تحلیل رویکرد نظری روان‌شناسی شهری با تأکید بر شهر استرس‌زا، مورد مطالعه: شهر یاسوج

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. .

3 استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و شناسایی شاخص‌های استرس‌زا و بررسی وضعیت این شاخص‌ها در حوزه‌های اقتصادی، خانوادگی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی، شخصی و فردی، امنیت شهری و کالبد شهری در نواحی شهر یاسوج از دید شهروندان است. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری پژوهش، شامل کل شهروندان شهر یاسوج (114000 نفر) بود. روش نمونه‌گیری از نوع نمونه‌گیری خوشه‌ای و تصادفی بوده است. همچنین اخذ داده‌های موردنیاز به صورت پیمایشی و با استفاده از تنظیم و تکمیل پرسش‌نامه در بین شهروندان انجام گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در بین نواحی شهر یاسوج از نظر شاخص‌های استرس‌زا ، ناحیه 1 دارای بهترین و ناحیه 4 دارای بدترین وضعیت هستند همچنین، شاخص اقتصادی و شاخص‌های خانوادگی بیشترین تأثیرگذاری را در افزایش استرس شهروندان شهر یاسوج و حوزه زیست‌محیطی و کمترین تأثیرگذاری را در استرس شهروندان شهر یاسوج داشتند. در بین شاخص‌های استرس‌زا در شهر یاسوج، پیدا کردن شغل مناسب برای اعضای خانواده، کمبود و گرانی مسکن، ارتباطات فامیلی، مشکلات مربوط به ازدواج و بالا بودن اجاره خانه، تأثیرگذارترین متغیرهای استرس‌زا بوده‌اند. همچنین در بین شاخص‌های استرس‌زا، شاخص حوزه‌ محیطی و شاخص خانوادگی، تاثیر و قدرت تبیین بیشتری نسبت به بقیه شاخص‌های بررسی شده در پیش‌بینی افزایش استرس شهروندان شهر یاسوج دارند. همچنین نوآوری پژوهش حاضر، استفاده از تکنیک WASPAS در شناسایی و ارزیابی شاخص‌های استرس‌زا در بین شهروندان شهر یاسوج است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Theoretical Approach of Urban Psychology with an Emphasis on the Stressful City, Case Study: Yasuj City

