علمی-پژوهشی
رضا ولی زاده؛ مهدی فرج‌زاده؛ فریدون بابایی اقدم؛ علی پناهی؛ علی آذر
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه وضعیت شاخص‌های پیاده‌مداری در پیاده‌راه‌های تربیت (سنتی) و ولیعصر (مدرن) تبریز صورت گرفت. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق را عابران، مغازهداران و ساکنین این دو محدوده تشکیل دادهاند. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده و به روش کوکران، 380 نفر به‌عنوان ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه وضعیت شاخص‌های پیاده‌مداری در پیاده‌راه‌های تربیت (سنتی) و ولیعصر (مدرن) تبریز صورت گرفت. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق را عابران، مغازهداران و ساکنین این دو محدوده تشکیل دادهاند. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده و به روش کوکران، 380 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شد. روش تحقیق از نوع کاربری و ماهیت آن توصیفی- تحلیلی و همچنین از نوع تحقیقات استنباطی است. نوآوری خاص این پژوش عبارت است از شناسایی مؤلفه‌های بومی مؤثر بر ارتقای کیفیت پیاده‌راه‌ها با تأکید بر پیاده‌راه‌های سنتی و مدرن. پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول کرونباخ در پیادهراه تربیت 902/0 و در پیادهراه ولیعصر 886/0 محاسبه شد. نتایج یافته‌های تحلیل عاملی منجر به خلاصه شدن 56 متغیر در 12 عامل اصلی گردید. درصد واریانس نهایی برای پیادهراه تربیت 84/86 و 01/81 برای ولیعصر بوده است که بیانگر نقش پررنگ شاخص‌های بومی در پیاده‌راه‌های سنتی است. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین تمامی 46 متغیر با وضعیت پیاده‌مداری هر دو پیادهراه همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد و در این بین میزان همبستگی متغیر در پیادهراه تربیت بیشتر از ولیعصر است. نتایج آزمون t هم مؤید وجود تفاوت معناداری و واریانس میانگین وضعیت متغیرهای پیاده‌مداری در بین دو پیادهراه است. در نهایت این‌که نتایج آزمون واریانس نشان از وجود تفاوت معنادار در بین سه گروه عابران، ساکنین و کسبه است.
علمی-پژوهشی
زینت رنجبر؛ پری شکری فیروزجاه؛ غلامرضا جانبازقبادی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تحلیل فضایی تابآوری کالبدی با تأکید بر بازآفرینی شهری در شهرهای ساحلی غرب استان مازندران انجام شده است. این پژوهش از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی، به لحاظ هدف کاربردی میباشد. شیوه گردآوری دادههای تحقیق، مبتنی بر روش کتابخانه‌ای و شیوه پیمایش میدانی (ابزار پرسشنامه) بوده است. جامعه آماری، 382 نفر از خانوارهای ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تحلیل فضایی تابآوری کالبدی با تأکید بر بازآفرینی شهری در شهرهای ساحلی غرب استان مازندران انجام شده است. این پژوهش از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی، به لحاظ هدف کاربردی میباشد. شیوه گردآوری دادههای تحقیق، مبتنی بر روش کتابخانه‌ای و شیوه پیمایش میدانی (ابزار پرسشنامه) بوده است. جامعه آماری، 382 نفر از خانوارهای شهرهای نور، نوشهر، تنکابن، چالوس و رامسر می‌باشند. بدین منظور، از آزمون آماری تی یک‌طرفه، روش تصمیم‌گیری چندمعیاره ایداس و آزمون رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. یافته‌های نهایی تحقیق با توجه به نتیجه کلی آزمون تی یک‌طرفه برای تابآوری کالبدی مبین تابآوری ضعیف شهرهای ساحلی غرب استان مازندران در شرایط پیک سفر و وضعیت مطلوب پیش زمینه‌های تحقق بازآفرینی شهری در این شهرها است. براساس نتایج تکنیک ایداس از پنج شهر مورد مطالعه سه شهر در گروه‌های ضعیف یعنی «وضعیت تابآوری پایین و عدم تابآوری» قرار دارند. نتایج این تکنیک همچنین از وضعیت نامساعد بازآفرینی شهری در سه شهر نمونه حکایت دارد. نتایج رگرسیون چندمتغیره نیز بیانگر تأثیر معناداری بازآفرینی شهری در ارتقای تابآوری کالبدی شهرهای ساحلی غرب استان مازندران است. به این ترتیب با توجه به تابآوری کالبدی پایین شهرهای نمونه و همچنین فراهم بودن زمینه‌های لازم جهت تحقق بازآفرینی شهری در این شهرها، در صورت تأمین هرچه بیشتر پیش زمینه‌های تحقق بازآفرینی یکپارچه شهری و اجرای پروژه‌های آن، می‌توان ارتقای سطح تابآوری این شهرها را انتظار داشت.
