جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سمیه هاتفی شجاع؛ علی اکبری؛ مهتا تاری
چکیده
همدان با سابقه دیرینه در شهرسازی ایران، دارای بازاری نسبتاً بزرگ است. کاروانسرای میرزا کاظم و سرای گلشن از مهمترین کاروانسراهای شهر همدان هستند که به واسطه قرارگیری آنها در کنار بازار تاریخی همدان، مرکز تجاری شهرهایی مانند زنجان، کردستان و کرمانشاه حایز اهمیت میباشند. با توجه به اهمیت کلیت در معماری و خلق فضاهای شهری ...
بیشتر
همدان با سابقه دیرینه در شهرسازی ایران، دارای بازاری نسبتاً بزرگ است. کاروانسرای میرزا کاظم و سرای گلشن از مهمترین کاروانسراهای شهر همدان هستند که به واسطه قرارگیری آنها در کنار بازار تاریخی همدان، مرکز تجاری شهرهایی مانند زنجان، کردستان و کرمانشاه حایز اهمیت میباشند. با توجه به اهمیت کلیت در معماری و خلق فضاهای شهری زنده و با معنا نظریه مراکز زنده کریستوفر الکساندر به بررسی و شناخت الگوی ساختارهای زنده با توجه به مفاهیم کلیت یکپارچه و مراکز نیرومند در قالب 15 خصلت بههم پیوسته میپردازد. این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی، رویکرد کیفی و اسناد کتابخانهای به پرسش زیر پاسخ میگوید: ساختار کالبدی بازار سنتی همدان به چه میزان بر نظریه الکساندر منطبق است؟ مطالعات زیادی در بخشهای مختلف بازار سنتی به انجام رسیده است و مفاهیم نظریه مراکز زنده کریستوفر الکساندر با 15 خصلت در موضوعات مختلفی از جمله قلعه قورتان، باغ ایرانی و ربع رشیدی تبریز مورد بررسی قرار گرفته است و مطالعه کالبدی بازارهای سنتی در قالب مفاهیم نظریه مراکز زنده موضوعی است که پیشینهای ندارد. نتایج حاصل از پژوهش مؤید این است که بازار سنتی همدان بر خصلتهای این نظریه منطبق است و سرای گلشن با دارا بودن بیشترین تقارن، تضاد، پژواک و جداییناپذیری از حیات کالبدی بیشتری نسبت به سرای میرزا کاظم برخوردار است. مقایسه ساختار هندسی سراها و پانزده خصلت از الگوی ساختارهای زنده الکساندر نشان میدهد نقش خصلتهای مراکز نیرومند، تکرار متناوب، تضاد، جداییناپذیری، فضای خالی و مرزها در ساختار کالبدی سراها بیشتر است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدحسن یزدانی؛ سحر حسنپور
چکیده
این مطالعه با هدف تحلیل الگوی پراکنش کاربریهای زمین در منطقۀ سه شهر اهواز انجام شد. کاربریهای زمین در سطوح منطقه، ناحیه و محله با محاسبۀ کمی شاخصهای فشردگی، هیرشمن- هرفیندال، گسستگی، تنوع سیمپسون، آنتروپی، تراکم زمین ساخته شده و ابزارهای تحلیلی موجود در نرمافزار ArcGIS از جمله تحلیلهای ANN، DD و GWR مورد ارزیابی قرار گرفتند. ...
بیشتر
این مطالعه با هدف تحلیل الگوی پراکنش کاربریهای زمین در منطقۀ سه شهر اهواز انجام شد. کاربریهای زمین در سطوح منطقه، ناحیه و محله با محاسبۀ کمی شاخصهای فشردگی، هیرشمن- هرفیندال، گسستگی، تنوع سیمپسون، آنتروپی، تراکم زمین ساخته شده و ابزارهای تحلیلی موجود در نرمافزار ArcGIS از جمله تحلیلهای ANN، DD و GWR مورد ارزیابی قرار گرفتند. بنابراین تحقیق حاضر با هدفی کاربردی و روشی توصیفی انجام شد و دادهها با شیوهای کتابخانهای جمعآوری شدند. گفتنی است که تاکنون معدود مطالعهای در ارتباط با ارزیابی الگوی توزیع کاربریها با استفاده از روشهای بکار رفته و همچنین با مورد منطقه سه شهر اهواز انجام شده است. مطالعه نشان داد که سرانۀ موجود کاربریهای زمین در منطقۀ سه شهر اهواز به میزان 12 مترمربع از سرانۀ استاندارد بالاتر بود. ناحیۀ دو دارای بیشترین تراکم و فشردگی و ناحیۀ سه دارای بیشترین پراکندگی بود. با وجود این، الگوی توزیع کاربریهای ناحیۀ سه، ترکیب، تنوع، تمرکز و پیوستگی بیشتری را نشان داد. توزیع فضایی 46 درصد از کاربریها به صورت بسیار خوشهای و جهتگیری کاربریها به سمت مرکز منطقه، از مطلوبیت برخوردار بود. این جهتگیری موجب جذب جمعیت در مرکز منطقه شد. بهعنوان نتیجه، کاربریهای زمین در منطقۀ سه شهر اهواز از توزیع مناسبی برخوردار نیستند و لازم است طرحی برای ساماندهی کاربری اراضی چیده شود.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
احسان اله ریگی؛ محمودرضا انوری؛ معصومه حافظ رضازاده
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش اقتصادی کریدور مرزی میرجاوه بر ابعاد توسعه پایدار شهری است. این پژوهش از نظر روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف در زمره پژوهشهای کاربردی قرار دارد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرمافزار SPSS استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر خانوارهای ساکن در شهر میرجاوه میباشد که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش اقتصادی کریدور مرزی میرجاوه بر ابعاد توسعه پایدار شهری است. این پژوهش از نظر روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف در زمره پژوهشهای کاربردی قرار دارد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرمافزار SPSS استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر خانوارهای ساکن در شهر میرجاوه میباشد که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 324 نفر تعیین شد. بررسی ابعاد چهارگانه توسعه پایدار شهری (اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیستمحیطی) به صورت مجزا در رابطه با نقش اقتصادی کریدور مرزی میرجاوه، نوآوریهای این پژوهش است. نتایج آزمون کایاسکوئر نشان داد، رابطه معناداری و مثبت بین توسعه اقتصادی و اجتماعی شهر میرجاوه و نقش اقتصادی کریدور مرزی وجود دارد. نتایج آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد که وضعیت اقتصادی کریدور مرزی به صورت معناداری توسعه کالبدی را پیشبینی میکند. نتایج آزمون تی تک نمونهای، بیانگر میزان کم نقش اقتصادی کریدور مرزی در توسعه زیستمحیطی شهر میرجاوه میباشد. در نهایت جهت بررسی تفاوت معناداری بین نقش اقتصادی کریدور مرزی در ابعاد توسعه از روند آماری تحلیل واریانس و با کمک مدل خطی عمومی تک متغیره، استفاده گردید، نتایج نشان داد که نقش اقتصادی کریدورهای مرزی در بعد اجتماعی و زیستمحیطی دارای اختلاف معناداری میباشد. نتیجهگیری کلی پژوهش نشان از تأثیر وضعیت اقتصادی کریدور مرزی میرجاوه بر ابعاد توسعه (اقتصادی، اجتماعی و کالبدی)، دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ابراهیم سامی؛ مریم عبادی
چکیده
هدف از این تحقیق پهنهبندی خطر سیلاب در شهر مراغه به دلیل سیلاب ناشی از طغیان رودخانه صوفی چای میباشد که برای این منظور از لایههای اطلاعاتی شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از آبراهه، فاصله از رودخانه، کاربری زمین، تراکم ساختمانی و تراکم جمعیتی استفاده شده است. براساس نظر کارشناسان و شناخت منطقه، وزندهی لایهها به روش تحلیل شبکه ...
