جغرافیای اقتصادی
عیسی ابراهیم زاده؛ راضیه ولاشجردی فراهانی
دوره 4، شماره 7 ، فروردین 1392، ، صفحه 57-72
چکیده
امروزه لازمه برنامهریزی موفق گردشگری، بازاریابی است. درک سطح اهمیت مطلق و نسبی عرضه و تقاضا در فرآیند بازاریابی صنعت گردشگری میتواند چهارچوب مفهومی مناسبی برای دانستن ماهیت تصمیمگیری گردشگران فراهم نموده و از این طریق در توسعه بازارهای فعلی و رونق مقاصد گردشگری موثر واقع شود. اینک در این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با ...
بیشتر
امروزه لازمه برنامهریزی موفق گردشگری، بازاریابی است. درک سطح اهمیت مطلق و نسبی عرضه و تقاضا در فرآیند بازاریابی صنعت گردشگری میتواند چهارچوب مفهومی مناسبی برای دانستن ماهیت تصمیمگیری گردشگران فراهم نموده و از این طریق در توسعه بازارهای فعلی و رونق مقاصد گردشگری موثر واقع شود. اینک در این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از مطالعات میدانی و اسنادی به شناسایی ویژگیهای عرضه و تقاضای گردشگری در شهرستان محلات پرداخته و با استفاده از مدلSWOT به تحلیل کارکردی آن اقدام شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که گردشگران جوان زیر سیسال و گردشگران دارای تحصیلات دانشگاهی و بازارهای گردشگری استانهای همجوار از مهمترین مشخصههای شناخته شده در بخش تقاضا بوده و ضعف عملکرد بخش عرضه در گسترش زیرساختها و تسهیلات مناسب و عدم مهیابودن بعضی از جاذبههای گردشگری میباشد. تحلیل نهایی حاصل از تکینک سوات که بر پایه یافتههای تحقیق در هر دو بخش عرضه و تقاضا صورت گرفت نشان داد که ضعفها با امتیاز03/4 در رتبه اول و قوتها با امتیاز 84/3 در رتبه دوم و فرصتها و تهدیدها به ترتیب با امتیازات 72/3 و 55/3 در اولویتهای سوم و چهارم قرار گرفتند. بر این مبنا و با توجه به تاثیرگذاری متفاوت این عوامل، ابتدا راهبردهای کاربردی WO به منظور برون رفت از وضع موجود و سپس راهبردهای SO به منظور خلق فضایی مناسب جهت توسعه آینده گردشگری منظقه تدوین و در اولویت برنامهریزی قرار گرفتند.
جغرافیای اقتصادی
محمدرحیم رهنما؛ امیر اسدی؛ محمدمحسن رضوی
دوره 4، شماره 7 ، فروردین 1392، ، صفحه 73-84
چکیده
قیمت اساسیترین متغیر بخش مسکن است که در رفاه اجتماعی و اقتصادی شهر بسیار مهم میباشد و عوامل مختلفی بر آن اثر دارند، در این میان عوامل فضایی اهمیت خاصی دارند. لذا در این پژوهش تحلیل توزیع فضایی قیمت مسکن در شهر مشهد و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی بررسی شده است. حجم نمونه شامل 1000 مورد از قیمت مسکن ویلایی و آپارتمانی ...
بیشتر
قیمت اساسیترین متغیر بخش مسکن است که در رفاه اجتماعی و اقتصادی شهر بسیار مهم میباشد و عوامل مختلفی بر آن اثر دارند، در این میان عوامل فضایی اهمیت خاصی دارند. لذا در این پژوهش تحلیل توزیع فضایی قیمت مسکن در شهر مشهد و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی بررسی شده است. حجم نمونه شامل 1000 مورد از قیمت مسکن ویلایی و آپارتمانی است (628 مورد آپارتمانی و 372 ویلایی)، که از سایتهای مربوط به املاک و مستغلات کشور و روزنامه خراسان در طول سال 1389 گردآوری و مختصات جغرافیایی آنها بر روی نقشه شهر مشهد ثبت شده است. این مطالعه توصیفی و تحلیلی می باشد. نتایج حاصل از مطالعه نشانگر بعد خانوا ر 1.1 در واحد مسکونی است و کمبود مسکن برابر استاندارد در شهر مشهد رقم 58108 واحد مسکونی است.
