ارزیابی تحلیلی عملکرد توسعه شهری با معیارهای شهر سبز‌‌، پژوهش موردی: منطقه 22 شهر تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه ‌‌‌برنامه‌ریزی محیط‌زیست، پردیس فنی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استاد، گروه مهندسی طراحی محیط‌زیست، پردیس فنی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی تحلیلی روند توسعه شهری سبز در منطقه 22 شهر تهران طی یک دوره پنج‌ساله 1390 الی 1395، انجام پذیرفت. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده است. داده‌های تحقیق در دو بازه زمانی (1390 و 1395) از اسناد رسمی و پایگاه‌های سازمان‌های دولتی و غیردولتی به ویژه­ معاونت‌های ­زیست­محیطی و شهرداری تهران جمع‌آوری گردید. جهت ­تعیین ­میزان ­تأثیر هر یک­ از معیارهای ­ارزیابی شهر سبز و امتیازدهی ­به­عملکرد آن‌ها در این ­دوره ­5 ساله، از نظر خبرگان طی دو پرسشنامه مجزا استفاده گردید.­ تحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار Expert Choice و ماتریس ­ارزیابی عملکرد و صفحه گسترده اکسل انجام پذیرفت. نوآوری تحقیق، بهره‌گیری از معیارهای متنوع و چندگانه معتبر در رابطه با شهر سبز جهت ­ارزیابی­ عملکرد توسعه شهری ­سبز در طول یک دوره پنج‌ساله در منطقه 22 شهر تهران­ می‌باشد. نتایج مطالعه نشان داد که در دوره زمانی مورد مطالعه از 39 معیار بررسی شده، ­18 معیار در طول این مدت عملکرد مطلوب داشتند ازجمله: سیاست پایداری آب، میانگین روزانه میزان SO2 و سرانه فضای سبز و 21 معیار دیگر دارای عملکرد بی‌تأثیر یا­ نامطلوب بودند. نتیجه نهایی ارزیابی عملکرد شهر سبز نشان داد که توسعه شهری سبز در این منطقه با توجه به پتانسیل‌های زیست‌محیطی قابل توجه آن در وضعیت متوسط قرار گرفته است و فاصله نسبتا زیادی با نقطه ایده ال دارد.

تازه های تحقیق

نوآوری تحقیق، بهره‌گیری از معیارهای متنوع و چندگانه معتبر در رابطه با شهر سبز جهت ­ارزیابی­ عملکرد توسعه شهری ­سبز در طول یک دوره پنج ساله در منطقه 22 شهر تهران­ می‌باشد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analytical Evaluation of Urban Development of Performance with Green City Criteria, Case Study: District 22 of Tehran City

نویسندگان [English]

  • Seyed Zeinolabedin Hosseini 1
  • Esmaeil Salehi 2
  • Homa Irani Behbahani 3
1 PhD Student, Department of Urban Planning, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Environment Planning, Tehran University, Tehran, Iran.
3 Professor, Department College of Engineering, Tehran University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of analytical evaluation of green urban development trends in District 22 of Tehran during a five-year period from 2011-2016. The research method was descriptive and analytical. Research data were collected in two time periods (2011 &2016) from official documents and databases of governmental and non-governmental organizations, especially environmental deputies and Tehran Municipality. In order to determine the extent of the effect of each of the criteria for evaluating the green city and scoring their performance in this 5-year period, experts used two separate questionnaires. Data analysis was performed using Expert Choice software and performance evaluation matrix and Excel spreadsheet. The innovation of the research is the use of various and valid criteria in relation to the green city in order to "evaluate" the performance of green urban development during a five-year period in the 22nd district of Tehran. The results of the study showed that in the study period, out of 39 criteria, 18 criteria had a good performance during this period, including: water sustainability policy, daily average SO2 and per capita green space, and 21 other criteria had ineffective or undesirable performance. The final result of the evaluation of the performance of the green city showed that the development of the green city in this region is in a moderate position due to its significant environmental potentials and is relatively far from the ideal point.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Green City
  • Urban Development
  • Tehran
 
اسکلر، الیوت، ولاوکاکلو، نیکول، براون، پیتر (1397)، دگرگونی شهری، ترجمه: منوچهرطبیبیان و پانته آ لطفی‌نیا، دانشگاه تهران.
