جغرافیا و برنامه ریزی شهری
شیرکو احمدی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل نقش فضاهای عمومی در پایداری اجتماعی شهر سردشت میباشد. روش تحقیق اسنادی- تحلیلی و پیمایشی بود و نمونهها با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته‌ها با توجه به نظرات استفاده‌کنندگان از فضاهای عمومی و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS ver.19.0 و Arc GIS ver.10.1 مورد تجزیه و نحلیل قرار گرفتند. ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل نقش فضاهای عمومی در پایداری اجتماعی شهر سردشت میباشد. روش تحقیق اسنادی- تحلیلی و پیمایشی بود و نمونهها با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته‌ها با توجه به نظرات استفاده‌کنندگان از فضاهای عمومی و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS ver.19.0 و Arc GIS ver.10.1 مورد تجزیه و نحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که مبلمان و امکانات ایمنی در حد متوسط و پایین بوده است. همچنین از بین کلیه گویههای مورد مطالعه؛ اجتماعپذیری، فعالیت و کارکرد، زیبایی و آسایش و دسترسیپذیری به ترتیب محلههای گردهسور با (73/0)، سوی بردهقوچ (62/0)، گردهسور (81/0) و گردهسور و سهراه مارغان (100/0) برخورداری، دارای بیش‌ترین محرومیت و محلههای سرچاوه (98/0)، سرچاوه (93/0)، فرهنگیان (96/0) و آشان با (100/0) برخورداری، دارای بیش‌ترین میزان توسعه می‌باشند. نتایج ضریب همبستگی نیز نشان میدهد که محدودیت حضور زنان در فضاهای عمومی با ضریب 163/0- و آلودگیهای محیطی با ضریب 361/0- دارای رابطه منفی و معکوس و شاخصهای مربوط به امکانات فضاها، مسئولیتپذیری، حس تعلق، مشارکت، امنیت و تعامل اجتماعی دارای ضریب همبستگی مستقیم و مثبت می‌باشند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رودابه فرهادی؛ دنیا سلیمانی‌زاده
چکیده
این پژوهش وضعیت سکونتگاه‌های غیررسمی بندر امام‌خمینی (ره) را با توجه به شاخصهای راهبرد توسعه شهری (CDS) بررسی نموده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و کمی است. برای تشریح اهداف و اصول CDS از روشهای اسنادی و کتابخانه‌ای، برای بررسی شاخصهای آن در منطقه مورد مطالعه از پیمایش میدانی و برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه ...
بیشتر
این پژوهش وضعیت سکونتگاه‌های غیررسمی بندر امام‌خمینی (ره) را با توجه به شاخصهای راهبرد توسعه شهری (CDS) بررسی نموده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و کمی است. برای تشریح اهداف و اصول CDS از روشهای اسنادی و کتابخانه‌ای، برای بررسی شاخصهای آن در منطقه مورد مطالعه از پیمایش میدانی و برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. حجم نمونه با فرمول کوکران به تعداد 376 نفر از ساکنان با نمونه‌گیری تصادفی ساده و 50 نفر از کارشناسان تعیین شد و 26 مؤلفه برای شاخصهای حکمروایی، رقابتی بودن، بانکی بودن و قابل زندگی بودن به عنوان متغیرهای وابسته انتخاب گردید. پایایی پرسشنامه‌ها طبق ضریب آلفای کرونباخ، 76/0 برای پرسشنامه ساکنان و 81/0 برای پرسشنامه کارشناسان تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روشهای آمار استنباطی مانند آزمون T و برای تعیین راهبردهای مناسب از تحلیل SWOT و برای اولویت بندی راهبردها از روش QSPM استفاده شد. نتایج شاخصهای مورد بررسی از نظر شهروندان با میانگین 3/2 و کارشناسان با میانگین 9/2 نشان داد که شاخصهای CDS در بندر امام خمینی (ره) وضعیت مناسبی ندارند. راهبردهای مناسب (WT) با موقعیت تدافعی تعیین و اولویت بندی شدند. اولویت اول تا چهارم به‌ترتیب جلب مشارکت مردم، تمرکز بر تفکر استراتژیک و مدیریت یکپارچه شهری، توجه ویژه به مسائل زیست‌محیطی و عدالت در دسترسی به امکانات تعیین شد. رویکرد نوآورانه این پژوهش، ارائه راهکارهای عملیاتی برای بهبود وضعیت شهری است که در خلال 8 سال دفاع مقدس میزبان مهاجران جنگ تحمیلی بوده و فشار زیادی را تحمل کرده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسین حاتمی‌نژاد؛ محمد اسکندری نسب؛ محمد بیرانوند
چکیده
پژوهش حاضر به مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی در دو بافت خودرو (محله گوشه گاپله) و برنامه‌ریزی شده (شهرک اندیشه) شهر بروجرد و ارائه تحلیلی از کیفیت زندگی عینی و ذهنی آن دو محله پرداخته است. این پژوهش از نوع هدف، کاربردی و براساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده و شاخصهای اجتماعی، کالبدی، زیست‌محیطی و اقتصادی برای مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی ...
بیشتر
پژوهش حاضر به مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی در دو بافت خودرو (محله گوشه گاپله) و برنامه‌ریزی شده (شهرک اندیشه) شهر بروجرد و ارائه تحلیلی از کیفیت زندگی عینی و ذهنی آن دو محله پرداخته است. این پژوهش از نوع هدف، کاربردی و براساس ماهیت توصیفی و تحلیلی بوده و شاخصهای اجتماعی، کالبدی، زیست‌محیطی و اقتصادی برای مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی محلات به کار گرفته شدند. شیوه جمع‌آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهدات میدانی است. برای سنجش کیفیت زندگی در بعد ذهنی، ابتدا با استفاده از روش پیمایش، از میان جامعه آماری، به شیوه تصادفی با 373 نمونه در محلات مورد مطالعه مصاحبه گردید. به‌منظور تحلیل متغیرهای مورد مطالعه از نرم‌افزار SPSS و آماره T دو نمونه مستقل و مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Smart PLS استفاده شد. همچنین برای سنجش کیفیت زندگی عینی از داده‌های مکانی بلوک‌های سرشماری سال 1395 مرکز آمار استفاده و شکل‌هایی در نرم‌افزار GIS برای شاخص اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و کلی کیفیت زندگی تهیه گردید. نتایج نشان داد که وضعیت محله شهرک اندیشه، در تمامی شاخصهای کیفیت زندگی ذهنی به غیر از شاخص اجتماعی، بهتر از محله گوشه گاپله است. همچنین شکل کلی کیفیت زندگی عینی نیز این امر را اثبات می‌کند. درنهایت میتوان ادعا کرد که کیفیت زندگی در محلۀ اندیشه مطلوب‌تر از گوشۀ گاپله است.
نظام سکونتگاهی و مسکن
حسن حکمت‌نیا؛ علیرضا پاک گوهر؛ علی باقری کشکولی
چکیده
این پژوهش میزان تأثیر شاخصهای کالبدی – فضایی، اجتماعی و اقتصادی در تحقق مسکن پایدار در شهر سیرجان را بررسی نموده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی بوده است. 600 نفر از مطلعین، متخصصان و خبرگان، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده بودند که 230 نفر به‌عنوان حجم نمونه براساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و با استفاده ...