جغرافیای اقتصادی
علیرضا دهقانپور؛ رضا دهقانی زاده
دوره 3، شماره 6 ، مهر 1391، ، صفحه 9-18
چکیده
در چند دهه اخیر به دلیل رشد روز افزون قیمت سوخت های فسیلی و آلودگی های زیست محیطی در نتیجه افزایش تقاضای انرژی تحقیق و مطالعه در بخش انرژی های تجدید شونده مورد توجه محققان و پژوهشگران قرار گرفته است. در بخش تولید برق محدودیت منابع سرمایه گذاری و محیط زیست از جمله مسایل مهمی است که این فرایند را تحت تأثیر قرار می دهد. جدی بودن مسأله حفاظت ...
بیشتر
در چند دهه اخیر به دلیل رشد روز افزون قیمت سوخت های فسیلی و آلودگی های زیست محیطی در نتیجه افزایش تقاضای انرژی تحقیق و مطالعه در بخش انرژی های تجدید شونده مورد توجه محققان و پژوهشگران قرار گرفته است. در بخش تولید برق محدودیت منابع سرمایه گذاری و محیط زیست از جمله مسایل مهمی است که این فرایند را تحت تأثیر قرار می دهد. جدی بودن مسأله حفاظت از محیط زیست و همچنین امنیت انرژی الکتریسیته موجب شده که فرآیند تولید برق توسط نیروگاه ها ی خورشیدی مورد تأکید قرارگیرد. به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه و قرار گیری بر روی کمربند تابشی و بیابانی، کشور ایران دارای اقلیمی گرم و نیمه خشک می باشد. در نتیجه بیشتر قسمت های این کشور به ویژه نواحی مرکزی آن دارای آسمانی صاف وشفاف هستند به همین دلیل مطالعه و تحقیق در مورد احداث و به کارگیری سایت های خورشیدی در این مناطق از کشور می تواند باعث دست یابی به انرژی پاک و مطمئن برای ساکنان این مناطق شود.در مقاله حاضر با استفاده از قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و مدل پیش بینی تابش کلی، میزان ساعات آفتابی و انرژی تابشی دریافتی در روستاهای شهرستان اردکان، برای هر کدام از ماه های سال محاسبه و مکان هایی که دارای ساعات آفتابی روزانه بیش از 7/7 و متوسط تابش خورشیدی بیش از 3/5 کیلو وات ساعت در متر مربع در روز داشتند جهت احداث سایت های انرژی خورشیدی در روستاهای اردکان مناسب شناخته شدند.
جغرافیای اقتصادی
سیدعلی علوی
دوره 3، شماره 5 ، فروردین 1391، ، صفحه 89-104
چکیده
تمرکز شدید و عدم تعادل از جمله ویژگیهای کشورهای جهان سوم است ، بطوری که این موضوع ممکن است زمینه هایی برای ایجاد تفرقه و فروپاشی کشورها را نیز فراهم نماید. شناخت نابرابری و عدم تعادل در چهارچوب محدودههای جغرافیایی مختلف( کشور، استان، شهرستان) ، پی بردن به اختلافات و تفاوتهای موجود، سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابریها، از ...
