تبیین برنامه‌ریزی محله مبنا در بافت‌های فرسوده شهری با ‌‌تأکید بر رویکرد نوشهرگرایی، مورد پژوهش: منطقه 19 شهر تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه برنامه‌ریزی اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 کارشناس ارشد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

تحقیق حاضر با هدف تبیین برنامه‌ریزی محله مبنا در بافت‌های فرسوده شهری با ‌‌تأکید بر رویکرد نوشهرگرایی در منطقه 19 شهر تهران اجرا گردید. تحقیق یک مطالعه توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایش بوده است. برای گردآوری داده‌های موردنیاز، از برداشت‌های میدانی، اسناد و مطالعات طرح‌های بالادست و مصاحبه محلی و پرسشنامه در بین ساکنین محله‌های مورد مطالعه استفاده‌ شد. برای پاسخگویی به سؤال اول با توجه به اهداف و فرضیه تحقیق، از تحلیل رگرسیون دومتغیره استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که دو متغیری که در بالا بیان شد با یکدیگر رابطه معنادار داشته و مقدار آلفا کوچک‌تر از 05/0 می‌باشد و این بدین معناست که نوشهرگرایی بر تمایل به نوسازی تأثیر داشته و تغییرات تمایل به نوسازی (نوسازی بافت فرسوده) را تبیین می‌کند. برای پاسخگویی به سؤال دوم از مدل متاسوات استفاده‌ شد. با توجه به نقشه رقابتی، اولویت‌بندی رقیبان و مقایسه‌ها انجام‌ گرفت. طبق نتایج تحقیق، از نظر نوشهرگرایی محلات شهید کاظمی با وزن 97/3 دارای بیش‌ترین مشکلات بوده و باید بیش‌تر به آن توجه نمود. همچنین درزمینة تمایل به نوسازی بافت فرسوده محله نعمت‌آباد، با رتبه 82/3 دارای بالاترین اولویت بوده که نشان‌دهنده عدم تمایل اهالی به نوسازی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Neighborhood Planning Interpretation of Urban Textures with an Emphasis on New Urbanism Approach, Case Study: 19th District of Tehran City

نویسندگان [English]

  • davood habibi 1
  • Qgholamreza Latifi 2
  • Masood Zafari 3
  • Abolfath Rahmani 4
1 PhD, Department of Urbanism, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Social Planning, Allameh Tabataba'i University Tehran, Iran.
3 Ph.D Student, Department of Geography and Urban Planning, University of Tehran, Tehran, Iran
4 Msc. Department of Geography and Urban Planning, Tabriz University, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

The present research was carried out with the aim of explaining neighborhood planning based on worn-out urban contexts with an emphasis on the approach of neo-urbanism in the 19th district of Tehran. The research was a descriptive-analytical study using the survey method. To collect the required data, field observations, documents and studies of upstream projects and local interviews and questionnaires among the residents of the studied neighborhoods have been used. In order to answer the first question according to the goals and hypotheses of the research, bivariate regression analysis was used. The results indicate that the two variables mentioned above have a significant relationship with each other and the alpha value is less than 0. 05, which means that neo-urbanism has an effect on the desire for renovation and explains the changes of it (renovation of dilapidated fabric). Metaswat model was used to answer the second question. According to the competitive map, prioritization of competitors it was concluded that Shahid Kazemi neighborhoods with a weight of 97. 3 have the most problems and should be paid more attention to. Also, in terms of willingness to renovate the dilapidated fabric of Nematabad neighborhood, it has the highest priority with a rank of 3. 82, which shows the residents' unwillingness to renovate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • New urbanism
  • Worn texture
  • District 19
  • Tehran City
Alipour, A., & Hosseinzadeh Delir, K. (2007). Organizing and improving traditional neighborhoods using a new urban planning approach, a case study of Sorkhab neighborhood in Tabriz. Regional Geography and Development Quarterly, 7(11), 118-146. (In Persian)
Amin Naseri, A. (2007). Neighborhood planning (basics, concepts, definitions and methods). Shahr Sazi Essays Journal, numbers 19 and 20, 118-125. (In Persian)
Asgharizadeh Yazdi, S. (2010). The proposed principles of neo-urbanism in urban neighborhood planning. Maskan and Village Environment Journal, 29(130), 50-63. (In Persian)
Bagherinia, A. (2012). Organizing old neighborhoods with a new urbanism approach, case study, the central fabric of Rasht city (Saghrisazan neighborhood), Master's thesis in the field of urban design, Gilan University, International Campus, Department of Urban Design. (In Persian)
Bahrami, Yo., Bahri, N., Qadri, I., & Hosseini, S. A. (2016). physical assessment of newly founded urban neighborhoods using the principles of new urban planning (case: Yaghchian neighborhood of Tabriz), Journal of Geographical Analysis of Space, 7(25), 36- 21. (In Persian)
Bullen‌‌, P. & Onyx‌‌, J. (2009)‌‌. Social capital: Family support services and neighbourhood and community centres in NSW. Sydney: Neighbourhood and Community Centres in NSW. Family Support Services in NSW. www. mapl. com. au/A2. htm. [March2010].
