توسعه پایداری شهری و توانمندسازی زنان از طریق ‌کسب‌وکارهای خانگی، مطالعه موردی سکونتگاه‌های غیررسمی شهرسنندج

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

 
پژوهش تأثیر ‌کسب‌وکارهای خانگی را بر توانمندسازی زنان حاشیه شهر سنندج در ابعاد اجتماعی و اقتصادی را بررسی نموده است. پژوهش با رویکرد نوآورانه اقدام به شناسایی راه‌های توانمندسازی زنان حاشیه شهری سنندج از طریق ‌کسب‌وکارهای خانگی به‌منظور تحقق پایداری اقتصادی و اجتماعی کرده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری 184 نفر از زنان حاشیه شهر سنندج که 124 به‌عنوان حجم نمونه به روش کوکران انتخاب شدند. در این پژوهش 19 متغیر در ابعاد اقتصادی، اجتماعی انتخاب شدند.  پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ با میزان 72/ . تأیید گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار استنباطی مانند شاخص‌های مرکزی، میانگین، انحراف معیار و آزمون T تک نمونه‌ای مورد سنجش قرار گرفته‌اند. نتایج بررسی شاخص اقتصادی و اجتماعی در 19 متغیر مورد بررسی نشان داد 17 متغیر تاثیر مثبتی در سطح زندگی خانوارهای حاشیه شهری داشته است. نتایج نشان داد ‌کسب‌وکارهای خانگی زمینه کاهش فقر، کاهش آسیب‌های اجتماعی را به دنبال داشته در مقابل موجب افزایش سطح درآمدها، انسجام و پایداری اجتماعی خانوارها شده است. به‌منظور افزایش بهره‌وری ‌کسب‌وکارهای خانگی، آموزش درزمینة مهارت‌افزایی زنان حاشیه شهری (عباس‌آباد) ضرورتی اجتناب‌ناپذیر محسوب می‌گردد.
پژوهش تأثیر ‌کسب‌وکارهای خانگی را بر توانمندسازی زنان حاشیه شهر سنندج در ابعاد اجتماعی و اقتصادی را بررسی نموده است. پژوهش با رویکرد نوآورانه اقدام به شناسایی راه‌های توانمندسازی زنان حاشیه شهری سنندج از طریق ‌کسب‌وکارهای خانگی به‌منظور تحقق پایداری اقتصادی و اجتماعی کرده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری 184 نفر از زنان حاشیه شهر سنندج که 124 به‌عنوان حجم نمونه به روش کوکران انتخاب شدند. در این پژوهش 19 متغیر در ابعاد اقتصادی، اجتماعی انتخاب شدند.  پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ با میزان 72/ . تأیید گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار استنباطی مانند شاخص‌های مرکزی، میانگین، انحراف معیار و آزمون T تک نمونه‌ای مورد سنجش قرار گرفته‌اند. نتایج بررسی شاخص اقتصادی و اجتماعی در 19 متغیر مورد بررسی نشان داد 17 متغیر تاثیر مثبتی در سطح زندگی خانوارهای حاشیه شهری داشته است. نتایج نشان داد ‌کسب‌وکارهای خانگی زمینه کاهش فقر، کاهش آسیب‌های اجتماعی را به دنبال داشته در مقابل موجب افزایش سطح درآمدها، انسجام و پایداری اجتماعی خانوارها شده است. به‌منظور افزایش بهره‌وری ‌کسب‌وکارهای خانگی، آموزش درزمینة مهارت‌افزایی زنان حاشیه شهری (عباس‌آباد) ضرورتی اجتناب‌ناپذیر محسوب می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Developing Urban Sustainability and Empowering Women Through Home-based Businesses, Case Study of Informal Settlements in Sanandaj

نویسنده [English]

  • Rahmatollah Bahrami Paveh
Assistant Professor, Department of Geography and Rural Planning, Payame Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

This research has investigated the impact of home businesses on women in the outskirts of Sanandaj city in social and economic dimensions. The research, with an innovative approach, has identified the ways of empowering women in the outskirts of Sanandaj through home businesses in order to achieve economic and social sustainability.  The type of research is applied and the research method is descriptive-analytical. The statistical population is 184 women from the suburbs of Sanandaj, 124 of whom were selected as the sample size using the Cochran method. In this research, 19 variables were selected in economic and social dimensions, and the reliability of the questionnaire was determined through Cronbach's alpha coefficient with a rate of   0/72 It was confirmed. In order to analyze the data, inferential statistics methods such as central indices, mean, standard deviation and single-sample T-test have been measured. The results of the economic and social index in 19 investigated variables showed that 17 variables have had a positive impact on the living standards of the suburban households. The results showed that home-based businesses have led to the reduction of poverty, reduction of social damages, on the other hand, they have increased the level of incomes, cohesion and social stability of households. In order to increase the productivity of home businesses, it is necessary to carry out training in the field of skill enhancement of women on the outskirts of the city (Abbasabad).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Home Business
  • Women
  • Informal Settlements
  • Sanandaj
Abdi, N., Zanganeh Shahraki, S., Marsousi, N., Rostami, S.H. (2016). Human Factors Affecting Urban Sprawl in Sanandaj (1976-2015) With Emphasis on Informal Settlements and Peri-Urban Villages. Journal of Rural Research, 7(3), 564-581. (In Persian)
Agahi, H., Mirekzadeh, A. A., & Taghi, B .M. (2013). Prioritization of factors affecting the development of domestic jobs of rural women, Women and Society, 3(3), 181-202 (In Persian)
Alhaji, A. M., & Yakubu, S. (2019). Women Entrepreneurship and Empowerment Strategy for National Development. Journal of Economics, Management and Trade, 22(3), 1-13.
