با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ارزیابی محیط زیست ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

2 استادیار، گروه آمایش سرزمین، پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 کارشناس پژوهشگری علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

چکیده

هدف از این مطالعه تحلیل نابرابری‌های فضایی نواحی استان اردبیل با تأکید بر عدالت فضایی می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و روش جمع‌آوری اطلاعات، اسنادی است. جامعه آماری، شهرستان‌های استان اردبیل بودند. برای تحلیل نابرابری‌های فضایی توسعه ناحیه‌ای در نواحی استان اردبیل از مدل‌های سیمیلاریتی و کپراس و برای تعیین استراتژی اولویت‌بندی از روش میانگین رتبه‌ها استفاده‌ گردید. نتایج تحقیق نشان داد که شهرستان‌های نیر، مشکین‌شهر و اردبیل با میانگین ضریب 24/20، در سطح برخوردار، شهرستان‌های مغان و کوثر با میانگین ضریب 57/3، نیمه برخوردار، شهرستان‌های خلخال و پارس‌آباد با میانگین ضریب 67/2 محروم و شهرستان‌های سرعین، پیله سوار و نمین با میانگین ضریب 67/1 در سطح کاملاً محروم قرار دارند. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش که وجود نابرابری‌های فضایی در نواحی مختلف استان تأیید گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of Spatial Inequalities in Ardebil Province Areas with Emphasis on Spatial Justice

نویسندگان [English]

  • Seyedali Hosseini 1
  • Mohammad Mirehei 2
  • Maryam Abdoli Masinan 3
  • Maryam Hosseini 4

1 PHD Candidate in Geography and Urban Planning, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Land Management, Farabi Campus, University of Tehran, Tehran, Iran.

