تحلیل آماری از اثر عناصر جوی بر اُزون سطحی شهر اصفهان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه پیام نور

چکیده

یکی از هفت آلاینده‌ای که در ایستگاه‌های آلوده‌سنجی شهر اصفهان مورد پایش قرار می‌گیرد گاز اُزون است. بخشی از تولید و انتشار این گاز بطور مستقیم و غیرمستقیم به پارامترهای جوی نسبت داده می‌شود. هدف این تحقیق مطالعه اثر عوامل جوی بر تغییرات اُزون سطحی در شهر اصفهان است که برای این منظور از روش‌های آماری همبستگی و رگرسیون خطی چند متغیره برای تحلیل استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد افزایش دما و ساعات آفتابی در سه بازه زمانی ماهانه، فصلی و سالانه ارتباط مستقیم با افزایش اُزون دارد، ولی رطوبت نسبی و وزش سریع‌ترین باد، رابطه معکوس با افزایش مقدار اُزون دارد. برای مثال ضریب همبستگی بین میانگین اُزون با حداکثر روزانه رطوبت نسبی، متوسط روزانه دما و تعداد ساعات آفتابی به ترتیب برابر 569/0- R= و 533/0+R=  520/0+R= است. در بهترین حالت در فروردین ماه، 6/80 درصد تغییرات اُزون در ایستگاه لاله توسط عناصر جوی تبیین می‌شود. همچنین بیش از 50 درصد تغییرات اُزون در ایستگاه لاله در 6/30% اوقات سال توسط پارامترهای جوی تبیین می‌شود. در صورتی این درصد تبیین فقط در 7/16% اوقات در ایستگاه بزرگمهر اتفاق می‌اُفتد. این نشان می‌دهد که مقدار اُزون در ایستگاه لاله نسبت به ایستگاه بزرگمهر از عوامل جوی تأثیر بیشتری می‌پذیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Statistical Analysis of Atmosphere Parameters Effect on Surface Ozone in Isfahan Town

نویسنده [English]

  • Abbasali Arvin
Assistant Prof.Payam_e Noor University
چکیده [English]

Ozone gas is one the pollutant that it survey in Isfahan gauge pollution stations.  A part of production and diffusion of ozone related to atmosphere parameters directly and indirectly. The aim of this research to study atmosphere parameter affected on surface ozone variations in Isfahan town. The correlation and multiple regression have been used for analyze. The results show that increasing of temperature and sunny hours in three time period; monthly, seasonal and yearly have been directly correlated to increasing of ozone but relative humidity and highest wind flow have inverse correlate with increasing of ozone. For example, the correlation coefficient between average of ozone with daily maximum of humidity, mean daily of temperature and number of sunny hours is R=-0.569, R=+0.533 and R=+0.52 one by one. In the best conditions in Farvardin month, 80.6 percent of variations have been explained by atmosphere parameters. More than 50% of variations of ozone in Lale station in 30.6% of total year have been explicated by atmosphere parameters whereas this percent of explication only in 16.6 percent of total year in Bozorgmehr station have been explicated. Thus the values of ozone in Lale station to be more affected from the atmosphere parameters in compare with Bozorgmehr station.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Isfahan
  • Surface Ozone
  • Correlation coefficient
  • Multiple Regression Analysis

مراجع

  1. 1.    اسپنانی ، عباسعلی (1378)، “اُزون و نقش آن برحیات کره زمین”، فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد اهر، سال دوم، شماره‌ی یازدهم، صص: 124-106.

