علمی-پژوهشی
نظام سکونتگاهی و مسکن
حسن حکمت‌نیا؛ علیرضا پاک گوهر؛ علی باقری کشکولی
چکیده
این پژوهش میزان تأثیر شاخصهای کالبدی – فضایی، اجتماعی و اقتصادی در تحقق مسکن پایدار در شهر سیرجان را بررسی نموده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی بوده است. 600 نفر از مطلعین، متخصصان و خبرگان، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده بودند که 230 نفر به‌عنوان حجم نمونه براساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و با استفاده ...
بیشتر
این پژوهش میزان تأثیر شاخصهای کالبدی – فضایی، اجتماعی و اقتصادی در تحقق مسکن پایدار در شهر سیرجان را بررسی نموده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی بوده است. 600 نفر از مطلعین، متخصصان و خبرگان، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده بودند که 230 نفر به‌عنوان حجم نمونه براساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان انتخاب شدهاند. 31 مؤلفه کالبدی، اجتماعی و اقتصادی مسکن در شهر سیرجان به‌عنوان متغیرهای وابسته انتخاب گردید. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ با میزان 832/0 تأیید گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار استنباطی مانند آزمون T تک نمونهای و تحلیل عاملی بهره گرفته شد. نتایج بررسی شاخصهای کالبدی و فضائی نشان داد میزان مقاومسازی ساختمانهای موجود، میزان بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و قدیمی، میزان ایمنی در واحدهای مسکونی همچنین کمیت و کیفیت تجهیزات از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده است. در این راستا این پژوهش با رویکردی نوآورانه اقدام به همسوسازی شاخصهای کالبدی، اجتماعی و اقتصادی به‌منظور تدوین راهکارهای تحقق مسکن پایدار در شهر سیرجان کرده است.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسین طهماسبی مقدم؛ مهدی زنگنه؛ محمدتقی حیدری؛ محمدتقی ایمانی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی توزیع فضایی پارک‌های درون‌شهری با رویکرد عدالت فضایی شهر در شهر سبزوار است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است. به‌منظور تحلیل توزیع و تبیین الگوی فضایی از روش‌های آمار فضایی از قبیل نزدیک‌ترین واحد همسایگی و بررسی سطح سرویس‌دهی خدماتی پارک‌های شهری از تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. آنچه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی توزیع فضایی پارک‌های درون‌شهری با رویکرد عدالت فضایی شهر در شهر سبزوار است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است. به‌منظور تحلیل توزیع و تبیین الگوی فضایی از روش‌های آمار فضایی از قبیل نزدیک‌ترین واحد همسایگی و بررسی سطح سرویس‌دهی خدماتی پارک‌های شهری از تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. آنچه پژوهش حاضر را از پژوهش پیشین متمایز می‌کند بررسی و تحلیل الگوی توزیع فضایی و میزان دسترسی در انواع طبقات پارک‌های شهری در سطوح مختلف شهر سبزوار میباشد. نتایج حاصل از آن نشان داد که شعاع عملکردی پارک‌های شهری در شهر سبزوار، در سطح منطقه‌ای بیان‌کننده شعاع عملکردی مطلوب در بافت‌های مرکزی شهری است که بافاصله گرفتن از مرکز شهر، از مطلوبیت آن کاسته می‌شود. عدم توزیع مناسب پارک‌های