جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مهدی محمدی سرین دیزج؛ ابوالفضل شهامت
چکیده
هدف این پژوهش تحلیل تأثیر سازمان فضایی شهر و وضعیت ارتباطی عملکردهای تجاری آن با یکدیگر می‌باشد. تک مرکزیتی و چند مرکزیتی بودن شهرها می‌تواند تأثیر شگرف بر مسافت سفرها ایفا نماید و بدین ترتیب از اتلاف وقت و انرژی در شهرها جلوگیری شود. وسایل نقلیه موتوری تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای می‌باشند و موجب گرمایش زمین در طولانی‌مدت می‌شوند. ...
بیشتر
هدف این پژوهش تحلیل تأثیر سازمان فضایی شهر و وضعیت ارتباطی عملکردهای تجاری آن با یکدیگر می‌باشد. تک مرکزیتی و چند مرکزیتی بودن شهرها می‌تواند تأثیر شگرف بر مسافت سفرها ایفا نماید و بدین ترتیب از اتلاف وقت و انرژی در شهرها جلوگیری شود. وسایل نقلیه موتوری تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای می‌باشند و موجب گرمایش زمین در طولانی‌مدت می‌شوند. شناخت این عوامل می‌تواند میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش داده و از گرمایش زمین جلوگیری کند. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی-تحلیلی می‌باشد. این پژوهش، پس از مطالعات علمی جهت برآورد گازهای گلخانه‌ای براساس فرمول‌های پیشنهادی توسعه پاک (CDM) انجام گرفته است. سازمان فضایی کلان‌شهر مشهد در دو سناریو مورد بررسی قرار گرفت. سناریو اول، سازمان فضایی تک مرکزی موجود شهر و سناریو دیگر شهر با سازمان فضایی سه مرکزی در امتداد استخوان‌بندی شهر در نظر گرفته شد. سازمان فضایی متعادل کلان‌شهر مشهد موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه تا حدود 43 درصد در بخش خودروهای شخصی می‌شود. میانگین مسافت طی شده به وسیله خودروهای شخصی در سازمان فضایی متعادل حدود 4 کیلومتر کاهش می‌یابد. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به میزان 9/7 کیلوگرم CO2 به ازای هر مسافر می‌باشد. وجه تمایز و نوآوری این پژوهش بررسی ارتباط شاخص مرکزیت در سازمان فضایی کلان‌شهرها و میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدرضا میرسعیدی؛ فرشته احمدی؛ مسلم سید الحسینی؛ امیرحسین شبانی
چکیده
هدف این پژوهش تحلیل تأثیر سازمان فضایی شهر و وضعیت ارتباطی عملکردهای تجاری آن با یکدیگر می‌باشد. تک مرکزیتی و چند مرکزیتی بودن شهرها می‌تواند تأثیر شگرف بر مسافت سفرها ایفا نماید و بدین ترتیب از اتلاف وقت و انرژی در شهرها جلوگیری شود. وسایل نقلیه موتوری تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای می‌باشند و موجب گرمایش زمین در طولانی‌مدت می‌شوند. ...
