نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
در این مقاله کوشش شده است با استفاده از طرح پژوهش ترکیبی و راهبرد پژوهشی فراروش به ارزیابی و آسیبشناسی وضعیت مؤلفههـای روششناسـی پژوهشهای انجام شده و تلفیق تفسیری نتایج آنها پرداخته شود. جامعه مورد مطالعه ۴۴ مقاله علمی- پژوهشی با محوریت موضوعی عدالت فضایی در بـازة زمـانی سالهای ۱۳94-۱۳83، بودند که بهصورت جداگانه کدگذاری، تجزیه و تحلیل شدهاند. فراروش مطالعات منتخب حاکی از وجود ابهامات روششناسی، پایین بودن کیفیت اغلب مطالعات و اخذ نتایج بدیهی از انجام پژوهش است. طبق یافتههای تحقیق، جریان اصلی مطالعاتی در این حوزه را مقالههای کمی با راهبرد پیمایشی، روشهای شاخصساز و با بهرهگیری از تحلیلهای توصیفی آمار پایه و تحلیل همبستگی تشکیل دادهاند.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Meta-research Methods Related to Urban Spatial Justice in Iran in the Period of 2005- 2015
نویسندگان [English]
- Nina Alvandipour
- Hashem Dadashpour
چکیده [English]
In this paper, we attempt to evaluate the methodology of the researches carried out and the interpretation of their results using the combined research project and the research strategy. The statistical population of the study consists of 44 research articles focused on the subject of spatial justice in the period of 2005- 2015. They were selected through a total sampling method and analyzed separately for coding and breakdown. Following the selected studies, there are some methodological ambiguities, low quality of most studies and obvious results of the research. According to the findings of this research, the main study in this area includes quantitative articles with survey strategy, indexing methods, and using descriptive statistics of basic statistics and correlation analysis.
کلیدواژهها [English]
- Spatial justice
- Meta-research
- Urban Scale
- Iran
- ازکیا، مصطفی. و توکلی، محمود. (1385). فراتحلیل مطالعات رضایت شغلی در سازمانهای آموزشی. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 27, 1-26.
- امینزاده، بهناز . و روشن، مینا. (۱۳۹۳). ارزیابی روشهای سنجش عدالت فضایی در توزیع کاربری اراضی شهری . فصلنامه آرمانشهر، دوره۷، (۱۳)، ۲۴۳-۲۵۸.
- ایمان، محمدتقی. (۱۳۹۰). مبانی پارادایمی روشهای تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی. تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- بلیکی، نورمن. (۱۳۹۳). طراحی پژوهشهای اجتماعی. (مترجم: چاوشیان، ح.) تهران: نشر نی.
- پوراحمد، احمد.، حاتمینژاد، حسین.، زیاری، کرامت الله.، فرجی، حسنعلی. و وفایی، ابوذر. (۱۳۹۳). بررسی و ارزیابی کاربری اراضی شهری از منظر عدالت اجتماعی. فصلنامه آمایش سرزمین، دوره۶ ، (۲)، ۱۷۹- ۲۰۸.
- پورمحمدی ، محمدرضا.، حکمتنیا، حسن. و صفرلویی، محمدعلی. (۱۳۹۳). بررسی و تحلیل فضایی نابرابریهای اجتماعی در مناطق شهری ارومیه . فصلنامه پژوهشهای بومشناسی شهری،(۵)، ۱، ۵۷-۷۰.
- تبریزی ، منصوره. (۱۳۹۳). تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی . فصلنامه علوم اجتماعی، شماره ۶۴, ۱۰۶-۱۳۸.
- توکلینیا ، جمیله.، مسلمی، آرمان.، فیروزی، ابراهیم. و بندانی، سارا. (۱۳۹۴). تحلیلی بر پراکنش جمعیت و توزیع خدمات شهری بر پایه عدالت فضایی. فصلنامه پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، دوره ۳،(۳)، ۲۸۵- ۳۰۸.
