جغرافیا و برنامه ریزی شهری
جلال الدین لطفی عیدویه؛ محمد علی خانی زاده
چکیده
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مکانگزینی کاربری‌های ورزشی با تأکید بر عدالت اجتماعی و تعادل فضایی در شهر شیراز اجرا گردید. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده است که براساس 11 معیار صورت گرفت. برای بررسی معیارها از لایه‌های مجاورت با کاربری‌های سازگار، عدم مجاورت با کاربری‌های ناسازگار، دسترسی به حمل‌ونقل عمومی، دسترسی به پارکینگ ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مکانگزینی کاربری‌های ورزشی با تأکید بر عدالت اجتماعی و تعادل فضایی در شهر شیراز اجرا گردید. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده است که براساس 11 معیار صورت گرفت. برای بررسی معیارها از لایه‌های مجاورت با کاربری‌های سازگار، عدم مجاورت با کاربری‌های ناسازگار، دسترسی به حمل‌ونقل عمومی، دسترسی به پارکینگ عمومی، دسترسی به شبکه حمل‌ونقل شریانی، تعیین شعاع عملکرد در مقیاس منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، توجه به کاربری مصوب طرح تفصیلی، جمعیت جوان، تراکم جمعیت، سرانه ورزشی موجود و عدم قرارگیری بر روی شیب نامناسب استفاده گردید. به‌منظور تعیین اولویت هرکدام از معیارها، پرسشنامه محقق‌ساخته با نرخ سازگاری (CR)، 1/0 معیارها و زیرمعیارها تنظیم توسط 40 نفر از متخصصین امر تکمیل، سپس با تشکیل ماتریس مقایسه زوجی داده‌ها امتیاز هر معیار توسط متخصصین تعیین شد و 7 اولویت استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان داد که روش همپوشانی فازی نسبت به همپوشانی شاخص، انعطاف‌پذیری بالاتری دارد. نتایج 2 روش حدود 60 درصد باهم اشتراک داشتند. از یافته‌‌های تحقیق میتوان نتیجه گرفت استفاده از GIS و AHP روشی مناسب برای ارزیابی مکانگزینی بوده و به برنامه‌ریزان و مدیران شهری توصیه می‌شود از نتایج این تحقیق برای مکانگزینی مراکز ورزشی جدید استفاده نمایند. نوآوری این تحقیق در استفاده از چند روش تحلیلی ترکیبی در بستر GIS میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
عیسی ابراهیم زاده؛ جمیل قادرمزی؛ دیمن کاشفی دوست
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تحلیل پراکنش فضایی کاربری‌های خدماتی و سطح‌بندی محلات شهری در شهر دهگلان واقع در استان کردستان با رویکرد عدالت اجتماعی اجرا گردید. نوع پژوهش کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بود ه است. برای این منظور از مدل‌های ANP، میانگین نزدیک‌ترین همسایه، شاخص Moran''s و تکنیک TOPSIS در نرم‌افزارهای ARC GIS، Super Decision استفاده گردید. نتایج ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تحلیل پراکنش فضایی کاربری‌های خدماتی و سطح‌بندی محلات شهری در شهر دهگلان واقع در استان کردستان با رویکرد عدالت اجتماعی اجرا گردید. نوع پژوهش کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بود ه است. برای این منظور از مدل‌های ANP، میانگین نزدیک‌ترین همسایه، شاخص Moran''s و تکنیک TOPSIS در نرم‌افزارهای ARC GIS، Super Decision استفاده گردید. نتایج تحقیق وجود نابرابری اجتماعی و فضایی به لحاظ برخورداری از خدمات شهری و تفاوت‌های چشمگیر بین محلات شهر دهگلان را نشان می دهد. بهگونهای که برخوردارترین محله با درجه 6/0 و محرومترین محله با درجه 05/0، فاصله زیادی از یکدیگر دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رحیم سرور؛ علی عشقی چهاربرج؛ سعیده علوی
دوره 8، شماره 16 ، مهر 1396، ، صفحه 23-36
چکیده
از هم‌پاشیدگی نظام توزیع مراکز خدماتی شهری یکی از مهم‌ترین پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی در دهه‌های اخیر بوده که زمینه‌ساز نابرابری شهروندان در برخورداری از این خدمات شده است. چنانچه مهم‌ترین رسالت برنامه‌ریزان و مدیران شهری در این زمینه، تلاش برای دستیابی به آرمان «برابری فرصتها» در دسترسـی گروه‌های مختلف جامعه شهری ...