Falconer‌‌, R‌‌, Newman‌‌, P., & Giles-corti‌, B‌. (2010)‌‌. Is practice aligned with the principles? Implementing new urbanism in perth‌‌, western Australoa. Transport policy‌‌, 17(5)‌‌, 287-294.
Hajipour, K. (2003). Neighborhood planning - the basis of an effective approach in creating urban management, abstract of articles of neighborhood development conference, perspective of sustainable development of the city of Tehran, Tehran, Tehran Municipality. (In Persian)
Hikichi‌‌, L‌‌, (2013)‌‌. New urbanism And Transportation. University of Wisconsin Milwaukee.
Khalili Mahani, M.R. (2005). Revival of historical textures based on the principles of modern urbanism, Master's thesis on urbanism, Faculty of Fine Arts, University of Tehran. )In Persian(
Knnap‌, G‌‌, Talen‌, E (2005)‌‌, New unbanism and smart growth: A few words from the academy‌‌. International Regional Science Review‌, 28(2)‌‌, 107-118
Latifi, Gh.R., & Safari Chabak, N. (2012). Re-creating the neighborhood concept in Iranian-Islamic cities based on the principles of neo-urbanism. Urban Studies Journal, No. 8, 58-66. )In Persian(
Madanipour, A. (2009). Public and private spaces, an attitude towards social and spatial processes, translated by Farhad Mortezaei, Tehran City Processing and Planning Company. (In Persian)
Naqsh Piravash, Consulting Engineers (2006), Tehran Municipality District 19 Detailed Plan Report, Joint Institution Responsible for Preparing Comprehensive and Detailed Plans of Tehran City, Ministry of Housing and Urban Development of Tehran Municipality. (In Persian)
Poormohammadi‌‌, M‌, R. (1393)‌‌. Dimensions and Strategies compression paradigm of urban spaces‌‌, Modares human sciences‌‌, N. 29‌, 108-85.
Pourahmad, A., Habibi, K., & Keshavarz, M. (2009). The evolution of the concept of urban regeneration as a new approach in worn-out urban contexts, Iranian Islamic City Studies Quarterly, 1(1), 73-92. (In Persian)
Qarai, A., & Aghaei, Z. (2012). Strategic planning of Chizer neighborhood by combining the perspectives of new urbanism and traditional Iranian urbanism. Proceedings of the 4th Iran Urban Planning and Management Conference, 1-14. (In Persian)
Ranjbar, F., Zaviar, Pو. & Sarwar, R. (2017),. An analysis on the realization of the principles and criteria of urban planning for the revival of worn-out urban tissues (case study: district 10 of Tehran). Scientific and Research Quarterly of the Geographical Society of Iran, 16 (57), 48-56. (In Persian)
Tabibian, M., & Lahoti, Sh. (2013). Evaluation of the impact of the principles of re-urbanization on the revival of worn-out neighborhoods and their cohesion. Haft Hesar Environmental Studies Quarterly, 1(1), 37-44. (In Persian)
Watson‌‌, D.‌‌, plattus‌‌, A., & shibly‌‌, R. (2001)‌‌. Time-saver standards for urban Design. McGraw-Hill.