علمی-پژوهشی
مصطفی محمدی ده‌چشمه؛ محمدعلی فیروزی؛ جعفر سعیدی؛ فتح‌الله شمسایی زفرقندی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف سنجش شاخص‌های تابآوری کالبدی، زیست‌محیطی و مخاطرات در شهرهای آبادان و خرمشهر انجام گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، کاربردی - نظری و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی و پیمایشی میباشد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق‌ساخته بود که براساس نتایج روش آلفای کرونباخ با حداقل ضریب پایایی (7/0)، برای هریک از ابعاد تابآوری ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف سنجش شاخص‌های تابآوری کالبدی، زیست‌محیطی و مخاطرات در شهرهای آبادان و خرمشهر انجام گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، کاربردی - نظری و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی و پیمایشی میباشد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق‌ساخته بود که براساس نتایج روش آلفای کرونباخ با حداقل ضریب پایایی (7/0)، برای هریک از ابعاد تابآوری شهری مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه خبرگان دانشگاهی، کارشناسان و مدیران نهادی - سازمانی بود که براساس روش «نمونهگیری هدفمند و زنجیره‌ای»، تعداد (106) نفر که در زمینه تابآوری شهری و شناخت قلمرو مطالعه از دانش و تجربه کافی برخوردار بودند انتخاب و مورد پرسشگری قرار گرفتند. به‌منظور تجزیه و تحلیل دادهها از نرم‌افزار تحلیل آماری SPSS استفاده شده است. نوآوری پژوهش حاضر در ارائه و سنجش شاخص‌های همساز تابآوری شهری براساس ابعاد کالبدی، زیست‌محیطی و مخاطرات در شهرهای آبادان و خرمشهر است. براساس مقادیر محاسبه‌شده برای هریک از ابعاد تابآوری شهری (زیست‌محیطی، کالبدی - زیرساختی و تابآوری مخاطرات)، نتایج پژوهش، حاکی از وضعیت ناپایدار و نامناسب تابآوری شهرهای آبادان و خرمشهر است و بین تابآوری موجود و تابآوری مطلوب، تفاوت معناداری وجود دارد.