بیشتر
از هم‌پاشیدگی نظام توزیع مراکز خدماتی شهری یکی از مهم‌ترین پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی در دهه‌های اخیر بوده که زمینه‌ساز نابرابری شهروندان در برخورداری از این خدمات شده است. چنانچه مهم‌ترین رسالت برنامه‌ریزان و مدیران شهری در این زمینه، تلاش برای دستیابی به آرمان «برابری فرصتها» در دسترسـی گروه‌های مختلف جامعه شهری به خدمات عمومی و از بین بردن تضاد در تأمین فرصتها میباشد. در این راستا یکی از اساسی‌ترین عناصر شهری جهت افزایش سطح رفاه اجتماعی مردم شهر، وجود خدمات شـهری است. هدف از مطالعه حاضر تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در بهرهمندی از خدمات عمومی شهری در 16 حوزه شهر اردبیل میباشد که از نظر روش توصیفی– تحلیلی می باشد. در این پژوهش میزان دسـتیابی ساکنین به خدمات عمومی شهری ابتدا با استفاده از مدل ANP وزن‌دهی و سپس با استفاده از مدل تاپسیس و ساو سطح‌بندی شدند. با توجه به رتبه متفاوت حوزه‌های شهری اردبیل در مدل‌های مختلف، در نهایت نتایج مدل‌ها با استفاده از مدل کاندرست ادغام گردید. نتایج به دست آمده از مطالعه نشان داد که حوزه‌های 12 و 11 با کسب رتبه اول از لحاظ میزان برخورداری از وضعیت بسیار مطلوبی برخوردارند، حوزه‌های 14، 15، 13و 16، با کسب رتبه دوم در طبقه برخوردار، حوزه‌های 6 و 10، در طبقه نیمه برخوردار و حوزه‌های 2،5 ،7 و 9، با کسب رتبه چهارم در طبقه نابرخوردار از خدمات عمومی قرار دارند و حوزه‌های 3، 4 و 8، در رتبه آخر قرار گرفته‌اند. یعنی از نظر برخورداری از خدمات عمومی شهری وضعیت بسیار نامطلوب دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بختیار عزت‌پناه؛ نوبخت سبحانی؛ اصغر رشیدی ابراهیم حصاری
دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، ، صفحه 49-64
چکیده
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان و مدیران شهری، نحوه توزیع و تخصیص منابع و خدمات شهری به‌صورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر برحسب نیازهای جامعه شهری میباشد. توزیع بهینه خدمات، ارتباط مستقیمی با برنامه‌ریزی کاربری اراضی دارد. موفقیت درعرصه برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری به وجود قوانین و سیاست‌های کلان مناسب در زمینه ...