بیشتر
این پژوهش میزان تأثیر شاخصهای کالبدی – فضایی، اجتماعی و اقتصادی در تحقق مسکن پایدار در شهر سیرجان را بررسی نموده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی بوده است. 600 نفر از مطلعین، متخصصان و خبرگان، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده بودند که 230 نفر به‌عنوان حجم نمونه براساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان انتخاب شدهاند. 31 مؤلفه کالبدی، اجتماعی و اقتصادی مسکن در شهر سیرجان به‌عنوان متغیرهای وابسته انتخاب گردید. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ با میزان 832/0 تأیید گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روشهای آمار استنباطی مانند آزمون T تک نمونهای و تحلیل عاملی بهره گرفته شد. نتایج بررسی شاخصهای کالبدی و فضائی نشان داد میزان مقاومسازی ساختمانهای موجود، میزان بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و قدیمی، میزان ایمنی در واحدهای مسکونی همچنین کمیت و کیفیت تجهیزات از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده است. در این راستا این پژوهش با رویکردی نوآورانه اقدام به همسوسازی شاخصهای کالبدی، اجتماعی و اقتصادی به‌منظور تدوین راهکارهای تحقق مسکن پایدار در شهر سیرجان کرده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسین طهماسبی مقدم؛ مهدی زنگنه؛ محمدتقی حیدری؛ محمدتقی ایمانی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی توزیع فضایی پارک‌های درون‌شهری با رویکرد عدالت فضایی شهر در شهر سبزوار است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است. به‌منظور تحلیل توزیع و تبیین الگوی فضایی از روشهای آمار فضایی از قبیل نزدیک‌ترین واحد همسایگی و بررسی سطح سرویس‌دهی خدماتی پارک‌های شهری از تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. آنچه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی توزیع فضایی پارک‌های درون‌شهری با رویکرد عدالت فضایی شهر در شهر سبزوار است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است. به‌منظور تحلیل توزیع و تبیین الگوی فضایی از روشهای آمار فضایی از قبیل نزدیک‌ترین واحد همسایگی و بررسی سطح سرویس‌دهی خدماتی پارک‌های شهری از تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. آنچه پژوهش حاضر را از پژوهش پیشین متمایز می‌کند بررسی و تحلیل الگوی توزیع فضایی و میزان دسترسی در انواع طبقات پارک‌های شهری در سطوح مختلف شهر سبزوار میباشد. نتایج حاصل از آن نشان داد که شعاع عملکردی پارک‌های شهری در شهر سبزوار، در سطح منطقهای بیان‌کننده شعاع عملکردی مطلوب در بافت‌های مرکزی شهری است که بافاصله گرفتن از مرکز شهر، از مطلوبیت آن کاسته میشود. عدم توزیع مناسب پارک‌های درون‌شهری در سطح ناحیه‌ای در غرب شهر سبزوار باعث کاهش مطلوبیت و عملکرد پارک‌های ناحیه‌ای شده و تمرکز بیش‌ازحد این پارک‌ها در شرق شهر باعث افزایش شعاع عملکرد و مطلوبیت در مناطق شرقی شهر سبزوار شده است، در نتیجه از یک‌سو توزیع و پراکنش نامناسب و ناعادلانه پارک‌های درون‌شهری در سطوح مختلف شهر سبزوار از سوی دیگر عدم تناسب جمعیت و سرانه فضای سبز منجر به تشدید توزیع ناعادلانه پارک‌ها در سطوح مناطق، نواحی و محلات شهری شده زیرا به‌عنوان مثل در ناحیه 9 مساحت پارک 175157 مترمربع و جمعیت 7088 نفر است که سرانه آن 24 مترمربع میباشد یعنی به ازای هر یک نفر 24 مترمربع فضای سبز و مازاد فضای سبز وجود دارد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مهری روزبهانی؛ غلامرضا جانبازقبادی؛ صدرالدین متولی؛ جلال عظیمی آملی
چکیده
هدف اصلی این پژوهش آشکارسازی تغییرات ده‌ساله پوشش سبز کلان‌شهر تهران از سال 1389 تا 1398 با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهوارههای لندست 5، 7 و 8 میباشد. آشکارسازی تغییرات در دو مقیاس زمانی سالانه و ده‌ساله انجام و تحلیل نتایج، هم در سطح کلان‌شهر تهران و هم به تفکیک مناطق 22گانه آن صورت پذیرفت. آشکارسازی تغییرات با رویکرد ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش آشکارسازی تغییرات ده‌ساله پوشش سبز کلان‌شهر تهران از سال 1389 تا 1398 با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهوارههای لندست 5، 7 و 8 میباشد. آشکارسازی تغییرات در دو مقیاس زمانی سالانه و ده‌ساله انجام و تحلیل نتایج، هم در سطح کلان‌شهر تهران و هم به تفکیک مناطق 22گانه آن صورت پذیرفت. آشکارسازی تغییرات با رویکرد پس از طبقهبندی انجام شد. نوآوری این تحقیق شامل تلاشها برای اخذ بهترین نتیجه در مرحله طبقهبندی تصاویر است که در این راستا علاوه‌بر باندهای اپتیکی و حرارتی، از ویژگیهای مختلفی شامل شاخصهای مختلف گیاهی، آب و مناطق ساخته شده، مؤلفههای بافت تصویر و مؤلفههای اصلی استفاده شد. سه روش طبقهبندی بیش‌ترین شباهت، شبکه عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان پیادهسازی شدند. مقایسه نتایج نشان داد که روش ماشین بردار پشتیبان با میانگین دقت کل 06/91 درصد نتایج بهتری داشته است. آشکارسازی تغییرات حاکی از کاهش 58/10 درصدی پوشش سبز در دوره مورد بررسی است. بیش‌ترین کاهش پوشش سبز به میزان 46/7 کیلومترمربع در دوره 91-1390 اتفاق افتاده و بیش‌ترین افزایش در دوره 95-1394 به‌اندازه 61/7 کیلومترمربع بوده است. مناطق یک و 22 به ترتیب با 2/5 و 37/2 کیلومترمربع بیش‌ترین میزان کاهش و مناطق 2 و 19 نیز به ترتیب با 5/0 و 47/0 کیلومترمربع بیش‌ترین افزایش در پوشش سبز شهری را در بین مناطق داشته‌اند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
علی‌اصغر غلامی؛ علی اصغر عباسی اسفجیر؛ ابوالقاسم حیدرآبادی
چکیده
مطالعه حاضر به بررسی تأثیر استفاده از رسانهها و جامعهپذیری بر رفتارهای زیست‌محیطی در شهرهای ساری و جویبار میپردازد. تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی بوده که با استفاده از روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری افراد بالای 18 سال شهرهای ساری و جویبار در استان مازندران بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 400 ...
