دستیابی به مسکن پایدار با رویکرد تحلیل شاخص‌‌های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی، مطالعه موردی: شهر سیرجان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور تهران، ایران.

2 استادیار، گروه آمار، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران.

3 دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

این پژوهش میزان ‌تأثیر شاخص‌های کالبدی – فضایی، اجتماعی و اقتصادی در تحقق مسکن پایدار در شهر سیرجان را بررسی نموده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی بوده است. 600 نفر از مطلعین، متخصصان و خبرگان، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده بودند که 230 نفر ‌‌به‌عنوان حجم نمونه براساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان انتخاب شده‌اند. 31 ‌‌مؤلفه کالبدی، اجتماعی و اقتصادی مسکن در شهر سیرجان ‌‌به‌عنوان متغیرهای وابسته انتخاب گردید. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ با میزان 832/0 تأیید گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌‌های آمار استنباطی مانند آزمون T تک نمونه‌ای و تحلیل عاملی بهره گرفته شد. نتایج بررسی شاخص‌های کالبدی و فضائی نشان داد میزان مقاوم‌سازی ساختمان‌های موجود، میزان بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و قدیمی، میزان ایمنی در واحدهای مسکونی همچنین کمیت و کیفیت تجهیزات از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده است. در این راستا این پژوهش با رویکردی نوآورانه اقدام به همسوسازی شاخص‌‌های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی به‌منظور تدوین راهکارهای تحقق مسکن پایدار در شهر سیرجان کرده است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Achieving Sustainable Housing with the Aroach of Analyzing Physical, Social and Economic Indicators, Case Study: Sirjan City

نویسندگان [English]

  • Hassan Hekmatnia 1
  • Alireza Pakgohar 2
  • Ali Bagheri Kashkouli 3
1 Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, Payame Noor University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Statistics, Payame Noor University, Tehran. Iran.
3 Ph.D, Department of Geography and Urban Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