بیشتر
هدف از این تحقیق پهنهبندی خطر سیلاب در شهر مراغه به دلیل سیلاب ناشی از طغیان رودخانه صوفی چای میباشد که برای این منظور از لایههای اطلاعاتی شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از آبراهه، فاصله از رودخانه، کاربری زمین، تراکم ساختمانی و تراکم جمعیتی استفاده شده است. براساس نظر کارشناسان و شناخت منطقه، وزندهی لایهها به روش تحلیل شبکه (ANP) با استفاده از نرمافزار سوپردسیژن انجام شد. با توجه به ضرایب بهدست آمده در مدل ANP عامل آبراهه با ضریب 75/0 بیشترین ارزش و عامل کاربری اراضی با ضریب 0895/0 کمترین ارزش را برای ایجاد سیل به خود اختصاص داد و سپس تمامی لایهها در محیط GIS فازی سازی شده و در نهایت با وزندار کردن لایهها و تلفیق آنها به روش گاما، نقشة نهایی پهنهبندی سیلاب تهیه گردید. نتایج نشان میدهد، پهنههای با خطر سیلگیری خیلی زیاد در مرکز شهر حاشیه رودخانه صوفی چای با مساحت 126/3 هکتار به ترتیب در نواحی 1، 2 و 3 و پهنههای با خطر سیلگیری کم در حاشیه شهر با مساحت 598/13 هکتار در نواحی 5 و 7 واقع گردیدهاند. نتایج حاصل از تلفیق مدلهای ANP و Fuzzy در تائید مطالعات پیشین، حاکی از کارایی بالای آنها در تعیین مناطق با ریسک بالای سیلاب میباشد و ضرورت دارد در فرایند برنامهریزی و آمایش بهویژه ارزیابی خطر این سطوح پهنهبندی شده مدنظر قرار گرفته شود.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدرضا میرسعیدی؛ فرشته احمدی؛ مسلم سید الحسینی؛ امیرحسین شبانی
چکیده
هدف این پژوهش تحلیل تأثیر سازمان فضایی شهر و وضعیت ارتباطی عملکردهای تجاری آن با یکدیگر میباشد. تک مرکزیتی و چند مرکزیتی بودن شهرها میتواند تأثیر شگرف بر مسافت سفرها ایفا نماید و بدین ترتیب از اتلاف وقت و انرژی در شهرها جلوگیری شود. وسایل نقلیه موتوری تولیدکننده گازهای گلخانهای میباشند و موجب گرمایش زمین در طولانیمدت میشوند. ...
بیشتر
هدف این پژوهش تحلیل تأثیر سازمان فضایی شهر و وضعیت ارتباطی عملکردهای تجاری آن با یکدیگر میباشد. تک مرکزیتی و چند مرکزیتی بودن شهرها میتواند تأثیر شگرف بر مسافت سفرها ایفا نماید و بدین ترتیب از اتلاف وقت و انرژی در شهرها جلوگیری شود. وسایل نقلیه موتوری تولیدکننده گازهای گلخانهای میباشند و موجب گرمایش زمین در طولانیمدت میشوند. شناخت این عوامل میتواند میزان انتشار گازهای گلخانهای را کاهش داده و از گرمایش زمین جلوگیری کند. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی-تحلیلی میباشد. این تحقیق، پس از مطالعات علمی جهت برآورد گازهای گلخانهای براساس فرمولهای پیشنهادی توسعه پاک (CDM) انجام گرفته است. سازمان فضایی کلانشهر مشهد در دو سناریو مورد بررسی قرار گرفت. سناریو اول ، سازمان فضایی تک مرکزی موجود شهر و سناریو دیگر شهر با سازمان فضایی سه مرکزی در امتداد استخوانبندی شهر در نظر گرفته شد. سازمان فضایی متعادل کلانشهر مشهد موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه تا حدود 43 درصد در بخش خودروهای شخصی میشود. میانگین مسافت طی شده بهوسیله خودروهای شخصی در سازمان فضایی متعادل حدود 4 کیلومتر کاهش مییابد. کاهش انتشار گازهای گلخانهای به میزان 9/7 کیلوگرم CO2 به ازای هر مسافر میباشد. وجه تمایز و نوآوری این پژوهش بررسی ارتباط شاخص مرکزیت در سازمان فضایی کلانشهرها و میزان انتشار گازهای گلخانهای میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محسن احدنژاد روشتی؛ محمدتقی حیدری؛ محمدصادق عزیزی
چکیده
هدف پژوهش حاضر امکانسنجی و توسعه پارکهای جیبی در شهرهای ایران با رویکرد مشارکت شهروندان در محلات الهیه و کوی فرهنگ شهر زنجان در پاسخ بر این امر که مؤلفههای مؤثر بر مشارکت شهروندان در امکانسنجی و خلق توسعه پارکهای جیبی در محلات شهر زنجان و راهکارهای مؤثر بر توسعه مشارکتی پارکهای جیبی کدام است؟ است. پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق، ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر امکانسنجی و توسعه پارکهای جیبی در شهرهای ایران با رویکرد مشارکت شهروندان در محلات الهیه و کوی فرهنگ شهر زنجان در پاسخ بر این امر که مؤلفههای مؤثر بر مشارکت شهروندان در امکانسنجی و خلق توسعه پارکهای جیبی در محلات شهر زنجان و راهکارهای مؤثر بر توسعه مشارکتی پارکهای جیبی کدام است؟ است. پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق، کاربردی و ماهیت آن منطبق بر روش توصیفی- تحلیلی میباشد. روش گردآوری، کتابخانهای و مشاهده میدانی (مصاحبه با ابزار پرسشنامه) و روش نمونهگیری از نوع احتمالی به صورت تصادفی ساده بوده است. تاکنون در حوزه امکانسنجی خلق و توسعه پاکت پارکها با رویکرد مشارکت شهروندان بررسیهای مهم صورت نپذیرفته و ارزش عملی پژوهش نیز بهنوبه خود در تغییر، بهبود و اصلاح روشها و الگوهای مواجهه با برنامهریزی برای پایداری شهرها در ایران خواهد بود. نتایج نشان داد اعتماد نقش مهمی در توسعه پارکهای جیبی داشته و برای توسعه پارکهای جیبی و افزایش پویایی محله، اعتماد به یکدیگر و مدیریت شهری زیربنای خلق چنین فضاهای مطلوبی بوده است. همچنین وضعیت مؤلفههای «سمنها» و «احساس امنیت» در دو محله الهیه و کوی فرهنگ مشابه نیست و شرایط کوی فرهنگ نامناسبتر از الهیه است. در نهایت برای توسعه چنین فضاهایی متغیر «احساس امنیت» بیشترین تأثیر را بر توسعه پارکهای جیبی در این محلات خواهند داشت.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محسن شاطریان؛ یونس غلامی؛ سید احمد حسینی؛ نسترن خلجی
چکیده
در بیشتر شـهرهای قـدیمی ایــران، بافتهای دارای ارزش تــاریخی بهوفور دیــده میشوند کــه بــا ویژگیهای مختلفــی نظیــر ریزدانگــی، مشــکلات دسترســی و ناپایــداری شــناخته میشوند بــا در نظر گرفتن مشــکلاتی از قبیل رشــد منفــی جمعیــت، نداشــتن دسترسیهای درون محلهای لازم، گســترش روزافــزون ...