پارت، مهندسین مشاور (1396)، طرح تفصیلی منطقه 22 شهر تهران (گزارش مطالعات عملکردی- فعالیتی)، ویرایش نخست.
 پاگ، سدریک (1383)، شهرهای پایدار در کشورهای در حال توسعه، ترجمه: ناصر محرم نژاد و نشاط حداد تهرانی، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
رصدخانه شهری تهران (1396)، رصد وضعیت شهرسازی تهران- 1395 نظام قطعه‌بندی و کاربری زمین، سازمان ‌‌‌فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، جلداول.
زیاری، کرامت اله (1380)، توسعه پایدار و مسؤولیت برنامه‌ریزان شهری در قرن بیست و یکم، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، دوره 160، شماره 982: 371-385.
سازمان ‌‌‌فناوری اطلاعات شهرداری تهران (1391)، آمارنامه شهر تهران 1390 (سالنامه آماری شهر تهران)، تهران.
سازمان ‌‌‌فناوری اطلاعات شهرداری تهران (1396)، آمارنامه شهر تهران 1395 (سالنامه آماری شهر تهران)، تهران.
سازمان ملی بهره‌وری انرژی (1394)، بررسی شاخص شدت وبهره‌وری انرژی درجهان، معاونت پایش، پژوهش وفناوری.
سازمان ملی بهره‌وری انرژی (1395)، بررسی شاخص شدت و بهره‌وری انرژی در جهان، معاونت پایش، پژوهش وفناوری.
سازمان ملی بهره‌وری انرژی (1397)، گزارش شاخص‌های بهره‌وری کشور طی دوره 1384 الی 1396 براساس سال پایه 1390، معاونت پایش، پژوهش وفناوری.
ساسان پور، فرزانه، نوروزی، سحر (1395)، پایداری مناطق شهری بارویکرد شهر سبز؛ نمونه موردی مناطق 22 گانه شهر تهران، فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیا، دوره جدید، سال چهاردهم، شماره 50، 309-326.
سبزاندیش پایش، مهندسین مشاور (1396)، تهیه و تدوین طرح جامع مدیریت پسماند شهر تهران، به سفارش مرکز مطالعات و‌‌‌ برنامه‌ریزی شهر تهران.
شارستان، مهندسین مشاور (1384)، گزارش الگوی توسعه منطقه 22 (طرح تفصیلی)، به سفارش وزارت مسکن و شهرسازی وشهرداری تهران.
شرکت کنترل کیفیت هوا (1391)، گزارش کیفیت هوای تهران 1390، نشرشهر.
شرکت کنترل کیفیت هوا (1396)، گزارش کیفیت هوای تهران 1395، نشرشهر.
طبیبیان، منوچهر، افشار، یاسمین، شهابی شهمیری، مجتبی (1394)، ارزیابی تطبیقی جایگاه زیست‌محیطی شهر تهران با 22 شهرآسیایی برمبنای شاخص‌های شهر سبز‌‌، آرمان شهرشهرسازی و معماری، شماره 15: 329-343.
کـرباسی، عبدالرضا، منـوری، سیدمسعود، آذرکمند، سحر (1392)، راهبـردهای مـدیریت محیـط زیسـت شهری، نشرتالاب.
محمدی، جمال، کنعانی، محمدرضا (1395)، تحلیل وضعیت محیط زیست کلان‌شهر اصفهان در چارچوب رویکرد شهر سبز‌‌، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه گلستان، آمایش جغرافیایی فضا، سال ششم، شماره 19: 183-198.
مرصوصی، نفیسه، پورمحمدی، محمدرضا، نصیری، اسماعیل، محمدزاده، یوسف (1392)، ارزیابی توسعه پایدار کلان‌شهر تبریز، پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، دوره 4، شماره 8: 45-66.