علمی-پژوهشی
عبدالله فرجی؛ حسین عساکره؛ سید حسین میرموسوی؛ سلماز مطلبی‌زاد
چکیده
هدف پژوهش حاضر ارزیابی تأثیرات شهرنشینی بر تغییرات زمانی و مکانی فراسنج‌های اقلیمی و ارتباط با آن است. بنابراین تأثیر شهرنشینی بر دمای حداقل و حداکثر در نقاط شهری شمال‌غرب ایران بررسی گردید. از دادههای هواشناسی (1987-2017) و دادههای شهرنشینی حاصل از سرشماری عمومی و نفوس مسکن (1365-1395) استفاده شد و روش‌های آماری ضریب همبستگی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر ارزیابی تأثیرات شهرنشینی بر تغییرات زمانی و مکانی فراسنج‌های اقلیمی و ارتباط با آن است. بنابراین تأثیر شهرنشینی بر دمای حداقل و حداکثر در نقاط شهری شمال‌غرب ایران بررسی گردید. از دادههای هواشناسی (1987-2017) و دادههای شهرنشینی حاصل از سرشماری عمومی و نفوس مسکن (1365-1395) استفاده شد و روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و آزمون من-کندال به کار برده شد. براساس این آزمون روند مثبت و معناداری در دمای حداقل و حداکثر در میان ایستگاههای شهری مشاهده گردید. نوآوری مقاله حاضر در تأثیر افزایش جمعیت و توسعه فیزیکی شهرها بر پارامترهای اقلیمی شهرها میباشد. تغییرات ده‌های نشان از تأثیر شهرنشینی بر آب‌وهوا است. نتایج ارتباط دمای حداقل و حداکثر با تعداد جمعیت در نقاط شهری مثبت میباشد. میزان همبستگی دمای حداقل در خلخال و خرم‌دره (شهرهای کوچک) 8/0، در شهرهای مراغه و خوی (شهرهای متوسط) 7/0 و دمای حداکثر در شهر مهاباد 61/0 به‌دست آمد و در شهرهای بزرگ اردبیل و زنجان ارتباط بسیار زیادی به میزان 7/0، 75/0 اما در ارومیه و تبریز (شهر خیلی بزرگ و کلانشهر) جمعیت با دمای حداقل ارتباط کمی داشت ولی دمای حداکثر در هر دو شهر با ضریب بالای 68/0، 61/0 مشاهده شد که نشان‌دهنده نقش قابل‌توجه شهرنشینی در آب‌وهوای شهری است. در شهرهای کوچک و متوسط و بزرگ تغییرات در دمای حداقل قابل توجه بود. در تمامی ایستگاه‌ها بررسی تغییرات ده‌های جمعیت و دمای حداقل و حداکثر روند افزایشی نشان داد و تغییرات زیاد در دهه‌های 1375-1385 و 1385-1395 میباشد.
علمی-پژوهشی
مجید گودرزی؛ محمدعلی فیروزی؛ امید سعیدی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل موانع اجتماعی- فرهنگی توسعه حمل‌ونقل عمومی پایدار کلانشهر اهواز است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و توسعه‌ای است، از نظر ماهیت، توصیفی و تحلیلی با رویکرد پیمایشی است. جهت گردآوری اطلاعات از دو روش مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه و مصاحبه).استفاده شده است. در جهت پایایی ابزار سنجش ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل موانع اجتماعی- فرهنگی توسعه حمل‌ونقل عمومی پایدار کلانشهر اهواز است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و توسعه‌ای است، از نظر ماهیت، توصیفی و تحلیلی با رویکرد پیمایشی است. جهت گردآوری اطلاعات از دو روش مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه و مصاحبه).استفاده شده است. در جهت پایایی ابزار سنجش از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که به دست آمدن ضریب 95/0 نشان‌دهنده پایایی ابزار سنجش است. روش آنالیز آن کمی بوده که از مدل تصمیم‌گیری چند معیاره TOPSIS استفاده‌شده است. همچنین جامعه آماری تحقیق را مناطق هشتگانه کلانشهر اهواز تشکیل دادهاند. به‌منظور تعیین تعداد نمونه جامعه خبرگان، از روش نمونهگیری گلوله برفی استفاده شد که بر اساس آن، تعداد 15 نفر از خبرگان مرتبط با حوزه این پژوهش انتخاب شدند. شناسایی موانع توسعه اجتماعی- فرهنگی حمل‌ونقل، دسته‌بندی موانع و شناخت تفاوت‌های مکانی از جنبه‌های نوآوری این پژوهش است. نتایج تحقیق نشان داد که موانع اجتماعی - فرهنگی توسعه حمل‌ونقل عمومی در مناطق هشتگانه اهواز باهم متفاوت هستند؛ در مناطق یک، دو، سه، چهار، پنج، شش، هفت و هشت به ترتیب ضعف فرهنگ‌سازمانی، سبک زندگی خودرو محور، ضعف مشارکت واحدهای وظیفه، عدم‌حمایت از مسافرت کودک، بی‌نظمی در سواره - پیاده شدن، مقاومت در پرداخت هزینه‌های عمومی، ضعف رعایت حقوق شهروندی مهم‌ترین موانع توسعهی حمل‌ونقل عمومی در هر یک از مناطق هشتگانه است.