Alizadeh, I., Bahrami, S., (2016) the role of rural women in creating green business, a case study of     two villages in Qala Qafe Bala, Golestan province neighborhood shoes, social work research journal, 2(7)150-121. (In Persian)
Asheim, B.T., Boschma, R.  & Cooke, P., (2011).  Constructing  Regional  Advantage: Platform         Policies  Based  on  Related  Variety  and  Differentiated  Knowledge  Bases. Regional Studies, 457(May), 893–904.
 Babaei Hezehjan, M., Pirannejad, A., khodapanah, B., & Sadeghi, J. (2016) Indicators of realization of urban entrepreneurial governance. Journal of Entrepreneurship Development, 10(4), 535-553. (In Persian)
Baye, K., Laillou, A., & Chitekwe, S. (2021). Empowering women can improve child dietary diversity in Ethiopia. Maternal & Child Nutrition, e13285.
Campin, S., Barraket, J., & Luke, B. (2013).    Micro-business     community responsibility in Australia: Approaches, motivations and barriers. Journal   of   Business   Ethics,   115(3), 489-513.
Dare Kolawole, O. (2012). Probit analysis of factors influencing rural employment promotion in southern Nigeria. World Journal of Entrepreneurship, Management and Sustainable Development8(4), 273-285.
Diiro, G. M., Seymour, G., Kassie, M., Muricho, G., & Muriithi, B. W. (2018). Women’s empowerment in agriculture and agricultural productivity:  Evidence from rural maize farmer households in western Kenya. Plos One, 13(5), 1-27.
Ebrahimi, S., & Sadegh Nejad, N. (2012). Criminological Analysis of Economic Crimes. Criminal Law Quarterly, 2(5), 147-174. (In Persian)
Fallah, M, R. (2017). Identification of effective drivers in the development of very small (micro) businesses in the rural home businesses sector. Scientific-research quarterly of modern marketing research, 8(3), 119-140. (In Persian)
Fani, Z., & Farajzadegan, M., (2013) Women's job empowerment and sustainable urban development (case study: workers, district 18 of Tehran). Journal of Geography and Urban Space Development, 1(4), 102-91. (In Persian)
Farahani, H., & Elwandi, M. (2017) Explaining the challenges of entrepreneurship in small rural businesses (a case study of villages in Bijar city). Applied Research Journal of Geographical Sciences, 20(58), 119-105. (In Persian)
Golred, P. (2006) characteristics, motivations and motivational goals of Iranian women in business development, Business Journal, 11(44), 295-267. (In Persian)
Groenewegen, G., & Langen, F. (2012). Critical Success Factors of the Survival of Start-Ups with a Radical Innovation.  Journal of Applied Economics and Business Research, 2(3), 155-171.
Habibi, K., Qadri, A., Asadi, J., & Rahimi, A. (2016). Evaluation of the level of sustainability of informal neighborhoods using ecological footprints in the case of Abbas Abad neighborhood in Sanandaj. Urban Studies Quarterly, 7(26), 98-89. (In Persian)
Honjo, Y., & Harada, N. (2006). SME policy, financial structure and firm growth: evidence from Japan. Small Business Economics, 27(4-5), 289-300.