بیشتر
در بیشتر شـهرهای قـدیمی ایــران، بافتهای دارای ارزش تــاریخی بهوفور دیــده میشوند کــه بــا ویژگیهای مختلفــی نظیــر ریزدانگــی، مشــکلات دسترســی و ناپایــداری شــناخته میشوند بــا در نظر گرفتن مشــکلاتی از قبیل رشــد منفــی جمعیــت، نداشــتن دسترسیهای درون محلهای لازم، گســترش روزافــزون فضــاهای مخروبه و متروکه، نداشتن تسـهیلات موردنیاز، بایـد حرکـت در راسـتای رفـع ایـن مشـکلات صـورت گیرد. این پـژوهش با هدف تحلیل عوامل مؤثر مانند اجتماعی، اقتصادی و کالبدی بر بازآفرینی محلات بافت مرکزی شهر کاشان (شامل هفت محله) انجام و روش پژوهش توصـیفی، تحلیلی و اطلاعات مورد نظر بهصورت پیمایشی جمعآوری شد، جامعه آماری تحقیق ساکنین محلات مرکزی شهر کاشان یه تعداد حدود 44 هزار نفر بود. حجم نمونه تحقیق با استفاده از فرمول کوکران تعداد 385 نفر برآورد گردید. برای تحلیل دادههای تحقیق از نرمافزار SPSS و AMOS استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که دسترسی به خدمات و امکانات، هویت و سرمایه اجتماعی و مالکیت مسکن و درآمد از عوامل مؤثر بر بازآفرینی بافتهای فرسوده بود و در محلههای سلطان میراحمد و درب اصفهان که از امتیازات نامبرده برخوردار بودند، ساکنان تمایل بیشتری به بازآفرینی بافتهای فرسوده دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
میرنجف موسوی؛ شراراه سعیدپور؛ محمد رسولی؛ ناهیده عبدی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تابآوری در حوزه مسکن شهری سقز است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنان محلات 22گانۀ شهر سقز است که براساس نتایج سرشماری 1395 تعداد آنها 258/165 نفر بوده است. روش انجام تحقیق، توصیفی-تحلیلی با تأکید بر جنبۀ کاربردی است که ابزار گرداوری دادهها از طریق کتابخانهای، برداشت میدانی، نقشه کاربری اراضی شهری، استفاده ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی تابآوری در حوزه مسکن شهری سقز است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنان محلات 22گانۀ شهر سقز است که براساس نتایج سرشماری 1395 تعداد آنها 258/165 نفر بوده است. روش انجام تحقیق، توصیفی-تحلیلی با تأکید بر جنبۀ کاربردی است که ابزار گرداوری دادهها از طریق کتابخانهای، برداشت میدانی، نقشه کاربری اراضی شهری، استفاده از آمارنامهها و سرشماریهای سال 1395 است بدین منظور که برای انجام تحلیلهای لازم ابتدا شعاع عملکردی معیار کالبدی بیرونی با مدل تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی مشخص گردیده است و دادههای مربوط به سایر معیارها با استفاده از برداشت میدانی و اطلاعات آماری جمعآوری و سپس برای وزندهی اولویتها بر اساس اهمیت و نیاز شهروندان، در ماتریس سلسلهمراتبی AHP وزندهی شدند و سپس برای انجام تحلیلهای جدی در مدل تودیم مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان میدهد که با توجه به معیارهای ارزیابی تابآوری در حوزه مسکن محلات رسمی 22گانۀ شهر سقز، محلات16، 17، 6، 19، 18 و 12 که در جنوب غربی، قسمتی از شمال شرقی و غربی شهر واقع شدهاند از تابآوری غیرقابلتحمل و نامناسبی برخوردارند. میتوان بیان کرد که بهبود فضای و توزیع مناسب درآمدها، انسجام و احساس تعلق بیشتر، نظارت بر ضوابط و مقررات ساختوسازها، امکان دسترسی این محلات به شبکه معابر اصلی و ایجاد مشوقهای مالی از مهمترین پیشنهادهای ارائه شده میباشد. نوآوری این مطالعه در بهکارگیری نرمافزارهای تحلیل شبکه، بیلدر و تودیم برای تعیین شعاع عملکردی و رتبهبندی میزان تابآوری در حوزۀ مسکن شهری در سطح محلات شهر سقز است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مهدی ابراهیمی بوزانی؛ علیرضا دهداری فرد؛ معصومه موسویان
چکیده
هرگونه صدای ناخواسته و مزاحم آلودگی صوتی تلقی میشود. آلودگی صوتی حاصل افزایش صنایع و وسایل نقلیه موتوری و رشد بیرویه جمعیت و ... در سکونتگاههای شهری بوده و معمولاً فعالیتها و کارکردهای شهری را مختل میکند. هدف از انجام این پژوهش سطحبندی و بررسی تأثیرپذیری بیمارستانهای شهر شیراز از آلودگی صوتی پیرامون آنهاست. پژوهش ...