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Varsie 1
  • Hossein Hosseinekhah 2
  • Keramat Hashemi Ana 3
1 Professor, Department of Geography and Urban Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
2 Ph.D. Department of Geography and Urban Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Geography,Yasuj University, Yasuj, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study is identifying stressful indicators and examining the status of indicators in the fields of economy, family, environment, social and cultural, personal and individual, urban security and urban body in the areas of Yasuj city from the perspective of citizens. Methods of the present study included descriptive-analytical and the statistical population of the study included all citizens of Yasuj (114,000 people). The sampling method was cluster and random sampling. Also, the required data was obtained by surveying and completing a questionnaire among citizens. The results showed that in terms of stress indicators, region 1 has the best and region 4 has the worst situation .Also, economic and family indicators had the greatest impact on increasing the stress of Yasuj citizens and the environmental field had the least impact on the stress of them. Among the stressful indicators in Yasuj city, finding a suitable job for family members, shortage and high cost of housing, family relationships, marriage problems and high rent have been the most influential stressful variables. Also, among the stress indicators, environmental index and family index, have a greater impact than other indicators in predicting increased stress of Yasuj citizens. Also, the innovation of the present study is the use of WASPAS technique in identifying and evaluating stressful indicators among the citizens of Yasuj.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Environmental Psychology
  • City Psychology
  • Stress
  • Yasouj
Alavi, A. (1993). Nervous and psychological pressures in the organization (stress). Journal of Government Management, 20: 33-47. (In Persian)
Amari, H., Taghizadeh, A., & Moulazad, S. (2017). Peaceful City. Stressful City, Tisa Publishing. (In Persian)
Amod Consulting Engineers (2006). Yasouj city special plan, Urban Development and Architecture Deputy, Volume IV, Yasouj Municipality (In Persian) .
Azin, M., & Faruzandeh, A. (2012). Investigating the effect of stressful factors in urban streets on the behavior of users (case study: Modares Street, Kermanshah), the first national conference on architecture and urban planning of Iran, Islamic Azad University, Ardabil branch. (In Persian)
Beek, A., Sluiter, J., Frings, M., & Meijman, T. (2000). Reactivity and recovery from different types of work measured by catecholamines and cortisol: a systematic literature overview. Journal Occupational and Environmental Medicine, 57(7), 298-315.
Burk, P. (2000). Identity Processes and Social Stress. American Sociological Review, 56(10), 836-849.
Chen, Y. (2009). Advances in the pathophysiology of tension-type headache: from stress to central sensitization. Current Pain and Headache Reports, 13(6), 484-494.
Craik, K. (1973). Environmental psychology. Annual Review of Psychology, 24(14), 10-20.
Department of Health and Human Services (2011). Report Health, United States 2001, Center Disease Control and Prevention National Center for Health Statistics, Cambridge Press.
Department of Justice (2000). Urban, suburban, and rural victimization, 1993-98, Washington, D. C. : U. S. Bureau of Justice Statistics special report.
Edward, K. (1980). Social Psychology and Urban Behavior. Journal of Social Issues, 36(3),1-8.
Fallahzadeh, H., Mamizi, M., & Nikokaran, J. (2015). Investigation of the prevalence of depression, anxiety and stress in the population of Yazd city in 2015. Tolo Health, 15(3), 155-164 (In Persian).
Faqih, N. (2001). Job tensions: its control, containment and management, Kosha Mehr Publications (In Persian).
Gallup Research Institute. (2019). https:www.gallup.com.
Gifford, R. (2007). Natural psychology. journal Journal of Environmental Psychology, 15(10),167-170.
Iran Statistics Center (2013). A selection of statistics and information on marriage and divorce rates among the provinces of Iran, Strategic Vice President (In Persian).
Iran Statistics Center (2016). A selection of statistics and information on the unemployment rate among the provinces of Iran, Strategic Vice President. (In Persian)
Ittelson, W. (1978). Environment and cognition, Cambridge: Seminar Press.
Julia, W., Lorie, T., & Edward, M. (2008). Strategies for managing stress after war, New Jersey,Wiley.
Konijnendijk, C., Nilsson, K., & Baines, C. (2011). COST Strategic Workshop: Health and the Natural Outdoors – Final Report, New York Larnaca Cypru.
Liisa, T., Ann, O., Kalevi, K., Timo, L., Yuko, T., & Takahide, M. K. (2014). The influence of urban green environments on stress relief measures: A field experiment. Journal of Environmental Psychology, 10(38), 1-9.
Marsella, J. , Wandersman, A. , Cantor, D. (2000), Psychology and urban initiatives: Professional and scientific opportunities and challenges, American Psychologist, 53(14), 621-623.
Mohammadian, K., Nazari, K., & Khalili, J (2012). Geography of Kohgilouye and Boyer Ahmad Provinces. Iran textbooks publishing. (In Persian)
Mohanty, J.N. (2012). Phenomenology and the Human Sciences human science, Publishing: Springer; Softcover reprint of the original, 1st ed, NewYork, Springer.
Nilsson, K., Sangster, M., Gallis, C., Hartig, T., Vries, S., Seeland, K., & Schipperijn, J. (2007). Forest, tress and human health and well-being, New Jersey, Springer.
Prewitt, E. (2000). Inner-city health care, American College of Physicians. Primary Care: Clinics in Office Practice, 142(12), 39-46.
Riahi, M., & Laden, L. (2013). Approach to the stress process in the sociology of mental health: a sociological study of stress. Iran Social Studies, 8(1), 49-87. (In Persian)
Robert, B., & Arza, C. (2002). Handbook of Environmental Psychology, New Jersey, Wiley.
Safarinia, M., Amari, H., & Beheshti, E. (2014). City Psychology. Tehran: Avai Noor Publications. (In Persian)
Seifpour, S. (2016). investigating the role of psychology of interior architecture in order to reduce tension and stress factors to improve the quality of life in residential environments of Tehran, the second international conference on architecture, civil engineering and urban planning at the beginning of the third millennium, Tehran: Association of Architecture and Urban Planning Iran. (In Persian)
Soltani, I. (2006). Practical solutions to reduce stress in managers and employees, Tadbir Quarterly, 13, 1-7. (In Persian)
Stacey, B. , Elizabeth, M. (2018), Perceived neighborhood characteristics predict severit and emotional response to daily stressors, Social Science & Medicine, 20(200), 262-270.
Stuart, B (1998). tension or stress, the new disease of civilization, translation of Dodestan's History, Rushd Publishing House. (In Persian)
Tahmasabi, N. (2014). environmental stress and healthy city (with a sustainable urban design approach), Proceedings of the International Conference on New Research Findings in Engineering Sciences and Technology with a focus on needs-based research, Mashhad: Farazandishan Institute of International Knowledge. (In Persian)
فلاح‌زاده، حسین؛ ممیزی، مهدیه و نیکوکاران، جلال (1395). بررسی شیوع افسردگی، اضطراب و استرس در جمعیت شهر یزد در سال 1392. طلوع بهداشت، 15(3)، 164-155.
محمدیان، خدامراد؛ نظری، خدیجه و خلیلی، جهانگیر (1392)، جغرافیای استان کهگیلویه و بویراحمد.  تهران: چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران.
مرکز آمار ایران (1393)، گزیده آمار و اطلاعات نرخ ازدواج و طلاق در بین استان‌های ایران، معاونت راهبردی ریاست جمهوری.
مرکز آمار ایران (1396)، گزیده آمار و اطلاعات نرخ بیکاری در بین استان‌های ایران، معاونت راهبردی ریاست جمهوری.
مهندسین مشاور آمود (1385)، طرح تفضیلی شهر یاسوج، معاونت شهرسازی و معماری، جلد چهارم، شهرداری یاسوج.