Hornset, N., & de Soysa, I. (2022). Does Empowering Women in Politics Boost Human Development? An Empirical Analysis, 1960–2018. Journal of Human Development and Capabilities23(2), 291-318.
Hosni Moghadam, S., Rezaei Moghadam, A., Yusufpour, V., & Abdolahi, S. (2011). Presenting a conceptual model of entrepreneurship development in the context of urban management, the fourth urban planning and management conference, 20/21: 1-14. (In Persian)
Hosseini, M. (2019) thematic analysis of women's social development with emphasis on sustainable empowerment, Iranian Journal of Social Development Studies, 13(1), 165-198. (In Persian)
Hosseininia, G, H., Falahi, H. (2016). Factors affecting the development of rural entrepreneurship, case study: villages of Manojan city. Rural Researches, 8(1), 37-22. (In Persian)
Huis, M. A., Hansen, N., Otten, S., & Lensink, R. (2017). A three-dimensional model of women’s empowerment: Implications in the field of microfinance and future directions. Frontiers in psychology8, 1678.
Izadi, B.H, Al, R., Rezaei Moghaddam, K., Asadollahpour, A., (2016). Influencing Factors and Obstacles for Accomplishing Entrepreneurship Development in Agricultural Home-Based Businesses in Villages of Shiraz. Iranian Agricultural Extension and Education Journal, 12(1), 39-51. (In Persian)
Jamshidi, M., & Mehdizadeh, H. (2018). Designing a model of economic empowerment of women heads of households in Ilam Province. Agricultural Education and Extension Researches, 12(2), 50-39. (In Persian)
Karimi, A., B, B., & Ahmed, P, M. (2013). Analysis of small and medium business development mechanisms in the case of Qazvin small and medium businesses. Entrepreneurship Development Quarterly, 7(2), 326-305. (In Persian)
Keshavarzi, F., & Shamshiri, B. (2019). The practical model of development of women's empowerment in Iranian society, a hybrid research. Women in development and politics, 18(3), 484-463. (In Persian)
Khakpour, B. (2014). Social capital, empowerment of marginalized women and urban labor market, a case study: Women's community of informal settlements in Tabri. Journal of Geography and Urban Space Development, 2(1), 81-69.) In Persian)
Khanifar, H., Ahmadi Arzam, H., & Zamani Far, M. (2009). Home entrepreneurship: motivations and the role of demographic factors on it. Entrepreneurship Development, 3(9), 203-181. (In Persian)
Kuznets, S. (1957). Industrial distribution of national product and labor force. Economic Development and Cultural Change5(4).
Lee, Y. S. (2017). Entrepreneurship, small businesses and economic growth in cities. Journal of Economic Geography17(2), 311-343.
Lindstrand, A., Melén, S., & Nordman, E. R. (2011). Turning social capital into business: A study of the internationalization of biotech SMEs. International Business Review20(2), 194-212.
Madureira, A. M. (2014). Physical planning in entrepreneurial urban governance—Experiences from the Bo01 and Brunnshög projects, Sweden. European Planning Studies22(11), 2369-2388.
Malhotra, A., Schuler, S. R., & Boender, C. (2002, June). Measuring women’s empowerment as a variable in international development. In background paper prepared for the World Bank Workshop on Poverty and Gender: New Perspectives (Vol. 28). Washington, DC: The World Bank.
Markeson, B., & Deller, S. (2012). Growth of rural us non‐farm proprietors with a focus on amenities. Review of Urban & Regional Development Studies24(3), 83-105.
Mohebi, M, M. (2013). A look at the types of business activities. Tehran: Tehran University Press. (In Persian)
Nahoi, A., & Kohensal, M, R., (2013). Factors affecting the progress of women entrepreneurs. Journal of Women and Family Studies, 3(11), 111-95. (In Persian)
Newbery, R., & Bosworth, G. (2010). Home‐based business sectors in the rural economy. Society and Business Review5(2), 183-197.
Pressman, S. (2013). Fifty major economists. Routledge.
Sayers, J. G. (2010). Home-based businesses in the city. Small Enterprise Research17(2), 165-176.
Schumacher, E. F. (1973). Small is beautiful: economics as if people mattered. London: Blond & Briggs.
Sen, A. K. (2003). Development as Capability Expansion. Sakiko Fukuda-Parr and Shiva Kumar, AK eds. readings in human development.
Shettar, D., & Rajeshwari, M. (2015). A study on issues and challenges of women empowerment in India.