بیشتر
تمرکز شدید و عدم تعادل از جمله ویژگیهای کشورهای جهان سوم است ، بطوری که این موضوع ممکن است زمینه هایی برای ایجاد تفرقه و فروپاشی کشورها را نیز فراهم نماید. شناخت نابرابری و عدم تعادل در چهارچوب محدودههای جغرافیایی مختلف( کشور، استان، شهرستان) ، پی بردن به اختلافات و تفاوتهای موجود، سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابریها، از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق جغرافیایی به شمار میآید. با توجه به اینکه عدالت اجتماعی از مفاهیم بنیادین توسعه پایدار بوده، و در تبیین مفهوم عدالت اجتماعی بررسی وشناخت مناطق مختلف از نظر امکانات مختلف اجتماعی، اقتصادی،بهداشتی و.. . ضرورت پیدا میکند، لذا نوشتار حاضر با هدف شناخت وضعیت برخورداری شهرستانهای استان گلستان و شناخت میزان نابرابری موجود از امکانات اجتماعی،زیربنایی،درمانی-بهداشتی،جمعیتی، به رشته تحریر درآمده است. در این تحقیق برای سنجش درجه برخورداری و نابرابری بین مناطق جغرافیایی و رتبه بندی نابرابری ها در منطقه مورد مطالعه از روش های مدل تحلیل عاملی و نحلیل فضایی (GIS) استفاده شده است. جهت ترکیب شاخصها در محیط (GIS)، با استفاده از روش خطی ساده مقادیر بدست آمده از تحلیل عاملی بی بعد (استانداردسازی) شده است. یافته های تحقیق حاکی از عدم تعادل و نابرابری های فضایی و نیز شکاف عمیق بین شهرستانهای استان به ویژه شهرستان گرگان میباشد. شهرستان گرگان به عنوان مرکز استان، محل تمرکز فعالیتهای اقتصادی – اجتماعی بوده ،که این امر اختلاف عمیق این شهرستان با شهرستانهای دیگر استان را موجب شده است.
جغرافیای اقتصادی
آئیژ عزمی
دوره 2، شماره 4 ، مهر 1390، ، صفحه 0-0
چکیده
بخش کشاورزی در زندگی گروه کثیری از مردم تاثیرگذار است و توسعه یا عدم توسعه یافتگی آن نقش مهمی در زندگی کشاورزان می گذارد. لذا متخصصان و محققان تمایل به تحقیق بر روی کشاورزی و اثرات آن دارند. مقاله حاضر با هدف بررسی مشکلات پیش روی بخش کشاورزی به بررسی وضعیت و چالش های پیش روی زارعان در سهرین می پردازد. مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی بوده که ...
بیشتر
بخش کشاورزی در زندگی گروه کثیری از مردم تاثیرگذار است و توسعه یا عدم توسعه یافتگی آن نقش مهمی در زندگی کشاورزان می گذارد. لذا متخصصان و محققان تمایل به تحقیق بر روی کشاورزی و اثرات آن دارند. مقاله حاضر با هدف بررسی مشکلات پیش روی بخش کشاورزی به بررسی وضعیت و چالش های پیش روی زارعان در سهرین می پردازد. مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی بوده که از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده می کند. روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک بوده است. همچنین از ابزار مصاحبه در کنار مشاهده برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که کشاورزی در روستای فوق الذکر با مشکلاتی همچون عدم استفاده از بذور اصلاح شده، عدم استفاده از کودهای تلفیقی و همچنین بی توجهی به توصیه های مروجین در کنار ضعف دانش علمی مروجان روبرو است. با این همه بی سوادی و کم سوادی زارعان و عدم رغبت به پذیرش الگوهای جدید زراعی مزید بر علت شده تا تحول در کشاورزی با مشکل روبرو باشد. همچنین نتایج تحقیق از عدم توجه محققان به شرایط مکانی برای برگزاری کلاس های آموزشی دارد. در نهایت یافته های ناشی از ضریب همبستگی فی و کرامر نشان می دهند که کشاورزان بزرگ مقیاس تمایل بیشتری به پذیرش توصیه های مروجان و اداره جهاد کشاورزی دارند.