علمی-پژوهشی
عبدالرضا کاظمی‌نیا؛ علی اسماعیلی
چکیده
هدف از تحقیق حاضر، تحلیل مکانی فضای سبز و بهترین مسیر رسیدن به آن در منطقه 1 شهر کرمان میباشد. در همین راستا، با استفاده از ماتریس‌های ارزیابی کیفی چهارگانه مطلوبیت، سازگاری، ظرفیت و وابستگی (روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره) به بررسی نحوه توزیع مکانی کاربری‌های فضای سبز در سطح منطقه یک شهر کرمان پرداخته شد. دادههای تحقیق به ...
بیشتر
هدف از تحقیق حاضر، تحلیل مکانی فضای سبز و بهترین مسیر رسیدن به آن در منطقه 1 شهر کرمان میباشد. در همین راستا، با استفاده از ماتریس‌های ارزیابی کیفی چهارگانه مطلوبیت، سازگاری، ظرفیت و وابستگی (روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره) به بررسی نحوه توزیع مکانی کاربری‌های فضای سبز در سطح منطقه یک شهر کرمان پرداخته شد. دادههای تحقیق به روش اسنادی و با مراجعه به منابع و سازمان‌های مربوطه گردآوری گردید. هر کدام از معیارهای ماتریس چهارگانه براساس روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس رتبه بندی شده و سپس در محیط سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی مدلسازی و با بکار بردن توابع تحلیلی، نقشه مکان‌های مناسب ایجاد فضاهای سبز منطقه مورد نظر تهیه گردید. استفاده از معیارهای ماتریس کیفی چهارگانه و وزن دهی آن‌ها به روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس همراه با طراحی شبکه هندسی راه دسترسی به فضاهای سبز شهری از نوآوری‌های پژوهش حاضر میباشد. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد مجموع فضاهای سبز شهری در منطقه یک کرمان 54 هکتار بوده که در مقایسه با وسعت منطقه، ناچیز است. بنابراین در این تحقیق با استفاده از روش ماتریس‌های کیفی چهارگانه، مکان‌های بسیار مناسب جهت احداث فضاهای سبز جدید در حدود 106 هکتار برآورد شده است. به‌طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که تحلیل فضایی کاربری فضای سبز منطقه مورد مطالعه با استفاده از روش ماتریس‌های کیفی چهارگانه و روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس بدین‌گونه برآورد گردید: 7/28 درصد مکان بسیار مناسب، 4/53 درصد مکان مناسب و 9/17 درصد مکان نامناسب.
علمی-پژوهشی
طاهر پریزادی؛ مظهر احمدی؛ آزاد رحیم‌زاده
چکیده
هدف این پژوهش ارزیابی تطبیقی محلات منطقه 6 کلانشهر تهران براساس شاخص‌های شکوفایی شهری میباشد. به‌کارگیری شکوفایی شهری در برنامه‌ریزی محله‌ای سیاستی نوین در توسعة شهری پایدار است. این پژوهش براساس روش از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی و براساس هدف کاربردی میباشد. روش گردآوری دادهها به‌صورت اسنادی- کتابخانه‌ای بوده ...