Strydom, J. W. (2017). Longevity of SMMEs in Soweto: Does marketing play a role? African Journal of Science, Technology, Innovation and Development9(6), 685-695.
Suwana, F. (2017). Empowering Indonesian women through building digital media literacy. Kasetsart Journal of Social Sciences38(3), 212-217.
Tarasi, Z., Karimzadeh, H., & Aghaari, H. (2018).  Investigating the factors and drivers affecting the empowerment of rural women (the case of Zanjan city). Applied Research in Geographical Sciences, 10(5), 257-237. (In Persian)
Thompson, P., Jones-Evans, D., & Kwong, C. (2009). Women and home-based entrepreneurship: Evidence from the United Kingdom. International Small Business Journal27(2), 227-239.
Vahedi, M., & Naseri, S. (2014). Development Mechanisms of Handicraft Home Businesses for Rural Women of Ilam City. Rural Economy Research, 2(4), 115-101. (In Persian)
Verkianipour, N., Hosseini, S. M.R., Samiee, R., & Ashrafi, M. (2017) presenting a model of women's entrepreneurship development with a sustainable rural development approach in Golestan province. Applied Research Journal of Geographical Sciences, 19(54), 147-166. (In Persian)
Xue, D., & Wu, F. (2015). Failing entrepreneurial governance: From economic crisis to fiscal crisis in the city of Dongguan, China. Cities43, 10-17.
Yaqoubi, F., Soleimani, A., & Mohdi, R. (2013). Analysis of factors affecting rural women's entrepreneurship. Journal of Women's Social Studies, 12(4), 4-7. (In Persian)
Zinati, F., & Hossein, F, B., (2015). Investigating the capacities of home business development in the process of empowering rural women (case study of Karaj city). New Ideas in Science and Technology magazineو (1)3, 39-26. (In Persian)
ابراهیمی، شهرام و صادق‌نژاد، نائینی (1391). تحلیل جرم‌شناختی جرایم اقتصادی. فصلنامه حقوق کیفری، 2(5)، 174-147.
آگاهی، حسین؛ میرک‌زاده، علی‌اصغر و تقی‌بیگی، معصومه (1391). اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه مشاغل خانگی زنان روستایی. زن و جامعه، 3(3)، 202-181
ایزدی، بنت‌الهدی؛ رضایی مقدم، کورش و اسدالله‌پور، علی (1395). سازه‌های مؤثر و موانع تحقق توسعه کار آفرینی در مشاغل خانگی بخش کشاورزی در مناطق روستایی شیراز، مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 12(1)، 51-39
بابایی هزه جان، ﻣﺠﺘﺒﯽ؛ پیران‌نژاد، علی؛ خداپناه، بهمن و  صادقی، جواد (1396). شاخص‌های تحقق حکمرانی کار آفرینانه شهری. مجله توسعه کارآفرینی، 10(4)، 553-535.
تاراسی، زهرا و کریم‌زاده حسین؛ آقایاری، میر محسن (1398). بررسی عوامل و محرک‌های مؤثر بر توانمندسازی زنان روستایی (مورد شهرستان زنجان). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 5(10)، 257-237.
جمشیدی، معصومه و مهدی‌زاده، حسین (1398). طراحی الگوی توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار در استان ایلام. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 2(12)، 50-39.
حبیبی، کیومرث؛ قادری، امیر؛ اسدی، جمشید و رحیمی، آرمان (1396). ارزیابی سطح پایداری محلات غیر رسمی با استفاده از ردپای اکولوژیک مورد محله ‌عباس‌آباد سنندج، فصلنامه مطالعات شهری، 7(26)، 98-89.
حسنی مقدم، صادق؛ رضایی مقدم، علی؛ یوسف‌پور، وحید و عبدالهی، سمیه (1391). ارائه یک مدل مفهومی از توسعه کار افرینی در بستر مدیریت شهری، چهارمین کنفرانس برنامه­ریزی و مدیریت شهری، 21/20، 14- 1.
حسینی، محمدرضا (1399). تحلیل تماتیک توسعه اجتماعی زنان با تأکید بر توانمندسازی پایدار. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 13(46)، 198-185.
حسینی‌نیا، غلام حسین و فلاحی، حسن (1396). عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی روستایی، مطالعه موردی: روستاهای شهرستان منوجان، پژوهش‌های روستایی، 8(1)، 37-22.
