ارزیابی اکولوژیک کنارآب شهری پژوهش موردی: کنارآب رودخانه زهره در شهر هندیجان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول، دزفول. ایران.

2 استادیار گروه معماری، دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول، دزفول، ایران.

چکیده

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی اکولوژیک کنار آب رودخانه زهره، به بررسی دو کیلومتر از محدوده کنارآب که بیش‌ترین ارتباط با محیط شهری پیرامون دارد، اجرا گردید. روش تحقیق بر اساس ماهیت و روش، توصیفی و تحلیلی است. در این تحقیق نمونه‌های موفق کنارآب اکولوژیک بررسی شده و پس از استخراج معیارهای ارزیابی اکولوژیک کنارآب، امتیازدهی محدوده با استفاده از برداشت میدانی انجام شده است و فرآیند وزن‌دهی معیارها به شاخص‌هایی کمی در قالب مدل وزنی AHP و با استفاده از نرم‌افزارExpert Choice، انجام گردید. نتایج تحقیق نشان داد که از میان سه معیار زیست‌محیطی، خدمات حمل‌ونقل و محیط کالبدی، مؤلفه زیست‌محیطی با 40 درصد، وضعیت مطلوب‌تری نسبت به دو عامل دیگر داشته و مؤلفه خدمات حمل‌ونقل، با 13 درصد کم‌ترین امتیاز ارزیابی اکولوژیکی را به خود اختصاص داده است با این‌ وجود کسب امتیازاتی پایین‌تر از پنجاه‌درصد نشان از ضعف جامع اکولوژیکی این کنارآب دارد. نوآوری تحقیق حاضر، شناسایی معیارهای توسعه اکولوژیکی در محدوده‌های کنارآب شهری با بررسی نمونه‌های موفق در این زمینه و ارائه معیارهایی جهت ارزیابی و بهبود کیفیت اکولوژیکی این نواحی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Ecological Evaluation of Urban Waterfront, Case study: Zohre Riverfront in Hendijan City

نویسندگان [English]

  • Behjat Mousavi 1
  • Mohsen Taban 2
1 M.A., Department of Urban Planning, Jundi-Shapur University of Technology, Dezful, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Architecture, Jundi-Shapur University of Technology, Dezful, Iran.
چکیده [English]

The current research was carried out with the aim of ecological evaluation of the waterbrims of the Zahra river, by examining 2 Km of the waterside area, which has the most connection with the surrounding urban environment. The research method is descriptive and analytical based on its nature and method. In this research, the successful examples of ecological waterbrims have been examined and after extracting the criteria of ecological evaluation, the scoring of the area has been done using field sampling, and the process of weighting the criteria into quantitative indicators in the form of AHP weighting model and using Expert Choice software. The results of the research showed that among the three environmental criteria, transportation services and physical environment, the environmental component with 40% has a more favorable situation than the other two factors, and the transportation service component has the lowest ecological evaluation score with 13%. However, obtaining scores lower than 50% shows the overall ecological weakness of this waterbrim. The innovation of this research is to identify the ecological development criteria in urban waterbrim areas by examining successful samples in this field and providing criteria to evaluate and improve the ecological quality of these areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ecological Evaluation
  • Environmental Crisis
  • Urban Waterfront
  • Zohre River
  • Hendijan
Andrés, M., Barragán, J & Sanabria, G. (2018). Ecosystem service and urban development in   coastal Social-Ecological Systems: The Bay of Cádiz case study. Ocean and Coastal Management, 154, 155–167.
Bemanian, M., Colori, A & Oshkooh, H. (2012). Explaining the choice of strategy approach for the development of coastal areas with an emphasis on ecology, Urban Management, 4 (43), 609-629. (In Persian)
Chen, Chen. (2011). A Study on sustainable riverfront landscape design: on design strategy based on ecological recovery and context protection. (master degree thesis) University of Florida, science in architectural studies.
Ciegis, R., Ramanauskiene, J & Martinkus, B. (2009). The concept of Sustainable Development and its Use for Sustainability scenarios. Engineering Economics, 62(2), 28-37.
Common, M & Perrings, C. (1992). Towards an Ecological Economics of Sustainability. Ecological economics, 6(1), 7-34.
Fumagalli, N., Colombo, C., Ferrario, P., Sense, G & Toccolini, A. (2013). Sunurban waterfront with Ecological and Recreational Function: Planning based on network anylsis. Journal of agricultural engineegring,14, 183, 141-152.
Habibi ardebili, N., Masnavi, M & Malekmohammadi, B. (2018). Compilation of Organizing Strategies and Ecological Design of Inner-city Rivers with Emphasis on Flood Control (case study: Ziarat Gorgan river). Journal of Environmental Studies, 4(43), 609-629. (In Persian)
Ibrahimzadeh, essa & Aghasizadeh, Abdollah. (2009).Analysis of tourism impact in the coastal area of Chabahar using SWOT model. Reginal and Urban Research Journal, 1(1), 57-72. (In Persian)
Joss, S & P, Molella. (2013). The Eco-City as Urban Technology: Perspectives on Caofeidian International Eco-City (China). Journal of Urban Technology, 20 (1), 115-137.
Laidley, J. (2007). The ecosystem approach and the global imperative on Toronto’s Central Waterfront. Cities Journal, 21(4), 259-272.
 Moosavi, Sareh (2017). Ecological Coastal Protection: Pathways to Living Shorelines. Procedia Engineering, 1(196) :930 – 938.
 