بیشتر
هرگونه صدای ناخواسته و مزاحم آلودگی صوتی تلقی میشود. آلودگی صوتی حاصل افزایش صنایع و وسایل نقلیه موتوری و رشد بیرویه جمعیت و ... در سکونتگاههای شهری بوده و معمولاً فعالیتها و کارکردهای شهری را مختل میکند. هدف از انجام این پژوهش سطحبندی و بررسی تأثیرپذیری بیمارستانهای شهر شیراز از آلودگی صوتی پیرامون آنهاست. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی ـ تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات آن مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و بررسیهای میدانی است. در این راستا تأثیرگذاری 8 دسته از کاربریهای صداساز شهر شیراز بر 40 بیمارستان این شهر بهعنوان فعالیت حساس به صدا شناسایی و بررسی شد و نقشه نهایی آلودگی صوتی شهر شیراز از طریق الگوریتم رقابت استعماری (درخت پوشای مینیمم MST) در محیط نرمافزار استخراج شد. برای فضاییسازی شاخصهای مورد مطالعه در سطح شهر شیراز از روش در فرایند تحلیل شبکه در محیط نرمافزار ArcGIS استفاده گردید. براساس یافتههای این مطالعه بیمارستان دنا آلودهترین بیمارستان به لحاظ صوتی است و در ردههای بعدی بیمارستانهای شهید مظفری، دکتر میر، پارس، علوی، کسری، کوثر، شهید چمران، شهید رجایی، قطبالدین، ابنسینا، شهید دستغیب قرار دارند. نتایج حاکی از آن است که حدود 60 درصد از بیمارستانهای شهر شیراز به لحاظ تأثیرپذیری از آلودگیهای صوتی در طیف آلودگی از متوسط تا آلودگی خیلی زیاد قرار دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
بهزاد رسیده؛ نفیسه مرصوصی؛ مصطفی طالشی؛ سیدمهدی موسی کاظمی
چکیده
در سالهای اخیر با توجه به رشد صعودی نرخ جمعیت سالمند در دنیا این موضوع به یکی از کانونهای مورد توجه محققان مبدل شده است. موضوع بهینهسازی ساختارهای شهری اجتماعی پایهایترین موضوع در مطالعات مربوط به سالمندان در حوزه شهرسازی است. در این پژوهش به بررسی شاخصهای سنجش زیرساختهای شهر دوستدار سالمند در کلانشهر مشهد پرداخته ...
بیشتر
در سالهای اخیر با توجه به رشد صعودی نرخ جمعیت سالمند در دنیا این موضوع به یکی از کانونهای مورد توجه محققان مبدل شده است. موضوع بهینهسازی ساختارهای شهری اجتماعی پایهایترین موضوع در مطالعات مربوط به سالمندان در حوزه شهرسازی است. در این پژوهش به بررسی شاخصهای سنجش زیرساختهای شهر دوستدار سالمند در کلانشهر مشهد پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده که با استفاده از روش پیمایشی اجرا شد. جامعه آماری تحقیق با توجه به ساختار پرسشنامهها متشکل از متخصصان حوزه شهری، خدمات سلامت و بهداشت، خدمات روانشناختی و حملونقل و فناوری اطلاعات در شهر مشهد بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 100 نفر تعیین گردید. نمونههای پژوهش با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شدند. دادههای تحقیق با استفاده از پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی جمعآوری گردید. طبق نتایج تحقیق، شهر مشهد در شاخصهای مسکن، فضاهای بیرونی و ساختمانها، حمایت جامعه و خدمات بهداشتی، مشارکت مدنی و اشتغال در وضعیت مناسبی برای سالمندان قرار ندارد. همچنین طبق آزمون فریدمن، میانگین رتبه شاخص فضای باز و ساختمانها در شهر دوستدار سالمند بالاترین اولویت و شاخص ارتباطات و اطلاعات پایینترین اولویت را در بین شاخصها دارا است. دستاورد این پژوهش شناخت دقیق کاستیهای کلانشهر مشهد در مقایسه با مقیاسهای استاندارد شهر دوستدار سالمند است. راهکارهای پربازده و زودبازده نو که تاکنون در این کلانشهر به کار برده نشده است، برای بالا بردن سطح استاندارد شاخصهای مسکن، فضاهای بیرونی و مشارکت و اشتغال ارائه شده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
علی آذر؛ آنیتا مجیدی هروی
چکیده
هدف این پژوهش تعریف و شاخصسازی مفهوم «کیفیت زندگی» و تعیین میزان کیفیت زندگی در مجتمعهای مسکونی اختصاصی و تبیین عوامل مؤثر در افزایش کیفیت زندگی اینگونه از واحدهای سکونتی است. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی - تحلیلی میباشد و ماهیت تحقیق کاربردی است. در این پژوهش، پس از شناسایی مؤلفههای مؤثر بر کیفیت زندگی در مجموعههای ...
بیشتر
هدف این پژوهش تعریف و شاخصسازی مفهوم «کیفیت زندگی» و تعیین میزان کیفیت زندگی در مجتمعهای مسکونی اختصاصی و تبیین عوامل مؤثر در افزایش کیفیت زندگی اینگونه از واحدهای سکونتی است. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی - تحلیلی میباشد و ماهیت تحقیق کاربردی است. در این پژوهش، پس از شناسایی مؤلفههای مؤثر بر کیفیت زندگی در مجموعههای مسکونی مورد مطالعه طبق روش تحلیل عاملی، وزن-دهی معیارهای اصلی و فرعی به روش تحلیل شبکه انجام گردید. نتایج وزندهی بر طبق این روش، نشان میدهد که معیار موقعیت جغرافیایی با 334/. و مؤلفه شرایط محیطی با امتیاز 118/. به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را در کیفیت زندگی مجموعه-های مسکونی کسب کردهاند. در ادامه، مجموعههای مسکونی با استفاده از تکنیکهای رتبهبندی ویکور پلاس، تحلیل شبکه و تاپسیس از لحاظ کیفیت زندگی رتبهبندی شدند. با توجه به متفاوت بودن امتیاز رتبهبندی، برای رسیدن به یک اجماع کلی در مورد کیفیت زندگی مجموعههای مسکونی، از مدل تلفیقی کپلند استفاده گردیده است. طبق تکنیک کپ لند، از نظر کیفیت زندگی، مجتمع مسکونی آسمان با امتیاز 6- در رتبه اول و مجتمع اسکان در رتبه آخر قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان میدهد که مقیاس مجموعههای مسکونی تأثیری در میزان کیفیت زندگی ساکنین ندارند. مکان قرارگیری، دسترسی، وجود محوطه بین ساختمانها، نوع قرارگیری بلوکها و متراژ واحدهای مسکونی بیشترین تأثیر را در کیفیت زندگی دارند. نوآوری پژوهش حاضر در بسط نظریه مجموعههای مسکونی اختصاصی بهعنوان شکل جدید مسکن میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
آرزو شفاعتی؛ رضا ولی زاده؛ اکبر رحیمی؛ پناهی علی
چکیده
پژوهش حاضر با بهرهگیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روشهای متداول و مورد پذیرش آیندهنگاری است، به تحلیل تأثیر عوامل شهر هوشمند بر مؤلفههای توسعه میانافزا در بافتهای تاریخی شهر تبریز پرداخته است. روش تحقیق ، توصیفی-تحلیلی بوده و در این راستا، تعداد 34 مؤلفه شهر هوشمند در کنار 19 متغیر توسعه ...