درون‌شهری در سطح ناحیه‌ای در غرب شهر سبزوار باعث کاهش مطلوبیت و عملکرد پارک‌های ناحیه‌ای شده و تمرکز بیش‌ازحد این پارک‌ها در شرق شهر باعث افزایش شعاع عملکرد و مطلوبیت در مناطق شرقی شهر سبزوار شده است، در نتیجه از یک‌سو توزیع و پراکنش نامناسب و ناعادلانه پارک‌های درون‌شهری در سطوح مختلف شهر سبزوار از سوی دیگر عدم تناسب جمعیت و سرانه فضای سبز منجر به تشدید توزیع ناعادلانه پارک‌ها در سطوح مناطق، نواحی و محلات شهری شده زیرا به‌عنوان مثل در ناحیه 9 مساحت پارک 175157 مترمربع و جمعیت 7088 نفر است که سرانه آن 24 مترمربع میباشد یعنی به ازای هر یک نفر 24 مترمربع فضای سبز و مازاد فضای سبز وجود دارد.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مهری روزبهانی؛ غلامرضا جانبازقبادی؛ صدرالدین متولی؛ جلال عظیمی آملی
چکیده
هدف اصلی این پژوهش آشکارسازی تغییرات ده‌ساله پوشش سبز کلان‌شهر تهران از سال 1389 تا 1398 با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهوارههای لندست 5، 7 و 8 میباشد. آشکارسازی تغییرات در دو مقیاس زمانی سالانه و ده‌ساله انجام و تحلیل نتایج، هم در سطح کلان‌شهر تهران و هم به تفکیک مناطق 22گانه آن صورت پذیرفت. آشکارسازی تغییرات با رویکرد ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش آشکارسازی تغییرات ده‌ساله پوشش سبز کلان‌شهر تهران از سال 1389 تا 1398 با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهوارههای لندست 5، 7 و 8 میباشد. آشکارسازی تغییرات در دو مقیاس زمانی سالانه و ده‌ساله انجام و تحلیل نتایج، هم در سطح کلان‌شهر تهران و هم به تفکیک مناطق 22گانه آن صورت پذیرفت. آشکارسازی تغییرات با رویکرد پس از طبقهبندی انجام شد. نوآوری این تحقیق شامل تلاشها برای اخذ بهترین نتیجه در مرحله طبقهبندی تصاویر است که در این راستا علاوه‌بر باندهای اپتیکی و حرارتی، از ویژگیهای مختلفی شامل شاخصهای مختلف گیاهی، آب و مناطق ساخته شده، مؤلفههای بافت تصویر و مؤلفههای اصلی استفاده شد. سه روش طبقهبندی بیش‌ترین شباهت، شبکه عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان پیادهسازی شدند. مقایسه نتایج نشان داد که روش ماشین بردار پشتیبان با میانگین دقت کل 06/91 درصد نتایج بهتری داشته است. آشکارسازی تغییرات حاکی از کاهش 58/10 درصدی پوشش سبز در دوره مورد بررسی است. بیش‌ترین کاهش پوشش سبز به میزان 46/7 کیلومترمربع در دوره 91-1390 اتفاق افتاده و بیش‌ترین افزایش در دوره 95-1394 به‌اندازه 61/7 کیلومترمربع بوده است. مناطق یک و 22 به ترتیب با 2/5 و 37/2 کیلومترمربع بیش‌ترین میزان کاهش و مناطق 2 و 19 نیز به ترتیب با 5/0 و 47/0 کیلومترمربع بیش‌ترین افزایش در پوشش سبز شهری را در بین مناطق داشته‌اند.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
علی‌اصغر غلامی؛ علی اصغر عباسی اسفجیر؛ ابوالقاسم حیدرآبادی
چکیده
مطالعه حاضر به بررسی تأثیر استفاده از رسانهها و جامعهپذیری بر رفتارهای زیست‌محیطی در شهرهای ساری و جویبار میپردازد. تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی بوده که با استفاده از روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری افراد بالای 18 سال شهرهای ساری و جویبار در استان مازندران بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 400 ...
