نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• ابراهیم سامی ¹
• مریم عبادی ²

¹ عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

² کارشناس ارشد شهرسازی، دانشگاه ارومیه

چکیده

رشد روز افزون جمعیت و توسعه شهرها در حاشیه رودخانه ها، در حریم مسیل ها و مسدود شدن آن ها به ایجاد مناطق مستعدی برای سیلاب و افزایش خسارات ناشی از آن شده است. هدف از این تحقیق پهنه بندی خطر سیلاب در شهر مراغه می باشد که برای این منظور از لایه های اطلاعاتی شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از آبراهه، فاصله از رودخانه، کاربری زمین، تراکم ساختمانی و تراکم جمعیتی استفاده شده است. وزن دهی لایه ها به روش تحلیل شبکه (ANP) با استفاده از نرم افزار سوپردسیژن انجام شد. با توجه به ضرایب به دست آمده در مدل ANP عامل آبراهه با ضریب 7500/0 بیشترین ارزش و عامل کاربری اراضی با ضریب 0895/0 کمترین ارزش را برای ایجاد سیل به خود اختصاص داد و سپس تمامی لایه ها در محیط GIS فازی سازی شده و در نهایت با وزن دار کردن لایه ها و تلفیق آن ها به روش گاما، نقشه ی نهایی پهنه بندی سیلاب تهیه گردید. نتایج نشان می‌دهد، پهنه های با خطر سیل گیری خیلی زیاد با مساحت 126/3 هکتار به ترتیب در نواحی 1، 2 و 3 و پهنه های با خطر سیل گیری کم در حاشیه شهر با مساحت 598/13 هکتار در نواحی 5 و 7 واقع گردیده اند. نتایج حاصل از تلفیق مدل‌های ANP و Fuzzy ، حاکی از کارایی بالای آن‌ها در تعیین مناطق با ریسک بالای سیلاب می‌باشد و ضرورت دارد در فرایند برنامه‌ریزی و آمایش به ویژه ارزیابی خطر این سطوح پهنه‌بندی شده مدنظر قرار گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

• پهنه‌بندی
• خطر سیلاب
• شهر مراغه
• ANP
• Fuzzy

موضوعات

• جغرافیا و برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Urban flood hazard zoning using fuzzy-analytic network process (ANP) (Case study: Maragheh city)

نویسندگان [English]

• ebrahim sami ¹
• maryam ebadi ²

¹ Faculty member, Department of Geography and Urban Planning, Maragheh University, Maragheh, Iran

² Master of Urban Planning, Urmia University

چکیده [English]

The growing population and development of cities along rivers in the area of canals and their blockage have created flood-prone areas and increased the damage caused by it. The purpose of this study is to zoning flood risk in the city of Maragheh . have been used criteria, the distance from the river, distance from drainage lines, population density, residential density, slope, dem, aspect, land use. the layers were weighted by network analysis Process (ANP) method using Super Decisions software. According to the coefficients obtained in the ANP model, the waterway factor with a coefficient of 0/7500 had the highest value and the land use factor with a coefficient of 0/0895 had the lowest value for creating floods, and then all layers were fuzzy in GIS environment and with weight Hanging the layers and combining them by gamma method, the final flood zoning plan was prepared. Based on the results, areas with very high flood risk in the city center along the Sufi Chai River with an area of 3/126 hectares. They are located in areas 1, 2 and 3 and areas with low flood risk in the outskirts of the city with an area of 13/595 hectares in areas 5 and 7, respectively. The results from integration of ANP and Fuzzy models, as approved in previuos studies, indicate their high efficiency in identifying the areas with high flood risk. Therefore, it is essential to consider the zoning layers in planinig proceses, particularly rsik assessment

کلیدواژه‌ها [English]

• zoning
• flood risk
• Maragheh city
• ANP
• Fuzzy