بیشتر
هدف این پژوهش تحلیل تأثیر سازمان فضایی شهر و وضعیت ارتباطی عملکردهای تجاری آن با یکدیگر می‌باشد. تک مرکزیتی و چند مرکزیتی بودن شهرها می‌تواند تأثیر شگرف بر مسافت سفرها ایفا نماید و بدین ترتیب از اتلاف وقت و انرژی در شهرها جلوگیری شود. وسایل نقلیه موتوری تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای می‌باشند و موجب گرمایش زمین در طولانی‌مدت می‌شوند. شناخت این عوامل می‌تواند میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش داده و از گرمایش زمین جلوگیری کند. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی-تحلیلی می‌باشد. این تحقیق، پس از مطالعات علمی جهت برآورد گازهای گلخانه‌ای براساس فرمول‌های پیشنهادی توسعه پاک (CDM) انجام گرفته است. سازمان فضایی کلان‌شهر مشهد در دو سناریو مورد بررسی قرار گرفت. سناریو اول ، سازمان فضایی تک مرکزی موجود شهر و سناریو دیگر شهر با سازمان فضایی سه مرکزی در امتداد استخوان‌بندی شهر در نظر گرفته شد. سازمان فضایی متعادل کلان‌شهر مشهد موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه تا حدود 43 درصد در بخش خودروهای شخصی می‌شود. میانگین مسافت طی شده به‌وسیله خودروهای شخصی در سازمان فضایی متعادل حدود 4 کیلومتر کاهش می‌یابد. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به میزان 9/7 کیلوگرم CO2 به ازای هر مسافر می‌باشد. وجه تمایز و نوآوری این پژوهش بررسی ارتباط شاخص مرکزیت در سازمان فضایی کلان‌شهرها و میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌باشد.
رستم صابری فر
چکیده
هدف اصلی تحقیق حاضر آن بود تا عوامل موثر بر مشارکت و حضور مردم در روند بازآفرینی بافت فرسوده را تعیین نماید. روش بررسی در این پژوهش، توصیفی و تحلیلی بود و برای نمونه 363 نفر از شهروندان ساکن در بافت فرسوده شهر مشهد انتخاب شدند. به‌منظور گردآوری دادهها، از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد شد و دادههای به دست آمده از طریق نرم افزار ...
بیشتر
هدف اصلی تحقیق حاضر آن بود تا عوامل موثر بر مشارکت و حضور مردم در روند بازآفرینی بافت فرسوده را تعیین نماید. روش بررسی در این پژوهش، توصیفی و تحلیلی بود و برای نمونه 363 نفر از شهروندان ساکن در بافت فرسوده شهر مشهد انتخاب شدند. به‌منظور گردآوری دادهها، از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد شد و دادههای به دست آمده از طریق نرم افزار SPSS و با بهره‌گیری از آمارههای خی دو، همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندگانه، تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بالاترین اثرات در بین عوامل موثر در مشارکت مردم، اعتماد به مسئولان، پیشبینی نتیجه مطلوب، برداشت مردم از وضعیت بهداشتی و رفاهی محله موردنظر و در اختیار داشتن منابع درآمدی دیگر غیر از ملک موجود در بافت فرسوده است. بنابراین، قبل از اجرای پروژه‌های بازآفرینی، باید زمینههای جلب اعتماد و اطمینان مردم را فراهم آورد و مردم را نسبت به آینده مطلوب پروژه‌های اجرایی مطمئن ساخت. به طوری که در تمامی مراحل برنامهریزی و اجرا، مشارکت واقعی ساکنان ممکن گردد.