بیشتر
مطالعه حاضر به بررسی تأثیر استفاده از رسانهها و جامعهپذیری بر رفتارهای زیست‌محیطی در شهرهای ساری و جویبار میپردازد. تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی بوده که با استفاده از روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری افراد بالای 18 سال شهرهای ساری و جویبار در استان مازندران بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 400 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردید. برای انتخاب نمونه‌‌ها از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده گردید. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته با متغیرهای مستخرج از تئوری ارزش‌های اینگلهارت، الگوی رفتار محیط‌گرایانه کالموس و اجی‌من به‌عنوان چارچوب تئوریک بوده است و میباشد است. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. اعتبار ابزار از طریق اعتبار صوری مورد تأیید قرار گرفت و پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، با ضریب بالای 8/0 تأیید شد. با توجه به نتایج به دست آمده، رفتار زیست‌محیطی در نمونه‌هایی مورد بررسی دارای میانگین بالا بودند. بین جامعهپذیری و رفتار زیست‌محیطی رابطه معنادار به دست آمد. همچنین جامعهپذیری با ابعاد چهارگانه رفتار زیست‌محیطی (رفتار مصرف انرژی، رفتار حفاظت از محیط زیست، رفتار زیست‌محیطی در سفر و الگوی خرید زیست‌محیطی) رابطه معنادار و مثبت داشته است و تبلیغات زیست‌محیطی و استفاده از رسانهها تنها با بعد الگوی خرید زیست‌محیطی رابطه معنادار دارد. متغیرهای مستقل،20 درصد از واریانس رفتار زیست‌محیطی را تبیین می‌کنند. نوآوری مطالعه حاضر در استفاده از مطالعه تطبیقی رفتارهای زیست‌محیطی بین دو شهر ساری و جویبار با روش کمی میباشد.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
یوسف درویشی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش مشارکت اجتماعی پایدار در تحقق بهبود کیفیت زیست شهری در شهر پارس‌آباد استان اردبیل بوده است. تحقیق از نظر ماهیت یک مطالعه توصیفی- تحلیلی محسوب می‌شود که با روش پیمایش اجرا گردید. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان بالای 18 سال شهر پارس‌آباد مغان بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 380 نفر ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش مشارکت اجتماعی پایدار در تحقق بهبود کیفیت زیست شهری در شهر پارس‌آباد استان اردبیل بوده است. تحقیق از نظر ماهیت یک مطالعه توصیفی- تحلیلی محسوب می‌شود که با روش پیمایش اجرا گردید. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان بالای 18 سال شهر پارس‌آباد مغان بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 380 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردید. نمونههای مورد مطالعه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه محققساخته بوده است که با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ پایایی آن با ضریب بالاتر از 7/0، مورد تأیید قرار گرفت. متغیر مستقل تحقیق (مشارکت اجتماعی) شامل مؤلفههای مستقل مطالعه شامل رابطه متقابل، تعهد متقابل، انتظار متقابل، بود. طبق یافتههای تحقیق، مؤلفههای رابطه متقابل، تعهد متقابل و حس تعلق به صورت همزمان بر توسعه پایدار تأثیر معنادار دارند. بررسی تأثیر همزمان چهار مؤلفه مشارکت اجتماعی بر توسعه پایدار شهری و اجرا در قلمرو یک شهر میان اندام، می‌تواند رویکردی جدید در این حوزه مطالعات شهری باشد.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
