگ بومی جوامع و هویت کالبدی بافتهای قدیمی و سنتی و همچنین منظر جاذبههای تاریخی مورد آسیب قرار میگیرد. بازار تبریز بهعنوان اثر ثبتشدۀ تاریخی در یونسکو از این آسیبها به دور نبوده و توجه به زمینۀ اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و نیازهای بازدیدکنندگان در طراحی و ساماندهی این بازار بهعنوان واکنش در مقابل ...
بیشتر
با غلبه مدرنیسم در شهرها فرهنگ بومی جوامع و هویت کالبدی بافتهای قدیمی و سنتی و همچنین منظر جاذبههای تاریخی مورد آسیب قرار میگیرد. بازار تبریز بهعنوان اثر ثبتشدۀ تاریخی در یونسکو از این آسیبها به دور نبوده و توجه به زمینۀ اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و نیازهای بازدیدکنندگان در طراحی و ساماندهی این بازار بهعنوان واکنش در مقابل مدرنیسم ضروری به نظر میرسد. سؤال قابلطرح این است که این نوع توجه یعنی زمینه گرایی چه تأثیری بر ارزش ویژه برند بازار شهر تبریز دارد. این پژوهش با رویکرد پژوهشی ترکیبی با طرح متوالی اکتشافی (ابتدا روشی کیفی و سپس روشی کمی) انجام شده است. در مرحلۀ اول، برای استخراج الگوی زمینهگرایی فضاهای تجاری سنتی ـ که پیشازاین الگویی در این مورد وجود نداشت ـ با متخصصین مصاحبه شد و دادههای حاصل از مصاحبه با خبرگان با روش تحلیل مضمون مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحلیل الگوی زمینه گرایی فضاهای تجاری سنتی را نشان داد. در ادامه و پس از تدوین سؤالات زمینه گرایی در قالب پرسشنامه، پرسشنامه کامل -که شامل سؤالات زمینه گرایی و ارزش ویژه برند بود- بین 374 نفر از گردشگران بازار تبریز توزیع و جمعآوری شد. در ادامه دادهها با استفاده از نرمافزار Smart-Pls و مدلسازی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. یافتهها نشان میدهد که از دیدگاه گردشگران بازار تبریز، زمینهگرایی بر ارزش ویژه برند اثر مثبت داشت. درنتیجه میتوان از الگوی زمینهگرایی بهدستآمده پژوهش حاضر و حفظ ارزشهای اجتماعی، فرهنگی و تاریخی برای تقویت ارزش ویژه برند بازار تبریز بهره برد.