معصومه جعفری؛ منوچهر طبیبیان
چکیده
هدف از مطالعه حاضر سنجش شاخصهای خلاقیت شهری و مقایسه سه کلان‌شهر تهران، مشهد و اصفهان بوده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربردی انجام شد. برای سنجش اطلاعات چهار معیار و 23 زیرمعیار استخراج شده که برای تعیین اهمیت نسبی معیارهای مورد پژوهش از مدل آنتروپی شانون و روش تحلیل رابطه‌ای خاکستری استفاده گردید. نوآوری تحقیق ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر سنجش شاخصهای خلاقیت شهری و مقایسه سه کلان‌شهر تهران، مشهد و اصفهان بوده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربردی انجام شد. برای سنجش اطلاعات چهار معیار و 23 زیرمعیار استخراج شده که برای تعیین اهمیت نسبی معیارهای مورد پژوهش از مدل آنتروپی شانون و روش تحلیل رابطه‌ای خاکستری استفاده گردید. نوآوری تحقیق پرداختن به معیارهای مشترک خلاقیت شهری و توسعه شهری دانش‌پایه می‌باشد. یافته‌های تحقیق نشان داد که رتبه‌بندی نهایی کلان‌شهرها از نظر برخورداری از شاخصهای خلاقیت شهری، کلان‌شهر تهران رتبه اول، کلان‌شهر مشهد رتبه دوم و کلان‌شهر اصفهان در رتبه سوم قرار دارند. همچنین اولویت‌بندی کلان‌شهرها در رابطه با توسعه شهری دانش‌پایه، تهران با کسب رتبه اول، مشهد در رتبه دوم و اصفهان در رتبه سوم قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که خلاقیت شهری مفهومی بالقوه است که در کلان‌شهرهای تهران، اصفهان و مشهد باید به‌طور جدی تقویت شود تا امکان توسعه شهری دانش‌پایه را فراهم کند. جنبه نوآورانه پژوهش نشان داد که زمانی توسعه دانش‌پایه امکان‌پذیر می‌شود که خلاقیت به همراه دانش در محیطی خلاق با اقتصاد دانش‌پایه و تحت نظارت مدیران دانشی به‌وسیله کارکنان دانشی صورت پذیرد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
زهره اخگری سنگ آتش؛ سید حامد میرکریمی؛ مرجان محمدزاده؛ عبدالرسول سلمان ماهینی
چکیده
مسیرهای پیاده، راهروهای شهری هستند که بیشتر فعالیتهای اجتماعی در آنها رخ میدهد. از این رو، توجه به معیارهای مؤثر بر زیبایی و بهینهسازی این مسیرها از اهمیت بسزایی در بررسی منظرهای خیابانها برخوردار هستند. هدف از تحقیق حاضر شناسایی مهمترین معیارهای زیباییشناختی مسیرهای پیاده می‌باشد. در مجموع چهار مسیر پیاده ...
بیشتر
مسیرهای پیاده، راهروهای شهری هستند که بیشتر فعالیتهای اجتماعی در آنها رخ میدهد. از این رو، توجه به معیارهای مؤثر بر زیبایی و بهینهسازی این مسیرها از اهمیت بسزایی در بررسی منظرهای خیابانها برخوردار هستند. هدف از تحقیق حاضر شناسایی مهمترین معیارهای زیباییشناختی مسیرهای پیاده می‌باشد. در مجموع چهار مسیر پیاده از دو شهر مشهد و گرگان با کمک رویکردهای روش طبقهبندی کیفیت بصری و روش ماتریس دست‌یابی به اقدامات مورد بررسی قرار گرفته شده است. دادههای حاصل از تکمیل 100 پرسشنامه مصور در طی دو مرحله توسط 50 کارشناس به کمک دستور تحلیل روشهای طبقهبندی کیفیت بصری و ماتریس دست‌یابی به اقدامات تجزیه و تحلیل شدند و در نهایت مهمترین معیارها شناسایی گردیدند. نتایج حاصل از پرسشنامه نشان داد از نظر کاربران دو معیار رنگ با 2/82/0 و فضای سبز با کسب امتیاز 7/77/0 به ترتیب نقش مؤثرتری نسبت به سایر معیارها در زیبایی مسیرهای پیادهروی داشتند. همچنین، نتایج این امکان را برای پژوهشگران ایجاد میکند تا با بهرهبرداری از آنها، امکان افزایش کیفیت بصری بیشتری از مناظر شهری فراهم شود و از طرف دیگر معیارهای دقیقتر و کاربردیتر به جای معیارهای انتزاعی مؤثر بر زیبایی مناظر خیابانی شناسایی شوند و روند بررسی زیبایی منظر خیابانها برای طراحان و برنامه‌ریزان محیط شهری تدقیق و تسریع گردد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مصطفی امیرفخریان؛ حسین مبینی
چکیده
با توجه به این که پروژه‌های بازسازی به دنبال احیاء هویت و رونق مجدد بافت فرسوده با حفظ بافت اجتماعی آن می‌باشند، حفظ حیات اجتماعی و هویت محدوده قبلی یکی از چالش‌های پیش روی این طرح‌هاست. در همین راستا پژوهش حاضر تغییرات اجتماعی ناشی از پروژه بازسازی مجد در محله عامل‌شهر مشهد را از منظر ساکنان بررسی نمود. برای این منظور ضمن بهره‌گیری ...