This study has investigated the impact of physical-spatial, social and economic indicators on the realization of sustainable housing in the city of Sirjan. The type of alied research and its the study method was descriptive-analytical. 600 informants, specialists and experts formed the statistical population of this study that in which 230 people were selected as the sample size based on simple random sampling method using Morgan tableTable. 31 physical, social and economic components of housing in Sirjan were selected as dependent variables. The reliability of the questionnaire was confirmed by Cronbach's alpha coefficient of 0.832. In order to analyze the data, inferential statistical methods such as one-sample t-test and factor analysis were used. The results of physical and spatial indicators showed that the rate of retrofitting of existing buildings, the rate of improvement and renovation of worn and old structures, the level of safety in residential units as well as the quantity and quality of equipment have not been in a favorable condition. In this regard, this study with an innovative aroach has attempted to harmonize physical, social and economic indicators in order to develop strategies for achieving sustainable housing in the city of Sirjan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable Housing
  • Physical Stability
  • Social Stability
  • Economic Stability
  • Sirjan
افصح حسینی، فاطمه‌السادات، ذبیحی، حسین، جهان‌شاهلو، لعلا (1398)، پیش‌بینی تعداد واحدهای مسکونی شهر تهران در جهت دست‌یابی به رقابت‌پذیری اقتصادی، دوفصلنامه پژوهش‌های بوم شناسی شهری، 10(20)، 110-97.
باقری کشکولی، علی، ضرابی، اصغر، میرنجف موسوی (1399)، تحلیل فضایی شاخص‌های توسعۀ پایدار به‌منظورتحقق پذیری شهرهای خلاق (مطالعه موردی: شهرهای استان یزد)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 52(3)، 816-793.
باقری کشکولی، علی، ضرابی، اصغر، میرنجف موسوی (1399)، اولویت بندی عوامل مؤثر در تحقق پذیری شهر خلاق با رویکرد ارزیابی شاخص‌های توسعه پایدار (مطالعه موردی: شهرهای استان یزد)، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای، 17(1)، 23-51.
برزگر، صادق، بخشی، امیر، حیدری، محمدتقی (1397)، تبیین پایداری اجتماعی اقتصادی در شهرهای کوچک با رویکرد توسعه پایدار (نمونه: شهرهای کوچک شمال ایران)، فصلنامه مجلس و راهبرد، 26(97)، 38-5.
برقی، حمید، امرایی، علی آقا، شایان، محسن (1395)، تحلیل و بررسی شاخص‌های پایداری مسکن در مناطق روستایی (دهستان معمولان شهرستان پلدختر)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 31(12)، 64-57.
بزی، خدارحم، کیانی، اکبر، راضی، امیر (1389)، بررسی و تحلیل برنامه‌ریزی توسعه مسکن پایدار در شهر حاجی‌آباد، فصلنامه جغرافیایی چشم‌انداز زاگرس، 2(3)، 46-25.
بسحاق، محمدرضا، تقدیسی، احمد، آقاامرایی، علی (1393)، بررسی و ارزیابی پایداری مسکن روستایی (مطالعه موردی: دهستان ملاوی شهرستان پلدختر)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی 29 (114)، 146-129.
حکمت‌نیا، حسن، انصاری، ژینوس (1391)، برنامه‌ریزی مسکن شهر میبد با رویکرد توسعه پایدار، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 79، 207-191.
زیاری، سمیه، فرهودی، رحمت‌‌الله؛ پوراحمد، احمد، حاتمی‌نژاد، حسین (1397)، الگوی تأمین مسکن گروه‌های کم درآمد (مطالعه موردی: شهر کرج)، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 49(4)، 152-140.
شعبانی، مرتضی، رفیعیان، مجتبی (1394)، تحلیل شاخص‌های خلاقیت شهری در نظام سکونتگاهی استان مازندران، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، 5(16)، 34-19.
شفقی، سیروس و خوب آیند، سعید (1380)، شیوه‌های ‌تأمین مسکن برای افراد کم درآمد شهری، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 95، 77-63.
شکویی، حسین (1392)، جغرافیای اجتماعی شهرها (اکواوژی اجتماعی شهر)، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
صابری فر، رستم و جنگی، حسین (1396)، بررسی شاخص‌های الگوی مسکن مناسب از منظر ساکنین گروه‌های حاشیه نشین شهر مشهد، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 17(46)، 157-139.
عزیزی، محمدمهدی (1383)، جایگاه شاخص‌های مسکن در فرآیند برنامه‌ریزی مسکن، نشریه هنرهای زیبا، شماره 17، 42-31.
علی‌الحسابی، مهران، حسینی، سیدباقر، نسبی، فاطمه (1390)، بررسی توسعه پایدار از دیدگاه اقتصادی و محیطی با تمرکز بر جایگاه مسکن، نمونه موردی؛ مسکن بافت قدیم بوشهر، مجله اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، 1(1)، 165-152.
قربی، میترا، محمدی، حمید (1396)، کاربست نظریه نوشهرگرایی در شهرسازی: موافقان و مخالفان، فصلنامه دانش شهرسازی، 1(1)، 117-101.
لطیفی، غلامرضا، شیخی، محمد، عیسی‌لو، شهاب‌الدین (1395)، بررسی و تحلیل شاخص‌های مسکن شهری به‌منظور تعیین اولویت برنامه‌ریزی مسکن (مطالعه موردی: مناطق 22 گانه شهر تهران)، فصلنامه معماری و شهر پایدار، 4(11)، 74-57.
مدانلو جویباری، مسعود، میرکتولی، جعفر (1391)، تحلیل عوامل مؤثر بر تحول کالبدی مراکز تجاری شهرها (مطالعه موردی: شهر گرگان)، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 2(8)، 132-113.
مرکز آمار ایران (1395)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان کرمان، تهران.
مضطرزاده، حامد؛ حجتی، وحیده (1393)، تحلیلی بر روند شکل گیری پارادایم توسعه شهری پایدار با تأکید بر جریان‌های زیست محیطی، دوفصلنامه پژوهش‌های منظر شهری، 1(2)، 89-79.
