با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ارزیابی محیط زیست ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

2 کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

چکیده

مطالعه حاضر، با هدف ارزیابی اثر اجرای طرح پیاده‌محور در خیابان خواجه‌نصیر، واقع در بافت قدیم شهر گزبُرخوار، بر افزایش سرزندگی شهری اجرا گردید که از نظر ماهیت تحقیق، توصیفی- تحلیلی و از لحاظ روش، مطالعه پیمایشی محسوب می‌شود. جامعه آماری تحقیق شامل ساکنان خیابان خواجه‌نصیر شهر گزبرخوار، بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 182 نفر محاسبه گردید. نمونه‌های تحقیق، با استفاده از روش تصادفی ساده، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته بوده است که پایایی آن با ضریب آلفای بالاتر از 7/0 مورد تائید قرار گرفت. جهت تحلیل داده‌ها از آزمون‌های معادلات ساختاری و تی تک نمونه‌ای در نرم‌افزارهای Amos و SPSS، استفاده گردید. مطالعه حاضر، اولین مطالعه عمیق در محدوده مورد مطالعه می‌‌باشد که با استفاده از مدل‌های ساختاری به بررسی و ارزیابی تأتیر متغیرهای پنهان مؤثر بر سرزندگی شهری پرداخته است. طبق نتایج به‌دست آمده، شاخص سرزندگی شهری تحت تأتیر اجرای طرح پیاده‌مداری قرار گرفته و با اجرای طرح پیاده مداری، می‌توان افزایش سرزندگی شهری را با مقدار میانگین 85/0 در شهرگزبُرخوار، انتظار داشت.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Role of Pedestrians on Increasing the Vitality of Urban Spaces A Case Study of Gaz-e-borkhar City

نویسندگان [English]