- جوان، جعفر. و عبداللهی، عبدالله. (۱۳۸۷). عدالت فضایی در فضاهای دوگانه شهری. فصلنامه ژئوپلیتیک، دوره ۴، (۲)، ۱۳۱-۱۵۶.
- حاتمی نژاد ، حسین.، واحدیان بیکی، لیلا. و پرنون، زیبا. (۱۳۹۳). سنجش الگوی توزیع فضایی خدمات شهری در منطقه 5 شهر تهران به کمک مدل آنتروپی و ویلیامسون. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره ۲۹، (۳)، ۱۷- ۲۸.
- حکمت نیا ، حسن.، گیوهچی، سعید.، حیدری نوشهر، نیر. و حیدری نوشهر، مهری. (۱۳۹۰). تحلیل توزیع فضایی خدمات عمومی شهری با استفاده از روش استانداردسازی دادهها، تاکسونومی عددی و مدل ضریب ویژگی. فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره ۷۷، ۱۶۵-۱۷۹.
- حیدری چیانه، رحیم.، علیزاده زنوزی، شاهین. و عیوضلو، داوود. (۱۳۹۳). تحلیلی بر توزیع جمعیت و دسترسی به خدمات شهری در شهر مرند مبتنی رویکردی عدالتمحور. فصلنامه مطالعات برنامهریزی شهری، دوره ۲،(۷)، ۱۱-۲۷.
- خیرالدین، رضا. (۱۳۹۲). پویشی در ترجمان فضایی کالبدی مفهوم اسلامی عدالت با تحلیل کارتوگرافیک تعادل فضایی در نواحی ۱۱۲ گانه کلانشهر تهران. فصلنامه پژوهشهای معماری اسلامی، شماره ۱، ۴۳-۵۸.
- داداشپور، هاشم و الوندیپور، نینا (۱۳۹۶). گونهشناسیمفهومیعدالتدرنظریههایبرنامهریزیشهریدرچهارچوبرویکردیمیانرشتهای. فصلنامه مطالعات میانرشته ای در علوم انسانی ، دوره ۹، (۲)، ۱-۲۸.
- داداشپور، هاشم و الوندی پور، نینا (۱۳۹۵). عدالتفضاییدرمقیاسشهریدرایران . هنرهای زیبا، دوره ۲۱، (۳)، ۶۷-۸۰.
- داداشپور، هاشم.، علیزاده، بهرام. و رستمی، فرامرز. (۱۳۹۴ الف). گفتمان عدالت فضایی در شهر. تهران: آذرخش.
- داداشپور، هاشم ، علیزاده، بهرام. و رستمی، فرامرز. (۱۳۹۴ ب). تبیین چارچوب مفهومی عدالت فضایی در برنامهریزی شهری با محوریت مفهوم عدالت در مکتب اسلام. فصلنامه نقش جهان، شماره ۱، ۷۵-۸۴.
- داداشپور، هاشم.، رستمی، فرامرز.، علیزاده، بهرام. (۱۳۹۴ ج). بررسی و تحلیل توزیع عادلانه خدمات شهری و الگوی پراکنش فضایی آنها در شهر همدان. فصلنامه مطالعات شهری کردستان، شماره ۱۲، ۵-۱۸.
- داداشپور، هاشم. و رستمی، فرامرز. (۱۳۹۰ الف). بررسی و تحلیل نحوهی توزیع خدمات عمومی شهری از دیدگاه عدالت فضایی . فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره ۱۶، ۱۷۱-۱۹۸.
- داداشپور، هاشم. و رستمی، فرامرز. (۱۳۹۰ ب). سنجش عدالت فضایی یکپارچه خدمات عمومی شهری بر اساس توزیع جمعیت ، قابلیت دسترسی و کارایی در شهر یاسوج. فصلنامه مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، دوره ۳،(۱۰)، ۱-۲۲.