Morgereth, E & Dowdell, J. (2012). Ecological and Open Space Planning – Revised Ecological Buffer Typologies for Allegheny Riverfront and Green Boulevard. Bio Habitats Clipper Park Road Baltimor, 1 (1), 511-530.
Otto, B., Mc, C & Leccese, M. (2004). Ecological Riverfront Design Restoring Rivers, Connecting Communities. Clorado: American Planning Association.
Pimentel, D. (2006). SOIL EROSION: food and Environmental Threat. Environment, Development and Sustainability, 1(8) , 119-137.
Sashorpour, mahdi & Elyasi, Ibrahim. (2015). Waterfront Urban Design with Sustainable Development Approach (Case Study: Mahabad river). Urban Landscape Research Journal, 2(4), 19-34. (In Persian)
Taban, Mohsen & Pourjafar, Mohamadreza. (2009). Urban Design Ceriteria in Spatial Relationship Between inner City River Corridors and Historical Built Form: Case study Dez river. The Thesis for MSc Degree, Art and urbanism Faculty, University of Tarbiat Modares. (In Persian)
Vice President of Development and Equipment of Ports of the Organization of Coastal and Port Engineering of the Islamic Republic of Iran. (2012). Integrated Coastal Management master Plan. Bandar Va Darya Journal, 27 (195), 17-23. (In Persian)
Yassin, A., Bond, S & Mc Donagh, J. (2012). Principles For Sustainable Riverfront Development For Malay. Journal of Techno-Social, 17(4): 21-36.
Zandieh, M & Jaferman, M. (2010). An Approach to Sustainable Landscape on Rivers. Bagh-e Nazar Journal, 7 (14), 15-26. (In Persian)
Zebardast, E & Mohammadi, A. (2005). Site Selection for Relif Centers (in the even of an earthquake) Using of GIS and Multi-criteria Evaluation Method AHP. HONAR-HA-YE-ZIBA, 1(21), 5-16. (In Persian)
Zhu, L., Guan, S. (2018). Ecological Assessment of University Campus’ Waterfront Landscape: With Guangzhou Higher Education Mega Center as a Case. 8th International Conference on Environment Science and Engineering, 16 th September, China, Guangzhou.
ابراهیم‌زاده، عیسی؛ آقاسی‌‌زاده، عبدالله (1388). تحلیل عوامل موثر بر گسترش گردشگری در ناحیه ساحلی چابهار با استفاده از مدل SWOT  . فصلنامه مطالعات پژوهش‌‌های شهری و منطقه‌‌ای، 1(1)، 57-72.
بمانیان، محمدرضا؛ کلوری، آیلار و اشکوه، حسین (1391). تبیین انتخاب رویکرد استراتژی مدیریت توسعه مناطق ساحلی با تأکید بر بوم‌گرایی، مدیریت شهری، 10 (30)، 19-38.
تابان، محسن و پورجعفر، محمدرضا (1388). تعیین معیارهای طراحی شهری در ایجاد ارتباط فضایی کریدورهای رودخانه‌های شهری و بافت‌های تاریخی، موردمطالعه: رودخانه دز. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس.
حبیبی اردبیلی، نیوشا؛ مثنوی، محمدرضا و ملک‌‌محمدی، بهرام (1396). تدوین استراتژی‌‌های ساماندهی و طراحی اکولوژیک رودخانه‌‌های درون شهری با تأکید بر کنترل سیلاب (مطالعة موردی: روددره زیارت گرگان)، محیط شناسی، 4 (43)، 609-629.
زبردست، اسفندیارو محمدی، عسل (1384). مکان‌‌یابی مراکز امداد رسانی (در شرایط وقوع زلزله) با استفاده از GIS و روش ارزیابی چندمعیاری AHP. فصلنامه هنرهای زیبا، 1(21)، 5-16.
زندیه، مهدی و جافرمن، محمود (1389). رهیافتی در منظر پایدار بر رودخانه‌های دائمی. باغ نظر، 7 (14)، 15-26.
معاونت توسعه و تجهیز بنادر اداره کل مهندسی سواحل و بنادر جمهوری اسلامی ایران. (1391). طرح جامع مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی ایران. بندر و دریا، 27 (195)، 17-32.
ساشورپور، مهدی، الیاسی، ابراهیم (1394). طراحی شهری آبکنار با رویکرد توسعه پایدار (موردمطالعه: رودخانه مهاباد). دو ‌‌فصلنامه پژوهش‌‌های منظر شهر، 2(4)، 19-34.