  • Younes Gholami Bimargh 1
  • abolfazl dehghan jazi 2

1 Assistant Professor, Dept. of Geography and Urban Planning, University of Kashan, Kashan. Iran.

2 M.A. in Urban Planning, University of Kashan. Kashan. Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the effect of pedestrian based design on Khajeh Nasir Street, located in the old part of Gazborkhar city, on increasing urban vitality, by the application of descriptive-analytical and survey methods. The statistical population of the study included citizens over 18 year old living on Khajeh Nasir street in Gazborkhar. The sample size was calculated using Cochran's formula to be 182 people. Research samples were selected using simple random sampling method. Data collection tool was a researcher-made questionnaire whose reliability was confirmed with an alpha coefficient higher than 0.7 structural equation tests and one sample t-test in Amos and SPSS software for analyzing the data. Unlike previous studies, and instead of the usual methods, the present study has utilized deeper look through structural models to investigate and evaluate the impact of latent variables affecting urban vitality. According to the obtained results, the urban vitality index is affected by the implementation of the pedestrian plan and with the implementation of the pedestrian plan; we can expect an increase in urban vitality with an average of 0.85 in the city of Gazborkhar.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pedestrianism
  • Vitality of Urban Space
  • Gazborkhar
پوراحمد، احمد، حاجی شریفی، آرزو، رمضان زاده لسبویی، مهدی (1391)، سنجش و مقایسه کیفیت پیاده‌راه در محله‌های هفت حوض و مقدم شهر تهران، نشریه آمایش جغرافیایی فضا، دوره 2، شماره 6، تابستان : 37-56.
پورمحمدی، محمدرضا، صدرموسوی، میرستار، آذر، علی (1389)، بررسی و تحلیل پایداری و سرزندگی مناطق تبریز با تأکید بر امنیت شهری با نگرش جامعه‌شناختی، مجله مطالعات جامعه شناسی، 2 (6): 7-25.
پورمختار، احمد (1392)، بررسی میزان پیاده‌مداری در خیابان چهارباغ اصفهان و تاثیر آن بر تعامل اجتماعی شهروندان، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 11: 91-100.
حبیبی، کیومر، حقی، محمدرضا (1395)، مقایسه تطبیقی کیفیت پیاده‌راه‌ها در ایران و خارج کشور با مدل ANP، معماری و شهرسازی ایران، 9 (15): 5-19.
حیدری، محمدتقی، احدنژاد روشتی، محسن.، محرمی، سعید.، رحمانی، مریم (1399). تحلیلی بر اثربخشی اجتماعی توسعه فضاهای عمومی در بافت مرکزی شهرهای ایران (مطالعه موردی پیادهراه سبزه میدان شهر زنجان)، پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 8 (2): 443-415.
حقی، محمدرضا، ایزدی، محمدسعید، مولوی، ابراهیم (1393)، ارزیابی و مقایسه دو سیاست پیاده‌راه‌سازی و پیاده‌مداری در مراکز شهری مطالعه موردی: بافت مرکزی شهر همدان، ‌مطالعات شهری، 13: 17-31.
جوری، آمنه، سرور، رحیم، منیری، جاوید (1394)، بررسی امکان ایجاد پیاده‌راه‌های گردشگری در مراکز شهری (موردشناسی: مرکز شهر زنجان)، جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 5 (15): 155-176.
رحیمی، لیلا، جعفری، فیروز (1396)، بررسی تطبیقی سرزندگی در فضاهای تجاری تاریخی و مدرن شهر تبریز (مطالعه موردی: بازار تاریخی و برج بلور تبریز)، 7 (4): 41-56.
شکوهی دولت‌آبادی، محمود، مسعود، محمد (1389)، پیاده‌راه‌ عامل افزایش رفاه اجتماعی، نشریه معماری و شهرسازی ایران، 1 (1): 64-74.
شیعه، اسماعیل، حبیبی، کیومرث، حقی، محمدرضا (1392)، سنجش وضعیت بافت مرکزی شهرهای کوچک برای ایجاد پیاده راه (نمونه مطالعاتی: شهر خوانسار)، مطالعات محیطی هفت حصار، 2 (6): 43-54.
صادقی، نرگس، اردکانی، سبحان (1392)، امکان‌سنجی پیاده‌راه‌
 به عنوان یک کاتالیزور در جهت ارتقاء کیفیت زندگی مطالعه
موردی: محور بوعلی همدان، مطالعات میطی هفت حصار، 2 (5): 13-20.
صدری، آرش.، بانکیان­تبریزی، آرزو.، رفایی افشارقزلباش، شادی (1398). ارزیابی تأثیر پیاده راه بر افزایش تعاملات اجتماعی در فضاهای شهری بجنورد (نمونه موردی: خیابان طالقانی، محدوده میدان شهید تا مخابرات). فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 19 (54): 81-102.
طرح جامع گز (1392)، مهندسین مشاور ایوان نقش جهان، وزارت مسکن و شهرسازی.
عباس زاده، شهاب، تمری، سودا (1392)، بررسی و تحلیل مؤلفه‌های تأثیرگذار بر بهبود کیفیت فضایی پیاده‌راه­ها به منظور افزایش سطح تعاملات اجتماعی، مطالعه موردی: محورهای‌تربیت و ولیعصر تبریز، فصلنامه مطالعات شهری، 1(4): 95-104.
فرازمند، راحله، صحی زاده، مهشید (1392)، بررسی و تحلیل مؤلفه­های تاثیرگذار بر سرزندگی از دیدگاه تعاملات اجتماعی در ارزیابی عملکرد فضاهای عمومی شهری (نمونه مطالعاتی: محدوده پارکینگ شهرداری کرمانشاه)، مطالعات محیطی هفت حصار، 2 (6): 29-42.
فیضی، محسن (1391)، شکل و بافت در معماری منظر، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
قربانی، رسول، جام کسری، محمد (1389)، جنبش پیاده گستری، رویکردی نو در احیا مراکز شهری: مورد مطالعه پیاده راه‌تربیت تبریز، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری منطقه­ای، 2 (6): 55-72.
کفاشی، مجید، فتحی، سروش (1390)، تأثیر شاخص­های اجتماعی و فرهنگی بر میزان اعتماد اجتماعی شهروندان تهرانی به دانشگاه آزاد اسلامی، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 3 (2): 49-74.
کریمی، فروغ، علدالهی، علی اصغر (1396)، ایجاد پیاده‌راه برای ارتقاء نشاط و سرزندگی در فضاهای شهری (نمونه موردی: خیابان ملت شهرکرد، حدفاصل میدان 12 محرم تا چهار راه بازار)، برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، 7 (1): 81-100.
معینی، سیدمحمد مهدی (1385)، افزایش قابلیت پیاده مداری، گامی به‌سوی شهری انسانی‌تر، نشریه هنرهای زیبا، 27: 5-16.
محمدزاده، رحمت (1384)، مدرنیته و شهرسازی مطالعه موردی بافت قدیم شهر تبریز، رساله دکتری دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه تبریز.
موسوی، میرنجف، آفتاب، احمد، علی‌پور، ابراهیم (1394)،
طراحی پیاده راه با تأکید بر سرمایه اجتماعی (نمونه موردی: پیاده راه‌تربیت تبریز)، مطالعات مدیریت شهری، 7 (22: 64-74.
مهدی­زاده، جواد (1387)، سرگشتگی در جنگل آهن و آسفالت: درآمدی بر جامعه‌شناسی اتومبیل و ‌ترافیک، جستارهای شهرسازی، شمارههای 26 و 27: 7-23.
Guo, ZH (2008), Pedestrian environments, transit path choice, and transfer penalties: understanding land-use impacts on transit travel”, Journal of Environment and Planning B: Planning and Design, 35(2): 461-479.
Landry, Charles (2000), Urban Vitality: A New Source of Urban Competitveness, Prince ClausFund, Journal, ARCHIS issue 'Urban Vitality / Urban Heroes.
Mehta, Vikas (2008), Walkable streets: pedestrian behavior, perceptions and attitudes. Journal of  Urbanism. 1(3): 217-245.
Newman, L., Waldron, L (2008), Sustainable urban community development from thegrassroots: Challenges and opportunities in a pedestrian street initiative, Journal Local Environment the International Journal of Justice and Sustainability 13(2): 129-139.
Parks, James, Schofer, J (2006), characterizes neighborhood pedestrian environments with secondary data, Department of Civil Engineering, Northwestern University, Evanston, IL, USA, 36(1): 250-263.
Ryan, R.M., Frederick C (1997), on energy, personality, and health: Subjective vitality as a dynamic reflection of well‐being. Journal of Personality, 65(3): 529–565.
Southworth Michael (2005). Reinventing main street: from mall to townscape mall, Journal of Urban Design, 10 (2), 151-170.
Willis, A., Gersone, N (2004), Human movement behaviour in urban spaces: implications for the design and modelling of effective pedestrian environments, Journal of Environment and Planning B, Planning and Design, 31(3): 805-828.