ملت پرست، محمد (1388)، معماری پایدار در شهرهای کویری ایران، فصلنامه آرمانشهر، شماره 3، 128-121.
ملکی سعید (1382)، بررسی نقش شاخص‌های اجتماعی در برنامه‌ریزی توسعة مسکن شهر ایلام، فصلنامه مسکن و انقلاب، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، شماره 104، 126-101.
مهندسین مشاور آرمانشهر (1392)، طرح تفصیلی شهر سیرجان، اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان، کرمان.
میرکتولی، جعفر، باددست، بنفشه، آریان‌کیا، مصطفی (1395)، سنجش وضعیت پایداری شاخص‌های کالبدی مسکن در راستای ارتقای توسعه سکونتگاه‌های شهری گرکان، نشریه مطالعات نواحی شهری، 3(4)، 131-117.
نصرآبادی، مهلا و حاتمی‌نژاد، حسین (1396)، تحلیلی بر شاخص‌های پایداری مسکن در منطقه یک شهر مشهد، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، 22(66)، 327-307.
یاسوری، مجید، آقایی‌زاده، اسماعیل، زارع، سپیده (1395)، مسکن پایدار از حیث تجارب کشورها، فصلنامه راهبرد توسعه، شماره 50، 223-193.
Adams, William Mark (2006), The Future of Sustainable: Re-thinking Environment and Development in the Twenty-first Century, Report of the IUCN Thinkers Meeting, 29–31.
Ali, M.M (2010). Sustainable urban life in skyscraper cities of the 21st century. Sustain City VI Urban Regener Sustain 129,203–214
Benton-Short, L. Short, J.R., (2008), Cities and Nature, London: Routledge, 1-294.
Bragança, L., Mateus, R., Koukkari, H., (2010), Building Sustainability Assessment, Sustainability, No, 2; doi: 10.3390/su2072010; www.mdpi.com/journal/sustainability
Cathal, C., Joe, F. (2004) Sustainable Social Housing: Tenants Perspectives, Annual Housing Practitioners Conference, Mayo,1-6
Chaolin, Gilbert (2020), Urbanization, International Encyclopedia of Human Geography (Second Edition)‌‌, 141-153.
Dohr, JH, Portillo, M (2011). Design thinking for interiors: Inquiry, experience, impact. Wiley, New York.
Ebsen, C, Ramboll, B (2000). International review of low-cost sustainable housing projects. Proceedings: Strategies for a Sustainable built environment.
Gao, Lu., (2010), Achievements and Challenges: 30 Years of Housing Reforms in the People's Republic of China, Asian Development Bank, Economics Working Paper Series No. 198. doi:10.2139/ssrn.1619161,1-35.
Karji, A, Woldesenbet, A, Khanzadi, M, Tafazzoli, M (2019). Assessment of social sustainability indicators in mass housing construction: a case study of Mehr housing project. Sustain Cities Soc 50.
Kidokoro, T.; Harata, N.; Subanu, L.P.; Jessen, J.; Motte, A. and Seltzer, E.P., (2008), Sustainable City Regions: Space, Place and Governance, Hicom, Japan: Springer,1-314.
Leonie, Sandercock., (2005), A new spin on the creative city: Artist/planner collaborations. Planning Theory and Practice6(1), 101-103
Mete, S and Xue, J., (2020), Integrating environmental sustainability and social justice in housing development: two contrasting scenarios, Progress in Planning, 135(3), 1-16.
Mohit, M.A, Nazyddah, N (2011). Social housing programme of Selangor Zakat Board of Malaysia and housing satisfaction. J Hous Built Environ 26(2),143–164
Mulliner, E.; Smallbone, K.; Maliene, V. (2013), An assessment of sustainable housing affordability using a multiple criteria decision making method, Omega, No, 41: 269-281.
Oktay, M., & Dincyurek, O., (2007), An investigation on sustainability indicators of vernacular environments: the case of Cyprus, WIT Transactions on Ecology and the Environment, Vol 106, www.witpress.com, ISSN 1743-3541:155-164.
Said, I., Osman, O., Mohd Shafiei, M.V., Abd Razak, A., and Kuan Kooi, t (2009), Sustainability in the Housing Development among Construction Industry Players in Malaysia, ournal of Global Business Management (JGBM), 5(2),12-20
Sakip, S.R.M, Johari, N, Salleh, M.N.M (2012). Sense of community in gated and non-gated residential neighborhoods. Procedia-Soc Behav Sci 50,818–826
Tupenaite, L., Lill, I., Geipele, I., and Naimaviciene, J., (2017), Ranking of Sustainability Indicators for Assessment of the New Housing Development Projects: Case of the Baltic States, Journal of Resources, Vol, 6,55- 71.
Turcu, Cerjio. (2013), Re-thinking sustainability indicators: Local perspectives of urban sustainability. J. Environ, Journal of Plan, No, 56, 689-720.
Wallbaum, H.; Ostermeyer, Y.; Salzer, C.; Zea Escamilla, E. (2012), Indicator based sustainability assessment tool for affordable housing construction technologies, No, 18., Ecol. Indic:353-364.
Walton, D, Murray, S.J, Thomas, J.A (2008). Relationships between population density and the perceived quality of neighbourhood. Soc Indic Res 89(3),405–420
Yakob, H., Yusof, F and Hamdan, H (2012), Land Use Regulations towards a Sustainable Urban Housing: Klang Valley conurbation, ASIA Pacific International Conference on Environment-Behaviour Studies Mercure Le Sphinx Cairo Hotel, Giza, Egypt,578-589.
Yip, N.M, Mohamad, J, and Ching, G,H, (2017), Indicators of Sustainable Housing Development (SHD): A Review and Conceptual Framework, International Journal of Scientific & Engineering Research Vol, 8,1- 9.