مرکزآمارایران (1397)، سالنامه آماری کشور 1395.
معاونت معماری و شهرسازی (1396)، طرح تفصیلی ویژه منطقه 22 شهر تهران، بیانیه راهبردی، شهرداری تهران.
معمار، ثریا (1394)، توسعه پایدارمحله ای، جامعه شناسان.
ملکی، سعید (1390)، درآمدی برتوسعه پایدار شهری، دانشگاه شهیدچمران اهواز.
وزارت نیرو (1397)، ترازنامه انرژی 1395، معاونت امور برق و انرژی.
Air Quality Control Company (2012), Tehran Air Quality Report 1390, Nashrshahr. (In Persian)
Air Quality Control Company (2017), Tehran Air Quality Report 2016, Shahr Publishing. (In Persian)
Brilhante,O. Klaas,J. (2018), Green City Concept and a Method to Measure Green City Performance over Time Applied to Fifty Cities Globally: Influence of GDP, Population Size and Energy Efficiency, Sustainability, MDPI, Open Access Journal, 10 (6):1-23.
Churkina,G. Rivera, M. Pace, R. (2016), How green is a “Green City”? IASS Working Paper.
City of Pasadena (2010), Green City Indicators Report, Planning and Development Department.
Deputy of Architecture and Urban Planning (2017), Special Detailed Plan of District 22 of Tehran, Strategic Statement, Tehran Municipality. (In Persian)
Economic Intelligent Unit (EIU)-a (2009), European Green City Index, Siemens AG.
Economic Intelligent Unit (EIU)-b (2010), Latin American Green City Index, Siemens AG.
Economic Intelligent Unit (EIU)-c (2011), US and Canadian Green City Index, Siemens AG.
Economic Intelligent Unit (EIU)-d (2012), The Green City Index (A summary of the Green City).
Economic Intelligent Unit (EIU)-e (2013), Asian Green City Index. Siemens AG Corporate Communications and Government Affairs Wittelsbacherplatz.
European Landscape Contractors Association (ELCA) (2011), Green City Europe – for a better life in European cities, ELCA Research Workshop.
Global Green Growth Institute (GGGI) (2016), Green City Development Guidelines.Seoul,Koria.
Haase,D.& Kabisch S. & Haase A. & Andersson E. & Banzha E. & Baró F. & Brenck M. & Fischer, L.K. & Frantzeskaki, N. & Kabisch, N. & Krellenberg, K. & Kremer, P. & Kronenberg, J. & Larondelle, N. & Mathey, J. & Pauleit, S. & Ring, I. & Rink, D. & Schwarz, N. & Wolff, M. (2017), Greening cities e To be socially inclusive? About the alleged paradox of society and ecology in cities, Habitat International 64: 41-48.
Kahn, Mattew E. (2006), Green cities: urban growth and the environment. Washington, DC: Brookings Institution Press.
Karbasi, Abdolreza, Munavari, Seyed Massoud, Azarkand, Sahar (2013), Urban Environment Management Strategies, Wetland Publishing. (In Persian)
Lehmann, Steffen (2011), The Principles of Green Urbanism: Transforming the City for Sustainability, Earthscan.
Leman, E. Cox, J. (1991), Sustainable Urban Development:Strategic Consideration for Urbanising Nation, Ekistics, 348-349: 216-224.
Lewis, Emma (2015), Green City Development Tool Kit, Asian Development Bank.
Maleki, Saeed (2011), Introduction to Sustainable Urban Development, Shahid Chamran University of Ahvaz. (In Persian)
Marsousi, Nafiseh, Pourmohammadi, Mohammad Reza, Nasiri, Ismail, Mohammadzadeh, Yousef (2013), Assessing the Sustainable Development of Tabriz Metropolis, Urban Ecology Research, Volume 4, Number 8: 45-66. (In Persian)
Memar, Soraya (2015), Sustainable neighborhood development, sociologists.