بیشتر
هدف این پژوهش ارزیابی تطبیقی محلات منطقه 6 کلانشهر تهران براساس شاخص‌های شکوفایی شهری میباشد. به‌کارگیری شکوفایی شهری در برنامه‌ریزی محله‌ای سیاستی نوین در توسعة شهری پایدار است. این پژوهش براساس روش از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی و براساس هدف کاربردی میباشد. روش گردآوری دادهها به‌صورت اسنادی- کتابخانه‌ای بوده است. از مدل WASPASبرای رتبه‌بندی محله‌ها و از مدل آنتروپی برای وزندهی به شاخصها استفاده شده است. نوآوری پژوهش استفاده از رویکرد تطبیقی و مدل جدید در تعیین و ارزیابی شاخص‌های شکوفایی شهری در مقیاس محله‌های شهری منطقه شش تهران است. نتایج حاصل از به‌کارگیری مدل تصمیم‌گیری WASPASنشان می‌دهد بین محلات 14 گانه منطقه شش نسبت به شاخص‌های شکوفایی شهری تفاوت وجود دارد. سطحبندی محلات ازلحاظ شکوفایی شهری بیانگر این مطلب بوده است که سه محله یوسف‌آباد، کشاورز و ولیعصر به ترتیب با امتیاز نهایی، 337/0، 334/0 و 259/0 دارای وضعیت مطلوب، شش محله دارای وضعیت متوسط و پنج محله (نظامی گنجوی، جهاد، بهجت‌آباد، فاطمی و جمال‌زاده) دارای وضعیت نامطلوب و در اولویت برنامه‌ریزی توسعة شهری می‌باشند. همچنین نتایج نشان داد که بعد زیست‌محیطی شکوفایی شهری دارای بیش‌ترین محلات (11 محله) با شرایط نامطلوب بوده است.
علمی-پژوهشی
مریم هاشمی؛ اکرم الملوک لاهیجانیان؛ مظاهر معین‌الدینی؛ علیرضا مقدم‌نیا؛ رضا ارجمندی
چکیده
هدف پژوهش بررسی نحوه مدیریت محیط زیست شهری در منطقه 22 شهرداری تهران در جهت ارائه الگویی جامع و ارتقای آن میباشد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحلیلی- توصیفی است، برای جمع‌آوری دادهها از منابع داخـلـی و خـارجـی و در مرحله پیمایش، از طریق پرسشنامه از 20 نفر از نخبگان مدیران خبره حوزه مدیریت زیست شهری استفاده شده است. مدل ...
بیشتر
هدف پژوهش بررسی نحوه مدیریت محیط زیست شهری در منطقه 22 شهرداری تهران در جهت ارائه الگویی جامع و ارتقای آن میباشد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحلیلی- توصیفی است، برای جمع‌آوری دادهها از منابع داخـلـی و خـارجـی و در مرحله پیمایش، از طریق پرسشنامه از 20 نفر از نخبگان مدیران خبره حوزه مدیریت زیست شهری استفاده شده است. مدل اجرایی برنامه‌ریزی راهبردی پژوهش برگرفته از مدل مدیریت راهبردی فرد. آر. دیوید می باشد و در مرحله تصمیم‌گیری، از ماتریس QSPM بهترین راهبردها برای اجرا بکار گرفته شد. ارائه الگویی جامع و متناسب با محیط زیست منطقه 22 شهرداری تهران که قادر به تعیین نقاط ضعف مدیریت شهری و ارائه استراتژی جهت ارتقاء آن، نوآوری مطالعه حاضر میباشد. با توجه به یافته‌های پژوهش و کسب نمره نهایی کم‌تر از 5/2 مشخص گردیده در مدیریت محیط زیست شهرداری منطقه 22 تهران، از قوت‌ها و فرصت‌های به‌دست آمده برای غلبه برضعف‌ها و تهدیدها به درستی استفاده نشده است و نوع راهبرد، تدافعی است. نتایج تحقیق نشان داد که سه راهبرد «ارزیابی عرصه‌های نیازمند حفاظت محیط زیست»، «اصلاح بسترهای حقوقی و نهادی» و «اصلاح ساختار سازمانی و مدیریت یکپارچه شهری» با بیش‌ترین امتیازات، از مهم‌ترین راهبردهای ارتقاء مدیریت محیط زیست این منطقه بوده است.