- دانایی فرد، حسن.، الوانی، سید مهدی. و آذر، عادل. (۱۳۸۹ الف). روششناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: انتشارات صفار- اشراقی.
- دیکسی، مصطفی. (۱۳۹۲). در جستجوی شهر عدالتمحور؛ بحثهایی در نظریه و تجربه شهری. (ویراستاران: مارکوس، پیتر.، کنولی، جیمز.، نووی، جوهانس.، اولیوو، اینگیرید.، پاتر، سوز.، استیل، جاستین. مترجم: سعیدی رضوانی، هادی. و کشمیری، محبوبه.) تهران: نشر شهر.
- ذاکریان ، ملیحه.، موسوی، میرنجف. و باقری کشکولی، علی. (۱۳۸۹). تحلیلی بر پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در محلات شهری میبد از منظر توسعه پایدار. فصلنامه پژوهش و برنامهریزی شهری، دوره ۱،(۲)، ۶۱-۸۴.
- رضوانی، روح الله. (۱۳۸۹). تحلیل محتوا. عیار پژوهش در علوم انسانی، شماره ۳, ۱۳۷-۱۵۶.
- رفیعیان، مجتبی.، و الوندی پور، نینا. (۱۳۹۴). مفهوم پردازی اندیشه حق به شهر؛ در جستجوی مدلی مفهومی. مجله جامعه شناسی ایران، دوره شانزدهم، (۲)، ۲۵-۴۷.
- رفیعیان، مجتبی. و شالی، محمد. (۱۳۹۱). تحلیل فضایی سطح توسعهیافتگی تهران به تفکیک مناطق شهری. فصلنامه مدرس علوم انسانی- برنامهریزی و آمایش فضا، دوره ۱۶،(۴)، ۲۵-۴۹.
- رهنما ، محمدرحیم. و ذبیحی، جواد. (۱۳۹۰). تحلیل توزیع تسهیلات عمومی شهری در راستای عدالت فضایی با مدل یکپارچه دسترسی در مشهد. فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره ۲۳، ۵-۲۶.
- روسـتایی، شهریور.، تـرکمننیـا، نعیمه. و حسینی، معصومه. (۱۳۹۳). بررسی تطبیقی عدالت فضایی در شاخصهای ایمنی پارکهای شهری. فصلنامه مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، دوره ۶، (۲۲)، ۱۰۹-۱۲۶.
- زیاری ، کرامت الله.، مهدیان بهنمیری، معصومه. و مهدی، علی. (۱۳۹۲). بررسی و سنجش عدالت فضاییِ بهرهمندی از خدمات عمومی شهری بر اساس توزیع جمعیت و قابلیت دسترسی در شهر بابلسر. فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره ۱۳، (۲۸)، ۲۱۷-۲۴۱.
- سعیدی رضوانی ، هادی. (۱۳۹۴). گذری بر شهر عادلانه در نظریههای شهرسازی و آموزههای اسلامی. فصلنامه شهر پایدار، دوره ۱، (۱)، ۱۳۵-۱۶۳.
- سعیدی رضوانی، هادی. و نوریان، فرشاد. (۱۳۹۳). «شهرسازی عدالت_ محور»؛ رهیافتی پیشرو در برنامهریزی شهری. فصلنامه مطالعات شهری کردستان، شماره ۱۲، ۴۷-۵۸.
- سعیدی رضوانی، هادی. و نوریان، فرشاد. (۱۳۸۸). بازخوانی عدالت در اجرای طرحهای شهری کشور نمونه میدان شهدا در مشهد. فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره ۶۸، ۸۵-۱۰۲.
- سهرابی، بابک.، اعظمی، امیر. و یزدانی، حمیدرضا. (1390). آسیبشناسی پژوهشهای انجامشده درزمینۀ مدیریت اسلامی با رویکرد فراترکیب . چشمانداز مدیریت دولتی، شماره 6, 9-24.