یعقوب مرادی؛ یوسف درویشی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی توزیع کاربری پارک‌های محله شهری از نظر استاندارد دسترسی نسبت به مناطق مسکونی و تراکم جمعیتی در منطقه 3 شهر تبریز میباشد. روش تحقیق روش، تحلیلی – توصیفی است. روش جمع‌آوری داده‌ها اسنادی است. جامعه آماری پژوهش منطقه 3 شهر تبریز میباشد. داده‌های توصیفی و مکانی این پارک‌ها در قالب یک بانک اطلاعاتی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی توزیع کاربری پارک‌های محله شهری از نظر استاندارد دسترسی نسبت به مناطق مسکونی و تراکم جمعیتی در منطقه 3 شهر تبریز میباشد. روش تحقیق روش، تحلیلی – توصیفی است. روش جمع‌آوری داده‌ها اسنادی است. جامعه آماری پژوهش منطقه 3 شهر تبریز میباشد. داده‌های توصیفی و مکانی این پارک‌ها در قالب یک بانک اطلاعاتی در نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ذخیره و سپس با طراحی شبکه، دسترسی محدوده منطقه 3 شهرداری تبریز و تعیین موقعیت جغرافیایی پارک‌ها در آن، محدوده سرویس‌دهی هر پارک با استفاده از مدل تحلیل شبکه (مورد شناسایی قرار گرفت. همچنین با استفاده از رویکرد نزدیکی فضایی پارک‌ها، وضعیت موجود منطقه سه شهرداری تبریز از نظر مدت‌زمان دسترسی شهروندان به پارک‌ها مورد مطالعه قرار گرفته و مناطق خارج از پوشش خدمات‌رسانی پارک‌ها برآورد گردید. علاوه‌بر روش فوق از روش‌های تحلیل تیسن و بافرینگ نیز برای تعیین حوزه عملکردی و مدت‌زمان دسترسی به هرکدام از پارک‌ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که با محاسبه فضای مورد پوشش خدمات‌رسانی پارک‌های محله‌ای منطقه 3 شهرداری، پارک‌های موجود محله‌ای این محدوده تنها 1/71 درصد از محدوده موردمطالعه را پوشش می‌دهند. لذا قسمت شمالی این منطقه از شهر نیازمند مکان‌یابی پارک‌های جدید محله‌ای میباشد تا پوشش دسترسی این بخش از منطقه 3 را به حداکثر برسانیم. علاوه‌بر این بخش جنوبی این منطقه از شهر به دلیل خالی از سکنه بودن عدم وجود شبکه دسترسی در حال حاضر نیازی به ایجاد پارک محله در آن احساس نمی‌گردد. بررسی و ارزیابی نحوه دسترسی شهروندان به پارک‌های شهری از دو بعد یکی در قالب نرم‌افزار GIS و دیگری بهره‌گیری از دو مدل بافرینگ و تسین از نوع آوری در این حوزه مطالعاتی میباشد.
علمی-پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ناهیده رضایی؛ فرزین حق‌پرست؛ رحمت محمدزاده
چکیده
هدف از مطالعه حاضر تحلیل سیر تحول فضاهای تجاری معاصر شهر تبریز با محوریت بازار سنتی بوده است. تحقیق از نوع کیفی مبتنی بر دو روش کتابخانه‌ای و میدانی با راهبرد منطق پس‌کاوی است. روش جمع‌آوری اطلاعات در بخش کتابخانه‌ای از طریق مرور نظام‌مند اسناد طرح‌های شهری و مطالعات مربوط به مسئله موردنظر و در بخش میدانی با استفاده از روش پدیدارشناسی ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر تحلیل سیر تحول فضاهای تجاری معاصر شهر تبریز با محوریت بازار سنتی بوده است. تحقیق از نوع کیفی مبتنی بر دو روش کتابخانه‌ای و میدانی با راهبرد منطق پس‌کاوی است. روش جمع‌آوری اطلاعات در بخش کتابخانه‌ای از طریق مرور نظام‌مند اسناد طرح‌های شهری و مطالعات مربوط به مسئله موردنظر و در بخش میدانی با استفاده از روش پدیدارشناسی و به کمک مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته میباشد. مصاحبه‌شوندگان از بین بازاریان و کارشناسان امر انتخاب شده و مصاحبه از افراد تا اشباع اطلاعات انجام گرفته است (14 نفر). نوآوری این مقاله در فهم پدیدارشناسانه روند تاریخی بازار با عوامل سیاسی و جغرافیایی و اقتصادی شهر و منطقه باشد. ازاین‌رو، در ترسیم چشم‌اندازی آینده بازار، توجه به ارتباط متقابل اثرگذار یک ضرورت جدی می‌نماید. نتایج نشان میدهد که این بازار قبل از ورود محصولات تولیدی جدید، دارای فضاهای تولید، فروش و خدمات بوده و توانایی بالایی در ایجاد ارزش‌افزوده، تجمیع و شکل‌گیری خوشه‌های فعالیتی بوده که با ورود کالا و خدمات جدید و طبعاً ظهور فضاهای جدید و خلل مدیریتی، دچار رکود شده و از رقابت بازماند. فضاهای جدید تجاری نیز، به دلیل ضعف در بنیان‌های تولید و عدم ایجاد ارزش‌افزوده، ضعف در شکل‌دهی به خوشه‌های فعالیتی، نمی‌توانند نقشی بنیادین در اقتصاد شهری ایفا کنند. استفاده از تجارب گذشته در جهت احیاء فعالیتهای تولیدی- کارگاهی به شیوه امروزی، تبدیل بازار به فضایی چندمنظوره با اولویت تولید و بازتولید و وجود سیستم قوی مدیریت ازجمله روش‌هایی است که می‌تواند موجب حفظ و توسعه مجدد بازار شود.