جغرافیای اقتصادی
دکتر علی حاجینژاد؛ علی احمدی
دوره 1، شماره 2 ، آذر 1389، ، صفحه 7-22
چکیده
شهرها در روند تحولخود پیوسته از کارکردهای خود تأثیر مستقیم پذیرفتهاند و به تبع این تأثیرپذیری تغییراتی نیز در آنها در زمینههای فضایی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بوجود آمده است. از جمله کارکردهای مهم شهری گردشگری بوده که فضاهای شهری تأثیرات شگرفی میگذارد. هدف این مقاله بررسی و تحلیل اثرات اقتصادی گردشگری تجاری ...
بیشتر
شهرها در روند تحولخود پیوسته از کارکردهای خود تأثیر مستقیم پذیرفتهاند و به تبع این تأثیرپذیری تغییراتی نیز در آنها در زمینههای فضایی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بوجود آمده است. از جمله کارکردهای مهم شهری گردشگری بوده که فضاهای شهری تأثیرات شگرفی میگذارد. هدف این مقاله بررسی و تحلیل اثرات اقتصادی گردشگری تجاری بر شهرها بوده و اینکه گردشگری چه نقشی میتواند در اقتصاد شهرها برعهده داشته و چه نوع اثرات اقتصادی بر شهرها برجای گذارد؟ در این راستا شهر بانه و تأثیرات اقتصادی گردشگری تجاری بر آن مورد بررسی قرار گرفت. موقعیت جغرافیایی شهر بانه و همجواریآن با کشور عراق سبب شده تا مبادلات تجاری در اشکال رسمی و غیررسمی با این کشور در حجم بالایی صورت گرفته و صرفه اقتصادی و منافع ناشی از خرید و فروش کالاهای وارده از مبادی مرزی باعث پیدایش نوعی از گردشگری در این منطقه (گردشگری تجاری) شده است که حوزه عمل آن تا دورترین شهرهای داخلکشور نیز تسری یافته است. در این تحقیق از دادههای میدانی استفاده شده و روش تحقیق میدانی- کتابخانهای و تحلیل علمی است که به وسیله نرم افزار spss انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده که جامعهی آماری مورد مطالعه کارشناسان مرتبط با گردشگری و امور شهری و افراد شاعل در بخشهای مرتبط به گردشگری بوده است. برای این منظور از دو نوع پرسشنامه استفاده شده که در پرسشنامه مربوط به کارشناسان حجم نمونه 10 عدد و در پرسشنامه دوم 263 عدد بوده است. در نهایت به تحلیل یافتههای حاصل از پرسشنامهها از طریق آزمونهای توزیع دوجملهای و sign پرداخته شد. نتایج حاصل حاکی از آن است که فعالیتها و اشتغال حاصل از این فعالیت در غیاب بخشهای صنعت، خدمات و کشاورزی توانسته اثرات اقتصادی قابل توجهی را بر شهر بانه داشته باشد و افزایش درآمد و اشتغال و قیمت زمین در این شهر را در پی داشته است.
جغرافیای اقتصادی
رحیم سرور؛ میرنجف موسوی؛ امید مبارکی
دوره 1، شماره 2 ، آذر 1389، ، صفحه 33-41
چکیده
کیفیت توسعه و زیرساختهای آن در اثر برنامهریزیهای نامطلوب و متمرکز گذشته مسائل عمدهای را در روند توسعه نواحی کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی در عرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمار میآید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادلهای منطقهای، گام نخست شناخت و سطحبندی ...