Ziari, Karamat Elah and Yazdi, Pegah (2017). strategic planning of revitalization of historical context using the principles of neo-urbanism approach (case study: Sredzak-Shiraz neighborhood). Quarterly Journal of Geography and Regional Urban Planning, 8(28), 33-48. (In Persian)
اصغری‌زاده یزدی، سارا (1389). اصول پیشنهادی نوشهرگرایی در برنامه‌ریزی محله‌های شهری. نشریه مسکن و محیط روستا، 29(130)، 50-63.
امین ناصری، آراز (1386). برنامه‌ریزی محله‌ای (مبانی، مفاهیم، تعاریف و روش‌ها). نشریه جستارهای شهرسازی، شماره‌های 19و 20، 118-125.
باقری‌نیا، علی (1391). ساماندهی محلات قدیمی با رویکرد نوشهرگرایی، مورد پژوهی، بافت مرکزی شهر رشت (محله ساغریسازان)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته طراحی شهری، دانشگاه گیلان، پردیس بین‌الملل، گروه طراحی شهری.
بهرامی، یوسف؛ بحری، نادر؛ قادری، ‌ایرج و حسینی، سید علی (1396). ارزیابی کالبدی محله‌های نوبنیاد شهری با استفاده از اصول شهرسازی نو (مورد: محله یاغچیان تبریز). مجله آمایش جغرافیایی فضا، 7(25)، 36-21.
پوراحمد، احمد؛ حبیبی، کیومرث و کشاورز، مهناز (1389). سیر تحول مفهوم شناسی بازآفرینی شهری به‌عنوان رویکردی نو در بافت‌های فرسوده شهری. فصلنامه مطالعات شهر‌ایرانی اسلامی، 1(1)، 73-92.
حاجی‌پور، خلیل (1383). برنامه‌ریزی محله - مبنا رهیافتی کارآمد در ایجاد مدیریت شهری، چکیده مقالات همایش توسعه محله‌ای، چشم انداز توسعه پایدار شهر تهران، تهران، شهرداری تهران.
خلیلی ماهانی، محمدرضا (1385). احیای بافت‌های تاریخی با تکیه‌بر اصول نوشهرسازی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
رنجبر، فرخنده؛ زیویار، پروانه و سرور، رحیم (1397). تحلیلی بر تحقق پذیری اصول و معیارهای نوشهرسازی برای احیای بافت‌های فرسوده شهری (مطالعه موردی : منطقه 10 شهر تهران). فصلنامه علمی پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای‌ایران، ، 16(57)، 48-56.
زیاری، کرامت‌اله و‌ایزدی، پگاه (1397)، برنامه‌ریزی راهبردی احیای بافت تاریخی با استفاده از اصول رویکرد نوشهرگرایی (مورد شناسی: محله سرِدزک-شیراز). فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 8(28)، 33-48.
طبیبیان، منوچهر و لاهوتی، شیما (1391). ارزیابی تأثیر اصول نوشهرسازی بر احیای بافت‌های فرسوده محلات و انسجام آنها. فصلنامه مطالعات محیطی هفت حصار، 1(1)، 37-44.
علیپور، آذر و حسین‌زاده دلیر، کریم (1387). سامان‌دهی و بهسازی محلات سنتی با استفاده از رویکرد شهرسازی جدید نمونه موردی محله سرخاب تبریز، فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای 7، (11)، 146-118.
قرائی، آزاده، آقایی، زهرا (1391). برنامه‌ریزی راهبردی محله چیذر با تلفیق دیدگاههای نوشهرسازی و شهرسازی سنتی‌ایران، مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری‌ایران، 1-14.
لطیفی، غلامرضا و صفری چابک، ندا (1392). بازآفرینی مفهوم محله در شهرهای‌ایرانی- اسلامی برپایه اصول نوشهرگرایی. نشریه مطالعات شهری، شماره 8، 66-58.
مدنی‌پور، علی (1389).. فضاهای عمومی و خصوصی نگرشی بر فرایندهای اجتماعی و مکانی، ترجمه فرهاد مرتضایی، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهر تهران.
نقش پیراوش، مهندسین مشاور (1386). گزارش طرح تفصیلی منطقه 19 شهرداری تهران، نهاد مشترک مسئول تهیه طرح‌های جامع و تفصیلی شهر تهران، وزارت مسکن و شهرسازی شهرداری تهران.