3 Master of Industrial Management, Faculty of Management, Farabi Campus, University of Tehran, Tehran, Iran.

4 BSc in Social Sciences, Faculty of Social sciences, Yasouj University, Yasouj, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this study is to analyze the spatial inequalities of Ardabil province with emphasis on spatial justice. The research method is descriptive-analytical and the data collection method is documentary. The statistical population was the cities of Ardabil province. To analyze the spatial inequalities of regional development in the regions of Ardabil province, Similarity and Kapras models were used and to determine the prioritization strategy, the average ranking method was used. The results showed that the cities of Nir, Meshkinshahr and Ardabil with an average coefficient of 20.24, at the level of enjoyment, Moghan and Kowsar cities with an average coefficient of 3.57, semi-privileged, Khalkhal and Parsabad cities with an average coefficient of 2.67 and Sarein cities , Cocoon rider and Namin with an average coefficient of 1.67 are at a completely deprived level. According to the results of the study, the existence of spatial inequalities in different parts of the province was confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spatial inequalities
  • Spatial justice
  • Counties of Ardabil Province
اسماعیل‌زاده، حسن، صفرخانی، رضوان، اسماعیل‌زاده، یعقوب (1396)، تحلیل سطوح برخورداری و رتبه‌بندی شهرستان‌های استان همدان با استفاده از مدل‌های چندمعیاره TOPSIS و KOPRAS، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دوره هفتم، شماره 25: 28-15.
پاپلی­یزدی، محمدحسین، ابراهیمی، محمدامیر (1392)، نظریه توسعه روستایی، سمت.
تقوایی، مسعود، صالحی، مریم (1392)، سنجش سطوح توسعه‌ یافتگی شهرستان‌های استان همدان (با تأکید بر رویکرد تحلیل منطقه‌ای)، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دوره سوم، شماره 11: 30-19.
تقوایی، مسعود، بهاری، عیسی (1391)، سطح‌بندی و سنجش درجه توسعه‌ یافتگی شهرستان‌های استان مازندران با استفاده از مدل تحلیل عاملی و تحلیل خوشه‌ای، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دوره بیست سوم، شماره 4: 38-15.
حاتمی­نژاد، حسین، فرهودی، رحمت‌اله، محمدپور جابری، مرتضی (1387)، تحلیل نابرابری اجتماعی در برخورداری از کاربری‌های خدمات شهر (مورد مطالعه شهر اسفراین)،  پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره چهل و یکم، شماره 65: 85-71.
خاکپور، براتعلی، باوان پوری، علیرضا (۱۳۸۸)، بررسی و تحلیل نابرابری در سطوح توسعه‌ یافتگی مناطق شهر مشهد، دانش و توسعه، دوره شانزدهم، شماره 27: 202- 130.
زیاری، کرامت اله (1379)، اصول و روش برنامه‌ریزی منطقه‌ای، یزد: انتشارات دانشگاه یزد.
سرایی، محمدحسین، طاووسیان، علی، الله‌وردی، مرادعلی،  رضایی، حجت (1394)، سطح‌بندی توسعه‌ یافتگی شهرستان‌های استان کهگیلویه و بویراحمد با تأکید بر مؤلفه‌های فرهنگی، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دوره پنجم، شماره 20: 28-15.
شهبازی، اسماعیل (1372)، توسعه و ترویج روستایی، انتشارات دانشگاه تهران.
فریدمن، جان (1379)، به‌سوی برنامه‌ریزی غیر اقلیدسی، ترجمه ناصر برک‌پور، مدیریت شهری، شماره 2: 14-19.
قنبری، ابوالفضل، حسین­زاده دلیر، کریم (1384)، تعیین درجه توسعه‌ یافتگی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی، جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، دوره اول، شماره 5: 22-1.
کریمی موغاری، زهرا، براتی، جواد (1396)، تعیین سطح نابرابری منطقه‌ای استان‌های ایران: تحلیل شاخص‌های ترکیبی چندبعدی، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره هفتم، شماره 26: 70-49.
متوسلی، محمود (1380)، الگوسازی تفاوت منطقه‌ای از دیدگاه توسعه منطقه‌ای، طرح پژوهی معاونت پژوهشی دانشگاه تهران.
استانداری اردبیل (1395)، سالنامه آماری استان اردبیل، استانداری اردبیل.
لانوری شمسی، هادی (1382)، درآمدی بر توسعه اقتصادی، کرمان: نشر صنم.
موحد، علی، قادری، طاهره (1376)، برنامه‌ریزی توسعه فضایی بخش زواره، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
نظم­فر، حسین، علی‌بخشی، آمنه، باختر، سهیلا (1394)، تحلیل فضایی توسعه منطقه­ای استان کرمانشاه با استفاده از مدل­های تصمیم­گیری چندمعیاره، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره پانزدهم، شماره 36: 252-229.
هنری پاول، مارک (1374)، فقر پیشرفت توسعه، ترجمه مسعود محمدی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
ویسی­ناب، برهان، نیک‌سرشت، مهدی، ابراهیمی، امید، سبزی، مهدی (1396)، سطح‌بندی و بررسی تطبیقی سطوح توسعه یافتگی با استفاده از تکنیک‌های برنامه‌ریزی (مطالعه موردی: شهرستان های استان کرمانشاه)، مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی (چشم‌انداز جغرافیایی)، دوره دوازدهم، شماره 3: 729- 711.
Bigdeli, Elnaz (2006), Stainable development in new towns, Collections urban development projects, economics cities, Tehran: Department of Housing and Urban Development in new cities.
Bin, Peng (2015), Regional Disparity and Dynamic Development of China: a Multidimensional Index.
Dalir, K.; Maleky, S. (2002), Sustainable development with an emphasis on urban and regional sustainability city of Eilam, Ilam Culture Magazine, 2: 128-138.
Dufaux, Frederic (2008), Birth announcement, justice spatial/spatial justice, Available in: www. jssj.org.
Goletsis, Y.; Chletsos, M. (2011), Measurement of development and regional disparities in Greek periphery, A multivariate approach, Socio - Economic Planning Sciences, 45(4): 174-183.
Hadder, Rupert (2000), Development Geography, London, New York: Routledge.
Hakizimana, J. M.; Geyer, H. (2014), Socio-economic inequality in South Africa according to different disparity indices.
Hewko, Jared Neil (2001), Spatial equity in the urban environment: assessing neighbourhood accessibility to public amenities. University of Alberta.
Kriaa, M., Driss, S., Karray, Z. (2011), Inequality and Spatial Disparities in unisia, The Journal of Business Inquiry, 10(1):
161-175.
Liao, C. H., Hsueh-Sheng, C. Tsou, K. W. (2009), Explore the spatial equity of urban public facility allocation based on sustainable development viewpoint. Department of Urban Planning.
Prang, Julia (2009), Spatial justice: Anew Frontier in Planing For just. Sustainable Commuities, Tuftsunivrsity.
Shankar, R.; Shah, A. (2003), Bridging the economic divide within countries: A scorecard on the performance of regional policies in reducing regional income disparities, World development, 31(8): 1421-1441.
Soja, Edward (2006), The City and Spatail Jastice, justice Spatial/spatial justice, www.jssj.org.
Talen, ‪Emily (1996), After the plans: Methods to evaluate the implementation success of plans, Journal of Planning Education and Research, 16(2): 79-91.