بیشتر
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان و مدیران شهری، نحوه توزیع و تخصیص منابع و خدمات شهری به‌صورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر برحسب نیازهای جامعه شهری میباشد. توزیع بهینه خدمات، ارتباط مستقیمی با برنامه‌ریزی کاربری اراضی دارد. موفقیت درعرصه برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری به وجود قوانین و سیاست‌های کلان مناسب در زمینه نحوه استفاده از زمین و هم‌چنین استفاده از روش‌های کارآمد در تهیه واجرای طرح‌های شهری و برنامه کاربری زمین دارد. این مقاله باهدف بررسی نحوه تخصیص و تمرکز منابع و خدمات شهری با تأکید بر رویکرد عدالت‌اجتماعی در نواحی مختلف شهر شاهین‌دژ صورت گرفته است. روش تحقیق تحلیلی-تطبیقی بوده و از تکنیک‌های آماری و مدل‌های کاربردی شاخص ویلیامسون وآنتروپی شانون استفاده‌شده است. یافته‌های‌تحقیق نشان می‌دهدکه اکثر کاربری‌های زمین شهری در شاهین‌دژ با سرانه‌های استاندارد رایج در کشور فاصله زیادی دارند و برحسب میزان کمبود فضا میتوان به کاربری‌های فرهنگی، مذهبی، بهداشتی و غیره اشاره کرد. هم‌چنین یافته‌ها بیانگر توزیع ناعادلانه تعدادی از فعالیت‌ها و خدمات شهری در بین محلات مختلف شهر میباشد. درنهایت بررسی نحوه توزیع فضایی خدمات شهری نشان از تمایل کاربری‌های اراضی شهر به سمت تمرکز و قطبی شدن در برخی نواحی شهر دارد.
جغرافیای اقتصادی
سیدعلی علوی
دوره 3، شماره 5 ، فروردین 1391، ، صفحه 89-104
چکیده
تمرکز شدید و عدم تعادل از جمله ویژگی‌های کشورهای جهان سوم است ، بطوری که این موضوع ممکن است زمینه هایی برای ایجاد تفرقه و فروپاشی کشورها را نیز فراهم نماید. شناخت نابرابری و عدم تعادل در چهارچوب محدوده‌های جغرافیایی مختلف( کشور، استان، شهرستان) ، پی بردن به اختلافات و تفاوت‌های موجود، سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابری‌ها، از ...
بیشتر
تمرکز شدید و عدم تعادل از جمله ویژگی‌های کشورهای جهان سوم است ، بطوری که این موضوع ممکن است زمینه هایی برای ایجاد تفرقه و فروپاشی کشورها را نیز فراهم نماید. شناخت نابرابری و عدم تعادل در چهارچوب محدوده‌های جغرافیایی مختلف( کشور، استان، شهرستان) ، پی بردن به اختلافات و تفاوت‌های موجود، سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابری‌ها، از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق جغرافیایی به شمار می‌آید. با توجه به اینکه عدالت اجتماعی از مفاهیم بنیادین توسعه پایدار بوده، و در تبیین مفهوم عدالت اجتماعی بررسی وشناخت مناطق مختلف از نظر امکانات مختلف اجتماعی، اقتصادی،بهداشتی و.. . ضرورت پیدا می‌کند، لذا نوشتار حاضر با هدف شناخت وضعیت برخورداری شهرستان‌های استان گلستان و شناخت میزان نابرابری موجود از امکانات اجتماعی،زیربنایی،درمانی-بهداشتی،جمعیتی، به رشته تحریر درآمده است. در این تحقیق برای سنجش درجه برخورداری و نابرابری بین مناطق جغرافیایی و رتبه بندی نابرابری ها در منطقه مورد مطالعه از روش های مدل تحلیل عاملی و نحلیل فضایی (GIS) استفاده شده است. جهت ترکیب شاخص‌ها در محیط (GIS)، با استفاده از روش خطی ساده مقادیر بدست آمده از تحلیل عاملی بی بعد (استانداردسازی) شده است. یافته های تحقیق حاکی از عدم تعادل و نابرابری های فضایی و نیز شکاف عمیق بین شهرستان‌های استان به ویژه شهرستان گرگان میباشد. شهرستان گرگان به عنوان مرکز استان، محل تمرکز فعالیت‌های اقتصادی – اجتماعی بوده ،که این امر اختلاف عمیق این شهرستان با شهرستان‌های دیگر استان را موجب شده است.