بیشتر
پژوهش حاضر با بهرهگیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روشهای متداول و مورد پذیرش آیندهنگاری است، به تحلیل تأثیر عوامل شهر هوشمند بر مؤلفههای توسعه میانافزا در بافتهای تاریخی شهر تبریز پرداخته است. روش تحقیق ، توصیفی-تحلیلی بوده و در این راستا، تعداد 34 مؤلفه شهر هوشمند در کنار 19 متغیر توسعه میانافزا با استفاده از تکنیک پویش محیطی استخراج و توسط 50 متخصص برنامهریزی شهری با استفاده از ماتریس متقابل امتیازدهی در محیط نرمافزار میکمک تحلیل گردید. نتایج تحقیق، بیانگر ناپایداری سیستم در کلانشهر تبریز است که بر این اساس، پنج دسته عوامل تأثیرگذار، دووجهی، تأثیرپذیر، مستقل و ریسک قابل شناسایی هستند. در نهایت، با مطالعه، بررسی و تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده، 7 عامل کلیدی تأثیرگذار شهر هوشمند شامل «خلاقیت»، «روح نوآورانه»، «مدیریت پایدار منابع»، «دسترسی محلی»، «حملونقل پایدار، خلاق و ایمن»، «جذابیت شرایط طبیعی» و «انعطافپذیری» و 4 عامل کلیدی تأثیرپذیر توسعه میانافزا شامل «مسکن مقرونبهصرفه»، «بهرهوری زمین»، «تراکم جمعیتی» و «کاربریهای آلاینده» که بیشترین نقش را در بازآفرینی آینده بافتهای ناکارآمد کلانشهر تبریز با تأکید بر شهر هوشمند دارند، انتخاب شدند. همچنین نوآوری پژوهش حاضر را میتوان، در دو حیطه موضوع (از لحاظ عدم وجود مطالعات در این موضوع )و روششناسی (روش میکمک) نشان داد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
داود حبیبی؛ علامرضا لطیفی؛ مسعود ظفری؛ ابوالفتح رحمانی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف تبیین برنامهریزی محله مبنا در بافتهای فرسوده شهری با تأکید بر رویکرد نوشهرگرایی در منطقه 19 شهر تهران اجرا گردید. تحقیق یک مطالعه توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایش بوده است. برای گردآوری دادههای موردنیاز، از برداشتهای میدانی، اسناد و مطالعات طرحهای بالادست و مصاحبه محلی و پرسشنامه در بین ساکنین ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف تبیین برنامهریزی محله مبنا در بافتهای فرسوده شهری با تأکید بر رویکرد نوشهرگرایی در منطقه 19 شهر تهران اجرا گردید. تحقیق یک مطالعه توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایش بوده است. برای گردآوری دادههای موردنیاز، از برداشتهای میدانی، اسناد و مطالعات طرحهای بالادست و مصاحبه محلی و پرسشنامه در بین ساکنین محلههای مورد مطالعه استفاده شد. برای پاسخگویی به سؤال اول با توجه به اهداف و فرضیه تحقیق، از تحلیل رگرسیون دومتغیره استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که دو متغیری که در بالا بیان شد با یکدیگر رابطه معنادار داشته و مقدار آلفا کوچکتر از 05/0 میباشد و این بدین معناست که نوشهرگرایی بر تمایل به نوسازی تأثیر داشته و تغییرات تمایل به نوسازی (نوسازی بافت فرسوده) را تبیین میکند. برای پاسخگویی به سؤال دوم از مدل متاسوات استفاده شد. با توجه به نقشه رقابتی، اولویتبندی رقیبان و مقایسهها انجام گرفت. طبق نتایج تحقیق، از نظر نوشهرگرایی محلات شهید کاظمی با وزن 97/3 دارای بیشترین مشکلات بوده و باید بیشتر به آن توجه نمود. همچنین درزمینة تمایل به نوسازی بافت فرسوده محله نعمتآباد، با رتبه 82/3 دارای بالاترین اولویت بوده که نشاندهنده عدم تمایل اهالی به نوسازی است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
اسماعیل صالحی؛ سعید کریمی؛ امید حیدری
چکیده
هدف اصلی پژوهش ارزیابی جایگاه شاخصهای اقتصادی در تحقق عدالت فضایی پارکها و فضاهای سبز شهری شهر بندرعباس بود. روش پژوهش حاضر مبتنی بر روش ارزیابی – تحلیلی بوده است. گردآوری دادهها به شیوه کتابخانهای و میدانی انجام شد. برای ارزیابی شاخصهای اقتصادی در عدالت فضایی از شاخصهای ضریب جینی، نسبت تولید ناخالص برجمعیت، نرخ تورم ...
بیشتر
هدف اصلی پژوهش ارزیابی جایگاه شاخصهای اقتصادی در تحقق عدالت فضایی پارکها و فضاهای سبز شهری شهر بندرعباس بود. روش پژوهش حاضر مبتنی بر روش ارزیابی – تحلیلی بوده است. گردآوری دادهها به شیوه کتابخانهای و میدانی انجام شد. برای ارزیابی شاخصهای اقتصادی در عدالت فضایی از شاخصهای ضریب جینی، نسبت تولید ناخالص برجمعیت، نرخ تورم و نرخ توسعه فضاهای سبز استفاده شده و با نرمافزار Eveiws، تأثیرگذاری شاخصها برعدالت فضایی پارکها و فضاهای سبز مشخص گردیده بود. ضریب تعیین در مدل رگرسیونی حاصل شده معادل 99/0 بهدست آمد که نشانگر این است که متغیرهای مستقل 99/0 تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند. شاخصهای مورد بررسی به ترتیب اولویت، شاخصهای ضریب جینی، نسبت جمعیت برتولید ناخالص و نرخ تورم مشخص گردیدند که در این میان ضریب جینی بیشترین اثر را داشته، این معنا که توسعه پارکهای با کیفیت؛ از لحاظ عملکردی و اکولوژیکی در شهر بندرعباس، گرایش به سمتی دارد که جمعیت آن بخش از شهر ضریب جینی پایینی دارد. بنابراین با درنظر گرفتن متغیرهای اقتصادی تأثیرگذار و داشتن نگاهی همه جانبه میتوان حرکتی عادلانه را در گسترش موزون فضاهای سبز آغاز کرد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حامد حیاتی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان خدمات شهری موردنیاز زائرین و جمعیت سیال شهر مهران با استفاده از روشهای مبتنی بر برنامهریزی تدوین شده است. تاکنون پژوهشی مبنی بر برنامهریزی با هدف خدمات شهری برای شهرهای مرزی (مهران) با جمعیت (زائر) سیال انجام نشده است. در این راستا ضرورت خدماترسانی به جمعیت سیال و پیشبینی نشده برای شهرهای مهاجرپذیر ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان خدمات شهری موردنیاز زائرین و جمعیت سیال شهر مهران با استفاده از روشهای مبتنی بر برنامهریزی تدوین شده است. تاکنون پژوهشی مبنی بر برنامهریزی با هدف خدمات شهری برای شهرهای مرزی (مهران) با جمعیت (زائر) سیال انجام نشده است. در این راستا ضرورت خدماترسانی به جمعیت سیال و پیشبینی نشده برای شهرهای مهاجرپذیر و شهرها زائرپذیر و برنامهریزی جهت ارائه بهتر خدمات به جمعیت سیال ازجمله زائرین مطرح میشود. در حقیقت نیازسنجی مبتنی بر روشهای علمی برای برآورد دقیق و کارآمد خدمات موردنیاز جمعیت شناور و سیال برای شهر مهران، خلا پژوهشی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. مطابق یافتهها براساس روش برنامهریزی مبتنی بر سرانه زیربنای فضاهای خدماتی، در مجموع 38070 مترمربع سطح زیر بنای موردنیاز جهت خدماترسانی به زائران موردنیاز است. در این روش به ترتیب خدمات حملونقل عمومی، اسکان، فرهنگی، پذیرایی، مالی، درمانی، بهداشتی و ارتباطی بیشترین سطح را به خود اختصاص دادهاند. براساس روش دوم برنامهریزی مبتنی بر آستانههای جمعیتی، در مجموع 330000 مترمربع سطح زیر بنای موردنیاز جهت خدماترسانی به زائرین موردنیاز است. در این روش به ترتیب خدمات درمانی، حمل ونقل عمومی، مالی، اسکان، پذیرایی، فرهنگی، بهداشتی و ارتباطی بیشترین سطح را به خود اختصاص دادهاند. استفاده از هریک از این روشها دارای ملزومات و شرایطی است که پس از شناخت هر محدوده و تعیین نیازهای مدیریتی آن تبیین میگردد. هریک از این دو روش دارای امکانات و محدودیتهایی است که در این پژوهش به آن پرداخته میشود.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