بیشتر
با توجه به این که پروژه‌های بازسازی به دنبال احیاء هویت و رونق مجدد بافت فرسوده با حفظ بافت اجتماعی آن می‌باشند، حفظ حیات اجتماعی و هویت محدوده قبلی یکی از چالش‌های پیش روی این طرح‌هاست. در همین راستا پژوهش حاضر تغییرات اجتماعی ناشی از پروژه بازسازی مجد در محله عامل‌شهر مشهد را از منظر ساکنان بررسی نمود. برای این منظور ضمن بهره‌گیری از روشهای کیفی و کمی و با تکمیل 630 پرسشنامه از ساکنین محله، وضعیت شاخصهای پایداری اجتماعی در قبل و بعد از انجام پروژه مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که سطح شادابی در محله بعد از اجرای پروژه به 50 درصد و تمایل به حضور در محله 10 درصد کاهش یافته است. عوامل ایجاد کننده ناامنی، وضعیت شاخصهایی مانند حس غربت و ناهمگنی اجتماعی افزایش داشته و تمایل به ماندن در محله از سوی ساکنین کاهش یافته و این مسئله سبب کاهش همبستگی اجتماعی تا 60 درصد در محله گردیده است. همچنین حضور غریبهها و تخلیه بافت از ساکنین قدیمی که از شاخصهای پایداری اجتماعی می‌باشند را بههمراه داشته است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رستم صابری فر
دوره 2، شماره 4 ، مهر 1390، ، صفحه 0-0
چکیده
فضاهای باز، از جمله معیارهای اصلی دست یابی به شهرهای پایدار و زیست پذیر هستند. اما با افزایش شهرنشینی، مکان ها و محیطهای طبیعی داخل و پیرامون شهرها، بیشتر در معرض خطر قرار گرفته و نابود می شوند. هدف اصلی این تحقیق، توجه به عملکرد و جداسازی فضاهای باز شهری است. به این منظور، سعی شده است با روش توصیفی و تحلیلی، محیط های طبیعی شهر مشهد به ...
بیشتر
فضاهای باز، از جمله معیارهای اصلی دست یابی به شهرهای پایدار و زیست پذیر هستند. اما با افزایش شهرنشینی، مکان ها و محیطهای طبیعی داخل و پیرامون شهرها، بیشتر در معرض خطر قرار گرفته و نابود می شوند. هدف اصلی این تحقیق، توجه به عملکرد و جداسازی فضاهای باز شهری است. به این منظور، سعی شده است با روش توصیفی و تحلیلی، محیط های طبیعی شهر مشهد به عنوان نمونه، براساس شاخص های زیر بنایی و با بهره گیری از ابزارهای تحلیلی و مفهومی مختلفی چون شاخص جدایی، شاخص ساخت چشم انداز و معیار موقعیت سنجی قطعات، مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. داده های مورد نیاز از طریق مشاهدات و اندازه گیری های میدانی و آزمایشگاهی بر روی تصاویر ماهواره ای و عکس های هوایی به دست آمده است. این داده ها با نرم افزار SPSS و GIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که به دلیل تفکیک و قطعه بندی فضای باز و ساخت و سازهای بدون برنامه و فاقد انسجام، مشهد محیط های سالم خود را از دست داده است. زیرا فضاهای باز موجود، فاقد ارتباط، پیوستگی و یگانگی و در نتیجه فاقد کارکرد واقعی هستند. برای رفع این مشکل علاوه بر افزایش و گسترش فضاهای سبز ضروری است تا از افتراق و جدایی اکولوژیکی بیشتر فضاهای طبیعی موجود جلوگیری به عمل آید.