    1. محامد، احمد  (1377)، “لایه اُزون (سپر حفاظتی حیات)”، گروه پژوهشگران ایران.
    2. مرکز آمار و اطلاعات سازمان هواشناسی استان اصفهان.
    3. بخش آمار و اطلاعات آلودگی هوای سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان.
      1. A. Kurokawa, S. Ichimura, (1996), High Purity ozone oxidation on hydrogen passivated silicon surface, Applied Surface Science 100/101, 436-439.
      2. Ashok Kumar, Surya Vedula, Anupma Sud, (2000), Development of an Ozone Forecasting Model for Non-Attainment Areas in the stat of Ohio, Environmental Monitoring and Assessment 62: pp. 91–111.
      3. Andrew C. Comrie , Brent Yarnal, (1992), Relationships between synoptic-scale atmospheric circulation and ozone concentrations in Metropolitan Pittsburgh, Pennsylvania,
        References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article.Atmospheric Environment. Part B. Urban Atmosphere, Volume 26, Issue 3, PP: 301-312.
      4. B. Rappenengluck, K. Kourtidis and P. FAbion, (1993), Measurment of ozone and Peroxy acetyl Nitrte (pan) in Munich, Atmospheric Environment. Part B. Urban Atmosphere, Volume 27, Issue 3, PP 293-305.
      5. C. K. Varshney, Maneesha Aggarwal, (1992), Ozone pollution in the urban atmosphere of Delhi
        References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article., Atmospheric Environment. Part B. Urban Atmosphere, Volume 26, Issue. 3, PP: 291-294.
      6. Cristina Nali, Marco Ferretti, Marco Pellegrin and Giacomo Lorenzizni, (2001), Monitoring and Bio-Monitoring of Surface Ozone in Florence, Italy, Environmental Monitoring and Assessment 69: 159–174.
      7. E. P. S. Sager, T. C. Hutchinson, , T. R. Croley, (2005) Foliar Phenolics in Sugar Maple (Acer Saccharum) As a potential Indicator of Tropospheric Ozone Pollution, Environmental Monitoring and Assessment 105: pp. 419–430.
      8. Gabriel Ibarra-Berastegi, Imanol Madariaga, (2003), Traffic Congestion and Ozone Precursor Emissions in Bilbao (Spain) ESPR - Environ Sci & Pollut Res 10 (6) 361 – 367.
      9. Ian G. McKendry, (1993), Ground-level ozone in Montreal, Canada.
      10. Atmospheric Environment. Part B. Urban AtmosphereVolume 27, Issue 1, PP: 93-103. References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article.
      11. Ninong Komala, Slamet Sarasprya, Kazuyuki Kita, Toshihiro Ogawa, (1995), Tropospheric ozone Behavior Observed in Indonesia, Atmospheric Environment. Vol. 30, Nos. 10/11, pp. 1851-1856.
      12. Nikolaos Hatzianastassiou & Basil D. Katsoulis & Basil Antakis, (2007), Extreme Nitrogen Oxide and Ozone Concentrations in Athens Atmosphere in Relation to Meteorological Conditions, Environ Monit Assess 128:447–464.
      13. P. R. Naira, D. Chandb, S. Lalb, K.S. Modh, M. Najab, K. Parameswarana.
      14. S. Ravindrana, S. Venkataramanib, (2002), Temporal variations in surface ozone at Thumba (8.61N, 771E)-a tropical coastal site in India, Atmospheric Environment, 603–610.
      15. R. R. Reddy, K. Rama Gopal, L. Siva Sankara Reddy, K. Narasimhulu, K. Raghavendra Kumar, Y. Nazeer Ahammed, C. V. Krishna Reddy, (2008), Measurements of surface ozone at semi-arid site Anantapur (14.62°N, 77.65°E,) in India, J Atmos Chem  59: pp. 47–59.
      16. S. M. Robeson, D. G. Steyn, (1990), Evaluation and comparison of statistical forecast models for daily maximum ozone concentrations
        References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article. Atmospheric Environment. Part B. Urban Atmosphere, Volume 24, Issue 2, PP303-312.
      17. Thomas S. Shively, (1990), an analysis of the long-term trend in ozone data from two Houston, Texas monitoring site References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article., Atmospheric Environment, Part B, Urban Atmosphere, Volume 24, Issue 2, PP: 293-301.
      18. Viney P. Aneja, Andrea A. Adams, S. P. Arya, (2000), An observational based analysis of ozone trends and production for urban areas in North Carolina, Chemosphere - Global Change Science 2, pp: 157-165.
      19. Wenpo Shan, Yongquan Yin, Jianda Zhang, and Yuping Ding, (2008), Observational study of surface ozone at an urban site in East China, References and further reading may be available for this article. To view references and further reading you must purchase this article.Atmospheric Research, Volume 89, Issue 3, PP. 252-261.
      20. William M. Cox , Shao-Hang Chu, (1993), Meteorological adjusted ozone trends in urban area: A Probabilistic approach, Atmospheric Environment, Part B, Urban Atmosphere, Volume 27, Issue 4, PP 425-434.
      21. W. T. Sturges, (1999), New Directions: Does pollution increase or decrease troposphere ozone in Winter-Spring? Atmospheric Environment 33, pp. 5147-5149.
      22. Y. C. Lee, Mark Wenig, Xun Yang, (2009), The emergence of urban ozone episodes in autumn and air temperature rise in Hong Kong, Air Qual Atmos Health, 2: 111–1.

     

     

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 تیر 1389
  • تاریخ بازنگری: 15 دی 1390
  • تاریخ پذیرش: 21 دی 1389

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار