تحلیل عناصر پایدار در معماری بومی بندرعباس

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد، گروه مهندسی معماری و ساختمان، واحد بندرعباس، دانشگاه فنی و حرفه‌ای، هرمزگان، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، شناخت و تحلیل عناصر پایداری در معماری بومی شهرستان بندرعباس در سه مقیاسِ بافت شهری، معماری تک‌بنا و جزئیات معماری با اقلیمی گرم و مرطوب است. روش پژوهش، گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه کیفی با ابزارهای مشاهده و مصاحبه با پیرغلامان و معماران بومی منطقه است؛ بدین منظور، چندین محدوده از بافت شهری را به‌همراه بناهای موجود (۶۰ بنا یعنی بناهایی که قدمت بیش از هفتاد سال دارند) به‌صورت نمونه‌گیری غیرتصادفی (هدفمند) انتخاب و به تحلیل و بررسی آن‌ها پرداخته شد. این پژوهش در سه مقیاسِ بافت شهری (فرم بنا، استخوان‌بندی فضاهای محله‌ای)، مقیاس معماری تک‌بنا (جهت‌گیری بناها، سطوح سبز، حیاط مرکزی، ساختار ارتباطات فضاهای اندرونی بنا) و جزئیات معماری (پشت‌بندها، ضخامت دیوارها، دهانه‌ها) با رویکرد نوآورانه، به‌منظور تدوین راهکارهای تحقق مسکن پایدار، اقدام به همسوسازی جنبه‌های معماری بومی منطقه (جنبه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و محیطی) پرداخته و نشان داده است این معماران و کاربران بناهای بومی بودند که با شناخت راهکارهای ساخت‌وساز توانستند به الگویی مناسبی به‌عنوان میراثی از گذشتگانمان در ایجاد شهری همساز با اقلیم دست یابند که توانسته است پاسخ‌گوی مناسبی به نیازهای جامعه شهری و کاربران بناها باشد؛ به‌طوری‌که طراحان معمار و شهرساز ما می‌توانند با شناخت کامل آن، به‌عنوان یک الگوی همساز با اقلیم به‌همراه تکنولوژی‌های جدید در طراحی‌ها و ایده‌پردازی‌های خود مورد استفاده قرار دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Sustainability Elements In Bandar Abbas Native Architecture

نویسنده [English]

  • Hamed Mohammadi Mazraeh
Msc, Department of Architecture and Building Engineering, Bandarabbas Branch, Technical and Vocational University (TVU), Hormozgan, Iran.
چکیده [English]

Bandar Abbas city includes a special architectural style in an area with hot and humid climate that, our predecessors had ingredients the knowledge of vernacular architectural features and their application in the city by thinking about the climate to achieve sustainable architecture and urban planning. As they analyzed and evaluated it in detail with three scales of urban fabric, single-building architecture and architectural details in order to understand the vernacular architecture in the city of Bandar Abbas as a sustainable model.To investigate this search, in a qualitative study several areas of the urban fabric with the existing buildings (60 buildings dating back over 70 years of age) were selected and analyzed. The results showed that in the scale of the urban fabric (factors of building form, skeletal neighborhood spaces) and in the single-building scale (orientation of buildings, green areas, central courtyard, communicative structure of the inner spaces) and for the architectural details (bars, thick walls, openings) are the features of vernacular architecture of the region which played an important role in the sustainability of Bandar Abbas, to develop the regional consistency with climate and knowing the construction approaches in architecture and urbanism they could achieve a suitable model for the construction in a hot and humid climate and provided it for new architects and urban planners.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainability
  • Native Architecture
  • Urban Context
  • Climate
  • Bandar-Abbas
Ashrae (1992). Thermal environmental conditions for human occupancy, American Society of Heating, Refrigerating and Air-conditioning Engineers Inc., 55.
Bodach, S., Lang, W., & Hamhaber, J. (2014). Climate responsive building design strategies of vernacular architecture in Nepal. Energy Build, (81),: 227–242.
Bouyer, J., Inard, C.,; Musy, M. (2011). Microclimatic coupling as a solution to improve building energy simulation in an urban context. Energy and Buildings, 43(7), 1549-1559.
Engin, N., Vural, N., Vural, S.,; Sumerkan, M. (2007). Climatic effect in the formation of vernacular houses in the Eastern Black Sea region. Building and Environment, 42(2), 960-969.
Farhoudi, M. (2016). Examining the Concept Based on Sustainability Thinking. Architecture and Building Quarterly Journal, No. 12, 38-47. (In Persian)
Golkar, K. (2000). Sustainable urban designing in borders of deserts. J. Fine Arts, 3: 43-52.
Grutter, J.K. & sthetik, A., (2007). Grundlagen der Architektur-Wahrnehmung, Tehran: University of Shahid Beheshti Publications, No. 2, 379.
Hennicke, B. & Bodach, S. (2010). Energie revolution Effizienzs teigerung und erneuer-bare Energi enals globale Heraus for derung. OekomVerlag GmbH, Germany, No. 67: 220–221.
Hopwood, B., Mellor, M., & O'Brien, G. (2005). Sustainable development: mapping different approaches. Sustainable development, 13(1), 38-52.
Hekmatnia, H., & Ansari, J. (2013). City Planning with Sustainable Development. Human Geography Research Journal, 40(79), 191-207. (In Persian)
Hekmatnia, H., Pak Gohar, A.R., Bagheri Kashkoli, A. (2021). Achieving sustainable housing with the approach of analyzing physical, social and economic indicators, case study: Sirjan City. Urban Ecology Scientific Research Quarterly, No. 25, 30-13.
Jafari, A., & Maleki, S. (2012). The Theoretical Foundations of Architecture, First Edition, Tehran: Tahan Publications. (In Persian)
Karimi, B. (2012). Investigating the effects of Bushehr old designing on architecture of Persian Gulf border countries. Hoviat-E-Shahr, 6, 85-96.
Khan, N.Y., Su, S., & Riffat, B. (2008). A review on wind driven ventilation techniques, Energy and Buildings, , 40, 1586-1604.
Mahmoodinejhad, H. (2009). The urban environment phenomenology: contemplation on promoting the space to urban place. Environ. Sci. Technol, 39, 282-297.
Moshiri, Sh. (2008). Sustainable design based on hot and humid climate. Hoyt Shahr Magazine, No. 5, 39-46. (In Persian)
Molanayi, S., & Soleimani, S. (2015). Valuable elements of native architecture of Sistan region, based on the climatic components of Bandsar architecture. Bagh Nazar Magazine, No. 41, 57-66. (In Persian)
Mehdizadeh Saradj, F., & Ahadi, A. A. (2013). Accelerating the Recovery Process of Patients with the Appropriate Design of Windows in Hospitalization Rooms. Arman Shahr Quarterly Journal, 5(9), 155. (In Persian)
Qobadian, V. (2013). Iranian Modern Architecture. Architecture and Culture Quarterly Journal, No. 81, 23. (In Persian)
Shahin, A., & Takapoomanesh, S. (2014). Sustainability patterns in the old residential fabric of Bushehr. Arch Constr, 5(15), 130-135.
Tahbaz, M., 7 Jalilian, S. (2007). The Principles of Architectural Design Compatible with the Climate in Iran with an Approach to the Architecture of Mosques, Tehran: Shahid Beheshti University Publications. (In Persian)
Topfer, K. (2009). Energy efficiency in buildings: transforming the market. Atar Roto 36 (1): 6-7.
Vissilia, A.M. (2009). Evaluation of a sustainable Greek vernacular settlement and its landscape: Architectural typology and building physics. Building and Environment, No. 16, 44-45.
Yeboah, F. E., Chowdhury, F., Ilias, S., & Singh, H. (2007). Protecting Buildings Against Bioterrorism-Review of Guidance and Tools/DISCUSSION. ASHRAE Transactions, 113, 263.
Zandieh, M., & Parvari Nejad, S. (2009). Sustainable Development and Its Concepts in Residential Architecture of Iran. Scientific-Research Quarterly of Housing and Rural Environment, No. 130, 5-6. (In Persian)
Zarghami, I., Khaki, A., & Sadat, S. A. (2014). Comparative study of sustainable architecture and its compatibility with native architecture of traditional houses in Iranian-Islamic city. Journal of Architecture and Urbanization of Sustainable Development, 1, 15-30. (In Persian)
جعفری، امین و ملکی، سلما (1391). مبانی نظری معماری. چاپ اول، تهران: انتشارات طحان.
حکمت‌‌نیا، حسن و انصاری، ژینوس (1391). برنامه‌ریزی مسکن شهر میبد با رویکرد توسعه پایدار. پژوهش‌های جغرافیای انسانی (پژوهش‌های جغرافیایی)، 44(79)، 191ـ۲۰۷.
حکمت‌نیا، حسن؛ پاک‌گوهر، علیرضا باقری‌کشکولی، علی (1400). دستیابی به مسکن پایدار با رویکرد تحلیل شاخص‌های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی، مطالعه موردی: شهر سیرجان. فصلنامه علمی‌پژوهشی بوم‌شناسی شهری، شماره 25: 13ـ۳۰.
زندیه، مهدی و پروری‌نژاد، سمیرا (1389). توسعه پایدار و مفاهیم آن در معماری مسکونی ایران. فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 130، 5ـ۶.
ضرغامی، اسماعیل؛ خاکی، علی و سادات، سیده اشرف (1394). بررسی تطبیقی معماری پایدار و مطابقت آن با معماری بومی خانه‌‌های سنتی در شهر ایرانی‌اسلامی. مجله معماری و شهرسازی پایدار، شماره 1، 15ـ۳۰.
طاهباز، منصوره و جلیلیان، شهربانو (1387). اصول طراحی معماری همساز با اقلیم درایران بارویکرد به معماری مساجد، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
فرهـودی، مـروه (1386). بررسـی مفهـوم مبتنـی بـر تفکـر پایـداری. فصلنامـه معمـاری و سـاختمان، شماره ۱۲: 38ـ47.
قبادیان، وحید (1383). معماری نوگرای ایرانی. فصلنامه معماری و فرهنگ، شماره ۱۸ـ۱۹، ۴۲ـ۴۶.
مشیری، شهریار (1388). طراحی پایدار بر مبنای اقلیم گرم و مرطوب. مجله هویت شهر، شماره 5: 39ـ۴۶.
مولانایی، صلاح‌الدین و سلیمانی، سارا (1395). عناصر باارزش معماری بومی منطقه سیستان بر مبنای مؤلفه‌های اقلیمی معماری پایدار. مجله باغ نظر، شماره 41، 57ـ۶۶.
مهدی‌زاده سراج، فاطمه و احدی، امین‌الله (1391). تسریع روند بهبودی بیماران با طراحی مناسب پنجره‌های اتاق‌های بستری. فصلنامه آرمانشهر ۵(9)، 153ـ۱۶۴.