خدیجه آذری طبس؛ حمیدرضا رخشانی نسب
چکیده
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل سطح رقابتپذیری اقتصادی در بین مناطق پنجگانه شهر زاهدان است. این پژوهش بر اساس ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی- توسعهای است. گردآوری داده های پژوهش، با استفاده از ابزار پرسشنامه و اسنادی (اطلاعات سالنامه آماری مرکز آمار ایران و مرکز آمار و اطلاعات شهرداری زاهدان) انجام گرفت. ابزار ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل سطح رقابتپذیری اقتصادی در بین مناطق پنجگانه شهر زاهدان است. این پژوهش بر اساس ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی- توسعهای است. گردآوری داده های پژوهش، با استفاده از ابزار پرسشنامه و اسنادی (اطلاعات سالنامه آماری مرکز آمار ایران و مرکز آمار و اطلاعات شهرداری زاهدان) انجام گرفت. ابزار پرسشنامه بر اساس شاخصهای جهانی مجمع اقتصاد و همچنین استفاده از سایر مقالات و پژوهشها طراحی شد. دادههای پژوهش در نرمافزار spss تحلیل قرار گرفتند. برای رتبهبندی مناطق شهر زاهدان بر اساس شاخصهای رقابتپذیری، ابتدا با بهرهگیری از تکنیک آنتروپی شانون دادهها وزندهی شدند، سپس از تکنیک چندشاخصه آراس استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از نابرابری مناطق پنجگانه شهر زاهدان در برخورداری از شاخصهای رقابتپذیری اقتصادی هستند. بهطوریکه منطقه یک شهر زاهدان با وزن 765/0 در رتبه اول و با سطح رقابتپذیری بالا، منطقه دو با وزن 542/0 و منطقه پنج با وزن 407/0 به ترتیب در رتبههای دوم و سوم و با سطح رقابتپذیری متوسط، منطقه چهار با وزن 234/0 در رتبه چهارم و نهایتاً منطقه سه با وزن 199/0 در رتبه پنجم با سطح رقابتپذیری پایین قرار دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
کرامتالله فرجیزاده؛ میرنجف موسوی؛ علی مصیبزاده
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عوامل موثر بر توسعه رشد هوشمند شهری در شهرهای کوچک مقیاس بود که بهصورت موردی در شهر یاسوج انجام شد. پژوهش از نوع هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن بهصورت محتوایی (صوری) و سازهای و پایایی آن با استفاده ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عوامل موثر بر توسعه رشد هوشمند شهری در شهرهای کوچک مقیاس بود که بهصورت موردی در شهر یاسوج انجام شد. پژوهش از نوع هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن بهصورت محتوایی (صوری) و سازهای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کارشناسان، مدیران شهری و اساتید دانشگاه که در زمینه توسعه شهری، برنامهریزی شهری و شهرسازی مشغول به فعالیت در شهر یاسوج هستند، بود. 50 نفر از افراد مذکور بهصورت تصادفی انتخاب شدند. تحلیل دادهها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزارهای SPSS و Smart PLS انجام شد. مدل ارزیابی شده در پژوهش از شاخصهای برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد، مؤلفههای کالبدی ـ فضایی زیرساختی ـ دسترسی، اقتصادی ـ اجتماعی و زیستمحیطی در مجموع، تبیین کننده حدود 41 درصد از تغییرات توسعه رشد هوشمند شهری در شهر کوچک مقیاس یاسوج هستند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محمدتقی حیدری؛ سعید محرمی؛ لیلا معینی
چکیده
پژوهش حاضر باهدف برنامهریزی و امکانسنجی باغهای شفابخش بهعنوان منظری برنامهریزیشده و اثرات آن بر سلامت روان و ترمیم آسیبهای روحی در شرایط کووید 19 و پس از کووید 19 مطرح گردیده است. نوع پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تعداد 35 متخصص آشنا با موضوع باغهای شفابخش ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف برنامهریزی و امکانسنجی باغهای شفابخش بهعنوان منظری برنامهریزیشده و اثرات آن بر سلامت روان و ترمیم آسیبهای روحی در شرایط کووید 19 و پس از کووید 19 مطرح گردیده است. نوع پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تعداد 35 متخصص آشنا با موضوع باغهای شفابخش در شهرهای ایران (نمونهگیری غیر احتمالی؛ از نوع زنجیرهای) در قالب تکنیک دلفی استفاده گردیده است. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بوده که در اختیار متخصصین امر قرار گرفت. با وجود گذشت زمان در تجربه این اپیدمی، هنوز درک فراگیر و عملیاتی در حوزههای مختلف علمی و از جمله مدیریت این بحران وجود نداشته و برای اولینبار هست که باغهای شفابخش بهعنوان راهکاری در جهت برنامهریزی شهری و مدیریت سلامت روان در این پژوهش مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج این مطالعه ضرورت طراحی و باز طراحی باغ شفابخش را بر اساس مؤلفههای شفابخشی و اکولوژیکی بهویژه در شرایط بحرانی کووید 19 در باغ هاشمینژاد زنجان بهعنوان پایلوت نمایان میسازد و در صورت نبود برنامهریزی هوشمندانه در زمینه برنامهریزی باغ شفابخش، اختلال روانی ناشی از کووید 19 دستخوش پیامدهای نامناسب و نامطلوب برای آحاد جامعه خواهد شد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فرزانه ساسان پور؛ مدیا حکیمی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی بنیانهای بومشناختی و تأثیر آنها بر زیستپذیری منطقه یک کلانشهر تهران انجام شده است. کلانشهر تهران همانند سایر کلانشهرهای دیگر با مشکلات بسیاری در زمینههای اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی و کالبدی همچون کاهش زیستپذیری و کمرنگتر شدن اهمیت بنیانهای بومشناختی در ساختار زندگی شهری ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی بنیانهای بومشناختی و تأثیر آنها بر زیستپذیری منطقه یک کلانشهر تهران انجام شده است. کلانشهر تهران همانند سایر کلانشهرهای دیگر با مشکلات بسیاری در زمینههای اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی و کالبدی همچون کاهش زیستپذیری و کمرنگتر شدن اهمیت بنیانهای بومشناختی در ساختار زندگی شهری روبرو است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. با بهرهگیری از تکنیک TOPSIS و با استفاده از فرایند سلسهمراتب AHP شاخصهای بومشناختی وزندهی و با تکیه بر منطق FUZZY نواحی دهگانه منطقه ۱ رتبهبندی شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد از بین این نواحی ناحیه ۴ با ارزش ۹۵۷/۰ بالاترین رتبه و ناحیه ۸ با ارزش ۲۴۳/۰ پایینترین رتبه را از نظر تأثیر بنیانهای بومشناختی بر زیستپذیری کسب نموده است. میتوان نتیجه گرفت هرچه بنیانهای بومشناختی در مناطق شهری بیشتر و دارای کیفیت بالاتری باشد، نقش آنها در زیستپذیری مناطق شهری بیشتر خواهد بود. نوآوری این پژوهش شناسایی بنیانهای بومشناختی موجود در منطقه یک و استفاده از تکنیک AHP و FUZZY است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ملیحه تقی پور؛ علی اکبر حیدری؛ فرزانه نریمانی
چکیده
هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش نظام رفتاری در اجتماعپذیری پارکهای شهری در پارک آزادی شیراز است. شیوه پژوهش ترکیبی شامل روشهای توصیفی، تحلیلی با بهرهگیری از روانشناسی محیط، مطالعات کتابخانهای، مشاهده و برداشت میدانی است. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و استدلال منطقی صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که اجتماعپذیری ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش نظام رفتاری در اجتماعپذیری پارکهای شهری در پارک آزادی شیراز است. شیوه پژوهش ترکیبی شامل روشهای توصیفی، تحلیلی با بهرهگیری از روانشناسی محیط، مطالعات کتابخانهای، مشاهده و برداشت میدانی است. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و استدلال منطقی صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که اجتماعپذیری و چندعملکردیبودن و گستردگی قابلیتها میتواند نشان از غنی بودن فضا باشد؛ بهگونهای که فضا با وجود ﻣﻮﺍﻧﻊ و چالشهای موجود، درمجموع کارکرد قابلقبولی را از خود نشان داده و درگذر زمان میتواند عملکردها و نقشهای جدید و متناسب با تغییرات اجتماعی را بپذیرد. همچنین یافتهها نشان میدهد که فعالیتهای اختیاری و اجتماعی بیشتر از فعالیتهای اجباری سبب ارتقای اجتماعپذیری فضا میشوند و در نهایت ﺑﻪ ترسیم مدل الگوی فعالیتی میپردازد که بیشترین تأثیرگذاری را بر اجتماعپذیری دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سمانه سعیدی؛ مهدی منتظرالحجه؛ مجتبی شریفنژاد
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه عوامل کمی درجه محصوریت با اختلاف دما (اختلاف میانگین دمای گذرها با میانگین دمای شهر در یک زمان مشابه) در گذرهای تاریخی شهر میبد انجام شده است. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است. اختلاف دمایی گذرهای تاریخی با میانگین دمای شهر به عنوان متغیر وابسته و چهار متغیر طول، عرض، ارتفاع ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه عوامل کمی درجه محصوریت با اختلاف دما (اختلاف میانگین دمای گذرها با میانگین دمای شهر در یک زمان مشابه) در گذرهای تاریخی شهر میبد انجام شده است. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است. اختلاف دمایی گذرهای تاریخی با میانگین دمای شهر به عنوان متغیر وابسته و چهار متغیر طول، عرض، ارتفاع بدنه و میزان محصوریت گذر بهعنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شدند. جامعه آماری ۹۰ گذر در بافت تاریخی شهر و نحوه انتخاب گذرها بهصورت تصادفی و براساس سهم گذرها از هر محله از کل شبکه معابر در بافت تاریخی شهر بود. بهمنظور سنجش رابطه عوامل کمی درجه محصوریت و تغییرات دمایی از آزمونهای همبستگی، رگرسیون خطی و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که دو مؤلفه درجه محصوریت و ارتفاع جداره با بتای 634/0 و 623/0 در سطح معناداری بالای 95 درصد، رابطه معنادار و مستقیمی را با اختلاف دمای گذرهای تاریخی و دمای شهر داشته است. با توجه به یافتههای پژوهش میتوان نتیجهگیری کرد که میان طول و عرضگذر و تغییرات دمایی در شهر میبد رابطه معناداری مشاهده نمیشود، حال آنکه میان ارتفاع جداره و میزان محصوریت گذر و تغییرات دمایی رابطه معناداری وجود دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سمیه هاتفی شجاع
چکیده
هدف از مطالعه حاضر سنجش مؤلفههای کیفی مؤثر بر امنیت معابر شهری در معابر مرکزی شهر همدان و روش آن توصیفی- تحلیلی بوده است. جهت گردآوری دادههای تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. پایایی ابزار از طریق آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 74/0 مورد تائید قرار گرفت. جامعه آماری مغازهداران و عابرین حاضر در محدوده بودند که با توجه نامعین ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر سنجش مؤلفههای کیفی مؤثر بر امنیت معابر شهری در معابر مرکزی شهر همدان و روش آن توصیفی- تحلیلی بوده است. جهت گردآوری دادههای تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. پایایی ابزار از طریق آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 74/0 مورد تائید قرار گرفت. جامعه آماری مغازهداران و عابرین حاضر در محدوده بودند که با توجه نامعین بودن تعداد جامعه موردبررسی با استفاده از فرمول جامعه آماری نامعین کوکران 384 نفر بهعنوان حجم نمونه تعیین گردید. بررسی امنیت معابر شهر همدان موضوعی است که پیشینهای ندارد و نتایج آن مکمل مطالعات پیشین میباشد که ایزدی و حقی در میدان امام شهر همدان به آن پرداختهاند. نتایج نشان داد که خیابان بوعلی بیشترین امنیت را نسبت به پنج معبر دیگر دارد. در این خیابان فعالیت و کاربری زمین با داشتن 87/0 بارعاملی بالاترین جایگاه را به خود اختصاص داد. سایر خیابانهای ازنظر شرایط امنیتی عبارت بودند از خیابان شریعتی (فعالیت و کاربری زمین با دارا بودن 72/0)، خیابان تختی (فعالیت و کاربری زمین با 66/0)، خیابان باباطاهر (فعالیت و کاربری زمین با دارا بودن 63/0)، خیابان شهدا (نقش نظارت اجتماعی با دارا بودن 48/0) و خیابان اکباتان (نقش خوانایی با دارا بودن 42/0). نتیجه بررسی نشان داد که عامل فعالیت و کاربری زمین بیشترین تأثیرگذاری را بر امنیت معابر شهری همدان دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
شیرکو احمدی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل نقش فضاهای عمومی در پایداری اجتماعی شهر سردشت میباشد. روش تحقیق اسنادی- تحلیلی و پیمایشی بود و نمونهها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافتهها با توجه به نظرات استفادهکنندگان از فضاهای عمومی و با استفاده از نرمافزارهای SPSS ver.19.0 و Arc GIS ver.10.1 مورد تجزیه و نحلیل قرار گرفتند. ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل نقش فضاهای عمومی در پایداری اجتماعی شهر سردشت میباشد. روش تحقیق اسنادی- تحلیلی و پیمایشی بود و نمونهها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافتهها با توجه به نظرات استفادهکنندگان از فضاهای عمومی و با استفاده از نرمافزارهای SPSS ver.19.0 و Arc GIS ver.10.1 مورد تجزیه و نحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که مبلمان و امکانات ایمنی در حد متوسط و پایین بوده است. همچنین از بین کلیه گویههای مورد مطالعه؛ اجتماعپذیری، فعالیت و کارکرد، زیبایی و آسایش و دسترسیپذیری به ترتیب محلههای گردهسور با (73/0)، سوی بردهقوچ (62/0)، گردهسور (81/0) و گردهسور و سهراه مارغان (100/0) برخورداری، دارای بیشترین محرومیت و محلههای سرچاوه (98/0)، سرچاوه (93/0)، فرهنگیان (96/0) و آشان با (100/0) برخورداری، دارای بیشترین میزان توسعه میباشند. نتایج ضریب همبستگی نیز نشان میدهد که محدودیت حضور زنان در فضاهای عمومی با ضریب 163/0- و آلودگیهای محیطی با ضریب 361/0- دارای رابطه منفی و معکوس و شاخصهای مربوط به امکانات فضاها، مسئولیتپذیری، حس تعلق، مشارکت، امنیت و تعامل اجتماعی دارای ضریب همبستگی مستقیم و مثبت میباشند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رودابه فرهادی؛ دنیا سلیمانیزاده
چکیده
این پژوهش وضعیت سکونتگاههای غیررسمی بندر امامخمینی (ره) را با توجه به شاخصهای راهبرد توسعه شهری (CDS) بررسی نموده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و کمی است. برای تشریح اهداف و اصول CDS از روشهای اسنادی و کتابخانهای، برای بررسی شاخصهای آن در منطقه مورد مطالعه از پیمایش میدانی و برای گردآوری دادهها از پرسشنامه ...
بیشتر
این پژوهش وضعیت سکونتگاههای غیررسمی بندر امامخمینی (ره) را با توجه به شاخصهای راهبرد توسعه شهری (CDS) بررسی نموده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و کمی است. برای تشریح اهداف و اصول CDS از روشهای اسنادی و کتابخانهای، برای بررسی شاخصهای آن در منطقه مورد مطالعه از پیمایش میدانی و برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده شد. حجم نمونه با فرمول کوکران به تعداد 376 نفر از ساکنان با نمونهگیری تصادفی ساده و 50 نفر از کارشناسان تعیین شد و 26 مؤلفه برای شاخصهای حکمروایی، رقابتی بودن، بانکی بودن و قابل زندگی بودن به عنوان متغیرهای وابسته انتخاب گردید. پایایی پرسشنامهها طبق ضریب آلفای کرونباخ، 76/0 برای پرسشنامه ساکنان و 81/0 برای پرسشنامه کارشناسان تایید شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آمار استنباطی مانند آزمون T و برای تعیین راهبردهای مناسب از تحلیل SWOT و برای اولویت بندی راهبردها از روش QSPM استفاده شد. نتایج شاخصهای مورد بررسی از نظر شهروندان با میانگین 3/2 و کارشناسان با میانگین 9/2 نشان داد که شاخصهای CDS در بندر امام خمینی (ره) وضعیت مناسبی ندارند. راهبردهای مناسب (WT) با موقعیت تدافعی تعیین و اولویت بندی شدند. اولویت اول تا چهارم بهترتیب جلب مشارکت مردم، تمرکز بر تفکر استراتژیک و مدیریت یکپارچه شهری، توجه ویژه به مسائل زیستمحیطی و عدالت در دسترسی به امکانات تعیین شد. رویکرد نوآورانه این پژوهش، ارائه راهکارهای عملیاتی برای بهبود وضعیت شهری است که در خلال 8 سال دفاع مقدس میزبان مهاجران جنگ تحمیلی بوده و فشار زیادی را تحمل کرده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسین حاتمینژاد؛ محمد اسکندری نسب؛ محمد بیرانوند
چکیده
پژوهش حاضر به مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی در دو بافت خودرو (محله گوشه گاپله) و برنامهریزی شده (شهرک اندیشه) شهر بروجرد و ارائه تحلیلی از کیفیت زندگی عینی و ذهنی آن دو محله پرداخته است. این پژوهش از نوع هدف، کاربردی و براساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده و شاخصهای اجتماعی، کالبدی، زیستمحیطی و اقتصادی برای مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی ...
بیشتر
پژوهش حاضر به مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی در دو بافت خودرو (محله گوشه گاپله) و برنامهریزی شده (شهرک اندیشه) شهر بروجرد و ارائه تحلیلی از کیفیت زندگی عینی و ذهنی آن دو محله پرداخته است. این پژوهش از نوع هدف، کاربردی و براساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده و شاخصهای اجتماعی، کالبدی، زیستمحیطی و اقتصادی برای مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی محلات به کار گرفته شدند. شیوه جمعآوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانهای، مشاهدات میدانی است. برای سنجش کیفیت زندگی در بعد ذهنی، ابتدا با استفاده از روش پیمایش، از میان جامعه آماری، به شیوه تصادفی با 373 نمونه در محلات مورد مطالعه مصاحبه گردید. بهمنظور تحلیل متغیرهای مورد مطالعه از نرمافزار SPSS و آماره T دو نمونه مستقل و مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار Smart PLS استفاده شد. همچنین برای سنجش کیفیت زندگی عینی از دادههای مکانی بلوکهای سرشماری سال 1395 مرکز آمار استفاده و شکلهایی در نرمافزار GIS برای شاخص اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و کلی کیفیت زندگی تهیه گردید. نتایج نشان داد که وضعیت محله شهرک اندیشه، در تمامی شاخصهای کیفیت زندگی ذهنی به غیر از شاخص اجتماعی، بهتر از محله گوشه گاپله است. همچنین شکل کلی کیفیت زندگی عینی نیز این امر را اثبات میکند. درنهایت میتوان ادعا کرد که کیفیت زندگی در محلۀ اندیشه مطلوبتر از گوشۀ گاپله است.
