نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• فرزاد فرناد ¹
• حدیثه کامران کسمایی ²
• مهدی خاک زند ³
• غلامحسین معماریان ⁴

¹ دانشجوی دکتری، گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران.

² استادیار، گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران.

³ دانشیار، گروه معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

⁴ استاد، گروه معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی متغیرهایی است که از دیدگاه ریخت‌شناسی، شکل‌دهنده سامانه حیاط مرکزی، برای بهبود آسایش اقلیمی خانه در شهر کاشان، بوده و تعیین میزان همبستگی میان آن‌ها است. این متغیرها شامل طول، عرض، ارتفاع بدنه، کشیدگی حیاط، وجود گودال باغچه، مساحت حوض، مساحت باغچه، تعداد حیاط، تعداد و جهات سرداب و ‌حوض‌خانه و جهت قرارگیری حیاط مرکزی می‌باشند. محدوده مطالعه بافت قدیم شهر کاشان که در حدود باروی جلالی است و جامعه آماری خانه‌های بافت قدیم می‌باشد. نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش توصیفی با ‌‌‌‌‌بهره‌گیری از آمار، تحلیل بر مبنای خروجی‌های اس پی اس اس و تحلیل محتوا بوده است. در این مطالعه تعداد بیست خانه به‌عنوان نمونه از جامعه آماری انتخاب شده و هر کدام از متغیرهای پژوهش ‌بر‌اساس بازدید میدانی و منابع مکتوب بررسی و از نظر همبستگی پیرسون کنترل گردیده و با تحلیل محتوا جمع‌بندی و سپس نتیجه‌گیری گردیده است. این مطالعه از بابت تعداد و نوع متغیرها و بررسی همبستگی بین متغیرها برای خانه‌های حیاط مرکزی کاشان دارای نوآوری است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد حیاط مرکزی‌های کاشان به‌طور میانگین دارای مساحت 6/440 متر مربع، طول 8/33 متر، عرض 5/17 متر، عمق بدنه 75/6 متر، کشیدگی حیاط مرکزی 38/1، مساحت حوض 7/48 متر مربع، مساحت باغچه 6/86 متر مربع، درصد مساحت حوض از حیاط 98/10، درصد مساحت باغچه از حیاط  7/19 ، تعداد حیاط 55/1، تعداد سرداب 75/1، 50% دارای ‌حوض‌خانه و 70% دارای گودال باغچه و 65% دارای جهت قرارگیری جنوب شرقی می‌باشند. متغیرهای عرض و طول و مساحت حیاط و مساحت حوض و مساحت باغچه دارای همبستگی با یکدیگر بوده و حیاط‌ها با مساحت بیش از 500 متر مربع دو سرداب دارند.

کلیدواژه‌ها

• ریخت‌شناسی
• خانه
• حیاط مرکزی
• همبستگی
• کاشان

عنوان مقاله [English]

Morphology and Correlation Study of Variables of the Courtyard System in Kashan

نویسندگان [English]

• Farzad Farnad ¹
• Hadiseh Kamran Kasmaei ²
• Mehdi Khakzand ³
• Gholamhossein Memarian ⁴

¹ PhD Student, Department of Architecture, Pardis Branch, Islamic Azad University, Pardis, Iran.

² Assistant Professor, Department of Architecture, Pardis Branch, Islamic Azad University, Pardis, Iran.

³ Associate Professor, Department of Architecture, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran.

⁴ Professor, Department of Architecture, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran.Iran

چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the variables that form the courtyard system of Kashan houses (from a morphological point of view), to improve the climatic comfort of the house in Kashan and to determine the significant of correlation between them. These variables include length, width, height, courtyard elongation, garden pit, pond area, garden area, number of courtyard, number and location of the Sardab and Houzkhane and the orientation of the courtyard. The study area of the old urban fabric of Kashan, which is surrounded by Jalali fort and the statistical population is houses in the old part of city. The type of applied research and descriptive research method is using statistics, analysis based on SPSS outputs and content analysis. In this study, twenty houses were selected as a sample from the statistical population and each of the research variables was reviewed based on field visits and written sources and checked for Pearson correlation and summarized by content analysis and then concluded. This study is innovative in terms of number and type of variables and examining the correlation between variables for the courtyard of Kashan houses. The results show that the central courtyards of Kashan have an average area of 440.6 m2, length 33.8 m, width 17.5 m, body depth 6.75 m, central courtyard elongation 1.38, pond area 48.7 m2 The area of the garden is 86.6 m2, the percentage of the area of the pond from the yard is 10.98, the percentage of the area of the garden from the yard is 19.7, the average number of yards is 1.55, the average number of Sardaab is 1.75, 50% have a pond and 70% have a garden pit and 65% have a southeast orientation. have a .  The variables of width and length and yard area and pond area and garden area are correlated with each other and yards with an area of more than 500 square meters have two Sardab.

کلیدواژه‌ها [English]

• Kashan
• Morphology
• House
• Courtyard
• Correlation