بیشتر
کیفیت توسعه و زیرساختهای آن در اثر برنامهریزیهای نامطلوب و متمرکز گذشته مسائل عمدهای را در روند توسعه نواحی کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی در عرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمار میآید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادلهای منطقهای، گام نخست شناخت و سطحبندی مناطق از نظر برخورداری در زمینههای اقتصادی، زیربنایی و ارتباطات، اجتماعی- فرهنگی، بهداشتی درمانی، آموزشی است. روش کار در این پژوهش ترکیبی از روشهای همبستگی، اسنادی، تحلیلی است. 44 شاخص مورد بررسی در این مطالعه در 6 بخش زیربنایی و ارتباطات، بهداشت و درمان، کشاورزی، جمعیتی و اقتصادی، فرهنگ و ورزش، آموزشی قرار میگیرند. تکنیکهای آماری تاپسیس و روش تحلیل خوشهای سلسله مراتبی روشهای اصلی به کاربرده شده در این تحقیق هستند. نتایج این پژوهش نشان میدهد تفاوتها و نابرابریهایی درسطح توسعهیافتگی شهرستانها وجود دارد، به طوری که شهرستانهای تبریز، آذرشهر در یک سطح (سطح یک توسعه) و شهرستانهای مراغه، اهر، بناب، مرند، میانه، سراب در یک سطح (سطح 2 توسعه) شهرستانهای شبستر، اسکو، بستانآباد در یک سطح (سطح 3 توسعه) و شهرستانهای جلفا، کلیبر،هریس، هشترود و ملکان در یک سطح (سطح 4 توسعه) قرار دارند. لذا این تفاوتها لزوم تهیه و اجرای برنامهها و طرحهای هدفمند را برای توسعه یکپارچه و متوازن شهرستانها ایجاب میکند.
جغرافیای اقتصادی
نفیسه مرصوصی؛ حسن حکمتنیا؛ دکتر محمدرضا پورمحمدی؛ حسین نظمفر
دوره 1، شماره 2 ، آذر 1389، ، صفحه 42-50
چکیده
یکی از ویژگیهای کشورهای جهان سوم، تمرکز شدید جمعیت و فعالیتها و عدم تعادل فضایی در برخورداری از امکانات اجتماعی است. این ویژگی را در ایران قبل از انقلاب و آثار و بقایای آن را در ایران بعد از انقلاب میتوان یافت. بر طبق این ویژگی بخش عمدهای از امکانات و جمعیت در یک یا چند نقطه تمرکز مییابد و سایر مناطق به صورت حاشیهای عمل کرده ...
بیشتر
یکی از ویژگیهای کشورهای جهان سوم، تمرکز شدید جمعیت و فعالیتها و عدم تعادل فضایی در برخورداری از امکانات اجتماعی است. این ویژگی را در ایران قبل از انقلاب و آثار و بقایای آن را در ایران بعد از انقلاب میتوان یافت. بر طبق این ویژگی بخش عمدهای از امکانات و جمعیت در یک یا چند نقطه تمرکز مییابد و سایر مناطق به صورت حاشیهای عمل کرده و باعث بروز نابرابریهای منطقهای میشود. در این زمینه توجه به نابرابریهای منطقهای در قالب شاخصها، از جمله مهمترین ابزارهای برنامهریزی به شمار میرود که از طریق آن برنامهریزان قادر به ارزیابی نتایج اجرای برنامهها در بستر محدودههای جغرافیایی خواهند بود. هدف این مقاله بررسی نابرابریهای فضایی و ارائه راهکارهای توسعه جهت دستیابی به تعادل و توازن منطقهای در استان آذربایجان شرقی است و با بررسی مسائل و مشکلات فضایی در توزیع جمعیت و امکانات و با استفاده از شاخصها و سنجههای مختلف در زمینههای اجتماعی، اقتصادی و میزان برخورداری شهرستانهای استان آذربایجانشرقی از نظر امکانات و خدمات اجتماعی به این نتیجه میرسد که ضعف خدماترسانی به روستاها و عدم وجود ارتباط منطقی روستاها با سطوح بالاتر از خود، وجود خلاء سکونتگاهی در نظام سلسله مراتب سکونتگاهی در استان، عدم توجه به نقش شهرهای میانی در تعدیل نظام سکونتگاهی و ایجاد ارتباط با مراکز کوچک سکونتگاهی موجب تمرکز شدید جمعیت، خدمات و سرمایه گذاریها در شهر تبریز و پیرامون آن و در نهایت ناهمگونی فضایی و عقب افتادگی سایر مناطق به خصوص روستاها در استان آذربایجان شرقی شده است.