بیشتر
مطالعه حاضر به بررسی تأثیر استفاده از رسانهها و جامعهپذیری بر رفتارهای زیست‌محیطی در شهرهای ساری و جویبار میپردازد. تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی بوده که با استفاده از روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری افراد بالای 18 سال شهرهای ساری و جویبار در استان مازندران بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 400 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردید. برای انتخاب نمونهها از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده گردید. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته با متغیرهای مستخرج از تئوری ارزش‌های اینگلهارت، الگوی رفتار محیط‌گرایانه کالموس و اجی‌من به‌عنوان چارچوب تئوریک بوده است و میباشد است. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. اعتبار ابزار از طریق اعتبار صوری مورد تأیید قرار گرفت و پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، با ضریب بالای 8/0 تأیید شد. با توجه به نتایج به دست آمده، رفتار زیست‌محیطی در نمونه‌هایی مورد بررسی دارای میانگین بالا بودند. بین جامعهپذیری و رفتار زیست‌محیطی رابطه معنادار به دست آمد. همچنین جامعهپذیری با ابعاد چهارگانه رفتار زیست‌محیطی (رفتار مصرف انرژی، رفتار حفاظت از محیط زیست، رفتار زیست‌محیطی در سفر و الگوی خرید زیست‌محیطی) رابطه معنادار و مثبت داشته است و تبلیغات زیست‌محیطی و استفاده از رسانهها تنها با بعد الگوی خرید زیست‌محیطی رابطه معنادار دارد. متغیرهای مستقل،20 درصد از واریانس رفتار زیست‌محیطی را تبیین می‌کنند. نوآوری مطالعه حاضر در استفاده از مطالعه تطبیقی رفتارهای زیست‌محیطی بین دو شهر ساری و جویبار با روش کمی میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
یوسف درویشی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش مشارکت اجتماعی پایدار در تحقق بهبود کیفیت زیست شهری در شهر پارس‌آباد استان اردبیل بوده است. تحقیق از نظر ماهیت یک مطالعه توصیفی- تحلیلی محسوب میشود که با روش پیمایش اجرا گردید. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان بالای 18 سال شهر پارس‌آباد مغان بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 380 نفر ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش مشارکت اجتماعی پایدار در تحقق بهبود کیفیت زیست شهری در شهر پارس‌آباد استان اردبیل بوده است. تحقیق از نظر ماهیت یک مطالعه توصیفی- تحلیلی محسوب میشود که با روش پیمایش اجرا گردید. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان بالای 18 سال شهر پارس‌آباد مغان بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 380 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردید. نمونههای مورد مطالعه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه محققساخته بوده است که با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ پایایی آن با ضریب بالاتر از 7/0، مورد تأیید قرار گرفت. متغیر مستقل تحقیق (مشارکت اجتماعی) شامل مؤلفههای مستقل مطالعه شامل رابطه متقابل، تعهد متقابل، انتظار متقابل، بود. طبق یافته‌‌های تحقیق، مؤلفههای رابطه متقابل، تعهد متقابل و حس تعلق به صورت همزمان بر توسعه پایدار تأثیر معنادار دارند. بررسی تأثیر همزمان چهار مؤلفه مشارکت اجتماعی بر توسعه پایدار شهری و اجرا در قلمرو یک شهر میان اندام، می‌تواند رویکردی جدید در این حوزه مطالعات شهری باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
یعقوب مرادی؛ یوسف درویشی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی توزیع کاربری پارک‌های محله شهری از نظر استاندارد دسترسی نسبت به مناطق مسکونی و تراکم جمعیتی در منطقه 3 شهر تبریز میباشد. روش تحقیق روش، تحلیلی – توصیفی است. روش جمع‌آوری داده‌ها اسنادی است. جامعه آماری پژوهش منطقه 3 شهر تبریز میباشد. داده‌های توصیفی و مکانی این پارک‌ها در قالب یک بانک اطلاعاتی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی توزیع کاربری پارک‌های محله شهری از نظر استاندارد دسترسی نسبت به مناطق مسکونی و تراکم جمعیتی در منطقه 3 شهر تبریز میباشد. روش تحقیق روش، تحلیلی – توصیفی است. روش جمع‌آوری داده‌ها اسنادی است. جامعه آماری پژوهش منطقه 3 شهر تبریز میباشد. داده‌های توصیفی و مکانی این پارک‌ها در قالب یک بانک اطلاعاتی در نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ذخیره و سپس با طراحی شبکه، دسترسی محدوده منطقه 3 شهرداری تبریز و تعیین موقعیت جغرافیایی پارک‌ها در آن، محدوده سرویس‌دهی هر پارک با استفاده از مدل تحلیل شبکه (مورد شناسایی قرار گرفت. همچنین با استفاده از رویکرد نزدیکی فضایی پارک‌ها، وضعیت موجود منطقه سه شهرداری تبریز از نظر مدت‌زمان دسترسی شهروندان به پارک‌ها مورد مطالعه قرار گرفته و مناطق خارج از پوشش خدمات‌رسانی پارک‌ها برآورد گردید. علاوه‌بر روش فوق از روشهای تحلیل تیسن و بافرینگ نیز برای تعیین حوزه عملکردی و مدت‌زمان دسترسی به هرکدام از پارک‌ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که با محاسبه فضای مورد پوشش خدمات‌رسانی پارک‌های محله‌ای منطقه 3 شهرداری، پارک‌های موجود محله‌ای این محدوده تنها 1/71 درصد از محدوده موردمطالعه را پوشش می‌دهند. لذا قسمت شمالی این منطقه از شهر نیازمند مکانیابی پارک‌های جدید محله‌ای میباشد تا پوشش دسترسی این بخش از منطقه 3 را به حداکثر برسانیم. علاوه‌بر این بخش جنوبی این منطقه از شهر به دلیل خالی از سکنه بودن عدم وجود شبکه دسترسی در حال حاضر نیازی به ایجاد پارک محله در آن احساس نمی‌گردد. بررسی و ارزیابی نحوه دسترسی شهروندان به پارک‌های شهری از دو بعد یکی در قالب نرم‌افزار GIS و دیگری بهرهگیری از دو مدل بافرینگ و تسین از نوع آوری در این حوزه مطالعاتی میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ناهیده رضایی؛ فرزین حق‌پرست؛ رحمت محمدزاده
چکیده
هدف از مطالعه حاضر تحلیل سیر تحول فضاهای تجاری معاصر شهر تبریز با محوریت بازار سنتی بوده است. تحقیق از نوع کیفی مبتنی بر دو روش کتابخانه‌ای و میدانی با راهبرد منطق پس‌کاوی است. روش جمع‌آوری اطلاعات در بخش کتابخانه‌ای از طریق مرور نظام‌مند اسناد طرح‌های شهری و مطالعات مربوط به مسئله موردنظر و در بخش میدانی با استفاده از روش پدیدارشناسی ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر تحلیل سیر تحول فضاهای تجاری معاصر شهر تبریز با محوریت بازار سنتی بوده است. تحقیق از نوع کیفی مبتنی بر دو روش کتابخانه‌ای و میدانی با راهبرد منطق پس‌کاوی است. روش جمع‌آوری اطلاعات در بخش کتابخانه‌ای از طریق مرور نظام‌مند اسناد طرح‌های شهری و مطالعات مربوط به مسئله موردنظر و در بخش میدانی با استفاده از روش پدیدارشناسی و به کمک مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته میباشد. مصاحبه‌شوندگان از بین بازاریان و کارشناسان امر انتخاب شده و مصاحبه از افراد تا اشباع اطلاعات انجام گرفته است (14 نفر). نوآوری این مقاله در فهم پدیدارشناسانه روند تاریخی بازار با عوامل سیاسی و جغرافیایی و اقتصادی شهر و منطقه باشد. ازاین‌رو، در ترسیم چشم‌اندازی آینده بازار، توجه به ارتباط متقابل اثرگذار یک ضرورت جدی می‌نماید. نتایج نشان میدهد که این بازار قبل از ورود محصولات تولیدی جدید، دارای فضاهای تولید، فروش و خدمات بوده و توانایی بالایی در ایجاد ارزش‌افزوده، تجمیع و شکل‌گیری خوشه‌های فعالیتی بوده که با ورود کالا و خدمات جدید و طبعاً ظهور فضاهای جدید و خلل مدیریتی، دچار رکود شده و از رقابت بازماند. فضاهای جدید تجاری نیز، به دلیل ضعف در بنیان‌های تولید و عدم ایجاد ارزش‌افزوده، ضعف در شکل‌دهی به خوشه‌های فعالیتی، نمی‌توانند نقشی بنیادین در اقتصاد شهری ایفا کنند. استفاده از تجارب گذشته در جهت احیاء فعالیتهای تولیدی- کارگاهی به شیوه امروزی، تبدیل بازار به فضایی چندمنظوره با اولویت تولید و بازتولید و وجود سیستم قوی مدیریت ازجمله روش‌هایی است که می‌تواند موجب حفظ و توسعه مجدد بازار شود.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسین شیخ حسنی؛ امیر مرادی فر؛ بهناز پورخداداد
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار اجتماعی برجای مانده از تغییر کارکردهای میادین و معابر بخش مرکزی شهر رشت از محور سواره به محور پیاده‌راه است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی که با استفاده از پیمایش اجرا گردید. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محققساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، شهروندان بالای 18 سال شهر رشت بوده است. حجم نمونه با استفاده ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار اجتماعی برجای مانده از تغییر کارکردهای میادین و معابر بخش مرکزی شهر رشت از محور سواره به محور پیاده‌راه است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی که با استفاده از پیمایش اجرا گردید. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محققساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، شهروندان بالای 18 سال شهر رشت بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین گردید که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 78 /0 تائید گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS، استفاده شد. نتایج آزمون نشان داد که احداث این پیاده‌راه در خلق فضای آرامش روحی و روانی عابران، افزایش امنیت اجتماعی، ارتقاء فرهنگ و آداب شهرنشینی، ترویج فرهنگ پیاده‌روی و استفاده از حمل‌ونقل عمومی، انجام فعالیتهای فراغتی ـ تفریحی، شکل‌گیری خاطرات فردی و جمعی، تقویت حس تعلّق به مکان و دلبستگی به فضای بخش مرکزی شهر، تأثیر مطلوبی داشته و سبب بهبود وضع ارتباطات اجتماعی شهروندان با یکدیگر شده است. حتی در جلب بیشتر گردشگران و افزایش ماندگاری آنها در شهر و به تبع آن در رونق اقتصادی محدوده بخش مرکزی شهر تأثیرات مثبتی به‌همراه داشته است. نوآوری این پژوهش، در بهرهگیری از مجموعه متنوع و متعددی از شاخص‌ها بوده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
نازنین فرهودیان؛ اکبر عبداله‌زاده طرف
چکیده
هدف پژوهش تدوین راهنمای طراحی منظر مهران‌رود بر مبنای نظریه ترجیحات محیطی کاپلان‌ها و با رویکرد طراحـی مـشارکتی میباشد. لبه مهران‌رود مجاور بازار تاریخی تبریز به‌دلیل رویکرد طراحی بدون مشارکت مردم، در حلقه‌ای از فضاهای ناکارآمد احاطه گردیده است. مشارکت شهروندی نیازمند مداخله ترجیحات مردم در فرایند طراحی این منطقه اکولوژیکی ...
بیشتر
هدف پژوهش تدوین راهنمای طراحی منظر مهران‌رود بر مبنای نظریه ترجیحات محیطی کاپلان‌ها و با رویکرد طراحـی مـشارکتی میباشد. لبه مهران‌رود مجاور بازار تاریخی تبریز به‌دلیل رویکرد طراحی بدون مشارکت مردم، در حلقه‌ای از فضاهای ناکارآمد احاطه گردیده است. مشارکت شهروندی نیازمند مداخله ترجیحات مردم در فرایند طراحی این منطقه اکولوژیکی از شهر میباشد. بدین منظور ابتدا کیفیت‌های بصری طراحی شهری بر اساس متغیرهای کاپلان‌ها دسته‌بندی شده و مبنای انتخاب تصاویر قرار گرفت. سپس با کاربرد تکنیک VPT تصاویر امتیازدهی شدند. جامعه آماری پژوهش، ساکنین، کسبه و عابرین محدوده مورد مطالعه بوده است. نمونه‌گیری به روش تصادفی ساده انجام گرفت و حجم نمونه طبق فرمول کوکران، 200 نفر تعیین شد. این مطالعه نشان میدهد که اولویت بصری شهروندان بیشتر متمایل به متغیرهای پیچیدگی و خوانایی است. اگرچه کیفیت‌های مربوط به متغیرهای انسجام و رازآمیزی نیز باید در محیط حضور داشته باشند اما از اولویت پایین‌تری برخوردار می‌باشند. همچنین میان متغیرهای کاپلان‌ها و کیفیت‌های بصری معادل در طراحی شهری رابطه وجود دارد. میزان همبستگی میان متغیر انسجام و ریتم، پیچیدگی و تنوع، خوانایی و نفوذپذیری بصری، رازآمیزی و حرکت‌های موجی بیش از سایر متغیرها در گروه مربوط به خود میباشد. نوآوری این پژوهش توجه همزمان به ابعاد غیرقابل تفکیک عینی و ذهنی در ارزیابی منظر بوده است.
سیستم های اطلاعات جغرافیایی
نجما اسمعیل پور؛ جناب آقای دکتر رستم صابری فر؛ محمدعلی حبیبی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، اولویت‌سنجی معابر مستعد جهت پیاده‌راه‌سازی در سطح بافت تاریخی شهر یزد بوده است. تحقیق، از لحاظ هدف کاربردی با روش توصیفی – تحلیلی میباشد. شاخصهای تحقیق با استفاده از چارچوب نظری به‌دست آمد و اعتبار معیارها توسط متخصصان گروه و کارشناسان شهرسازی و ترافیک شهری تائید گردید. شاخصهای نهایی شامل امنیت، دسترسی به ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، اولویت‌سنجی معابر مستعد جهت پیاده‌راه‌سازی در سطح بافت تاریخی شهر یزد بوده است. تحقیق، از لحاظ هدف کاربردی با روش توصیفی – تحلیلی میباشد. شاخصهای تحقیق با استفاده از چارچوب نظری به‌دست آمد و اعتبار معیارها توسط متخصصان گروه و کارشناسان شهرسازی و ترافیک شهری تائید گردید. شاخصهای نهایی شامل امنیت، دسترسی به حمل‌ونقل عمومی، حجم تردد خودرو در معبر، میزان سازگاری کاربریهای همجوار معبر با پیاده‌راه، چشمانداز بصری، تعداد دسترسی سواره به معبر، عرض و طول معبر مشخص گردید. شاخص‌ها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی، وزن‌دهی شده است و در ادامه در نرم‌افزار GIS لایه‌های مختلف که در مکانیابی پیاده‌راه نقش دارند ایجاد شد سپس وزن‌های اختصاص داده شده به هر لایه در تابع Weighted Sum جانمایی شد. نتایج مطالعه نشان داد که در بافت قدیم شهر یزد، خیابانهای امام خمینی شمالی، امام خمینی جنوبی و قیام بیش‌ترین استعداد را جهت پیاده‌راه‌سازی دارند. نوآوری این تحقیق، استفاده از تابع نرمافزاری Weighted Sum بر روی لایه‌های خطی میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
محسن آرمین؛ وجیهه قربان‌نیا خیبری؛ الهه عظیمی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت کلیماگردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد جهت بهرهگیری پایدار از ظرفیتهای طبیعی شهرهای استان در جهت توسعه گردشگری و ارتقاء جایگاه آن در صنعت گردشگری کشور انجام شده است. برای این منظور، آسایش اقلیم گردشگری شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد با استفاده از شاخص TCI در پنج ایستگاه هواشناسی یاسوج، سیسخت، ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت کلیماگردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد جهت بهرهگیری پایدار از ظرفیتهای طبیعی شهرهای استان در جهت توسعه گردشگری و ارتقاء جایگاه آن در صنعت گردشگری کشور انجام شده است. برای این منظور، آسایش اقلیم گردشگری شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد با استفاده از شاخص TCI در پنج ایستگاه هواشناسی یاسوج، سیسخت، دهدشت، دوگنبدان و لیکک بررسی شد. تحلیل توأم پتانسیل اکوتوریسمی و شرایط کلیماگردشگری نوآوری تحقیق محسوب می گردد. نتایج نشان داد که در ماههای فصل بهار و پاییز هم در شهرهای پهنه گرمسیری و هم در شهرهای پهنه سردسیری استان میتوان مکانهای مناسب جهت گردشگری به لحاظ آسایش اقلیمی پیدا کرد. در ماههای فصل تابستان فقط شهرهای پهنه سردسیری استان یعنی شهرهای سیسخت و یاسوج شرایط مناسبی برای گردشگری به لحاظ آسایش اقلیمی دارند، در حالی که در ماههای فصل زمستان وضعیت شهرهای پهنه گرمسیری استان از لحاظ گردشگری مناسب است. برای سفر به شهر یاسوج و سیسخت بهترین زمان در سال، ماههای خرداد، اردیبهشت و شهریور با وضعیت اقلیم گردشگری عالی است. برای سفر به شهر دوگنبدان، دهدشت و لیکک بهترین زمان در سال ماههای فروردین، آبان و اسفند با وضعیت اقلیم گردشگری عالی و خیلی خوب است. برای دید و بازدید از کل شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد بهترین زمان در سال ماههای مهر، آبان و اردیبهشت با وضعیت اقلیم گردشگری خیلی خوب است.
محیط زیست شهری
بهناز عباداله‌زاده ملکی؛ زهرا سادات سعیده زرآبادی؛ سعید پیری؛ محمدرضا فرزادبهتاش
چکیده
مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل کلیدی و مؤثر بر آستانه تاب‌آوری فضاهای شهری در برابر زلزله در شهر زنجان اجرا گردید. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری تحقیق جامعه آماری شامل کلیه کارشناسان و مدیران شهرداری زنجان بودند تعداد 27 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردید و با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل کلیدی و مؤثر بر آستانه تاب‌آوری فضاهای شهری در برابر زلزله در شهر زنجان اجرا گردید. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری تحقیق جامعه آماری شامل کلیه کارشناسان و مدیران شهرداری زنجان بودند تعداد 27 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردید و با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه خبرگان بوده است. استفاده از مفهوم آستانه تاب‌آوری و رویکرد اجتماعی- بوم‌شناسی در بررسی تاب‌آوری فضاهای شهری نوآوری تحقیق محسوب میشود. نتایج پژوهش نشان میدهد که اغلب شاخصهای مرتبط با برنامه‌ریزی و طراحی مناسب شبکه ارتباطی و هماهنگی آن با بستر بوم‌شناختی دارای بالاترین نیروی محرکه هستند. براساس خروجی مدل نیز شاخصهای مؤثر بر آستانه تاب‌آوری اجتماعی- بوم‌شناسی فضاهای شهری در 9 سطح قابل طبقهبندی هستند که در یک تقسیم‌بندی فراگیرتر میتوان آنها را به سه سطح شاخصهای بنیادی، پیوندی و وابسته تقسیم‌بندی نمود. اغلب شاخصهای بنیادی که دارای بیش‌ترین اهمیت در سیستم تاب‌آوری فضاهای شهری هستند را متغیرهای نهادی تشکیل می‌دهند در حالیکه شاخصهای پیوندی مرتبط با ویژگیهای شبکه معابر و بستر طبیعی فضای‌شهری است و درنهایت شاخصهای وابسته نیز به ویژگیهای کالبدی و کارکردی فضای‌شهری اشاره دارند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مهدی ابراهیمی؛ زمانی اعظم
چکیده
هدف از مطالعه حاضر تحلیل وضعیت تحققپذیری برنامه‌ریزی کاربری اراضی طرح جامع شهر ملایر است. طرح‌های توسعه شهری اگر به نحوی که مصوب شده تحقق یابند، منافع عمومی تأمین و بسیاری از مشکلات شهری برطرف میشود. در این راستا، برای اولین بار تحققپذیری طرح جامع شهر ملایر به‌عنوان یک شهر میان اندام با جمعیتی حدود 170 هزار نفر، مورد بررسی قرار ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر تحلیل وضعیت تحققپذیری برنامه‌ریزی کاربری اراضی طرح جامع شهر ملایر است. طرح‌های توسعه شهری اگر به نحوی که مصوب شده تحقق یابند، منافع عمومی تأمین و بسیاری از مشکلات شهری برطرف میشود. در این راستا، برای اولین بار تحققپذیری طرح جامع شهر ملایر به‌عنوان یک شهر میان اندام با جمعیتی حدود 170 هزار نفر، مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از لحاظ ماهیت از نوع توصیفی-تحلیلی بود. اطلاعات لازم از طرح‌های توسعهای شهر استخراج گردید. نتایج نشان داد که طرح جامع شهر ملایر به مانند همه طرح‌های جامعی که در ایران با روش سنتی تهیه می‌شوند، با ضعف‌ها و تهدیدهای عام این الگو از جمله آمرانه بودن، جدایی روند تهیه طرح از مرحله اجرا، قطعیت در مکانیابی کاربری‌ها و ... مواجه بوده و از تحققپذیری اندکی برخوردار بوده است. بررسی اختصاصی طرح جامع ملایر نشان داد که به‌طور کلی، تحققپذیری کاربریهای پیشنهادی اندک بوده است. در این بین، کاربریهای تأسیسات و تجهیزات شهری، بهداشتی-بهزیستی، ورزشی، خدمات پذیرایی و جهانگردی کم‌تر از حد متوسط و کاربریهای آموزشی، اداری- انتظامی، فضای سبز و پارک جنگلی، صنعتی، مذهبی و حمل و نقل، بیش از حد متوسط و نیاز، احداث شده و تنها کاربریهای مسکونی، درمانی، تجاری و فرهنگی تحققپذیری متناسب با پیشنهادات طرح جامع داشته‌اند. در این، بین افزایش بی‌رویه سطح و سرانه کاربری صنعتی و معابر، خسارات بیش‌تری را متوجه شهر ملایر نموده است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
موسی عابدینی؛ الناز پیروزی؛ زهرا امینی؛ سمیه پرستار
چکیده
هدف از مطالعه حاضر مکانیابی بهینه فضای سبز شهر اردبیل با استفاده از مدل فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی بوده است و تلاش گردید، از معیارهای اقتصادی، موقعیتی و همجواری در قالب مدل ANP با استفاده از توابع همپوشانی سیستم اطلاعات جغرافیایی، مکانهای مناسب برای احداث فضای سبز شهر اردبیل، ارائه شود. تحقیق حاضر از ...
بیشتر
هدف از مطالعه حاضر مکانیابی بهینه فضای سبز شهر اردبیل با استفاده از مدل فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی بوده است و تلاش گردید، از معیارهای اقتصادی، موقعیتی و همجواری در قالب مدل ANP با استفاده از توابع همپوشانی سیستم اطلاعات جغرافیایی، مکانهای مناسب برای احداث فضای سبز شهر اردبیل، ارائه شود. تحقیق حاضر از نوع تحلیلی- توصیفی با ماهت کاربردی ارائه شده است. با توجه به نقشه خروجی، زمینهای شهر اردبیل برای انتخاب مکان مناسب کاربری فضای سبز، به پنچ گروه با اولویت بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیار کم طبقهبندی شده است. به منظور تطبیق نتایج به‌دست آمده از الگوی ارائه شده در مکانیابی فضای سبز شهری با واقعیات موجود در محدوده مورد پژوهش، نقشه کاربری اراضی آن در محیط GIS تهه شده و نتایج به‌دست آمده الگوی مذکور در نقشه کاربری اراضی منعکس گردیده است. با توجه به نقشه خروجی مدل ANP و مقایسه آن با نقشه کاربری اراضی محدوده مورد مطالعه، مشخص شد که زمینهای مناسب برای ایجاد فضای سبز تناسب زیادی با کاربری اراضی دارند. استفاده توام از مدل ANP و سیستم اطلاعات جغرافیایی در اولویتبندی و تعیین بهترین مکانهای شهر برای تعیین کاربری‌ها نوآوری این تحقیق میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
غلامرضا امینی نژاد؛ محمد غلامی؛ یاسر زنده بودی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل کاربریهای مزاحم شهری در محدوده خیابان عاشوری با طول حدود 2100 متر، واقع در منطقه یک شهر بوشهر انجام گردید. نوع پژوهش کاربردی – توسعهای میباشد و روش آن توصیفی- تحلیلی و برداشت به‌صورت میدانی و چک‌لیست مشاغل بود. در این پژوهش، ابتدا کلیه اصناف آلاینده و مزاحم تقسیم‌بندی، سپس نوع آلایندگی و مزاحمت‌های ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل کاربریهای مزاحم شهری در محدوده خیابان عاشوری با طول حدود 2100 متر، واقع در منطقه یک شهر بوشهر انجام گردید. نوع پژوهش کاربردی – توسعهای میباشد و روش آن توصیفی- تحلیلی و برداشت به‌صورت میدانی و چک‌لیست مشاغل بود. در این پژوهش، ابتدا کلیه اصناف آلاینده و مزاحم تقسیم‌بندی، سپس نوع آلایندگی و مزاحمت‌های آن تعیین و سپس ارزیابیهای کمی و کیفی مربوط به آنها انجامشده است. بررسیهای کمی نشان داد که 28 نوع کاربری مزاحم و آلاینده شهری که تعداد آنها بالغ بر 60 واحد فعال یود، در این خیابان وجود دارد. در تحلیل کیفی، با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS، تراکم کاربریهای مزاحم و سپس سازگاری کاربری‌ها و همچنین مطلوبیت آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش، بیانگر آن بود که کاربری‌ها از لحاظ سازگاری، در حد نسبتا سازگار و در ماتریس مطلوبیت شرایط آنها نسبتا نامطلوب میباشد. یافته‌‌های حاصل از این پژوهش بیانگر وضعیت نامناسب کاربری‌ها میباشد. در این محدوده بایستی به توسعه درون بافتی اندیشید و با در نظر داشتن شاخصهای مکانگزینی کاربری‌ها به تفکیک و باز توزیع فضایی- مکانی کاربری‌ها پرداخت.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
هاشم داداش پور؛ فردیس سالاریان
چکیده
در پژوهش حاضر تلاش میشود تا با هدف شبیهسازی تحولات توسعه کاربری اراضی و سناریوسازی توسعه در 1420 برای کاهش اثرات توسعه نامتوازن بر منطقهای با ارزش طبیعی، گامی مؤثر برداشته شود. برای دستیابی به این مهم، از مدل SLEUTH برای شبیهسازی کاربری اراضی آتی و سناریوسازی استفاده شده است. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش شیب اراضی، پوشش اراضی، ...
بیشتر
در پژوهش حاضر تلاش میشود تا با هدف شبیهسازی تحولات توسعه کاربری اراضی و سناریوسازی توسعه در 1420 برای کاهش اثرات توسعه نامتوازن بر منطقهای با ارزش طبیعی، گامی مؤثر برداشته شود. برای دستیابی به این مهم، از مدل SLEUTH برای شبیهسازی کاربری اراضی آتی و سناریوسازی استفاده شده است. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش شیب اراضی، پوشش اراضی، محرومیت، توسعه شهری، حمل و نقل، خطوط ارتفاعی و کاربری اراضی است که از مدل SLEUTH و ضرایب پنج گانه رشد آن استخراج شدند. سپس به ارزیابی سناریوهای سه گانه روند تاریخی، حفاظت از اراضی با ارزش طبیعی و شبکه چندمرکزی پرداخته شد. نتایج یافته ها نشان داد که ضریب گسترش و جاذبه جاده بیش‌ترین تأثیر را بر شبیهسازی و سناریوسازی دارند و نقش بسیار مؤثری را بر توسعه آتی محدوده مطالعاتی برجای می‌گذارند. از همین رو، پیرامون محورهای اصلی ارتباطی محدوده مطالعاتی، الگوی توسعه پراکنده خطی، در مجاورت روستاها و شهرک‌های پر جمعیت الگوی توسعه خوشه‌ای و در سایر اراضی با ساختاری مجزا و تک واحدی الگوی توسعه متفرق و پرش قورباغه‌ای نمود فضایی پیدا می‌کنند. این روند توسعه در نواحی شمالی و مرکزی شهر- منطقه مازندران بیش از سایر نواحی شکل گرفته و سناریوی جایگزین در راستای دستیابی به الگوی توسعه متعادل و متوازن منطقه، شبکه چندمرکزی است. نوآوری پژوهش در شبیهسازی توسعه اراضی ساخته شده و سناریوسازی تحولات توسعه در شهر- منطقه مرکزی استان مازندران پیش‌بینی اراضی ساخته شده براساس مدل SLEUTH میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
علیرضا صاحبقرانی؛ محمود محمدی
چکیده
هدف از این مطالعه، شبیهسازی تغییرات کاربری زمین در بافت‌های شهری با استفاده از تلفیق مدل مونت کارلو، منطق فازی و سلول‌های خودکار در منطقه 7 شهر اصفهان بوده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و از نوآوری‌های این پژوهش میتوان به استفاده از رهیافت مونت کارلو، تدارک تعداد بالاتر انواع کاربری‌ها، تعریف قوانین انتقال جامعتر و ...
بیشتر
هدف از این مطالعه، شبیهسازی تغییرات کاربری زمین در بافت‌های شهری با استفاده از تلفیق مدل مونت کارلو، منطق فازی و سلول‌های خودکار در منطقه 7 شهر اصفهان بوده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و از نوآوری‌های این پژوهش میتوان به استفاده از رهیافت مونت کارلو، تدارک تعداد بالاتر انواع کاربری‌ها، تعریف قوانین انتقال جامعتر و استفاده از عوامل و شاخصهای کاملتر در فرآیند تغییر کاربری‌ها اشاره نمود. در این مطالعه ابتدا چارچوب مدل سلول‌های خودکار تلفیقی با منطق فازی و رهیافت مونت کارلو تشریح گردید و پس از تنظیم پارامترهای اولیه، این مدل برای شبیهسازی تغییرات کاربری اراضی در منطقه هفت شهر اصفهان در دو سناریوی توسعه درونی و پیرامونی و در دو دوره زمانی 1390-1400 و 1400-1410 بهکار گرفته شد. در نهایت، جهت مقایسه مدل توسعه یافته با مدلهای سلول‌های خودکار تلفیق شده با منطق فازی و سلول‌های خودکار سنتی، سه شاخص سازگاری، فشردگی و تناسب زمین مورد استفاده قرار گرفت. طبق نتایج تحقیق مدل سلول‌های خودکار تلفیقی با منطق فازی و رهیافت مونت کارلو خروجی رضایتبخشتری نسبت به دو مدل دیگر داشته است.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ابوالفضل مشکینی؛ اصغر رستم میدان؛ محسن احدنژاد؛ حسن محمودزاده
چکیده
پژوهش حاضر به منظور ارزیابی الگوی اکو‌شهری زیست‌پذیر کلان‌شهر تبریز با استفاده از مدل فازی صورت گرفت. از لحاظ هدف کاربردی و از نظر نوع مطالعه، توصیفی- تحلیلی میباشد. داده‌های پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه محققساخته جمع‌آوری گردید. ضریب الفای کرونباخ برابر 819/0 میباشد که نشان از پایایی قوی دارد. جامعه آماری تحقیق ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور ارزیابی الگوی اکو‌شهری زیست‌پذیر کلان‌شهر تبریز با استفاده از مدل فازی صورت گرفت. از لحاظ هدف کاربردی و از نظر نوع مطالعه، توصیفی- تحلیلی میباشد. داده‌های پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه محققساخته جمع‌آوری گردید. ضریب الفای کرونباخ برابر 819/0 میباشد که نشان از پایایی قوی دارد. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان بالای 18 سال شهر تبریز بود که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و با لحاظ ضریب خطای 3 درصد به تعداد 1068عدد تعیین گردید. نمونههای تحقیق با در نظر گرفتن تراکم خانوار در هر یک از مناطق دهگانه تبریز به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و LISREL مبتنی بر معادلات ساختاری و تحلیل چندمتغیره فازی در محیط GIS انجام گردید. طبق نتایج تحقیق کلان‌شهر تبریز در ابعاد اکو‌شهری دارای زیستپذیری متوسط میباشد و عدم تعادل در بین مناطق دهگانه مشهود است. نوآوری تحقیق ارائه الگوی اکوشهر زیست‌پذیر پایدار متکی بر مشارکت و همکاری مردم و مدیریت شهری برای زیست‌پذیر نمودن کلان‌شهر تبریز میباشد بهطوریکه بتواند برای سایر کلانشهرها به‌عنوان نقشه راه زیستپذیری مورد استفاده قرار گیرد..
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ازیتا رجبی
چکیده
هدف پژوهش پیش رو بررسی جایگاه شهر تهران از منظر گردشگری در میان سایر رقبا و ارائه راهبردهای توسعه گردشگری بر پایه هویت رقابتپذیری منطقهای میباشد. جامعه هدف مسئولان و افراد صاحب‌نظر در عرصه گردشگری میباشد که براساس تکنیک دلفی افرادی که با موضوع و محیط آشنایی داشتند به‌عنوان حجم نمونه انتخاب گردیدند. روش تحقیق از نظر هدف، ...
بیشتر
هدف پژوهش پیش رو بررسی جایگاه شهر تهران از منظر گردشگری در میان سایر رقبا و ارائه راهبردهای توسعه گردشگری بر پایه هویت رقابتپذیری منطقهای میباشد. جامعه هدف مسئولان و افراد صاحب‌نظر در عرصه گردشگری میباشد که براساس تکنیک دلفی افرادی که با موضوع و محیط آشنایی داشتند به‌عنوان حجم نمونه انتخاب گردیدند. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر متدولوژی جزو تحقیقات توصیفی – تحلیلی است. جهت تدوین استراتژی توسعه و تشریح اهداف، منابع و عوامل کلان محیطی و معرفی جایگاه شهر تهران در میان رقبا از تکنیک تحلیلی متاسوات و به منظور تعیین جایگاه و رتبه‌بندی شهرهای مورد مطالعه از روش واسپاس بهره گرفته شده است. نوآوری تحقیق در استفاده از روشهای ترکیبی متاسوات و واسپاس در تعیین جایگاه شهر تهران در منطقه میباشد. براساس نتایج به دست آمده مشخص گردید که شهر دبی با وزن 6/4 از نظر درآمد گردشگری و شهر ریاض با وزن 3/4 از نظر جذب تعداد گردشگر بزرگ‌ترین رقیب‌های شهر تهران میباشد. در این راستا مهم‌ترین عوامل در عدم توسعه مناسب گردشگری نیز عواملی چون کمبود زیرساخت‌های گردشگری، عدم انسجام سیاست‌های کلان‌شهری، نبود برنامه‌ریزی‌های مشخص و واحد در استفاده از پتانسیل‌های انسانی، پراکندگی سایت‌های گردشگری، مشکلات حمل‌ونقل شهری، اعمال تحریم‌های غرب علیه ایران شناخته شدند.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
رؤیا رمضانی کیاسج محله؛ الهام اسماعیلی علویجه؛ محمد جواد امیری
چکیده
هدف این پژوهش تحلیل مکانیابی فضای سبز شهری در منطقه 4 تهران و تعیین مکانهای مناسب برای ایجاد فضای سبز میباشد. مکانیابی مناسب فضای سبز در سیمای شهرها، علاوه بر جنبه‌های زیبابی و تفریحی، نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و حفظ تعادل محیط زیست داشته و اثرات اجتماعی مثبتی مانند سرزندگی و نشاط دارد. روش انجام پژوهش توصیفی– ...
بیشتر
هدف این پژوهش تحلیل مکانیابی فضای سبز شهری در منطقه 4 تهران و تعیین مکانهای مناسب برای ایجاد فضای سبز میباشد. مکانیابی مناسب فضای سبز در سیمای شهرها، علاوه بر جنبه‌های زیبابی و تفریحی، نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و حفظ تعادل محیط زیست داشته و اثرات اجتماعی مثبتی مانند سرزندگی و نشاط دارد. روش انجام پژوهش توصیفی– تحلیلی بوده و معیارهای مؤثر در مکانیابی فضای سبز با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و نظرات کارشناسان تعیین شدند. مقایسه زوجی معیارها نسبت به یکدیگر با استفاده از روش چانگ (AHP فازی) انجام گرفت. نقشه معیارها در محیط GIS تهیه و در محیطIDRIS I استانداردسازی شد. سپس با استفاده از تکنیک OWA، وزن‌های ترتیبی معیارها محاسبه و نقشه نهایی مکانیابی فضای سبز حاصل شد. نتایج نشان داد فاصله از مراکز مسکونی با 157/0 و فاصله از مراکز صنعتی با 053/0 به ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین وزن معیار را در مکانیابی مناسب فضای سبز شهری دارند. بنابراین مناسب‌ترین و نامناسب‌ترین مکان‌ها برای ایجاد فضای سبز با توجه به اولویت پارامترها و سازگاری کاربری‌ها با فضای سبز تعیین گردید. نوآوری این مطالعه در استفاده از تکنیک OWA، در مکانیابی فضای سبز است برای منطقه 4 تهران میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
جلال الدین لطفی عیدویه؛ محمد علی خانی زاده
چکیده
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مکانگزینی کاربریهای ورزشی با تأکید بر عدالت اجتماعی و تعادل فضایی در شهر شیراز اجرا گردید. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده است که براساس 11 معیار صورت گرفت. برای بررسی معیارها از لایه‌های مجاورت با کاربریهای سازگار، عدم مجاورت با کاربریهای ناسازگار، دسترسی به حمل‌ونقل عمومی، دسترسی به پارکینگ ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مکانگزینی کاربریهای ورزشی با تأکید بر عدالت اجتماعی و تعادل فضایی در شهر شیراز اجرا گردید. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده است که براساس 11 معیار صورت گرفت. برای بررسی معیارها از لایه‌های مجاورت با کاربریهای سازگار، عدم مجاورت با کاربریهای ناسازگار، دسترسی به حمل‌ونقل عمومی، دسترسی به پارکینگ عمومی، دسترسی به شبکه حمل‌ونقل شریانی، تعیین شعاع عملکرد در مقیاس منطقهای و فرامنطقه‌ای، توجه به کاربری مصوب طرح تفصیلی، جمعیت جوان، تراکم جمعیت، سرانه ورزشی موجود و عدم قرارگیری بر روی شیب نامناسب استفاده گردید. به‌منظور تعیین اولویت هرکدام از معیارها، پرسشنامه محققساخته با نرخ سازگاری (CR)، 1/0 معیارها و زیرمعیارها تنظیم توسط 40 نفر از متخصصین امر تکمیل، سپس با تشکیل ماتریس مقایسه زوجی داده‌ها امتیاز هر معیار توسط متخصصین تعیین شد و 7 اولویت استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان داد که روش همپوشانی فازی نسبت به همپوشانی شاخص، انعطاف‌پذیری بالاتری دارد. نتایج 2 روش حدود 60 درصد باهم اشتراک داشتند. از یافته‌‌های تحقیق میتوان نتیجه گرفت استفاده از GIS و AHP روشی مناسب برای ارزیابی مکانگزینی بوده و به برنامه‌ریزان و مدیران شهری توصیه میشود از نتایج این تحقیق برای مکانگزینی مراکز ورزشی جدید استفاده نمایند. نوآوری این تحقیق در استفاده از چند روش تحلیلی ترکیبی در بستر GIS میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
اسماعیل نصیری هنده خاله؛ احسان گلمهر؛ سمانه هاشمی
چکیده
هدف تحقیق حاضر، تعیین مکانهای مناسب جایگاه‌های عرضه سوخت (CNG) با توجه به ضوابط موجود در مناطق غربی کلان‌شهر تهران بوده است. در همین راستا با به کارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه پارامترهای مؤثردر مکانیابی جایگاه‌های سوخت‌رسانی گازی، همچون: تراکم جمعیت، معابر و دسترسی، شیب زمین، کاربریهای سازگار و ناسازگار تهیه گردید.. ...
بیشتر
هدف تحقیق حاضر، تعیین مکانهای مناسب جایگاه‌های عرضه سوخت (CNG) با توجه به ضوابط موجود در مناطق غربی کلان‌شهر تهران بوده است. در همین راستا با به کارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه پارامترهای مؤثردر مکانیابی جایگاه‌های سوخت‌رسانی گازی، همچون: تراکم جمعیت، معابر و دسترسی، شیب زمین، کاربریهای سازگار و ناسازگار تهیه گردید.. با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، مقایسات زوجی بین معیارها انجام و میزان اهمیت و وزن هر معیار با استفاده از نرم‌افزار Expert Choice مشخص شد. نتایج حاصل از وزن‌دهی معیارها نشان داد که معیارهای آتش نشانی، دسترسی و تراکم جمعیت به ترتیب دارای بیش‌ترین تأثیر در ایجاد مکانهای مناسب احداث جایگاه سوخت‌رسانی گازی بودند و توسعه جایگاه‌های سوخت گازی در مناطق غرب شهرداری تهران براساس نیازهای جمعیتی مناطق مختلف شهر صورت نگرفته است. نقشه خروجی به‌دست آمده با تحلیل‌های مکانی و AHP نشان داد که از میان جایگاه‌های موجود، حدود 29 درصد آن‌هادر مناطق با پتانسیل مناسب و 71 درصد جایگاه‌ها در مکانهای با پتانسیل متوسط واقع هستند و در مکانهای با پتانسیل نامناسب هیچ جایگاهی قرار نگرفته است. همچنین 53/32 درصد مناطق دارای پتانسیل مناسب، 76/43 درصد پتانسل متوسط و 7/23 درصد دارای پتانسل نامناسب برای احداث جایگاه سوخت‌رسانی می‌باشند. نوآوری پژوهش حاضر در این است که مجموعه ای از پارامترهای مؤثر در مکانیابی بهینه را مورد بررسی قرار می دهد.