Ministry of Energy (2015), Energy Balance Sheet 2016, Deputy Minister of Electricity and Energy. (In Persian)
Mohammadi, Jamal, Kanani, Mohammad Reza (2016), Analysis of the environmental status of Isfahan metropolis in the framework of Sabzeh's approach, Golestan University Scientific Quarterly, Geographical Planning of Space, Year 6, No. 19: 183-198. (In Persian)
National Energy Productivity Organization (1397), report on the country's productivity indicators during the period 1384 to 1396 based on the base year 1390, Deputy of Monitoring, Research and Technology. (In Persian)
National Energy Productivity Organization (2015), Survey of Energy Intensity and Productivity Index in the World, Deputy of Monitoring, Research and Technology. (In Persian)
National Energy Productivity Organization (2016), Study of Intensity and Energy Productivity Index in the World, Deputy of Monitoring, Research and Technology. (In Persian)
Pag, Cedric (2004), Sustainable Cities in Developing Countries, translated by Nasser Moharramnejad and Neshat Haddad Tehrani, Iran Urban Planning and Architecture Research Center. (In Persian)
Part, Consulting Engineers (2017), Detailed Plan of District 22 of Tehran (Functional-Active Studies Report), First Edition. (In Persian)
Sabzandish Payesh, Consulting Engineers (2017), Preparation and compilation of a comprehensive plan for waste management in Tehran, commissioned by the Center for Studies and Planning in Tehran. (In Persian)
Sachs, I. Silk, D. (1990). Strategies for Sustainable Development: Food and Energy, United Nations University Press, Japan.
Sasanpour, Farzaneh, Norouzi, Sahar (2016), Sustainability of urban areas in the green city; Case study of 22 regions of Tehran, Geography Quarterly, New Volume, Fourteenth Year, No. 50, 309-326. (In Persian)
Sharestan, Consulting Engineers (2005), Report on the Development Model of Region 22 (Detailed Plan), commissioned by the Ministry of Housing, Urban Development and Municipality of Tehran. (In Persian)
Skeller, Elliott, Vlavakaklo, Nicole, Brown, Peter (1397), Urban Transformation, translated by Manouchehr Tabibian and Pante Altafinia, University of Tehran. (In Persian)
Statistics Center of Iran (1397), Statistical Yearbook of the country 2016. (In Persian)
Tabibian, Manouchehr, Afshar, Yasmin, Shahabi Shahmiri, Mojtaba (2015), A Comparative Assessment of the Environmental Status of Tehran with 22 Asian Cities Based on Green City Characteristics, Utopia and Architecture, No. 15: 329-343. (In Persian)
Tehran Municipality Information Technology Organization (2012), Tehran City Statistics 2011 (Tehran Statistical Yearbook), Tehran. (In Persian)
Tehran Municipality Information Technology Organization (2017), Tehran City Statistics 2016 (Tehran City Statistical Yearbook), Tehran. (In Persian)
Tehran Urban Observatory (1396), Tehran Urban Planning Status Observation - 2016 Land Ploting and Land Use System, Tehran Municipality Information and Communication Technology Organization, (In Persian)
Trinder, John C. (2008), Remote Sensing for Assessing Environmental Imacts Based on Sustainability Indicators, The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences. XXXVII. Part B8.
United Nation Environment Program (UNEP) (2011), Towards a green economy: Pathways to sustainable development and poverty eradication, A synthesis for policy makers,UNEP, France.
www.airnow.tehran.ir (sep.2019)
www.amar.org.ir (sep.2019)
www.data.tehran.ir (sep.2019)
www.ncc.gov.ir (sep.2019)
www.niopdc.ir (sep.2019)
www.ourworldindata.org (oct.2019)
www.tehran.ir (sep.2019)
www.tpww.ir (sep.2019)
www.tvedc.ir (sep.2019\
Ziari, Keramatollah (2001), Sustainable Development and Responsibility of Urban Planners in the 21st Century, Faculty of Literature, University of Tehran, Volume 160, Number 982: 371-385. (In Persian)