- شکوهی، محمدصالح. (۱۳۹۳). تحـولات مفهوم عدالـت در جامـعه هنـد و نمود فضـایـی آن. فصلنامه هـنر و تـمدن شـرق، دوره ۲،(۶)، ۳۰-۴۱.
- ضرابی، اصغر. و موسوی، میرنجف. (۱۳۸۹). تحلیل فضایی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهری یزد. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره ۹۷، ۲۷-۴۶.
- طبیبیان، منوچهر.، شکوهی بیدهندی، محمدصالح. و ارباب، پارسا. (۱۳۸۹) . ارزیابی عدالت اجتماعی در طرح منظر شهری محله خوب بخت . فصلنامه آرمانشهر ، شماره ۵، ۱۱۱-۱۲۲.
- عزیزی ، محمدمهدی. و شکوهی بیدهندی، محمدصالح. (۱۳۹۴). تحلیل سیر تحول تاریخی مفهوم عدالت اجتماعی در برنامههای توسعه شهری ایران. فصلنامه تحقیقات تاریخ اجتماعی، دوره ۵،(۲)، ۱۲۵-۱۴۹.
- قاضی طباطبایی، محمود. و ودادهیر، ابوعلی. (۱۳۸۹). فراتحلیل در پژوهشهای اجتماعی و رفتاری. تهران: جامعه شناسان.
- کریمیان بستانی، مریم. و اقبالی، ناصر. (۱۳۹۰). بررسی روند توزیع مراکز آموزشی در شهر زاهدان با تأکید بر عدالت اجتماعی. فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره ۳، (۲)، ۱۸۱-۱۹۲.
- کریمیان بستاوی، مریم. و مولایی هشجین، نصرالله. (۱۳۹۱). ارزیابی عدالت فضایی مراکز آموزشی در شهر زاهدان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS. فصلنامه فضای جغرافیایی، دوره ۱۲،(۴۰)، ۱۷۰-۱۸۹.
- مارکوس، پیتر. (۱۳۹۲). در جستجوی شهر عدالتمحور؛ بحثهایی در نظریه و تجربه شهری. (ویراستاران: مارکوس، پیتر.، کنولی، جیمز.، نووی، جوهانس.، اولیوو، اینگیرید.، پاتر، سوز.، استیل، جاستین. مترجم: سعیدی رضوانی، هادی. و کشمیری، محبوبه.) تهران: نشر شهر.
- محمدپور، احمد. (۱۳۸۹ الف). فراروش: بنیانهای فلسفی و عملی روش تحقیق ترکیبی در علوم اجتماعی و رفتاری. تهران: جامعهشناسان.
- محمدپور ، احمد. (۱۳۹۲). روش تحقیق کیفی؛ ضد روش ۱. تهران: جامعهشناسان.
- مرصوصی ، نفیسه. (۱۳۸۳). توسعهیافتگی و عدالت اجتماعی شهر تهران. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، شماره ۱۴، ۱۹-۳۱.
- مستوفی الممالکی، رضا.، بسطامی نیا، امیر. و تازش، یوسف. (۱۳۹۲) . بررسی و تحلیل توسعه تسهیلات شهری از دیدگاه عدالت فضایی. فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، دوره ۲، (۶)، ۷-۱۶.
- موحد ، علی.، تولایی، سمین. کمانرودی کجوری، موسی. و تابعی، نادر. (۱۳۹۳). تحلیل نابرابریهای فضایی توزیع خدمات در سطح محلات منطقۀ شش تهران . فصلنامه آمایش سرزمین، دوره ۶، (۱)، ۵۹-۸۲.
- موسوی ، میرنجف. (۱۳۹۱). شکل پایدار شهر و عدالت اجتماعی. فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره ۸۰، ۱۷۷-۱۹۲.