خاکپور، براتعلی (1394). سرمایۀ اجتماعی، توانمندسازی زنان حاشیه‌نشین و بازار کار شهری مطالعۀ موردی: جامعۀ زنان محلّه‌های اسکان غیررسمی تبریز. مجله  جغرافیا و توسعه فضای شهری، 2(1)، 81-69.
خنیفر، حسین؛ احمدی آرام، هادی و زمانی‌فر، محسن (1389). کارآفرینی خانگی: انگیزه‍‌ها و نقش عوامل جمعیت‌شناختی بر آن. توسعه کار آفرینی، 3(9)، 203-181.
زینتی فخرآباد، حسین و بکها، فاطمه (1395). بررسی ظرفیت‌های توسعه کسب‌وکار خانگی در فرایند توانمندسازی زنان روستایی (مطالعه موردی شهرستان کرج)، مجله ایدههای نو در علوم و فناوری. 1(3)، 39-26.
صائمی‌فرد، عبدالرضا؛ بخشی‌پور، ابوالفصل و محمدی‌پور، محمد (1399). اثربخشی الگوی چند محوری انتخاب شغل بر توسعه مشاغل خانگی کوچک و متوسط. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 7(6)، 768-761.
عالی‌زاده، اسماعیل و بهرامی، سارا (1396). نقش زنان روستایی در ایجاد کسب‌وکار سبز مطالعه موردی دو روستای قلعه قافه بالا. کفش محله استان گلستان، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، 2(7)، 150-121.
عبدی، ناصح؛ زنگنه شهرکی، سعید؛ مرصوصی، نفسیه و رستمی، شاه‌بختی (1395). تاثیر مؤلفه‌های انسانی بر پراکنش افقی شهر سنندج با تأکید بر اسکان غیررسمی و روستاهای پیراشهری. پژوهش‌های روستایی، 7(3)، 580-564.
فراهانی، حسین و الوندی، مینا (1397). تبیین چالش‌های کارآفرینی کسب‌وکارهای کوچک روستایی (مطالعه موردی روستاهای شهرستان بیجار). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 20(58)،  119-105
فلاح، محمدرضا (1397). شناسایی پیشران‌های مؤثر در توسعة کسب‌وکارهای بسیار کوچک (میکرو) در بخش مشاغل خانگی روستایی. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین، 8(3)، 140-119.
فنی، زهره و فرج‌زادگان، مژگان (1393). توانمندسازی شغلی زنان و توسعه ی پایدار شهری (مطالعة موردی: زنان شاغل،منطقه ی 18 شهر تهران)، مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، 1(2)، 102-91.
کریمی، آصف؛ بانکی‌پور، بهزاد و احمدپورداریانی، محمود (1393). تحلیل سازوکارهای توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط مورد کسب‌وکارهای کوچک و متوسط قزوین. فصلنامه توسعه کار آفرینی، 7(2)، 326-305.
کشاورزی، فهیمه و شمشیری، بابک (1399).  الگوی کاربردی توسعه توانمندسازی زنان جامعه ایرانی یک پژوهش ترکیبی. زن در توسعه و سیاست، 18(3)، 484-463.
گلرد، پروانه (1386). ویژگی‌ها، انگیزه‌ها و اهداف ترغیب‌کننده زنان ایرانی در توسعه کسب‌وکار، پژوهشنامه بازرگانی، 11(44)، 295-267.
محبی، ملک مهرداد (1390). نگاهی به انواع فعالیت‌های کسب‌وکار. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
نحوی، ابوذر و کهنسال، محمدرضا (1390). عوامل مؤثر بر پیشرفت زنان کار آفرین. مجله زن و مطالعات خانواده، 3(11)، 111-95
واحدی، مرجان و ناصری، ستار (1394). سازوکارهای توسعه کسب‌وکارهای خانگی صنایع دستی برای زنان روستایی شهرستان ایلام، پژوهش‌های اقتصاد روستا، 2(4) ،115-101.
ورکیانی‌پور نفیسه؛ حسینی، سید محمدرضا؛ سمیعی، روح‌اله و اشرفی، مجید (1397).  ارائه مدل توسعه کارآفرینی زنان با رویکرد توسعه پایدار روستایی در استان گلستان. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 19(54)، 147 - 166.
یعقوبی فرانی؛ سلیمانی عطیه و موحدی رضا (1393). تحلیل عوامل مؤثر بر کارآفرینی زنان روستایی. مجله مطالعات اجتماعی زنان، 4(12)، 4-7