- نظم فر، حسین.، عشقی چهاربرج، علی. و قاسمی، مهدی. (۱۳۹۳). تحلیل وضعیت عدالت اجتماعی در ساختار فضایی درونشهری. فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، دوره ۳، (۱۱)، ۹۱-۱۱۲.
- وارثی ، حمیدرضا.، قائد رحمتی، صفر. و باستانی فر، ایمان. (۱۳۸۶). بررسی اثرات توزیع خدمات شهری در عدم تعادل فضایی جمعیت . فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره ۵، (۹)، ۹۱-۱۰۶.
- وفاییان، امیر. و منصوریان، یزدان. (۱۳۹۳). چگونه یک تحقیق مروری انجام دهم؟. کتاب ماه، فناوری اطلاعات و ارتباطات: مفاهیم و کاربردها، شماره ۱۹۷، ۸۵-۹۰.
- Bromberg, Ava., Morrow, Gregory D., & Pfeiffer, Deirdre. (2007). Editorial Note: Why Spatial Justice? Critical Planning, 1-4.
- Dadashpoor, Hashem, Rostami, Faramarz, 2017. Measuring spatial proportionality between service availability, accessibility and mobility: Empirical evidence using spatial equity approach in Iran. Journal of Transport Geography, 10.1016/j.jtrangeo.2017.10.002.
- De Jeude, Marije van Lidth., Schütte, Oliver., & Quesada, Florencia. (2016). The vicious circle of social segregation and spatial fragmentation in Costa Rica's greater metropolitan area. Habitat International, 54, 65-73.
- Dufaux , Frederic., Gervais-Lambony, Philippe., Lehman-Frisch, Sonia., & Moreau , Sophie. (2009). Birth Announcement. Spatial Justice, 1(1),1-2.
- Fainstein , Susan. (2014). The just city. International Journal of Urban Sciences, 18, 1-18.
- Harvey , David. (1992). Social justice, Postmodernism and the City. International Journal of Urban and Regional Research, 16(4), 588-601.
- Heckerta, Megan., & Rosan, Christina D. (2016). Developing a green infrastructure equity index to promote equity planning. Urban Forestry & Urban Greening, 19, 263-270.
- Hirt, Sonia A. (2016). The City Sustainable: Three Thoughts on “Green Cities, Growing Cities, Just Cities”. Journal of the American Planning Association, 82(4), 383-384.
- Low, Setha., & Iveson, Kurt. (2016). Propositions for more just urban public spaces. CITY, 20(1), 10-31.
- Malý, Jiří. (2016). Questioning territorial cohesion: (Un)equal access to services of general interest. Regional Science, 2(4), 1-21.
- Manuel, Jennifer. (2016). Social and Spatial Justice: Grassroots Community Action. CHI’2016. San Jose, CA, USA.
- Rawls , John. (1971). A Theory of Justice. Cambridge: Harvard University Press.
- Saunders , Mark., Lewis, Philip., & Thornhill, Adrian. (2009). Research methods for business students. Harlow: Pearson Education.
- Soja, E. (2009). The city and spatial justice. Justice Spatiale/Spatial Justice, 1(1), 1-5.
- Uitermark, Justus., & Nicholls, Walter. (2017). Planning for social justice: Strategies, dilemmas, tradeoffs. Planning Theory, 16(1), 32-50.
- Williams, Miriam. (2016). Care-full Justice in the City. Antipode, 00(0), 1-19.
- Young, Iris Marion. (1990). Justice and the Politics of Difference. Princeton: Princeton University Press.
- Zapata, Marisa A., & Bates, Lisa K. (2015). Equity Planning Revisited. Journal of Planning Education and Research, 35(3), 245-248.
- 69. Zapata, Marisa A., and Lisa K. Bates. "Equity Planning or Equitable Opportunities? The Construction of Equity in the HUD Sustainable Communities Regional Planning Grants." Journal of Planning Education and Research 37.4 (2017): 411-424.